GIDISENYO BA KINI?
Ang Talagsaong Abilidad sa mga Selula
Dihang gipanamkon ka, ang imong kinabuhi nagsugod ingong usa ka gamayng selula nga gitawag ug zygote, nga makita lang pinaagig microscope. Pero human sa pipila ka bulan, natawo ka ingong usa ka bata. Ang maong selula midaghan ug nahimong kapig 200 ka klase sa selula nga lainlaig porma, gidak-on, ug function.
Hunahunaa: Kopyahon sa zygote ang kaugalingong DNA niini, ug ang zygote mabahin sa duha. Kini nga proseso balikbalik nga mahitabo sa daghang beses sa nabahin nga mga selula. Sa primero, magkaparehas ang tanang bag-ong selula. Naa sa ilang DNA ang tanang instruksiyon nga gikinahanglan aron mahimo ang tanang klase sa selula.
Usa ka semana human sa pagpanamkon, ang mga selula mahimong duha ka klase. Ang usa ka klase sa mga selula mahimong embryo, samtang ang ubang selula mahimong inunlan (placenta) ug uban pang tisyu nga makatabang sa pagtubo sa embryo.
Sa ikatulo nga semana, ang mga selula sa embryo mahan-ay ngadto sa tulo ka layer. Sa ngadtongadto, kadtong naa sa ibabaw nga layer mahimong nerve, utok, baba, panit, ug ubang selula. Ang mga selula sa tunga nga layer mahimong dugo, bukog, kidney, kaunoran, ug ubang tisyu. Ang mga selula sa kinasulorang layer mahimong mga internal organ sama sa baga, pantog, ug dakong bahin sa digestive system.
Samtang nagkadako ang wala pa matawo nga bata, ang mga selula managhan ug mahimong kapig 200 ka espesipikong klase sa mga selula
Panahon sa pagmabdos, naay mga selula nga mobalhin, nga nag-inusara o ingong grupo, gikan sa usa ka bahin sa embryo ngadto sa laing bahin. Ang ubang selula magtapo, ug dayon mapormag mga sheet (samag palid sa papel) o mapilo aron mapormang mga cord o kaha lupyak. Aron mahimo kini nga mga proseso kinahanglang magtinabangay ang mga selula. Pananglitan, dunay panahon nga ang mga sheet sa selula maluko ug mahimong gagmayng tubotubo. Dungan ning mahitabo sa lainlaing bahin sa embryo. Dayon kini nga mga tubotubo motaas ug magsangasanga, ug sa ngadtongadto masumpay aron maporma ang kompleto nga circulatory system.
Dihang matawo ang usa ka himsog nga bata, ang bilyonbilyong selula niini nahimo nang lainlaing klase sa selula nga naay espesipikong function, naa sa hustong lokasyon, ug naporma sa hustong panahon.
Unsay imong hunahuna? Ang abilidad ba sa mga selula nga mahimong espesipikong mga klase sa selula resulta sa ebolusyon? O gidisenyo kini?