Katuyoan sa Diyos nga Matagamtam sa Tawo ang Kinabuhi sa Paraiso
“Ug gidala ni Jehova nga Diyos ang tawo ug gibutang siya sa tanaman sa Eden aron sa pagtikad ug sa pag-atiman niini.”—GENESIS 2:15.
1. Unsa ang orihinal nga katuyoan sa Maglalalang mahitungod sa masinugtanong mga tawo?
MAOY orihinal nga katuyoan sa Maglalalang, ug kini gihapon ang iyang katuyoan, nga matagamtam sa masinugtanong mga tawo ang dili na gayod matigulang nga kinabuhi, nga kanunayng nagaawas sa batan-ong kusog, nga gawas sa tanang kalaay, nga kanunay may angay nga katuyoan nga pagatumanon, usa ka kinabuhing may gugma ug gihigugma sa tinuod, dihakog nga paagi, sa hingpit nga paagi—diha sa paraiso!—Genesis 2:8; itandi ang Lucas 23:42, 43.
2. (a) Unsay tinong nahitabo sa dihang ang unang tawo nakaalimatmat? (b) Kanus-a nalalang ang unang tawo, diin, ug sa unsang panahon sa tuig?
2 Sa pag-ila niini, lingia ang bag-ong-nalalang nga si Adan sa dihang una siyang nakaalimatmat, sa dihang gihiling niya ang iyang lawas mismo ug ang tanan nga nakita niya ug nadungog ug nabatyagan alirong niya, sa nakaamgo siyang natingala nga siya buhi! Nahitabo kinig mga 6,000 ka tuig kanhi, sa tuig 4,026 sa wala pa ang atong Komung Panahon, sumala sa pag-ihap sa panahon nga gihatag sa Balaang Bibliya. Nahitabo kini sa dapit nga nailhan karong adlawa nga Turkey, o sa habagatan-kasadpang bahin sa gitawag karon nga Asia, sa usa ka dapit nga dili layo sa Subang Euprates ug sa Subang Tigris, ug sa ingon sa amihanang katunga sa atong yutan-ong globo. Ang petsa maoy sa mga Oktubre 1, sanglit ang kadaghanang karaang mga kalendaryo sa tawo nagsugod sa pag-ihap sa panahon sa maomaong petsa.
3. (a) Sa unsang kahimtang ang unang tawo nabuhi? (b) Unsa man ang ngalan sa unang tawo, ug unsay kahulogan niadto?
3 Ang unang tawo nabuhi nga bug-os nga hamtong, hingpit naumol, hingpit nga himsog, hingpit nga maayog kagawian. Ang ngalan nga subsob gihatag niya diha sa talaan sa Bibliya nagaawhag sa atong pagtagad sa substansiya nga gikan niana siya naumol. Ang iyang ngalan maoy ’A·dhamʹ.a Ang yuta, o lapok, nga gikan niana siya naumol gitawag ’a·dha·mahʹ. Busa ang iyang ngalan nagkahulogan gayod nga “Yutan-ong Tawo.” Kini mao ang personal nga ngalan niining unang tawo—si Adan. Dako ang kaukyab ni Adan sa dihang siya nabuhi, nahimong may-panimuot, intelihenteng tawo!
4. Unsang katingad-anang pagkaalimatmat sa kinabuhi ang wala mabatoni sa unang tawo, busa siya dili anak sa unsa?
4 Sa dihang nabuhi kining unang tawo, si Adan, nga nahigmata sa intelihenteng pagkamay-panimuot, ug mibuka sa iyang mga mata, wala niya hikaplagi ang iyang kaugalingon nga nagpauraray sa dughan nga punog balhibo, nga gigakos sa kusganon tag-as nga mga bukton sa usa ka bayeng samag-aliwas nga linalang, nga naghalog niya, ug nagtan-aw sa iyang mga mata ug uban ang kamabination nagtawag kaniyang Inahan. Ang unang lalaki, si Adan, wala makabaton nianang katingad-anang pagkaalimatmat sa kinabuhi. Wala siya mobatig pagkaparyente sa unod sa usa ka aliwas, wala bisan pa sa ulahi sa dihang una siyang nakakitag aliwas. Sa adlaw sa paglalang kaniya, walay nagpaila nga siya usa ka kaliwat, usa ka anak, sa usa ka aliwas o linalang nga sama niana. Bisan pa niana, ang una bang tawo, si Adan, magpabiling nalibog kon sa unsang paagi siya mitungha? Dili.
