Nag-inusara Apan Wala Gayod Biyai
SUMALA SA GIASOY NI ADA LEWIS
Kanunay akong magpalain. Lig-on usab ako ug determinasyon—ang uban usahay maghunahuna nga kini maoy pagkagahian—sa tanan nakong ginabuhat. Nasayod usab ako kon unsa ka sayon nga moprangka, ug kining maong taras nagpahinabo kanakog mga suliran latas sa katuigan.
APAN, ako mapasalamaton kang Jehova nga Diyos nga wala niya ako isalikway tungod sa akong mga apan sa personalidad. Pinaagi sa pagtuon sa iyang Pulong, nabag-o nako ang akong personalidad ug sa ingon nag-alagad sa mga intereses sa iyang Gingharian sulod na sa mga 60 ka tuig. Sukad sa pagkabata, gustoan kaayo ako ug mga kabayo, ug ang tabang sa Diyos sa pagkontrolar sa akong daw pagkagahian kanunayng nagpahinumdom kanako kon sa unsang paagi ang bukado magamit sa pagkontrolar sa usa ka kabayo.
Natawo ako duol sa matahom asul nga lanaw sa Bukid Gambier sa Habagatang Australia sa 1908. Ang akong mga ginikanan may bakahan, ug ako ang kamagulangang anak babaye sa walo ka anak. Ang among amahan namatay sa bata pa kaayo kaming tanan. Nagbutang kana kanako sa posisyon nga magdumala ug dakong responsabilidad sa pagdumala sa bakahan, sanglit ang akong duha ka magulang nga mga lalaki kinahanglang motrabaho nga halayo sa balay aron magdala ug salapi alang sa pamilya. Ang kinabuhi didto sa bakahan maoy budlay, hago nga trabaho.
Unang Kontak sa Kamatuoran sa Bibliya
Ang among pamilya nagtambongan sa Presbiterianong Iglesya, ug kami regular, aktibong mga membro. Nahimo akong magtutudlo sa Sunday school ug nag-isip nga ugdang nga responsabilidad ang pagtudlo sa kabataan sa kon unsay akong gituohan nga husto sa espirituwal ug moral nga paagi.
Niadtong 1931 namatay ang akong apohang lalaki, ug lakip sa iyang mga kabtangan mao ang daghang libro nga gisulat sa presidente niadto sa Watch Tower Society, si J. F. Rutherford. Misugod ako pagbasa sa The Harp of God ug sa Creation, ug sa dugang ug dugang nakong pagbasa, labi pa akong nahingangha sa pagkasayod nga daghang butang nga akong gituohan ug ginatudlo sa kabataan wala diay paluyohi sa Bibliya.
Nakurat ako sa pagkakat-on nga ang tawhanong kalag dili imortal, nga kadaghanang tawo dili moadto sa langit sa dihang sila mamatay, ug nga walay dumalayong pag-antos sa impiyernong kalayo alang sa mga tuman-kadaotan. Nalibog usab ako sa pagdiskobre nga ang pagtuman sa Dominggong adlaw nga igpapahulay dili Kristohanong kinahanglanon. Busa kinahanglang mohimo akog ugdang nga desisyon: sa pagpabilin sa naandang mga pagtulon-an sa Kakristiyanohan o sa pagsugod sa pagtudlo sa kamatuoran sa Bibliya. Sa wala madugay ako mihukom sa paghunong sa akong pakig-uban sa Presbiterianong Iglesya.
Tinuorayng Nag-inusara Na
Ang akong pamilya, mga higala, ug kanhing mga kaila sa simbahan wala mahimuot sa dihang akong gipahibalo ang akong plano nga mobiya sa simbahan ug dili na motudlo ug Sunday school. Ug sa dihang ilang nahibaloan nga ako nalangkit sa gitawag nga katawhan ni Huwes Rutherford, gisugnoran pa nila ang makadaot nga tabitabi. Wala ako sa aktuwal isalikway, apan kadaghanan sa akong pamilya ug kanhing mga higala, dili sa paghinobra ug sulti, dili kaayo motagad kanako.
