Mga Panalangin o mga Tunglo—Mga Panig-ingnan Alang Kanato Karon

“Karon kining mga butanga nangahitabo kanila ingong mga panig-ingnan, ug sila gikasulat ingong pasidaan kanato nga naabtan sa mga kataposan sa mga sistema sa mga butang.”​—1 CORINTO 10:11.

1. Sama sa pagsusi sa usa ka tawo sa usa ka gamit, unsang pagsusi ang angay natong himoon?

DILI makita sa ilalom sa pintal, ang taya mosugod sa pagkutkot sa usa ka gamit nga hinimo sa puthaw. Dugaydugay pang panahong moagi una pa makita ang taya diha sa ibabaw. Sa susama, ang mga tinamdan ug mga pangibog sa usa ka kasingkasing mosugod sa pagkadaot dugay pa una nga mobunga kinig seryosong mga resulta o una pa mamatikdan sa uban. Sama nga susihon nato nga maalamon ang usa ka gamit kon kini nagsugod na sa pagkataya, sa ingon ang bug-os nga pagsusi sa atong mga kasingkasing ug ang husto-sa-panahong pagmentinar makatipig sa atong Kristohanong integridad. Sa laing pagkasulti, kita makadawat sa mga panalangin sa Diyos ug makalikay sa mga tunglo sa Diyos. Ang uban tingali maghunahuna nga ang mga panalangin ug mga tunglo nga gipahayag sa karaang Israel wala kaayoy kahulogan alang niadtong nagaatubang sa konklusyon niining sistema sa mga butang. (Josue 8:34, 35; Mateo 13:49, 50; 24:3) Apan, dili kana tinuod. Kita makabenepisyog dako gikan sa pasidaang mga panig-ingnan may kalabotan sa Israel, ingon sa gipamulong diha sa 1 Corinto kapitulo 10.

2. Unsay giingon sa 1 Corinto 10:5, 6 bahin sa eksperyensiya sa Israel sa kamingawan?

² Gitandi ni apostol Pablo ang mga Israelinhon ilalom ni Moises uban sa mga Kristohanon ilalom ni Kristo. (1 Corinto 10:1-4) Bisan tuod ang katawhan sa Israel makasulod unta sa Yutang Saad, “diha sa kadaghanan kanila ang Diyos wala magpahayag ug pag-uyon, kay sila gipamukan man sa kamingawan.” Busa nakasulti si Pablo sa isigka-Kristohanon: “Karon kining mga butanga nahimong atong mga panig-ingnan, aron dili kita mahimong mga tawong nagatinguha sa makadaot nga mga butang, ingon sa ilang pagtinguha niini.” (1 Corinto 105, 6) Ang mga pangibog ginapalambo diha sa kasingkasing, busa kinahanglang patalinghogan nato ang pasidaang mga panig-ingnan nga gihisgotan ni Pablo.

Pasidaan Batok sa Idolatriya

3. Sa unsang paagi ang mga Israelinhon nakasala may kalabotan sa nating baka nga bulawan?

³ Ang unang pasidaan ni Pablo mao: “Ni mahimong mga tigsimbag idolo, ingon sa gihimo sa pipila kanila; maingon sa nahisulat: ‘Ang katawhan milingkod aron mokaon ug moinom, ug sila nanindog aron maglipaylipay.’” (1 Corinto 10:7) Kining pasidaang panig-ingnan maoy bahin sa pagbalik sa mga Israelinhon sa mga paagi sa Ehipto ug paghimog usa ka nating baka nga bulawan nga pagasimbahon. (Exodo, kapitulo 32) Gipadayag sa tinun-ang Esteban ang nagpailalom nga suliran: “Kaniya [si Moises, nga hawas sa Diyos] ang atong mga katigulangan midumili sa pagkahimong masinugtanon, hinuon sila nagsalikway kaniya ug sulod sa ilang mga kasingkasing sila namalik sa Ehipto, nga nanag-ingon kang Aaron, ‘Paghimog mga diyos alang kanamo nga manguna kanamo. Kay kining maong Moises, nga nagdala kanamo pagawas sa yuta sa Ehipto, wala na kami mahibalo ug unsa nay nahitabo kaniya.’ Busa sila naghimog nating baka niadtong mga adlawa ug midalag halad ngadto sa idolo ug misugod sa paglipay sa ilang kaugalingon sa mga buhat sa ilang mga kamot.” (Buhat 7:39-41) Matikdi nga “sulod sa ilang mga kasingkasing” ang badlongong mga Israelinhon naghambin ug sayop nga mga tinguha nga mitultol sa idolatriya. “Sila naghimog nating baka . . . ug midalag halad ngadto sa idolo.” Dugang pa, sila “misugod sa paglipay sa ilang kaugalingon sa mga buhat sa ilang mga kamot.” Dihay musika, awit, sayaw, kaon, ug inom-inom. Dayag, ang idolatriya madanihon ug makalingaw.

