Karaang mga Rekord Nagpamatuod sa Gipuy-an sa Usa ka Tribo sa Israel

Ang Bibliya nag-ingon nga dihang nailog sa mga Israelinhon ang Yutang Saad, ila kining gibahinbahin sa ilang mga tribo, ug ang 10 ka banay sa tribo ni Manases nakadawat ug yuta sa kasadpan sa Jordan, nga bulag sa ubang banay sa ilang tribo. (Josue 17:1-6) Duna bay ebidensiya sa arkeolohiya nga nagpamatuod niini?

Niadtong 1910, dihay nakubkoban sa Samaria nga mga tipik sa yutang kulonon nga gikulitag mga letra sa Hebreohanong pinulongan. Ang mga sinulat diha sa mga tipik, o ostraca, maoy mga rekord sa paghatod ug mga produkto—apil ang bino ug lana nga pangpaguwapa—ngadto sa palasyo sa kaulohang siyudad. Tanantanan, 102 ka ostraca ang nakubkoban, nga gibanabanang gihimo sa ikawalong siglo B.C.E., pero 63 lang niini ang mabasa. Apan kon tapoon ang tanang impormasyon, kining 63 ka tipik naghisgot ug mga petsa ug ngalan sa mga banay, apil ang mga ngalan sa nagpadala ug gipadalhan sa mga produkto.

Makapainteres nga ang tanang banay nga gihisgotan sa Ostraca sa Samaria maoy sakop sa tribo ni Manases. Sumala sa NIV Archaeological Study Bible, kini naghatag ug dugang pamatuod sa giingon sa Bibliya kon diin nagpuyo ang mga banay ni Manases.

Ang Ostraca sa Samaria nagpamatuod sab nga sakto ang magsusulat sa Bibliya nga si Amos, kinsa miingon bahin sa mga dato nianang panahona: “Nanginom silag bino gikan sa dagkong kopa ug nanghaplas silag kinamaayohang mga lana.” (Amos 6:1, 6) Gipakita sa Ostraca sa Samaria nga ang maong mga butang ginadala kaniadto sa lugar diin nagpuyo ang 10 ka banay sa tribo ni Manases.