Sa sige nako ug tuon ug pagsusi sa mga kasulatan nga gilista diha sa mga libro nga akong gibasa, labi pa nakong nasabtan ang panginahanglan nga mosangyaw sa publiko. Nasayran nako nga ang mga Saksi ni Jehova namalaybalay ingong bahin sa ilang publikong ministeryo. Apan niadtong panahona walay Saksi sa among distrito. Busa, walay nagdasig kanako o nagpakita kanako kon unsaon pagsangyaw ang maayong balita sa Gingharian sa Diyos. (Mateo 24:14) Gibati kong nag-inusara lamang.
Bisan pa niana, ang sugo sa Bibliya sa pagsangyaw ngadto sa uban nasilsil pag-ayo sa akong alimpatakan, ug ako mihukom nga kinahanglang mosugod gayod ako pagsangyaw. Human sa daghang pag-ampo, mihukom ako sa pagduaw sa kabalayan sa akong mga silingan sa pagsulti kanila kon unsay akong nakat-onan gikan sa akong mga pagtuon ug sa pagsulay sa pagpakita kanila niining mga butanga gikan sa ilang kaugalingong mga Bibliya. Ang akong unang balay mao kadtong sa akong kanhing superintendente sa Sunday school. Ang iyang bugnaw nga sanong ug negatibong mga komento mahitungod sa akong pagbiya sa simbahan dili gayod makapadasig nga sinugdanan. Apan mibati ako ug kainit ug talagsaong pangsulod nga kalig-on samtang mibiya ako sa iyang balay ug mipadayon pagduaw sa ubang kabalayan.
Wala gayoy direktang pagsupak, apan ako natingala sa pagkadili-matinagdanon sa kadaghanan sa kanhing kaubanan sa simbahan sa dihang ako miduaw kanila. Sa akong kahibulong ug kahigawad, akong nasinati ang kinagrabehang pagsulay gikan sa akong kamagulangang igsoong lalaki, nga nagpahinumdom kanako sa mga pulong ni Jesus: “Kamo igatugyan bisan gani sa inyong mga ginikanan ug mga igsoon ug mga paryente ug mga higala, . . . ug kamo mahimong mga dulumtanan sa tanang katawhan tungod sa akong ngalan.”—Lucas 21:16, 17.
Nahimo akong batid nga mangangabayo sa linghod pa kaayong pangedaron, busa ako mihukom nga ang labing daling paagi sa pag-abot sa mga balay sa mga tawo maoy pinaagi sa pagpangabayo. Nakapaarang kini kanako sa pag-adto sa lagyong mga dapit sa sikbit nga banikang teritoryo. Ugaling, usa ka hapon niana ang akong kabayo napandol ug natumba sa danglog nga dalan, ug grabe ang kadaot sa akong bagolbagol. Sa usa ka panahon, dihay kahadlok nga dili na ako mabuhi. Human sa maong pagkahulog, kon ang mga dalan basa o danglog, mobiyahe ako pinaagig kalesa inay mosakay sa kabayo.a
Kontak Uban sa Organisasyon
Pila ka panahon human sa akong aksidente, usa ka grupo sa bug-os-panahong mga magwawali, nga gitawag karon ug mga payunir, miduaw sa distrito sa Bukid Gambier. Busa, sa unang higayon, akong nakaestorya nga atubangay ang akong kaubang mga magtutuo. Sa wala pa mobiya, gidasig ko nila sa pagsulat sa sangang buhatan sa Watch Tower Society ug mangutana kon unsaon nako pagpakig-ambit sa publikong buluhatong pagsangyaw sa mas organisadong paagi.
Human mosulat sa Sosyedad, nakadawat ako ug mga libro, mga pulyeto, ug usa ka pinatik nga kard nga testimoniya nga gamiton sa pagpailaila sa akong kaugalingon diha sa mga pultahan. Gibati nakong mas suod sa akong espirituwal nga mga igsoong lalaki ug babaye tungod sa mga sulat gikan sa sangang buhatan. Apan sa dihang ang grupo sa mga payunir mibiya ug mibalhin sa sunod nga lungsod, mibati akong labi pang nag-inusara.
Ingong sangpotanan sa akong regular nga pagsangyaw matag adlaw—sa kinadak-an pinaagi sa kabayo ug kalesa—nailado ako diha sa distrito. Sa samang panahon, nakaarang ako sa pag-atiman sa akong mga buluhaton sa bakahan. Niadtong panahona ang akong pamilya mihunong na sa pagsupak sa maong rutina ug wala na mosulay pagbalda. Sulod sa upat ka tuig ako nag-alagad niining paagiha ingong nahilit, dili-bawtismadong magwawali sa maayong balita.
