Paglaom—Dakong Panalipod Diha sa Mangiob nga Kalibotan
Usa ka Koreano nga batang lalaki gustong motabang sa iyang inahan sa pagkombinsir sa usa ka estudyante sa kolehiyo kon unsa ka hinungdanon ang pagbaton ug paglaom sa umaabot. Nakahinumdom ug usa ka ilustrasyon nga iyang nadunggan sa Kristohanong tigom, iyang gihangyo ang estudyante kon mahimo ba niyang tabangan siya sa pagsulbad ug usa ka tigmo. Ang estudyante misugot. Ang bata miingon: “Adunay duha ka pamilya. Silang duha pobre kaayo. Nag-ulan ug kusog niadto, ug ang mga atop sa duha ka balay nagtulo. Ang usa ka pamilya naguol kaayo, ug sila nagsige ug reklamo sa mga tulo. Apan ang laing pamilya malipayon ug mangayaon samtang nanagpi sa buslot sa ilang atop. Nganong lahi kaayo kining duha ka pamilya?” Naikag, ang batan-ong babaye mitubag nga wala siya mahibalo. “Aw,” ang batang lalaki miingon, “ang ikaduhang pamilya malipayon tungod kay sila bag-o pang nakadawat ug notisya gikan sa kagamhanan sa siyudad nga hatagan sila ug bag-ong balay. Busa sila dunay paglaom. Mao kadto ang kalainan!”
ANG tigmo sa batang lalaki nagpadayag sa usa ka yanong kamatuoran: Ang paglaom makausab sa paagi sa atong pagbati bahin sa kinabuhi, kasagaran bisan pa sa atong mga kahimtang. Sama sa duha ka pamilya nga iyang gibatbat, kinahanglang antoson sa kadaghanan kanato ang mga pagsulay sa kinabuhi—suliran sa panglawas, pinansiyal nga mga kabalaka, tensiyon sa pamilya, krimen, ug dili-maisip pang ubang mga pagsulay ug mga pag-abuso. Kasagaran, dili gayod kita makasugo sa suliran sa pagpalayo sama nga dili kita makamando sa lipak sa pagpalayo sa atong lugar. Busa kita mawad-an ug paglaom, nag-inusara—sa mubo, walay-mahimo. Mas malisod pa, tingali gitudloan kita sa simbahan nga mangiob ang umaabot alang sa kadaghanang makasasala, nga mahimo pa gani nga pagasilotan sa walay kataposan.
Ginaingon nga ang resipe sa kaguol mao ang kawalay-mahimo dugang pa sa kawalay-paglaom. Apan tino nga atong makuha ang usa niining mga samboga; walay usa kanato nga sa walay hinungdan mawad-ag paglaom. Ug ang paglaom mismo hayan mao ang labing maayong hinagiban sa pagsanta sa laing sambog, mga pagbati sa pagkawalay-mahimo. Kon kita adunay paglaom, maantos nato ang mga pagsulay sa kinabuhi nga may igong kalinaw ug katagbawan inay mangamas diha sa grabeng kalisod. Oo, ang paglaom maoy usa ka dakong panalipod.
Kini ba nagpahimo kanimo nga maduhaduhaon? Tinuod ba gayod nga gamhanan kaayo ang paglaom nga kini mohatag ug dakong kalainan? Ug ang kasaligan ba nga paglaom mabatonan sa matag usa kanato?
Sama sa Usa ka Salokot
Ang natad sa medisina nagsugod sa pag-ila sa talagsaong gahom sa paglaom. Usa ka tawo nga nabuhi sa Nazi Holocaust, ang espesyalista sa tensiyon si Dr. Shlomo Breznitz, nag-ingon nga sa mga kaso sa kadaghanang problema sa kinabuhi, “ang tensiyon nagagikan sa atong pagsabot sa kalisod niini, dili ang mga problema mismo. Ang paglaom makapagaan sa kabug-at niini.” Usa ka artikulo sa The Journal of the American Medical Association nag-ingon nga ang paglaom maoy “usa ka gamhanang medisina.” Ang magasing American Health nagtaho: “Adunay daghang pananglitan sa mga pasyente, ilabina ang mga pasyente nga may kanser, kinsa mograbe kon adunay makapawala sa ilang paglaom—o sa kalit moarang-arang kon sila makakitag bag-ong butang nga takos pagakinabuhian.”—Itandi ang Proverbio 17:22.