4, 5. Unsang idolatrosong mga buhat ang kinahanglan natong likayan?

⁴ Ang antitipikong Ehipto​—ang kalibotan ni Satanas​—sa dakong bahin nagsimba sa kalingawan. (1 Juan 5:19; Pinadayag 11:8) Ginasimba niini ang mga artista, mga mag-aawit, ug popular nga mga magdudula, maingon man ang ilang sayaw, ilang musika, ilang ideya sa kalingawan ug paglipaylipay. Daghan ang natental sa pagpatuyang sa ilang kaugalingon sa kalingawan samtang sa samang panahon nagaangkong nagsimba kang Jehova. Sa panahong kinahanglang badlongon ang usa ka Kristohanon tungod sa buhat nga daotan, ang iyang naluyang espirituwal nga kahimtang sagad masubay ug balik sa pag-inom ug makahubog nga mga ilimnon, pagsayaw, ug paglipaylipay nga sa usa ka paagi kulang na lag diyutay nga mahimong idolatriya. (Exodo 32:5, 6, 17, 18) Ang ubang kalingawan maayo ug makalingaw. Apan, karong adlawa ang kadaghanan sa kalibotanong musika, sayaw, mga sine, ug mga video nagpahimuot sa kagustohan sa dunot nga unodnong mga pangibog.

⁵ Ang matuod nga mga Kristohanon dili magpadaog sa pagsimba sa mga idolo. (2 Corinto 6:16; 1 Juan 5:21) Hinaot nga ang matag usa kanato mag-amping usab nga dili mahimong giyanon sa idolatrosong kalingawan ug mameligro nga mag-antos sa makadaot nga mga epekto sa pagkalinga sa paglipaylipay sa kalibotanong paagi. Kon magpadala kita sa kalibotanong mga impluwensiya, ang makadaot nga mga pangibog ug mga tinamdan dili mamatikdan nga mopuyo sa hunahuna ug kasingkasing. Kon dili matul-id, kini sa ulahi mosangpot sa pagkahimong ‘mapukan sa kamingawan’ sa sistema ni Satanas.

6. Unsang positibong lihok ang kinahanglan natong himoon labot sa kalingawan?

⁶ Sama kang Moises sa hitabo sa nating baka nga bulawan, sa ingon “ang kasaligan ug mabuot nga ulipon” nagaingon: “Kinsa ang dapig ni Jehova? Moari siya kanako!” Ang paghimog positibong lihok sa pagpakita nga kita nagbarog nga malig-on alang sa matuod nga pagsimba makaluwas ug kinabuhi. Ang tribo ni Moises nga Levihanon milihok dihadiha sa pagwagtang sa makadaot nga mga impluwensiya. (Mateo 24:45-47; Exodo 32:26-28) Nan, susiha pag-ayo ang imong piniling kalingawan, musika, mga video, ug ang susama niini. Kon kini dunot sa usa ka paagi, barog alang kang Jehova. Uban sa mainampoon nga pagsalig sa Diyos, baylohi ang imong piniling kalingawan ug musika, ug gub-a ang makadaot sa espirituwal nga butang, sama sa pagguba ni Moises sa nating baka nga bulawan.​—Exodo 32:20 Deuteronomio 9:21.

