Ikaw ba Matukawon sa Atong mga Panahon?

ANG pagkamatukawon sa kapeligrohan nagkahulogag kinabuhi o kamatayon. Ikailustrar kini sa nahitabo diha sa duha ka islang mga bolkan.

Ang Mount Pelée, ang labing makamatay nga bolkan sa ika-20ng siglo, mibuto niadtong Mayo 8, 1902, diha sa isla sa Caribbeano sa Martinique. Nakapatay kini ug halos tanan sa 30,000 ka molupyo sa Saint Pierre, usa ka siyudad diha sa tiilan sa bolkan.

Niadtong Hunyo 1991, ang Mount Pinatubo mibuto diha sa lagmit kinadak-ang pagbuto sa siglo. Nahitabo kini sa daghag molupyo nga dapit sa Pilipinas ug nakapatay ug duolan sa 900. Bisan pa niana, nianang panahona duha ka butang ang nakatabang sa pagluwas sa linibong kinabuhi: (1) pagkamatukawon sa kapeligrohan ug (2) pagkaandam sa paglihok kaharmonya sa mga pasidaan.

Haom nga Lihok Nakaluwas ug mga Kinabuhi

Ang Mount Pinatubo dili-aktibo sulod sa gatosan ka tuig sa dihang, sa Abril 1991, nagsugod kini sa pagpakitag mga timailhan nga hapit nang mobuto. Ang aso ug sulfur dioxide nagsugod sa paggawas gikan sa baba sa bolkan. Ang lokal nga mga molupyo nakasinati ug sunodsunod nga pagtay-og sa yuta, ug ang usa ka makahahadlok nga pormag-simboryong migahi nga laba misugod pagguho gikan sa bukid. Ang mga siyentipiko sa Philippine Institute of Volcanology and Seismology nagbantay pag-ayo ug ngadtongadto nagkombinsir sa mga opisyal nga maalamon ang pag-ebakwet sa 35,000 ka molupyo gikan sa duol nga mga lungsod ug mga balangay.

Masabot nga nagpanuko ang mga tawo sa pagbiya sa ilang mga balay nga walay hinungdan, apan ang pagduhaduha nabuntog pinaagi sa usa ka salida sa video nga tatawng naghulagway sa mga kapeligrohan sa pagbuto sa bolkan. Ang dinaghang pagbiya maoy tukma sa panahon. Duha ka adlaw sa ulahi, usa ka kusog nga pagbuto naglabay ug walo ka kilometro kubikong abog ngadto sa atmospera. Ang mga pagbaha ug lapok, o lahar, sa ulahi nagpatay sa gatosan. Apan, lagmit linibo ang naluwas tungod kay ang mga tawo gipasidan-an sa kapeligrohan ug milihok kaharmonya sa mga pasidaan.

Pag-ikyas Gikan sa Hinimog-Tawo nga mga Katalagman

Sa unang siglo sa atong Komong Panahon, ang mga Kristohanon nga nagpuyo sa Jerusalem kinahanglang mohukom usab kon kinahanglan ba silang mamiya sa ilang mga balay. Ang pagkalagiw gikan sa maong siyudad sa 66 K.P. nagluwas kanila gikan sa kalaglagan nga nahitabo sa ubang mga molupyo ug libolibong Hudiyo nga miadto sa Jerusalem alang sa Paskuwa sa 70 K.P. Kapin sa usa ka milyong tawo ang didto sa sulod sa maong pinarilang siyudad alang sa pagsaulog sa Paskuwa sa dihang gisugpo sa Romanong kasundalohan ang bisan unsang kahigayonan nga makaikyas. Ang gutom, pagtigiay sa gahom, ug ang walay-hunong nga pag-atake sa mga Romano misangpot sa kamatayon sa kapin sa usa ka milyon.

Ang katalagman nga nagtapos sa pag-alsa sa mga Hudiyo batok sa Roma wala moabot nga wala ipahibalo. Ubay-ubayng dekada una pa niana, si Jesu-Kristo nagtagna nga ang Jerusalem pagalikosan. Siya miingon: “Inigkakita ninyo sa Jerusalem nga malibotan sa nagkampong kasundalohan, nan hibaloi nga ang paghimong awaaw niya haduol na. Nan silang anaa sa Judea pakalagiwa na ngadto sa kabukiran, ug kadtong anaa sa iyang taliwala pabiyaa, ug kadtong anaa sa banikang mga dapit ayaw na pasudla ngadto kaniya.” (Lucas 21:​20, 21) Tin-aw ang maong mga instruksiyon, ug seryosong gisunod kana sa mga sumusunod ni Jesus.

Ang ikaupat nga siglong historyano nga si Eusebius sa Cesarea nagtaho nga ang mga Kristohanon sa tibuok Judea milihok sumala sa pasidaan ni Jesus. Sa dihang ang mga Romano miatras sa ilang unang paglikos sa Jerusalem sa 66 K.P., daghang Hudiyong mga Kristohanon ang mipuyo sa Hentil nga siyudad sa Pella, sa Romanhong probinsiya sa Perea. Pinaagi sa pagkamatukawon sa ilang kapanahonan ug paglihok sumala sa pasidaan ni Jesus, sila nakaikyas sa gihubit nga “usa sa labing makalilisang nga paglikos sa tibuok kasaysayan.”

Karong adlawa, ang susamang pagkamabinantayon gikinahanglan. Mao man usab ang tinong aksiyon. Isaysay sa mosunod nga artikulo kon ngano.

[Picture Credit Line sa panid 3]

Godo-Foto, West Stock