Ang mga estudyante sa Bibliya dugay nang nahibalo sa gahom sa paglaom. Diha sa 1 Tesalonica 5:8, giawhag ni apostol Pablo ang mga Kristohanon: “Magmahusay kita sa hunahuna ug isul-ob . . . ingong salokot ang paglaom sa kaluwasan.” Sa unsang paagi “ang paglaom sa kaluwasan” nahisama sa salokot?
Palandonga kon unsay mahimo sa salokot. Ang mga sundalo sa panahon sa Bibliya nagsul-ob ug salokot nga hinimo gikan sa tumbaga o puthaw, nga isapaw ibabaw sa kalo nga hinimo sa piltro, delana, o panit. Proteksiyon ang salokot sa iyang ulo gikan sa nanglupad nga mga udyong, naglabyog nga mga garote, ug nagpanigbas nga mga espada sa gubat. Busa, lagmit diyutayng sundalo lamang ang dili mogamit ug salokot kon sila aduna niini. Ugaling, ang pagsul-ob ug salokot wala magpasabot nga dili na madutlan ang sundalo o nga siya walay bation kon maigo ang iyang ulo; hinunoa, ang salokot yanong nagseguro lamang nga ang mga pagtigbas mopingis lamang inay mohatag ug makamatay nga kadaot.
Sama nga proteksiyon ang salokot sa ulo, sa ingon ang paglaom proteksiyon sa hunahuna. Tingali ang paglaom dili makapaarang kanato sa pagsalikway sa matag krisis o kakulian ingon nga daw kini wala ray hinungdan. Apan ang paglaom mosangga sa maong mga krisis ug motabang sa pagseguro nga dili kini makapatay sa atong mental, emosyonal, o espirituwal nga panglawas.
Ang matinumanong tawo si Abraham dayag nagsul-ob niining mahulagwayong salokot. Gihangyo siya ni Jehova sa paghalad sa iyang pinalanggang anak, si Isaac. (Genesis 22:1, 2) Sayon ra unta nga mahulog si Abraham sa pagbiya sa paglaom, usa ka pagbati nga mahimong moagak kaniya sa pagsupak sa Diyos. Unsay nakapanalipod sa iyang hunahuna batok sa maong mga pagbati? Ang paglaom nagdula ug dakong papel. Sumala sa Hebreohanon 11:19, “iyang giisip nga ang Diyos arang makabanhaw kang [Isaac] bisan gikan sa mga patay.” Sa susama, ang paglaom ni Job sa pagkabanhaw nagtabang kaniya sa pagpanalipod sa iyang hunahuna gikan sa kapaitan, nga moagak unta kaniya sa pagtunglo sa Diyos. (Job 2:9, 10; 14:13-15) Si Jesu-Kristo, atubangan sa usa ka masakit nga kamatayon, nakakaplag ug kalig-on ug kahupayan sa iyang malipayong paglaom alang sa umaabot. (Hebreohanon 12:2) Ang pagsalig nga dili gayod mohimog daotan ang Diyos, dili gayod mopakyas sa pagtuman sa iyang pulong, mao ang pundasyon alang sa matuod nga paglaom.—Hebreohanon 11:1.
Ang Pasikaranan sa Matuod nga Paglaom
Sama sa pagtuo, ang matuod nga paglaom gipasukad sa tinuod, reyalidad, kamatuoran. Tingali kini makapakurat sa uban. Sama sa pagkapahayag niana sa usa ka magsusulat, “ang kadaghanang tawo daw nagtuo nga ang paglaom maoy usa lamang ka binuang nga porma sa dili-pagdawat sa kamatuoran.” Bisan pa, ang matuod nga paglaom dili usa ka yanong pagkamalaomon nga walay posibilidad nga matuman, usa ka pagtuong walay hinungdan nga makuha nato ang atong gusto o nga ang matag gagmayng problema masulbad ra alang kanato. Ang kinabuhi adunay paagi sa pagpalong sa nagsiga nga mga ilusyon pinaagi sa bugnawng tubig sa kamatuoran.—Ecclesiastes 9:11.