7. Sa unsang paagi atong mapanalipdan ang mahulagwayong kasingkasing?

⁷ Sa unsang paagi atong mapugngan ang pagkataya sa kasingkasing? Pinaagi sa kuging pagtuon sa Pulong sa Diyos, sa pagsilsil sa mga kamatuoran niini diha sa atong mga hunahuna ug mga kasingkasing. (Roma 12:1, 2) Siyempre, motambong gayod kita nga regular sa Kristohanong mga tigom. (Hebreohanon 10:24, 25) Ang walay kadasig nga pagtambong sa mga tigom gipakasama sa pagpintal ibabaw sa usa ka gitay-an nga luna. Kini makadasig kanato sa makadiyut, apan dili kini makasulbad sa nagpailalom nga problema. Hinunoa, pinaagi sa abante nga pagtuon, pagpalandong, ug aktibong pagpakigbahin sa mga tigom, kita kusganong makakuha sa makataya nga mga elemento nga mahimong magpabilin sa tagong dapit sa atong mahulagwayong kasingkasing. Kini motabang kanato sa pagpabiling maunongon sa Pulong sa Diyos ug molig-on kanato sa pagsagubang sa mga pagsulay sa pagtuo ug mahimong “mahimsog sa tanang bahin.”​—Santiago 1:3, 4; Proverbio 15:28.

Pasidaan Batok sa Pakighilawas

8-10. (a) Unsang pasidaang panig-ingnan ang gihisgotan sa 1 Corinto 10:8? (b) Sa unsang paagi ang mga pulong ni Jesus nga makita diha sa Mateo 5:27, 28 ikapadapat sa mapuslanong paagi?

⁸ Sa sunod nga panig-ingnan ni Pablo, kita gitambagan: “Ni kita magapakighilawas, ingon sa pipila kanilang nakighilawas, aron lamang mangapukan, kaluhaag-tulo ka libo kanila sa usa ka adlaw.”a (1 Corinto 10:8) Naghisgot ang apostol sa panahon sa dihang ang mga Israelinhon miyukbo sa bakak nga mga diyos ug “nakighilawas uban sa mga anak nga babaye sa Moab.” (Numeros 25:1-9) Ang seksuwal nga imoralidad pagasilotan ug kamatayon! Ang pagtugot sa imoral nga mga hunahuna ug mga pangibog nga magpadayon kaamgid sa pagtugot sa kasingkasing nga “matay-an.” Si Jesus nag-ingon: “Inyong nadungog nga gikaingon, ‘Dili ka gayod manapaw.’ Apan ako magaingon kaninyo nga ang matag usa nga padayong nagatan-aw sa usa ka babaye aron magbaton ug maulagong kaibog kaniya nakahimo na ug pagpanapaw uban kaniya diha sa iyang kasingkasing.”​—Mateo 5:27, 28.

⁹ Nagpamatuod sa mga sangpotanan sa ‘pagtan-aw aron magbaton ug maulagong kaibog sa usa ka babaye’ mao ang resulta sa daotang kaisipan sa di-masinugtanong mga manulonda sa wala pa ang Lunop sa adlaw ni Noe. (Genesis 6:1, 2) Hinumdomi, usab, nga ang usa sa labing makasubong mga hitabo sa kinabuhi ni Haring David napukaw sa iyang pagpadayog tan-aw nga di-angay sa usa ka babaye. (2 Samuel 11:1-4) Sa kasukwahi, ang matarong nga tawong minyo nga si Job ‘nakigtugon uban sa iyang mga mata nga dili siya motan-aw sa usa ka ulay,’ busa naglikay sa imoralidad ug nagpamatuod nga usa ka maghuhupot sa integridad. (Job 31:1-3, 6-11) Ang mga mata mahimong ikaamgid sa mga bintana sa kasingkasing. Ug gikan sa usa ka dunot nga kasingkasing manggula ang daghang daotang mga butang.​—Marcos 7:20-23.

