Usa ka Umaw nga Yuta Nahimong Tabunok
SUMALA SA GIASOY NI ARTHUR MELIN
Kadto usa ka masanag nga adlaw sa tingpamulak sa 1930, ug ako nagbarog sa usa ka pantalan sa Prince Rupert, British Columbia. Samtang nagtan-aw sa barko nga nasangad, ako nahibulong, ‘Diin paingon ang tanang tubig?’ Mao kini ang akong unang kasinatian sa mga taob-hunas sa Pacific West Coast diin ang lebel sa dagat mahimong mous-os hangtod sa 7 metros sa unom lamang ka oras. Apan sa unsang paagi ang usa ka tawo nga nagdako sa uma sa kapatagan nakadangat sa mga baybayon sa Dagat Pasipiko?
AKO gidapit sa pagpauswag sa akong pribilehiyo sa bug-os-panahong pag-alagad kang Jehova pinaagi sa pagduyog sa tripulante sa barkong Charmian. Ang among asaynment mao ang pagpanguna sa pagsangyaw ubay sa nahilit nga kasadpang baybayon gikan sa Vancouver ngadto sa Alaska. Kining dapita nalangkoban sa kadaghanan sa milyamilyang baybayon sa British Columbia, nga walay aktibong mga magdadayeg kang Jehova. Ang bugtong eksepsiyon mao ang gamayng grupo sa mga magmamantala sa Gingharian sa lungsod sa Prince Rupert.
Maikagon na akong mosugod sa pagsangyaw, busa sa pagkanaog sa tren, mipaingon dayon ako sa pantalan aron makita ang barkong Charmian ug mahimamat ang tripulante niini, si Arne ug Christina Barstad. Walay tawo sa barko, busa ako milakaw. Sa pagbalik nako sa hapon, nakurat ako. Daw ang dagat minghubas!
Apan unsay mitultol ngadto niining makaiikag nga asaynment?
Usa ka Espirituwal nga Panulondon
Ang akong apresasyon sa espirituwal nga mga butang nagsugod sa balay sa kapatagan sa Alberta, Canada. Ang akong amahan nakakaplag ug tract nga sinulat ni Charles Taze Russell sa Zion’s Watch Tower Tract Society nga nag-usab pag-ayo sa iyang kinabuhi. Si Papa misugod sa pagsangyaw sa iyang mga silingan, bisan pa sa iyang makahurot-ug-panahon nga pagpanguma sa Calmar, Alberta. Kadto maoy usa ka gatos ka tuig kanhi, panahon sa sayong bahin sa katuigang 1890.
Natawo ako niining mahadlokon-sa-Diyos nga pamilya niadtong Pebrero 20, 1905, ang ikawalo sa nahimo sa ulahi nga napulo ka magsoong lalaki ug babaye. Si Papa, maingon man ang uban sa maong Swekong komunidad, nakig-uban sa International Bible Students. Ngadtongadto, nagtukod silag tigomanan, nga sa ulahi gitawag ug Kingdom Hall. Kadto maoy usa sa unang mga Kingdom Hall sa Canada.
Ang trabaho sa uma wala gayod magpugong kanamo sa pagtambong sa Kristohanong mga tigom, nga ang pipila maoy mga pakigpulong sa nagaduawng mga mamumulong nga gipadala sa Watch Tower Society. Kining maong mga pakigpulong nagtukod diha kanamo ug usa ka hugot nga tinguha sa pagpakig-ambit sa buluhatong pagsangyaw. Ingong sangpotanan, halos tanan sa among pamilya maunongong naglakaw diha sa kahayag sa kamatuoran sa Bibliya.
Pagpakig-ambit sa Pagsangyawng Buluhaton
Sayo sa katuigang 1920, gihatagan ako sa akong unang asaynment sa pagsangyaw. Ako gipapanagtag ug mga imbitasyon sa pakigpulong publiko gikan sa pultahan ngadto sa pultahan sa siyudad sa Edmonton. Samtang ako nagbarog didto nga nag-inusara niadtong adlawa, nakakat-on ako ug bililhong leksiyon: Salig kang Jehova. (Proverbio 3:5, 6) Pagkamalipayon nako nga nakatuman niadtong unang asaynment uban sa tabang ni Jehova!