5. Unsay tinong nahibaloan ni Adan mahitungod sa iyang samag-parke nga tanaman ug mahitungod sa iyang kaugalingon?
5 Hisabtan, mahimong siya nalibog kon giunsa pagtungha sa tanang maanindot nga butang nga iyang nakit-an. Nadiskobrehan niyang siya didto sa samag-parke nga tanaman, usa ka paraiso nga dili niya denisenyo, ginama, o inareglar. Sa unsang paagi mitungha kini? Ingong hingpit intelihente, nagapangatarongan nga tawo, buot siyang masayod. Siya walay nangaging kasinatian. Siya nasayod nga siya dili kinaugalingong-pagkagama, naugmad-sa-kaugalingon nga tawo. Wala siya mahidangat nianang kahimtanga sa kaugalingon niyang paningkamot.—Itandi ang Salmo 100:3; 139:14.
6. Lagmit unsay reaksiyon ni Adan sa pagkabuhi diha sa hingpit yutan-ong puloy-anan?
6 Ang unang tawo, si Adan, sa sinugdan tingali nalipay kaayo tungod niining unang kasinatian sa pagkabuhi nga malipayon diha sa hingpit yutan-ong pinuy-anan nga wala siya makapalandong kon diin siya gikan ug ngano. Siya nakabungat lamang sa masadyaong mga pagpatugbaw. Nakaplagan niyang ang mga pulong nanggawas sa iyang baba. Nakadungog siya sa iyang kaugalingon nga nagsulti sa pinulongan sa tawo, nga nakasulti bahin sa nindot nga mga butang iyang nakita ug nadungog. Pagkanindot gayod nga mabuhi dinhi niining Paraisong tanaman! Apan samtang malipayon niyang gipuno ang iyang kaugalingon sa impormasyon gikan sa tanang talan-awon, mga tingog, mga baho, ug pagbatyag sa mga butang, siya madasig sa paghunahuna. Alang kanato, kon kita ibutang sa iyang kahimtang, aduna gayoy misteryo nianang bug-os nga butang, usa ka misteryo nga dili unta nato masulbad sa atong kaugalingon.
Walay Misteryo Bahin sa Paglungtad sa Tawo
7. Nganong si Adan wala matingalag dugay bahin sa pagkakaplag sa iyang kaugalingon nga buhi ug diha sa paraisong tanaman?
7 Wala magdugay nga ang unang tawo, si Adan, nalibog bahin sa kahimtang nga niana hikaplagan niya ang iyang kaugalingon nga buhi ug nag-inusara, nga walay lain nga sama kaniya ang makita diha sa Paraisong tanaman. Nakadungog siyag tingog, nga may misulti. Nasabtan kadto sa tawo. Apan hain ang nagsulti? Walay nakitang tawo nga nagsulti. Ang tingog naggikan sa dili-makita, wala-hikit-i nga kalibotan, ug kadto nakigsulti kaniya. Kadto mao ang tingog sa Magbubuhat sa tawo, ang iyang Maglalalang! Ug ang tawo nakatubag kaniya sa samang matang sa sinultihan. Nakaplagan niyang siya nakigsulti sa Diyos, ang Maglalalang. Ang tawo wala magkinahanglag moderno siyentipikanhong radio receiver aron makadungog sa balaang tingog. Ang Diyos nakigsulti kaniyang direkta ingong iyang linalang.
8, 9. (a) Unsang mga pangutana ni Adan ang natubag, ug unsang amahanong pag-atiman ug kaikag ang gipakita kaniya? (b) Unsang tubag ang nadawat ni Adan gikan sa iyang langitnong Amahan?