Ang matuod nga paglaom lahi. Kini nagagikan sa kahibalo, dili sa mga pangandoy. Palandonga ang ikaduhang pamilya sa tigmo nga gihisgotan sa sinugdan. Unsa bay ilang paglaom kon ilado ang ilang kagamhanan nga dili-motuman sa mga saad? Hinunoa, ang saad dugang pa sa pamatuod sa pagkakasaligan niini nakahatag sa pamilya ug malig-ong pasikaranan sa paglaom.
Sa susama, ang mga Saksi ni Jehova karong adlawa adunay paglaom nga suod nga nalangkit sa usa ka kagamhanan—Gingharian sa Diyos. Kini nga Gingharian nahimutang diha sa sentro sa mensahe sa Bibliya. Sa daghan nang milenyo kini nahimong tuboran sa paglaom sa mga babaye ug sa mga lalaki, sama kang Abraham. (Hebreohanon 11:10) Ang Diyos nagsaad nga pinaagi sa iyang Gingharian, iyang taposon kining dunot daang sistema sa kalibotan ug ipasulod ang usa ka bag-ong gingharian. (Roma 8:20-22; 2 Pedro 3:13) Kini nga paglaom sa Gingharian matuod, dili usa ka damgo. Ang tuboran niini—si Jehova nga Diyos, ang Soberanong Ginoo sa uniberso—dili-masumbong sa hukmanan, nga walay paghinobra. Ang gikinahanglan lamang nato mao ang pagsusi sa pisikal nga kalalangan sa Diyos aron makita nga siya naglungtad ug may igong gahom sa pagtuman sa tanan niyang mga saad. (Roma 1:20) Gikinahanglan lamang natong susihon ang rekord bahin sa iyang mga pagpakiglabot sa katawhan aron makita nga ang iyang pulong dili gayod mapakyas.—Isaias 55:11.
Apan, makasubo, ang kadaghanan sa nagaangkong mga Kristohanon nakalimot sa matuod nga paglaom. Ang teologong si Paul Tillich miingon diha sa dili pa dugay nga gipatik nga sermon: “Ang [unang] mga Kristohanon nakakat-on sa paghulat sa kataposan. Apan sa anam-anam sila mihunong sa paghulat. . . . Ang pagpaabot sa usa ka bag-ong kahimtang sa mga butang sa yuta mihuyang, bisan tuod ginaampo kini diha sa matag Pag-ampo sa Ginoo—Matuman ang imong pagbuot dinhi sa yuta maingon man usab sa langit!”
Pagkaalaot! Minilyon, o kaha binilyon, sa mga tawo nga dakog panginahanglag paglaom walay paglaom, apan kini dali nilang mabatonan diha mismo sa ilang kaugalingong mga Bibliya. Tan-awa ang makaluluoy nga bunga! Kay walay malig-ong paglaom sa pagpanalipod sa ilang mga hunahuna, ikahibulong ba nga ang nakabsag-paglaom, “daotang pagpanghunahuna” maoy nakapalihok sa daghan kaayo sa paghugaw sa kalibotan pinaagi sa kaylap nga imoralidad ug kapintasan? (Roma 1:28) Hinungdanon nga dili kita mahulog sa samang lit-ag. Inay isalikway ang salokot sa paglaom, kinahanglang atong lig-onon kana kanunay.
Kon Unsaon sa Paglig-on sa Imong Paglaom
Ang labing maayong paagi sa paglig-on sa paglaom mao ang pagtagad sa tuboran niini, si Jehova nga Diyos. Tun-i ang iyang Pulong, ang Bibliya, nga makugihon. Ang Roma 15:4 nag-ingon: “Ang tanang butang nga gisulat kaniadto, gisulat kini alang sa pagtudlo kanato, aron nga pinaagi sa pailob ug paglipay sa Kasulatan makabaton unta kitag paglaom.”