Ang akong pagsalig sa makitang organisasyon ni Jehova ug sa iyang matinumanon ug maalamong ulipon nga matang nagpadayon sa pagtubo samtang gitagana ang dugang pagsabot mahitungod sa iyang Pulong sa kamatuoran. Daghan sa mga tulomanon ug mga kostumbre sa Kakristiyanohan, sama sa pagsaulog sa Pasko ug sa mga adlawng natawhan, gihunong na. Ang personal nga kaluwasan dili na maoy gikabalak-an pag-ayo; hinunoa, ang pagsangyaw sa Gingharian gihatagag importansiya nga angayan niini. Kining tanan may dakong epekto sa akong kinabuhi. Busa wala madugay tapos sa akong pagpahinungod sa akong kinabuhi kang Jehova niadtong Abril 23, 1923, gihimo nakong tumong ang bug-os-panahong pag-alagad.
Panahon sa ubos sa -18 Celsius nga mga tingtugnaw sa kapatagan, misangyaw kami sa mga banika nga nagsakay sa giguyod-sa-kabayo nga kangga. Kas-a migugol ako ug duha ka semana uban sa usa ka grupo nga nagsangyaw sakay sa de-motor nga balay. Kining linaing mga sakyanan napamatud-ang praktikal sa pagsangyaw sa dagko, patag, walay kahoy nga yuta sa Canadianhong mga kapatagan. Bisan pa sa suliran sa salapi, daotang mga klima, ug lagyog distansiya nga mga biyahe, nakalahutay ako sa payunir nga ministeryo sa Alberta nga moundang matag karon ug unya sulod sa tulo ka tuig hangtod niadtong halandumong adlaw sa 1930 sa dihang ako gidapit nga moalagad sa Pacific West Coast. Sanglit wala akoy nahibaloan bahin sa dagat o mga barko, kadtong maong pagdapit nakapalibog kanako.
Aw, wala magdugay human sa akong pag-abot sa Prince Rupert nga mibati akong komportable uban sa akong bag-ong kaubang mga tripulante sa barko. Si Brader Barstad maoy eksperyensiyadong marinero, nga nakaapil sa komersiyal nga pagpangisda sulod sa daghang katuigan. Ang misunod nga unom ka tuig maoy yugto sa mainitong pagsangyaw, nga nagbiyahe sa kabaybayonan sa British Columbia gikan sa Vancouver ngadto sa Alaska. Laing leksiyon nga nakat-onan: Dawata kanunay ang mga asaynment gikan ni Jehova, ug ayaw pagpanuko sa pagdawat niana.
Pagpugas ug Binhi sa Daplin sa Dagat
Ang una namong gidunggoan niadtong tingpamulak sa 1930 mao ang lungsod sa Ketchikan, Alaska, diin among gikarga ang 60 ka karton nga literatura sa Bibliya. Sulod sa pipila ka semana, miduaw kami sa tanang kabalayan sa Ketchikan, siyudad sa Wrangell, lungsod sa pangisda sa Petersburg, Juneau, siyudad sa Skagway, siyudad sa Haines, siyudad sa Sitka, ug ubang nagkatag nga mga balangay. Sunod misangyaw kami sa tibuok baybayon sa British Columbia, nga nagkompleto niana sa wala pa matapos ang ting-init. Giduaw ang hilit nga mga kampo sa troso, mga kampo sa gam-anan sa linatang isda, Indian nga mga balangay, gagmayng mga lungsod, maingon man ang nahilit nga mga molupyo ug mga mangangayam. Usahay lisod biyaan ang mamingawong mga tigbantay sa parola kinsa gustong may makaestorya.
Ngadtongadto, ang Sosyedad nagsangkap kanamo sa madaladalang mga ponograpo ug girekord nga mga pakigpulong sa Bibliya. Gidala namo kini, apil ang mga libro, mga Bibliya, ug mga magasin. Kasagaran dad-on namo kini samtang mokatkat kami latas sa dagkong mga bato sa baybay. Sa tinghunas, usahay dad-on namo kini samtang mosaka sa huyang nga mga hagdan paingon sa tag-as nga mga pantalan. Nalipay ako sa pisikal nga pagbansay nga akong nadawat sa akong pagkabatan-on nga nagtrabaho sa uma sa kapatagan.