8 Karon nasayran sa tawo nga wala siya mag-inusara, ug tungod niana mas maayo ang iyang gibati. Punog mga pangutana ang iyang alimpatakan. Ikasukna niya kana sa dili-makitang Usa nga nakigsulti kaniya. Kinsay nagbuhat niya ug niining tanamang makapahimuot? Nganong gibutang siya didto, ug unsay buhaton niya sa iyang kinabuhi? May katuyoan ba ang kinabuhi? Ang inamahang pag-atiman ug interes gipakita sa maong unang tawo, si Adan, kay ang iyang mga pangutana gihatagag tubag nga nagtagbaw sa iyang maukitong kaisipan. Makapahimuot gayod alang sa iyang Magbubuhat, iyang Maghahatag-Kinabuhi, iyang langitnong Amahan, ang pagkadungog nga ang tawo misugod sa pagsulti ug paglitok sa una niyang mga pulong! Dako gayod nga kalipay sa langitnong Amahan ang pagkadungog sa iyang anak nga nakigsulti kaniya! Ang kinaiyanhong unang pangutana mao, “Sa unsang paagi mitungha ako?” Ang langitnong Amahan nahimuot sa pagtubag ug sa ingon miila nga kining unang tawo mao ang Iyang anak. Siya maoy usa ka “anak sa Diyos.” (Lucas 3:38) Gipaila ni Jehova ang iyang kaugalingon ingon nga Amahan sa maong unang tawo, si Adan. Gikan sa langitnon niyang Amahan, ania ang diwa sa tubag nga nadawat ni Adan sa iyang pangutana ug nga gipasa niya ngadto sa iyang mga anak:
9 “Ug giumol ni Jehova nga Diyos ang tawo gikan sa abog sa yuta ug gihuypan ang iyang mga ilong sa gininhawa sa kinabuhi, ug ang tawo nahimong usa ka buhing kalag. Dugang pa, gitanom ni Jehova nga Diyos ang usa ka tanaman sa Eden, sa dapit sa silangan, ug gibutang niya didto ang tawo nga iyang giumol. Busa gipatubo ni Jehova nga Diyos gikan sa yuta ang matag kahoy nga maayong tan-awon sa mata ug maayo nga kan-on ug usab ang kahoy sa kinabuhi diha sa tunga sa tanaman ug ang kahoy sa kahibalo sa maayo ug daotan. Karon dihay usa ka suba nga nagaagay gikan sa Eden sa pagpatubig sa tanaman, ug gikan didto misugod kini sa pagkabulag ug kini nahimo, ingnon ta, nga upat ka tuboran.”—Genesis 2:7-10.b
10, 11. (a) Unsang mga kamatuoran ang tin-awng nakat-onan ni Adan, apan unsang laing mga pangutana niya ang kinahanglang matubag? (b) Unsang mga tubag ang gihatag sa langitnong Amahan kang Adan?
10 Gisuhop nga maikagon sa hait, bag-ong salabotan ni Adan kining makapatagbaw nga kasayoran. Karon nasayran niyang dili siya gikan sa dili-makitang dominyo nga gikan niana namulong ang iyang Magbubuhat ug Mag-uumol. Hinunoa, giumol siya gikan sa yuta nga iyang gipuy-an ug busa yutan-on. Ang iyang Maghahatag-Kinabuhi ug Amahan mao si Jehova nga Diyos. Siya maoy “usa ka buhing kalag.” Kay nakadawat sa iyang kinabuhi gikan kang Jehova nga Diyos, siya maoy usa ka “anak sa Diyos.” Ang mga kahoy alirong niya diha sa tanaman sa Eden nagpatunghag mga bunga nga maayo nga pagakan-on, aron iyang makaon ug makapabuhi kaniya ingon nga buhing kalag. Ug bisan pa niana, nganong magpabilin man siyang buhi, ug nganong gibutang siya sa yuta, diha niining tanaman sa Eden? Siya bug-os nga pagkaumol nga tawo nga may intelihensiya ug lawasnong mga katakos, ug siya angay mahibalo. Sa unsang paagi, kon dili pa mao, siya makatuman sa iyang katuyoan sa kinabuhi ug niana makapahimuot sa iyang Magbubuhat ug Amahan pinaagi sa pagbuhat sa balaang kabubut-on? Ang mga tubag niining tukmang mga pangutana gihatag sa mosunod nga impormasyon:
11 “Ug gikuha ni Jehova nga Diyos ang tawo ug gibutang siya sa tanaman sa Eden aron kini iyang tikaron ug atimanon. Ug si Jehova nga Diyos naghatag usab niining sugoa sa tawo: ‘Gikan sa tanan nga kahoy sa tanaman makakaon ka sa katagbawan. Apan sa kahoy sa kahibalo sa maayo ug daotan dili ka magakaon gikan niini, kay sa adlaw nga mokaon ka niini mamatay ka gayod.’”—Genesis 2:15-17.