Dugang pa, kinahanglang seguradohon nato nga ang atong paglaom alang sa umaabot dili kay usa lamang ka hanap nga hunahuna. Kinahanglang himoon nato kining tinuod diha sa atong mga hunahuna. Naglaom ka ba nga mabuhing walay kataposan sa Paraiso sa yuta? Buot mo ba nga makita ang imong namatayng mga minahal sa dihang sila pagabanhawon sa yuta? Kon mao, imo bang gihulagway ang imong kaugalingon nga atua didto niadtong higayona? Pananglitan, ang Isaias 65:21, 22 naghisgot bahin sa matag usa nga nagatukod ug iyang kaugalingong balay ug unya nagapuyo diha niana. Mapiyong mo ba ang imong mga mata ug handurawon ang imong kaugalingon nga nagtrabaho sa atop sa imong bag-ong balay, nga naglansang sa kataposang ig-aatop? Hunahunaa lang ang pagtan-aw sa imong palibot sa mga resulta sa tanan nimong pagplano ug paghago. Ang bibong mga tingog sa pagtukod mihilom; imong gitan-aw ang paysahi samtang mitabon niini ang landong sa hapon. Naglubaylubay ang mga kahoy sa hoyuhoy sa hangin ug nagpabugnaw kanimo gikan sa kainit sa imong trabaho. Ang talidhay sa mga bata, nga miduyog sa awit sa langgam, miabot sa imong dalunggan. Ang panagsultihay sa imong mga minahal milanog gikan sa ubos sa balay.
Ang paghanduraw ug ingon niining malipayong gutlo dili kay kawang nga pamalandong; hinunoa, kini maoy pagpamalandong bahin sa usa ka tagna nga tinong matuman. (2 Corinto 4:18) Kon labi pang tinuod kana nga palaabuton kanimo, labi pang lig-on ang imong paglaom nga ikaw maatua didto. Ang maong malig-on, klaro nga paglaom mopanalipod kanimo sa “pagkaulaw sa maayong balita,” nga tingali mopasibog kanimo sa pagpakig-ambit sa tinudlong-buluhaton ngadto sa uban. (Roma 1:16) Sa kasukwahi, buot mong ‘ipasigarbo ang paglaom’ sama sa gihimo ni apostol Pablo, pinaagi sa pagpakig-ambit niana nga masaligon duyog sa uban.—Hebreohanon 3:6.
Labaw pa kay sa walay kataposang umaabot ang gitanyag sa paglaom. Adunay mga tuboran sa paglaom sa pagkakaron usab. Sa unsang paagi? Ang ikalimang-siglo-K.P. nga estadistang Romano nga ginganlag Cassiodorus miingon: “Siya nga nagadawat sa paglaom sa umaabot nga mga kaayohan nagaila sa kaayohan nga nahitabo na.” Pagkamaalamong mga pulong! Unsang paglipay ang atong makaplagan diha sa mga saad sa umaabot nga mga panalangin kon kita dili makaapresyar sa presenteng mga panalangin?
Ang pag-ampo makapalig-on usab sa paglaom karon. Gawas sa pag-ampo alang sa taas-ug-tagal nga umaabot, kita kinahanglang mag-ampo alang sa atong mga kinahanglanon karon. Tingali nagalaom kita ug nagaampo alang sa maarang-arang nga relasyon sa mga sakop sa pamilya ug sa kaubang mga Kristohanon, mag-ampo alang sa atong sunod espirituwal nga pagkaon, bisan mag-ampo nga katagan-an ang atong materyal nga mga panginahanglan. (Salmo 25:4; Mateo 6:11) Ang pagsalig sa maong mga paglaom diha sa mga kamot ni Jehova makatabang kanato sa pag-antos sa adlaw-adlaw. (Salmo 55:22) Samtang kita nagaantos, ang atong pag-antos mismo mopalig-on sa salokot sa paglaom.—Roma 5:3-5.