Ang trompa sa among barko nagsilbing gamhanang galamiton sa pagpakaylap sa balita sa Gingharian. Sanglit ang mga balud sa tingog mobanda sa tubig, ang girekord nga mga pakigpulong sagad madungog sa mga tawo nga mga milya ang gilay-on. Kas-a samtang mipundo sa usa ka hilit nga luuk sa Isla sa Vancouver, gipatokar namo ang usa niining maong mga pakigpulong sa Bibliya. Sa misunod nga adlaw ang mga tawo nga nagpuyo sa ilaya madasigong nagsulti kanamo: “Gahapon nakadungog kami ug wali gikan mismo sa langit!”
Sa laing higayon ang usa ka edarang magtiayon miingon nga nakadungog silag musika gikan sa ilang panghaw, apan sa dihang migawas sila, wala silay nadungog. Pagbalik nila sa sulod, nakadungog sila ug tingog. Ngano man kadto? Aw, samtang didto sila sa gawas, among giilisan ang plaka. Mopatokar una kami ug musika aron madani ang pagtagad sa mga tawo, unya magpatokar ug pakigpulong sa Bibliya.
Sa lain pang higayon, sa dihang mipundo kami duol sa isla nga may Indian nga balangay, duha ka nitibong mga batang lalaki mibugsay aron sa pagtan-aw kon asa naggikan ang mga tingog. Ang pipila didto sa isla naghunahunang kadto mga tingog sa ilang mga patay nga nabuhi!
Dili katingad-an nga makapahimutang ug ginatos ka libro matag adlaw uban niadtong nagtrabaho sa hilit nga mga gam-anag linatang isda. Kay diyutay rag mga kalingawan, sila may panahon sa paghunahuna sa espirituwal nga mga butang. Sa ulahi daghan niining mga tawhana nga nahilit nahimong mga Saksi. Sa sunod nga mga pagbiyahe, naghinamhinam kami sa pagduaw kanila aron “magbayloay ug pagdasig.”—Roma 1:12.
Padayong Pag-alagad Uban ang Usa ka Kapikas
Niadtong 1931, giminyoan nako ang manghod nga babaye ni Christina Barstad, si Anna. Human niadto mipadayon kami sa among duyog nga pagpayunir sakay sa barko ug nakapahimulos ug daghang magantihong mga kasinatian latas sa katuigan. Ang mga balyena, mga leyon sa dagat, mga poka, mga lumod, mga osa, mga oso, ug mga agila maoy among mga kauban sa palibot nga may hatag-as nga mga bukid, nahilit nga mga sapa, ug natago ug linaw nga mga luuk, nga napuno sa mga kahoyng sedro, mga maribuhok, ug higante nga mga Douglas fir. Daghang higayon nga among gitabangan ang lapoy nga mga osa ug ang mga nati niini samtang sila naningkamot sa paglangoy latas sa kusog kaayog sulog nga mga suba sa pag-ikyas gikan sa mga manunukob.
Usa ka hapon nakita namo ang usa ka bald nga agila nga mubog lupad nga nagtabok sa tubig, nga ang mga kuyamas niini hugot nga naggunit sa usa ka dakong salmon nga chinook. Ang isda dako ra kaayo nga dili mahaw-as nga bug-os gikan sa tubig, busa ang agila mipaingon sa baybayon nga nagguyod sa salmon. Si Frank Franske, nga usa sa mga tripulante, namasin ug midagan subay sa baybayon aron pagsugat sa gikapoy nga agila ug gipabuhian niini ang kuha. Ang among payunir nga tripulante may lamian nga salmon alang sa panihapon, ug ang agila nakakat-on sa pagpaambit, bisag kontra-gusto.
Sa usa ka gamayng isla sa amihanang tumoy sa Isla sa Vancouver, usa ka magtiayon nga ginganlag Thuot midawat sa kamatuoran sa Bibliya. Ang bana dili makamaong mobasa ug mosulat, gahig-ulo, independenteng tawo nga mga 95 anyos ang panuigon, ug ang asawa mga 85 anyos. Hinunoa, nainteres siya pag-ayo sa kamatuoran nga siya nagpaubos sa iyang kaugalingon ug nagpatudlo sa iyang asawa sa pagbasa. Sa wala madugay makatuon na siya sa Bibliya ug sa mga publikasyon sa Sosyedad nga kinaugalingon. Wala dangtig tulo ka tuig sa ulahi, nalipay akong bawtismohan silang duha sa ilang hilit nga pinuy-anan sa isla, nga naggamit sa among baroto ingong bawtismohanan!