Kombensiyon ug, Sa Kataposan, Bawtismo
Niadtong Abril 1938, si Brader Rutherford miduaw sa Australia. Ang kusganong pagsupak sa klero misangpot sa pagkanselar sa kontrata alang sa Sydney Town Hall. Ugaling, sa kataposang gutlo, ang pagtugot sa paggamit sa Sports Grounds nakuha. Ang pinugos nga kausaban sa mga plano sa aktuwal napamatud-ang makaayo, sanglit daghang linibo pa ang mahimong makalingkod sa mas dako nga Sports Grounds. Duolan sa 12,000 ang mitambong, nga ang interes sa daghan dayag nga napukaw sa dinasig-sa-klerong pagsupak sa among miting.
Maylabot sa pagduaw ni Brader Rutherford, usa ka kombensiyon sa daghang adlaw gihimo usab sa haduol nga sikbit-sa-siyudad sa Sydney. Sa kataposan didto nako gisimbolohan ang akong pagpahinungod kang Jehova nga Diyos pinaagi sa pagpabawtismo sa tubig. Mahunahuna mo ba ang kalipay nga akong nasinati sa kataposan sa pagpakigtigom uban sa gatosan ka igsoong lalaki ug babaye gikan sa tanang bahin sa dakong kontinente sa Australia?
Balik sa Bukid Gambier
Sa pagpauli sa balay, mibati akong nag-inusara pag-ayo, apan labi pa akong determinado sukad masukad sa pagbuhat kon unsay akong mahimo sa buluhaton sa Gingharian. Sa wala madugay nahimamat nako ang pamilyang Agnew—si Hugh, ang iyang asawa, ug ang ilang upat ka anak. Nagpuyo sila sa lungsod sa Millicent, mga 50 kilometros gikan sa Bukid Gambier, ug ako mobiyahe ug 50 kilometros kada padulong didto pinaagi sa kabayo ug kalesa sa pagdumala ug regular nga pagtuon sa Bibliya uban kanila. Sa dihang midawat sila sa kamatuoran, nahupay ang akong kamingaw.
Sa wala madugay, gihimo kaming usa ka grupo alang sa organisadong pagsangyaw. Unya, ikalipay, ang akong inahan misugod pagkainteres ug miduyog kanako sa 100 kilometros nga idabuweltang-biyahe sa pagtuon uban sa bag-ong nahimong grupo. Sukad niadtong panahona, si Mama kanunayng nagadasig ug matinabangon, bisan tuod pipila pa ka tuig usa siya mabawtismohi. Wala na ako magmamingawon!
Ang among gamayng grupo nagpatunghag upat ka payunir, ang tulo ka managsoong babayeng Agnew—si Crystal, Estelle, ug Betty—ug ako. Sa ulahi, sa sayong katuigan sa 1950, ang tulo ka managsoon ngatanan mitambong sa Watchtower Bible School of Gilead. Sila giasayn ingong mga misyonaryo sa India ug Sri Lanka, diin sila nag-alagad gihapon nga matinumanon.
Sa Enero 1941 ang kalihokan sa mga Saksi ni Jehova gidili sa Australia, busa milihok dayon kami. Among gibutang ang tanang butang nga among gigamit sa ministeryo—mga basahon, madaladalang ponograpo, girekord nga mga pakigpulong sa Bibliya, ug uban pa—sulod sa usa ka dakong baul nga lata. Unya among gibutang ang baul sa usa ka kamalig ug nagdala ug kinaromatang dagami aron tabonan kana.
Bisan pa sa pagdili, mipadayon kami sa balay-balay nga pagsangyaw, apan mainampingon, nga naggamit lamang sa Bibliya sa dihang makigsulti sa mga tagbalay. Akong tagoan ang mga magasin ug mga pulyeto sa ilalom sa silya sa akong kabayo ug ipagawas lamang kini kon makaplagan ang tiunayng interes sa mensahe sa Gingharian. Sa kataposan, sa Hunyo 1943, gikuha ang pagdili, ug sa makausa pa dayag na usab kaming nakatanyag ug mga basahon.