12. Tungod sa unsa nga tinong si Adan nagpasalamat sa iyang Maglalalang, ug sa unsang paagi ang tawo sa ingon makahimaya sa Diyos?
12 Tinong nagpasalamat si Adan sa iyang Maglalalang tungod kay may gihatag kaniya aron mapuliki siya sa mapuslanong paagi diha niining matahom nga tanaman sa Eden. Karon siya nahibalo sa kabubut-on sa iyang Maglalalang, ug siya may mabuhat sa yuta alang Kaniya. Siya karon may responsabilidad nga nahasandig kaniya, nga mao ang pagtikad sa tanaman sa Eden ug pag-atiman niini, apan kana makapahimuot nga buhaton. Pinaagi sa pagbuhat niini, mahuptan niya ang tanaman sa Eden sa dagway nga makahatag himaya ug pagdayeg sa Magbubuhat niini, si Jehova nga Diyos. Kon gutomon si Adan tungod sa trabaho, siya makakaon sa katagbawan gikan sa mga kahoy sa tanaman. Niining paagiha maulian siya sa iyang kusog ug makapadayon sa iyang kinabuhi nga malipayon sa panahong walay tino—sa walay kataposan.—Itandi ang Ecclesiastes 3:10-13.
Kalaoman nga Kinabuhing Walay Kataposan
13. Unsang kalaoman ang nabatonan sa unang tawo, ug ngano man?
13 Walay kataposan? Pagkadili-katuohan kanang ideyaha alang sa hingpit nga tawo! Apan nganong dili man? Ang iyang Maglalalang wala maghunahuna o magtuyo sa paglaglag niining batid pagkadesinyong tanaman sa Eden. Ngano mang laglagon niya ang iyang kaugalingong buhat, sa dihang kini maayo kaayo ug mapahayagon sa iyang maartihong kamamugnaon? Makataronganon, dili niya katuyoan ang pagbuhat niana. (Isaias 45:18) Ug sanglit kining walay-katupong nga tanaman magpabiling inugmad o kultibado, magkinahanglan kanag usa ka tig-ugmad ug tig-atiman sama sa hingpit nga tawo, si Adan. Ug kon ang tig-atimang tawo wala gayod mokaon sa bunga sa gidili nga “kahoy sa kahibalo sa maayo ug daotan,” siya dili gayod mamatay. Ang hingpit nga tawo mabuhi unta sa walay kataposan!
14. Sa unsang paagi si Adan makabaton untag kinabuhing walay kataposan sa Paraiso?
14 Ang kinabuhing walay kataposan diha sa Paraisong tanaman sa Eden gibutang sa atubangan ni Adan! Kini sa walay kataposan matagamtam, basta siya magpabiling masinugtanon sa hingpit ngadto sa iyang Maglalalang, nga dili gayod mokaon sa bunga sa kahoy nga gidili sa Maglalalang sa tawo. Maoy Iyang tinguha nga ang hingpit nga tawo magpabiling masinugtanon ug magpadayong buhi sa walay kataposan. Ang pagdili sa bunga sa “kahoy sa kahibalo sa maayo ug daotan” dili kay makapatay. Kadto yanong usa ka pagsulay sa hingpit nga pagkamasinugtanon sa tawo ngadto sa iyang Amahan. Kadto mihatag ug higayon aron ang tawo magpamatuod sa iyang gugma alang sa Diyos, ang iyang Maglalalang.