Nalipay usab kami nga nakakita sa pamilyang Sallis sa Powell River nga misanong sa mensahe sa Gingharian. Si Walter mibasa sa pulyetong War or Peace—Which? ug nakaila dayon nga naundan kini sa kamatuoran. Sa wala madugay ang tibuok pamilya miduyog kang Walter sa pagpayunir sa Vancouver, diin idunggo namo ang Charmian kon tingtugnaw. Siya madasigon kaayo, ug latas sa katuigan siya nasuod sa tibuok asosasyon sa mga igsoon sa dapit sa Vancouver. Gitapos niya ang iyang yutan-ong kurso niadtong 1976, nga nagbiya sa usa ka dakong pamilya sa mga Saksi.
Pagbuntog sa Pagsupak
Ang klero sa Indian nga mga balangay sagad mosupak sa among buluhaton, nga nag-isip kanamong mga mangingilot sa ilang espirituwal nga dominyo. Sa balangay sa Port Simpson ang lokal nga klerigo nagmando nga ang pangulo sa balangay magdili kanamo sa pagduaw sa kabalayan. Among gikontak ang pangulo ug napangutana kon gihunahuna ba niya nga husto ang pagklasipikar sa klerigo sa iyang mga tawo nga ignorante ra kaayo para mohimo sa ilang kaugalingong mga desisyon. Among gisugyot nga ang iyang mga tawo hatagag kahigayonan sa pagpamati sa panaghisgot sa Pulong sa Diyos ug mohukom sa ilang kaugalingon kon unsay buot nilang tuohan. Ang resulta: Gitugotan niya kami sa pagpadayon sa pagsangyaw diha sa balangay.
Ang laing pangulo sa balangay sulod sa mga dekada mipakgang sa tanang paningkamot sa mga membro sa konseho ug sa relihiyosong mga grupo nga babagan ang mga Saksi sa pagpakigkontak sa iyang mga tawo. “Samtang ako pangulo pa,” matud niya, “ang mga Saksi ni Jehova giabiabi dinhi.” Tinuod, dili kami kanunayng abiabihon sa tanang lugar, apan bisan pa sa pagsupak wala gayod kami pugsa sa pagbiya sa usa ka dapit. Sa ingon nalampos namo ang among ministeryo matag panahon nga kami modunggo.
Paglahutay sa mga Kalisdanan sa Dagat
Latas sa katuigan, nalisdan kami sa mga bagyo, mga pagtaob-paghunas, wala-sa-mapa nga dagkong mga bato, ug usahay nadaot nga makina. Kas-a naanod kami nga haduol kaayo sa Isla sa Lasqueti, mga 160 kilometros nga amihanan sa Vancouver. Nasangad kami sa kagaangan, kay naabtan didto paghunas, ug ang among kaluwasan nagdepende sa panahon. Kon nagdaot pa ang panahon, ang barko mabungkag didto sa mga bato. Kaming tanan mikatkat ngadto sa mga bato ug mihimo sa labing maayo nga itugot sa among daotang kahimtang. Naniudto kami, nagtuon, ug naghulat nga motaob na usab.
Bisan pa sa daghang riyesgo ug dili-kombenyenteng mga kahimtang, kadto maoy himsog, malipayong kinabuhi. Hinunoa, ang pagkatawo sa among duha ka anak lalaki nagpahinabog dakong kausaban. Padayon kaming nagpuyo sa barko, apan matag panahon nga molawig kami nga ingon ka layo sa amihanan sa Suba sa Oona, si Anna ug ang mga bata mopuyo uban sa iyang mga ginikanan samtang ang uban kanamo molawig paamihanan sa Alaska. Unya, sa dihang mobalik kami pahabagatan, si Anna ug ang mga bata moduyog kanamo.
Wala ako mahinumdom nga ang mga bata nagreklamo o nasakit. Magsul-ob sila kanunay ug mga gabayan, ug usahay amo silang higtan ug pisi. Oo, dihay pila ka makuyawng mga panahon.
Dugang mga Pagpasibo
Niadtong 1936 kinahanglang mobiya kami sa Charmian, ug nanarbaho ako. Sa ulahi nanganak kami ug ikatulong anak lalaki. Ngadtongadto, nakapalit ako ug sakayan para sa panagat, nga dili lang kay nagsilbing panginabuhian kondili nagtugot usab kanamo sa pagpadayon sa pagsangyaw ubay sa baybay.