Bag-ong mga Asaynment
Niadtong 1943, nagpayunir ako, ug sa misunod nga tuig mibiya ako sa Bukid Gambier alang sa laing asaynment. Una, gidapit ako sa pag-alagad sa mubong panahon sa sangang buhatan sa Sosyedad sa Strathfield. Human niadto ako nakadawat, nga sunodsunod, ug mga asaynment sa gagmayng mga lungsod sa habagatang New South Wales ug sa kasadpang Victoria. Apan, usa sa akong labing magantihon sa espirituwal nga mga asaynment maoy uban sa usa ka dakong kongregasyon sa siyudad sa Melbourne. Nga naggikan sa gamayng lungsod sa banika, daghan akog nakat-onan sa pag-alagad didto.
Sa akong asaynment sa ubos nga dapit sa Gippsland nga distrito sa Victoria, ang akong kaubang payunir, si Helen Crawford, ug ako nagdumalag daghang panagtuon sa Bibliya ug, sa mubong panahon, nakatukod ug usa ka kongregasyon. Kadtong distritoha may dakong teritoryo nga banika, ug alang sa transportasyon kami may karaan, dili-kasaligang awto. Usahay mosakay kami sa awto, apan daghang panahon nga amo kanang iduso. Pagkadako sa akong pangandoy sa usa ka kabayo! Usahay, sa kamatinud-anon makaingon ako: “Ibaylo ko ang bisan unsa (gawas sa Gingharian) sa usa ka kabayo!” Sa kadaghanang lungsod nianang distritoha karong adlawa, adunay lig-ong mga kongregasyon ug nindot nga mga Kingdom Hall.
Niadtong 1969, nakadawat akog asaynment sa Canberra, ang kaulohan sa Australia. Kini maoy mahagiton ug buloknong dapit nga sangyawan, sanglit subsob kaming makakontak ug kawani sa daghang langyawng mga embahada. Nag-alagad gihapon ako dinhi, apan sa di pa dugayng katuigan gitunong nako ang akong pagtagad sa pagsangyaw sa industriyal nga dapit sa siyudad.
Niadtong 1973, nakapribilehiyo ako sa pagtambong sa dagkong mga kombensiyon sa Tinipong Bansa. Ang laing talagsaong bahin sa akong kinabuhi mao ang pagkadelegado sa kombensiyon niadtong 1979 ug sa pagsuroy sa Israel ug Jordan. Ang pagduaw sa aktuwal nga mga dapit nga gihisgotan sa Bibliya ug pagpalandong sa mga hitabo nga nahitabo didto sa pagkatinuod maoy makapatandog sa galamhan nga kasinatian. Nasinati nako kon sama sa unsa ang bation nga molutaw sa Patayng Dagat, uban sa labihan ka parat niining katubigan, ug panahon sa among pagduaw sa Petra sa Jordan, nakahigayon na usab ako sa pagsakay ug kabayo. Nakapahinumdom kini kanako niadtong sayong katuigan sa dihang ang mga kabayo nakapaarang kanako sa pag-abot sa nagkatag ug banikang mga dapit dala ang mensahe sa Gingharian.
Padayong Bug-os-Panahong Pag-alagad
Ang akong tinguha sa pagpadayon sa bug-os-panahong pag-alagad bisan pa sa kamatuoran nga ako nagakatigulang na napabuhi sa linaing mga tagana sama sa Tunghaan sa Payunir nga Pag-alagad ug sa mga miting sa mga payunir nga himoon duyog sa sirkitong mga asembliya, maingon man sa padayong pagdasig nga akong nadawat gikan sa nagapanawng mga magtatan-aw. Sa pagkatinuod ako makaingon nga gitultolan ni Jehova ang mga butang aron nga ang mga adlaw sa akong pag-inusara mahimong mga butang sa nangagi.
Karon ako nag-edad na ug 87 anyos, ug human sa mga 60 ka tuig nga pag-alagad kang Jehova, may pulong ako sa pagdasig alang sa uban nga tingali prangka usab ug independente kaayo: Kanunayng magpasakop sa pagtultol ni Jehova. Hinaot si Jehova motabang kanato sa pagkontrolar sa atong pagkaprangka, ug hinaot nga padayon siyang magpahinumdom kanato nga bisan tuod subsob nga mobati kitang nagmamingawon, dili gayod siya mobiya kanato.
[Footnote]
a Ang kalesa maoy gaan, duhay-ligid nga sakyanan.