¹⁰ Kon atong ipadapat ang mga pulong ni Jesus, dili nato hatagag lugar ang daotang mga hunahuna pinaagi sa pagtan-aw ug pornograpikong materyal o sa pag-abiabi sa imoral nga mga hunahuna labot sa isigka-Kristohanon, sa usa ka kauban sa trabaho, o kang bisan kinsa. Ang taya dili makuha gikan sa puthaw pinaagi sa yanong pagpapha sa kinutkot. Busa, ayaw lang paphaa ang imoral nga mga hunahuna ug mga hilig nga daw wala kini kaayoy bili. Paghimog kusganong mga paagi aron mawala kanimo ang imoral nga mga hilig. (Itandi ang Mateo 5:29, 30.) Gitambagan ni Pablo ang isigkamagtutuo: “Patya . . . ang inyong mga sangkap sa lawas nga anaa sa yuta maylabot sa pakighilawas, pagkadili-hinlo, seksuwal nga gana, makadaot nga tinguha, ug hakog nga pangibog, nga maoy idolatriya. Gumikan sa maong mga butang ang kapungot sa Diyos moabot.” Oo, tungod sa mga butang sama sa seksuwal nga imoralidad, “ang kapungot sa Diyos moabot” ingong kapadayagan sa iyang tunglo. Busa kinahanglang ‘patyon’ nato ang mga sangkap sa atong lawas labot niining mga butanga.​—Colosas 3:5, 6.

Pasidaan Batok sa Rebelyosong mga Reklamo

11, 12. (a) Unsang pasidaan ang gihatag sa 1 Corinto 109, ug unsang hitabo ang gihisgotan niini? (b) Sa unsang paagi ang pasidaan ni Pablo makaapekto kanato?

¹¹ Sunod si Pablo nagpasidaan: “Ni ibutang nato si Jehova sa pagsulay, ingon sa pipila kanilang mibutang kaniya sa pagsulay, aron lamang malaglag pinaagi sa mga halas.” (1 Corinto 10:9) Samtang nagpanaw sa kamingawan duol sa utlanan sa Edom, ang mga Israelinhon “nagpunayg sulti batok sa Diyos ug batok kang Moises: ‘Nganong gikuha ninyo kami gikan sa Ehipto aron mangamatay sa kamingawan? Kay walay tinapay ug walay tubig, ug ang among kalag giluod niining walay lami nga tinapay,’” ang milagrosong pagkatagana nga mana. (Numeros 21:4, 5) Hunahunaa lang! Kadtong maong mga Israelinhon “nagpunayg sulti batok sa Diyos,” nga nagtawag sa iyang mga tagana nga makaluod!

¹² Pinaagi sa ilang mga reklamo, gisulayan sa mga Israelinhon ang pailob ni Jehova. Ang silot wala pugngi, tungod kay si Jehova nagpadala ug malala nga mga halas sa ilang taliwala, ug daghan ang nangamatay gikan sa mga paak sa halas. Human naghinulsol ang katawhan ug si Moises nangilabot alang kanila, ang hampak natapos. (Numeros 21:6-9) Sa pagkamatuod kining hitaboa angay mahimong usa ka pasidaan aron kita dili magpakitag rebelyoso, reklamador nga espiritu, ilabina batok sa Diyos ug sa iyang teokratikanhong mga kahikayan.

Pasidaan Batok sa Pagbagulbol

13. Batok sa unsa nagpasidaan ang 1 Corinto 10:10, ug unsang rebelyon ang anaa sa hunahuna ni Pablo?

¹³ Sa pagkutlo sa iyang kataposang panig-ingnan labot sa mga Israelinhon diha sa kamingawan, si Pablo nagsulat: “Ni mahimong mga bagulbolan, ingon sa pipila kanilang nagbagulbol, aron lamang malaglag pinaagi sa tiglaglag.” (1 Corinto 10:10) Mitungha ang rebelyon sa dihang si Kore, Dathan, Abiram, ug ang ilang mga kauban milihok sa di-teokratikanhong paagi ug gihagit ang awtoridad ni Moises ug Aaron. (Numeros 16:1-3) Human malaglag ang mga rebelde, ang mga Israelinhon misugod sa pagbagulbol. Tungod kini kay sila nangatarongan nga ang paglaglag sa mga rebelde di-makataronganon. Ang Numeros 16:41 nag-ingon: “Sa pagkaugma ang tibuok nga katilingban sa mga anak sa Israel mingbagulbol batok kang Moises ug Aaron, nga nag-ingon: ‘Gipatay ninyo ang katawhan ni Jehova.’” Tungod sa ilang pagpanaway sa paagi sa pagpahamtang sa hustisya niadtong higayona, 14,700 ka Israelinhon ang nangamatay gikan sa gipadala sa Diyos nga hampak.​—Numeros 16:49.