Nagtukod kamig balay sa Isla sa Digby, tabok sa luuk gikan sa Prince Rupert, ug wala madugay usa ka gamayng kongregasyon ang naporma. Panahon sa Gubat sa Kalibotan II, sa dihang ang pagsangyaw nga buluhaton sa mga Saksi ni Jehova gibando sa Canada, mosakay kamig barko paingon sa Prince Rupert lapas sa tungang gabii ug paspas nga kobrehan ang teritoryo, nga nagbilin ug mga literatura sa kada balay. Wala gayod ing nakaasoy bahin sa among tungang-gabii nga mga pagtabok nga nanagtag ug gidili nga literatura!
Nahimong Tabunok ang Yuta
Sa hinayhinay daghan pang tawo ang nakig-uban sa mga Saksi ni Jehova, ug niadtong 1948 ang panginahanglan sa usa ka Kingdom Hall sa Prince Rupert maoy dayag. Human palita ang tinukod sa armi nga nahimutang tabok sa pantalan, amo kining giguba, gisakay sa gakit patabok, ug dayon gikarga sa trak paingon sa tukoranan. Gipanalanginan ni Jehova ang among paghago, ug nakabaton kamig kaugalingong Kingdom Hall.
Niadtong 1956, nagpayunir ako pag-usab, ug si Anna miduyog kanako niadtong 1964. Misangyaw na usab kami sakay sa barko ubay sa Pacific Coast. Sa usa ka panahon nakig-ambit kami sa sirkitong buluhaton, nga nagduaw sa mga kongregasyon gikan sa Kaislahan sa Queen Charlotte paingon sa silangan latas sa kabukiran ngadto sa Lanaw sa Fraser, ug sa ulahi ingon ka layo sa siyudad sa Prince George ug lungsod sa Mackenzie. Latas sa katuigan, mibiyahe kami latas sa tibuok Pacific Northwest sa libolibong milya sakay sa awto, barko, ug ayroplano.
Sa Prince Rupert padayon kaming nakapahimulos ug maayong mga kasinatian diha sa pagsangyaw. Si Anna ug ako nagtuon uban sa mga tawo nga sa ulahi mitambong sa Watchtower Bible School of Gilead ug sa ulahi nag-alagad ingong mga misyonaryo sa langyawng kayutaan. Pagkadakong kalipay ang pagkakita sa among espirituwal nga mga anak nga nagdala sa bililhong mensahe sa Gingharian ngadto sa lagyong kayutaan!
Karon kaming duha kapin na sa 80 anyos ang panuigon ug nagsagubang sa nagakaluyang panglawas, apan malipayon gihapon kaming nagaalagad kang Jehova. Ang kinaiyanhong mga katahom nga among nakita sa Alaska ug British Columbia nagpahinumdom sa bililhong mga handumanan. Apan labi pang dakong kalipay ang pagkakita sa kas-a umaw nga espirituwal nga kamingawan niining dakong lugar nga karon nagalambo uban sa daghang kongregasyon sa mga magdadayeg ni Jehova.
Ilabinang nakapalipay kanamo ang pagkakita sa among kaugalingong mga anak, maingon man sa among espirituwal nga mga anak, nga mihamtong ug nagdayeg kang Jehova. Kami nagmaya nga kami may gamayng bahin sa espirituwal nga kauswagan niining bahina sa yuta. Pananglitan, ang Alaska karon may kaugalingon nang sangang buhatan nga nagdumala sa buluhaton sa kapin sa 25 ka kongregasyon.
Dinhi sa Prince Rupert nakapribilehiyo kami niadtong 1988 sa pagpahinungod sa usa ka matahom nga bag-ong Kingdom Hall, sa kinatung-an gayod sa siyudad. Oo, kami nagamaya, sama kang Isaias, sa pag-ingon: “Gidugangan nimo ang nasod; Oh Jehova, . . . gihimaya nimo ang imong kaugalingon. Gipalapad nimo ang tanang utlanan sa yuta.”—Isaias 26:15.
[Hulagway sa panid 21]
Nag-alagad sa sirkitong buluhaton 1964-67
[Hulagway sa panid 24]
Ang matang sa barko nga gigamit sa pagsangyaw ubay sa baybayon