Ang Ebanghelyo Sumala sa mga Eskolar
“KINSA ang ginaingon sa mga panon sa katawhan nga mao ako?” (Lucas 9:18) Gipangutana kini ni Jesus sa iyang mga tinun-an halos duha na ka milenyo ang milabay. Ang pangutana kontrobersiyal niadto. Daw labi pa kining kontrobersiyal karon, ilabina sa panahon sa Pasko, nga ginaingon nga nagasentro kang Jesus. Daghan ang nagtuo nga si Jesus gipadala gikan sa langit sa paglukat sa katawhan. Mao ba kanay imong paghunahuna?
Ang pipila ka eskolar naghatag ug laing panglantaw. “Ang larawan ni Jesus ingong usa nga nagtudlo nga siya mao ang Anak sa Diyos nga mamatay alang sa kasal-anan sa kalibotan dili tinuod sumala sa kasaysayan,” matod pa ni Marcus J. Borg, propesor sa relihiyon ug kultura.
Ang ubang mga eskolar nangangkon nga ang tinuod nga Jesus lahi gikan sa usa nga atong mabasa diha sa Bibliya. Ang uban nagtuo nga ang tanang Ebanghelyo gisulat upat ka dekadang milabay o kapin pa human mamatay si Jesus ug nga nianang panahona ang tinuod nga kailhanan ni Jesus nabulakbulakan. Ang suliran wala diha sa mga panumdoman sa mga magsusulat sa Ebanghelyo, nag-ingon ang mga eskolar, kondili sa ilang interpretasyon. Human mamatay si Jesus ang mga tinun-an lahi na ug paglantaw kaniya—ingong ang Anak sa Diyos, Manluluwas, ug Mesiyas. Ang uban nangahas pang nangangkon nga si Jesus maoy usa lamang ka naglibodlibod nga tawong maalamon, usa ka sosyal nga rebolusyonaryo. Kana, matod pa sa mga eskolar, mao ang dili-ikalalis nga kamatuoran.
Ang “Makinaadmanon” nga Panglantaw Kang Jesus
Sa pagdepensa sa ilang “makinaadmanon” nga panglantaw, ang mga kritiko morag maikagon sa dili pagdawat sa bisan unsa bahin kang Jesus nga daw labaw-sa-kinaiyanhon. Pananglitan, ang pipila miingon nga ang pagkatawo gikan sa ulay maoy pagtabontabon sa pagkapinaangkan ni Jesus. Ang uban dili motuo sa mga tagna ni Jesus bahin sa pagkalaglag sa Jerusalem, nagainsistir nga kini gilakip diha sa mga Ebanghelyo human nga kini “natuman.” Ang pipila miingon pa nga ang mga pagpang-ayo nga gihimo ni Jesus lunlon nga anaa sa hunahuna lamang. Nakita ba nimo ang maong mga pahayag nga makataronganon o walay katarongan?
Ang pipila ka eskolar nangangkon pa nga minaomao lang sa mga tinun-an ni Jesus ang pagkabanhaw aron mapugngan ang ilang kalihokan nga dili mahugno. Gawas pa, ang mga eskolar nangatarongan, ang mga sumusunod ni Jesus walay gahom kon siya wala, busa nagmugnamugna sila ug sugilanon bahin sa ilang Agalon. Sa ingon, ang Kristiyanidad, dili si Kristo, ang nabanhaw. Kon daw makinaadmanon man kana nga pagpangandak, unsa pa gayod kaha ang pahayag sa teologong si Barbara Thiering nga si Jesus wala gayod patya? Siya nagtuo nga wala mamatay si Jesus sa dihang siya gilansang ug nabuhi nga naminyo duha ka higayon ug amahan sa tulo ka anak.
Kining tanang pahayag nagpaubos kang Jesus sa bugtong ang-ang diin madawat siya sa daghang eskolar: usa ka tawong maalamon, walay pulos nga Hudiyo, sosyal nga repormador—apan nungka nga mahimong anak sa Diyos, kinsa mianhi “sa paghatag sa iyang kalag nga usa ka lukat baylo sa daghan.”—Mateo 20:28.
Tingali niining panahona sa tuig, imong nabasa ang mga bahin sa mga Ebanghelyo, sama sa bahin labot sa pagkatawo ni Jesus diha sa pasungan. O tingali nakadungog ka niana nga sugilanon diha sa simbahan. Gidawat ba nimo ang mga asoy sa Ebanghelyo ingong bililhon ug katuohan? Nan matikdi kining makakurat nga kahimtang. Diha sa usa ka gitawag-kono nga Jesus Seminar, usa ka pundok sa mga eskolar nakatigom duha ka higayon sa usa ka tuig sukad sa 1985 sa pagtino sa pagkatinuod sa mga pulong ni Jesus. Gipamulong ba gayod ni Jesus ang mga pulong nga gipadayag sa Bibliya nga siyay nagsulti? Ang mga membro sa seminar mibotar sa matag pulong pinaagi sa kinoloran nga lobitos. Ang pulang lobitos nagpasabot nga ang pahayag tinuod gayod nga gisulti ni Jesus; ang rosason nga lobitos nagpasabot nga tingali gipamulong kana ni Jesus; ang abohon-ug-kolor nga lobitos nagkahulogan ug pagduhaduha; ug ang itom nga lobitos nagpasabot nga palsipikado.
Tingali matugaw ka nga mahibalo nga ang Jesus Seminar miingon nga 82 porsiyento sa mga pulong nga gipahayag ni Jesus lagmit wala niya isulti. Usa lamang ka pangutlo gikan sa Ebanghelyo ni Marcos ang daw kasaligan. Ang Ebanghelyo ni Lucas ginaingon nga puno kaayo sa propaganda diin ang orihinal “dili na gayod matino.” Ang tanan gawas sa tulo ka linya sa Ebanghelyo ni Juan nakakuhag itom nga lobitos sa pagboto, nga nagpasabot nga palsipikado, ug ang gamay nga nahibilin gihatagan ug abohon-ug-kolor nga lobitos sa pagduhaduha.
Labaw kay sa Akademiko
Mouyon ka ba sa mga eskolar? Sila ba nagpadayag kanato ug mas tukmang paglarawan kang Jesus kay nianang makita sa Bibliya? Kining mga pangutanaha maoy labaw pa kay sa usa ka butang alang sa makinaadmanon nga panagdebate. Niining panahona sa tuig, tingali ikaw mapahinumdoman nga, sumala sa Bibliya, ang Diyos nagpadala kang Jesus “aron nga ang tanan nga magapasundayag ug pagtuo kaniya dili malaglag kondili makabaton ug kinabuhing walay-kataposan.”—Juan 3:16.
Kon si Jesus maoy usa lamang ka naglibodlibod nga tawong maalamon nga bahin kaniya kita wala kaayoy kahibalo, wala gayoy kapuslanan ang ‘pagpasundayag ug pagtuo’ kaniya. Sa laing bahin, kon ang paglarawan sa Bibliya kang Jesus tinuod, ang atong walay kataposang kaluwasan nalangkit. Busa, kita kinahanglang mahibalo—naundan ba ang Bibliya sa kamatuoran bahin kang Jesus?