14, 15. (a) Unsa ang usa sa mga sala sa “mga tawong dili-diyosnon” kinsa nakayuhot sa kongregasyon? (b) Unsay makat-onan gikan sa hitabo labot kang Kore?

¹⁴ Sa unang siglo K.P., ang “mga tawong dili-diyosnon” nga nakayuhot sa Kristohanong kongregasyon maoy bakak nga mga magtutudlo maingon man mga bagulbolan. Kining mga tawhana “walay-pagtamod sa pagkaginoo ug nagapamulong nga inabusar labot sa mga mahimayaon,” dinihogang mga lalaki nga gisaligan sa maong panahon sa espirituwal nga pagdumala sa kongregasyon. Mahitungod sa dili-diyosnong mga apostata, ang tinun-ang si Judas miingon usab: “Kining mga tawhana mga bagulbolan, mga reklamador bahin sa ilang luna sa kinabuhi, nga nagapadayon sumala sa ilang kaugalingong mga tinguha.” (Judas 3, 4, 8, 16) Karon, ang ubang mga indibiduwal nahimong mga bagulbolan tungod kay gitugotan nila ang tinamdan nga makataya sa espirituwal sa pag-ugmad sa ilang kasingkasing. Kasagaran gihatagan nila ug dakong pagtagad ang mga kahuyangan niadtong adunay katungdanan sa pagdumala sa kongregasyon ug mosugod sa pagbagulbol batok kanila. Ang ilang pagbagulbol ug pagreklamo moabot pa sa pagsaway sa mga publikasyon sa ‘kasaligan nga ulipon.’

¹⁵ Husto ang pagpangutanag tim-os nga mga pangutana bahin sa usa ka ulohan sa Kasulatan. Apan komosta kon atong ugmaron ang negatibong tinamdan nga makita diha sa seryosong mga panaghisgot taliwala sa suod nga mga higala? Maayong pangutan-on nato ang atong kaugalingon, ‘Unsa kahay sangpotan niini nga pagbagulbol? Dili ba mas maayong mohunong na sa pagbagulbol ug moampo nga mapainubsanon alang sa kaalam?’ (Santiago 1:5-8; Judas 17-21) Si Kore ug ang iyang mga tigpaluyo, nga mirebelde batok sa awtoridad ni Moises ug Aaron, tingali nakombinsir pag-ayo nga ang ilang hunahuna makataronganon nga sa ingon wala nila susiha ang ilang mga motibo. Bisan pa, sila sayop gayod. Maingon man ang mga Israelinhon nga nagbagulbol bahin sa paglaglag kang Kore ug sa ubang mga rebelde. Pagkamaalamon nga mapalihok kita niini nga mga panig-ingnan sa pagsusi sa atong mga motibo, wad-on ang pagbagulbol o pagreklamo, ug tugotan si Jehova sa pagputli kanato!​—Salmo 17:1-3.

Pagkat-on, ug Tagamtama ang mga Panalangin

16. Unsa ang diwa sa tambag sa 1 Corinto 10:11, 12?

¹⁶ Ilalom sa pagdasig sa Diyos, gitapos ni Pablo ang listahan sa pasidaan nga mga mensahe pinaagi sa pagtambag: “Karon kining mga butanga nangahitabo kanila ingong mga panig-ingnan, ug sila gikasulat ingong pasidaan kanato nga naabtan sa mga kataposan sa mga sistema sa mga butang. Tungod niana siya nga nagahunahunang siya nagabarog pabantaya nga dili siya matumba.” (1 Corinto 10:11, 12) Hinaot nga dili nato ibale-wala ang atong baroganan diha sa Kristohanong kongregasyon.

