Apektado Tang Tanan sa Gubat ug Panag-away
“Karon ang kinatas-ang rekord sa nahitabong mga gubat ug panag-away sukad sa Ikaduhang Gubat sa Kalibotan, ug duha ka bilyong tawo, o usa sa kada upat ka tawo, ang nagpuyo sa mga lugar nga apektado niini.”
United Nations Deputy Secretary-General Amina J. Mohammed, Enero 26, 2023.
Ang gubat ug panag-away puwedeng kalit nga mahitabo sa mga lugar nga malinawon ra. Kadtong mga nagpuyo nga layo sa lugar nga naay gubat posible pong maapektohan. Ug bisag mahuman na gani ang gubat, magpabilin ra gihapon ang di maayong mga epekto ani. Niay mga pananglitan:
Kanihit sa pagkaon. Sumala sa World Food Programme, “ang panag-away mao gihapon ang pangunang hinungdan sa kagutom, ug 70 porsiyento sa mga tawo nga naapektohan sa grabeng kagutom ang nagpuyo sa mga lugar nga naay gubat ug panag-away.”
Kapeligrohan sa kinabuhi ug problema sa mental health. Kon makabalita ang mga tawo nga posibleng naay mahitabo nga gubat sa ilang lugar, makahatag ni nilag grabeng kabalaka ug kahadlok. Kadtong mga nagpuyo sa lugar nga naay gubat dakog purohan nga mameligro ang kinabuhi, ug maapektohan pod ang ilang mental health. Ang nakalisod pa gyod, sagad dili sila makakuha ug medikal nga tabang.
Ahat nga pagbalhin sa laing lugar. Sukad niadtong Septiyembre 2023, kapig 114 ka milyong tawo sa tibuok kalibotan ang napugos ug biya sa ilang lugar, sumala sa United Nations High Commissioner for Refugees. Ang usa sa dakong hinungdan niini mao ang gubat ug panag-away.
Kalisod sa ekonomiya. Ang gubat sagad moresulta ug kalisod sa ekonomiya, sama sa pagsaka sa presyo sa mga palaliton ug mga serbisyo. Maapektohan gyod ang mga tawo dihang ang gobyerno mogasto ug dako para sa gubat imbes nga gamiton unta ang badyet para sa pagserbisyo sa komunidad, sama sa medikal nga tabang ug edukasyon. Gasto pa gyod kaayo ang pagtukod pag-usab ug pag-ayo sa mga nadaot tungod sa gubat.
Pagkadaot sa kinaiyahan. Ang mga tawo mag-antos kon madaot ang ilang mga gisaligan aron mabuhi, sama sa tubig, hangin, ug yuta. Posible pod ning moresultag daghang sakit. Ug bisag dihang mahuman na ang gubat, delikado gihapon kay basig naa pay nahibiling mga bomba nga gilubong sa yuta.
Ang gubat dako kaayog gasto ug nakapahinabo nig grabeng kadaot.