-
EspirituPagtugkad sa Kasulatan, Tomo 1
-
-
Gininhawa; Gininhawa sa Kinabuhi; Puwersa sa Kinabuhi. Ang asoy sa paglalang sa tawo nag-ingon nga giumol sa Diyos ang tawo gikan sa abog sa yuta ug “gihuypan [porma sa na·phachʹ] ang mga buho sa iyang ilong sa gininhawa [porma sa nesha·mahʹ] sa kinabuhi, ug ang tawo nahimong buhing kalag [neʹphesh].” (Gen 2:7; tan-awa ang KALAG.) Ang neʹphesh mahimong hubaron sa literal ingong “usa ka tigginhawa,” nga mao, “usa ka nagaginhawa nga linalang,” tawo man o hayop. Ang nesha·mahʹ sa pagkatinuod gigamit nga nagkahulogang “nagaginhawa nga butang [o linalang]” ug tungod niana kini gigamit nga halos parehog kahulogan sa neʹphesh, “kalag.” (Itandi ang Deu 20:16; Jos 10:39, 40; 11:11; 1Ha 15:29.) Ang rekord sa Genesis 2:7 naggamit sa nesha·mahʹ sa paghubit sa pagpahinabo sa Diyos nga makabaton ug kinabuhi ang lawas ni Adan mao nga kini nahimong usa ka “buhing kalag.” Apan, ang ubang mga teksto nagpakita nga labaw pa ang nalangkit kay sa yanong pagginhawa, nga mao, labaw pa kay sa pagpasulod ug hangin ngadto sa mga baga ug sa pagpagula ug hangin gikan niana. Busa, sa Genesis 7:22, sa paghubit sa kalaglagan sa kinabuhi sa tawo ug sa hayop nga didto sa gawas sa arka panahon sa Lunop, atong mabasa: “Ang tanan nga niana ang gininhawa [porma sa nesha·mahʹ] sa puwersa [o, “espiritu” (ruʹach)] sa kinabuhi aktibo diha sa mga buho sa ilong niini, nga mao, ang tanan nga diha sa mamalang yuta, nangamatay.” Busa, ang nesha·mahʹ, “gininhawa,” direktang nalangkit sa ruʹach, nga dinhi gihubit ingong espiritu, o puwersa sa kinabuhi, nga aktibo diha sa tanang buhing mga linalang—mga kalag nga tawo ug hayop.
Sama sa giingon sa Theological Dictionary of the New Testament (Tomo VI, p. 336): “Ang gininhawa mamatikdan lamang pinaagi sa paglihok [sama sa paglihok sa dughan o sa pagdako sa mga buho sa ilong], ug kini usab usa ka ilhanan, kahimtang ug tigpalihok sa kinabuhi, nga ilabinang nalangkit sa pagginhawa.” Busa, ang nesha·mahʹ, o “gininhawa,” maoy produkto sa ruʹach, o puwersa sa kinabuhi, ug usab maoy pangunang paagi nga mapatunhay ang puwersa sa kinabuhi diha sa buhing mga linalang. Pananglitan, nahibaloan gikan sa siyentipikanhong mga pagtuon nga ang kinabuhi anaa sa matag usa ka selula sa usa ka gatos ka trilyong selula sa lawas sa tawo ug nga, bisan tuod linibo ka milyong selula ang mamatay kada minuto, ang kanunayng paggama ug bag-ong mga selula nagpadayon. Ang puwersa sa kinabuhi nga naglihok sa tanang buhing mga selula nag-agad sa oksiheno nga ipasulod ngadto sa lawas pinaagi sa pagginhawa, nga ang maong oksiheno dalhon ngadto sa tanang selula pinaagi sa dugo. Kon walay oksiheno, ang pipila ka selula mamatay human sa pipila ka minuto ug ang uban human sa mas taastaas nga yugto. Bisan tuod ang usa ka tawo makaagwanta nga dili moginhawa sulod sa pipila ka minuto ug makapabiling buhi, kon wala ang puwersa sa kinabuhi diha sa iyang mga selula siya mamatay nga dili na arang mabuhi pa pinaagig tawhanong katakos. Ang Hebreohanong Kasulatan, nga inspirado sa Tigdisenyo ug Maglalalang sa tawo, dayag nga naggamit sa ruʹach sa pagtumong niining hinungdanong puwersa nga mao mismo ang kinaiyahan sa kinabuhi, ug sa nesha·mahʹ sa paghawas sa pagginhawa nga nagpatunhay niini.
-
-
EspirituPagtugkad sa Kasulatan, Tomo 1
-
-
Busa, sa dihang gilalang sa Diyos ang tawo didto sa Eden ug gihuypan ang mga buho sa iyang ilong sa “gininhawa [porma sa nesha·mahʹ] sa kinabuhi,” dayag nga, gawas pa sa pagbutang ug hangin diha sa mga baga sa tawo, gipahinabo sa Diyos nga ang puwersa sa kinabuhi, o espiritu (ruʹach), makapabuhi sa tanang selula sa lawas ni Adan.—Gen 2:7; itandi ang Sal 104:30; Buh 17:25.
-