17. Kon kita makamatikod ug dili-maayong motibo sa atong kasingkasing, unsay atong buhaton?

¹⁷ Sama sa puthaw nga matay-an, sa ingon kita nga mga kaliwat sa makasasalang Adan nakapanunod ug usa ka kiling sa pagkadaotan. (Genesis 8:21; Roma 5:12) Busa, dili kita angay mawad-ag kadasig kon kita makamatikod ug dili-maayong motibo sa atong kasingkasing. Hinunoa, molihok kita nga positibo. Kon ang puthaw maladlad sa umogon nga hangin o sa makapataya nga palibot, kusog ang pagkutkot niini sa taya. Kita kinahanglang maglikay sa pagkaladlad sa “hangin” sa kalibotan ni Satanas, uban sa mangil-ad nga kalingawan, kaylap nga imoralidad, ug negatibong hilig niini sa hunahuna.​—Efeso 2:1, 2.

18. Unsay gihimo ni Jehova labot sa sayop nga mga hilig sa katawhan?

¹⁸ Gitagan-an ni Jehova ang katawhan ug mga paagi sa pagsumpo sa sayop nga mga kiling nga atong napanunod. Iyang gihatag ang iyang bugtong Anak aron kadtong nagpasundayag ug pagtuo kaniya makabaton ug kinabuhing walay kataposan. (Juan 3:16) Aron atong masunod gayod ang mga tunob ni Jesus ug magpasundayag ug samag-Kristo nga personalidad, kita mahimong panalangin sa uban. (1 Pedro 2:21) Kita usab makadawat, dili mga tunglo, kondili mga panalangin sa Diyos.

19. Sa unsang paagi kita makabenepisyo sa pagpalandong sa mga panig-ingnan sa Kasulatan?

¹⁹ Bisan tuod nga kita karon masayop sama sa mga Israelinhon sa karaan, kita adunay kompletong sinulat nga Pulong sa Diyos sa paggiya kanato. Gikan sa mga panid niini kita makakat-on bahin sa mga pakiglabot ni Jehova sa katawhan maingon man sa iyang mga hiyas nga gilarawan diha kang Jesus, ‘ang banaag sa himaya sa Diyos ug ang tukma nga representasyon sa Iya mismong pagkamao.’ (Hebreohanon 1:1-3; Juan 14:9, 10) Pinaagi sa pag-ampo ug kuging pagtuon sa Kasulatan, atong mabatonan “ang kaisipan ni Kristo.” (1 Corinto 2:16) Kon magaatubang ug mga tentasyon ug ubang mga pagsulay sa atong pagtuo, kita makabenepisyo gikan sa pagpalandong sa karaang mga panig-ingnan sa Kasulatan ug ilabina sa labawng panig-ingnan ni Jesu-Kristo. Kon atong himoon kini, dili na nato maagoman pa ang paglihok sa mga tunglo sa Diyos. Hinunoa, atong matagamtam ang pabor ni Jehova karon ug ang iyang mga panalangin sa walay kataposan.

[Footnote]

Unsay Imong Tubag?

◻ Sa unsang paagi ikapadapat nato ang tambag ni Pablo nga dili mahimong mga magsisimbag mga diyosdiyos?

◻ Unsay atong buhaton sa pagpatalinghog sa pasidaan sa apostol batok sa pakighilawas?

◻ Nganong kinahanglan natong likayan ang pagbagulbol ug pagreklamo?

◻ Sa unsang paagi makadawat kita sa mga panalangin sa Diyos, dili mga tunglo?

[Hulagway sa panid 18]

Kon buot nato ang mga panalangin sa Diyos, kinahanglan natong likayan ang idolatriya

[Hulagway sa panid 20]

Sama sa taya nga kinahanglang tangtangon, mohimo kita ug positibong aksiyon sa pagwagtang sa dili-maayong mga pangibog sa atong mga kasingkasing