Pagbaton ug Malaomong Panghunahuna sa mga Tawo
Ang negatibong panghunahuna nahisama sa taya diha sa salokot sa paglaom. Kini nagakutkot, ug sa anam-anam kini makadaot sa salokot. Nakakat-on ka na ba sa pag-ila sa negatibong panghunahuna ug sa pagsukol niana? Ayaw palimbong sa sayop nga hunahuna nga ang matahapon, hinawayon, negatibong tinamdan sama ra sa salabotan. Sa pagkatinuod, ang negatibong panghunahuna wala kaayo magkinahanglag salabotan.
Dali kaayong molantaw kita nga wala nay paglaom sa atong isigkatawo. Ang uban, tungod sa masakit nga kasinatian sa miagi, nakabsag paglaom nga may madawat pa silang tabang o paglipay sa mga tawo. “Mitagam na sila” maoy ilang panultihon. Sila magpanuko pa gani sa pagduol sa Kristohanong mga ansiano sa pagpangayog tabang sa ilang mga problema.
Gitabangan kita sa Bibliya nga magbaton ug labi pang timbang nga tinamdan ngadto sa mga tawo. Matuod, dili maalamon ang pagbutang sa tanan natong mga paglaom diha sa mga tawo. (Salmo 146:3, 4) Apan sa Kristohanong kongregasyon, ang mga ansiano nag-alagad ingong “mga gasa diha sa mga lalaki” nga gikan ni Jehova. (Efeso 4:8, 11) Sila maoy mga mahunahunaon, eksperyensiyadong mga Kristohanon nga sinserong nagatinguha nga mahimong “sama sa usa ka tagoanan gikan sa hangin ug dalangpanan gikan sa bagyo.”—Isaias 32:2.
Daghan pang ubang mga Kristohanon sa kongregasyon nagatagad gayod nga mahimong tuboran sa paglaom. Palandonga kon pila ka gatos ka libo kanila karon mismo ang nagalihok ingong mga inahan, mga amahan, mga igsoong babaye, igsoong lalaki, ug mga anak niadtong nawad-an sa ilang kaugalingong mga pamilya; palandonga kon pila ang nagalihok ingong mga higala nga “mopabilin labaw pa kay sa igsoon” niadtong anaa sa kalisod.—Proverbio 18:24; Marcos 10:30.
Kon nakapangayo ka na ug tabang kang Jehova diha sa pag-ampo, ayaw pagkawala ug paglaom. Tingali siya nakatubag na kanimo; tingalig adunay usa ka ansiano o ubang hamtong nga Kristohanon nga andam karon mismo sa pagtabang kanimo dihang imong ipahibalo ang imong panginahanglan. Ang timbang nga paglaom diha sa mga tawo mopanalipod kanato gikan sa pagpalayo kang bisan kinsa ug ilain ang atong kaugalingon, nga motultol sa hakog, dili-praktikal nga paggawi.—Proverbio 18:1.
Dugang pa, kon kita may mga problema sa isigka-Kristohanon, dili nato pakiglabotan kini uban sa walay paglaom, negatibong tinamdan. Gawas pa, “ang gugma . . . molaom sa tanang butang.” (1 Corinto 13:4-7) Paningkamot nga lantawon ang Kristohanong mga igsoong lalaki ug babaye sama sa paglantaw ni Jehova—may paglaom. Tan-awa ang ilang maayong mga hiyas, sumalig kanila, ug pangitag paagi aron masulbad ang mga problema. Ang maong paglaom mopanalipod kanato batok sa mga panagbingkil ug mga away, nga walay mahatag nga kaayohan kang bisan kinsa.
Ayaw gayod padaog sa pagkawalay-paglaom niining himalatyon daang kalibotan. Adunay paglaom—alang sa atong walay kataposang umaabot ug alang sa kasulbaran sa daghan natong mga problema karon. Hawiran mo ba ang paglaom? Nagasul-ob sa paglaom sa kaluwasan sama sa usa ka salokot sa proteksiyon, walay alagad ni Jehova ang wala gayoy mahimo—bisan unsa pa ka lisod sa mga kahimtang. Kon kita mismo dili magpadaog, walay butang sa langit o sa yuta ang makaagaw sa paglaom nga gihatag ni Jehova kanato.—Itandi ang Roma 8:38, 39.