15. Nganong si Adan nakapanan-aw sa usa ka masanagong kaugmaon, uban ang kaayohan diha sa mga kamot sa iyang Maglalalang?
15 Uban sa katagbawan sa kasingkasing nga siya dili lamang wala-tuyoa nga aksidente kondili may langitnong Amahan, uban sa iyang kaisipan nga nalamdagan sa pagsabot sa iyang katuyoan sa kinabuhi, uban ang kinabuhing dayon sa Paraiso sa unahan, ang hingpit nga tawo nagpanan-aw sa masanagong kaugmaon. Mikaon siya gikan sa mga kahoy nga maayo nga pagakan-on, nga milikay sa “kahoy sa kahibalo sa maayo ug daotan.” Buot siyang mahibalo sa maayo diha sa mga kamot sa iyang Maglalalang. Ang buluhaton, nga dili sa matang nga makadaot, kondili ang pagtikad sa tanaman sa Eden maoy maayo, ug ang hingpit nga tawo nagbuhat.
Wala Mobating Obligado sa Pagpatin-aw sa mga Butang
16-18. Unsang giingong mga misteryo ang wala si Adan maobligar sa pagsulbad, ug ngano?
16 Ang kahayag sa adlaw nagkaawop samtang ang dakong kahayag sa adlaw, nga iyang maila sa pagtadlas niini sa langit, misalop. Mitikyop ang kangitngit, ang kagabhion, ug ang bulan iyang naaninag. Wala siya mobatig kahadlok tungod niadto; kadto ang gamay nga kahayag nga mimando sa gabii. (Genesis 1:14-18) Lagmit, ang mga aninipot nanglupad sa tanaman, nga ang ilang bugnawng kahayag nagkidlapkidlap samag gagmayng mga lamparahan.
17 Sa mitikyop ang kagabhion ug milimin kaniya ang kangitngit, gibati niya ang panginahanglan nga matulog sama sa mga hayop alirong niya. Sa pagkahigmata gibati siyag gutom, ug mao nga mikaon siya nga ganado kaayo gikan sa gitugot nga mga kahoyng nagabunga, aron makakaon siya sa matawag nga pamahaw.
18 Kay naulian sa kusog ug nalagsik tungod sa pahulay sa gabii, giliso niya ang iyang pagtagad nganha sa buluhaton sa adlaw. Samtang gipanid-an niya ang tanang lunhawng talamnon alirong niya, wala siya mobati sa panginahanglan nga tugkaron niya ang misteryo sa butang nga pagatawgon sa mga tawo libolibo ka tuig sa ulahi nga photosynthesis, kining makalibog nga palakaw nga pinaagi niana ang materyang nagahatag kolor sa mga tanom, ang ilang chlorophyll, nagagamit sa enerhiya sa kahayag sa adlaw aron ipatungha ang mga pagkaon nga pagakan-on sa tawo ug hayop, nga sa samang panahon magsuhop sa carbon dioxide nga ibuga sa tawo ug hayop ug magabuga sa oksiheno aron ilang mahanggab. Tingali tawgon kini sa usa ka tawo nga misteryo, apan dili kinahanglang sulbaron kini ni Adan. Kini usa ka milagro sa Maglalalang sa tawo. Kini iyang nasabtan ug gipalihok sa kaayohan sa kalalangan sa yuta. Busa, igo na alang sa hingpit nga intelihensiya sa unang tawo nga ang Diyos, ang Maglalalang, nagpatubo sa mga butang, ug maoy hinatag-sa-Diyos nga buluhaton sa tawo ang pag-atiman niining mga matanga sa talamnon nga nagtubo sa tanaman sa Eden.—Tan-awa ang Genesis 1:12.
Nag-inusara—Apan Dili kay Walay Kalipay
19. Bisan pag nakaamgo nga siya nag-inusara, nga walay lain nga sama kaniya sa yuta, unsay wala buhata ni Adan?
19 Ang pag-edukar sa tawo diha sa mga kamot sa langitnon niyang Amahan wala pa mahuman. Ang tawo nag-atiman sa tanaman sa Eden nga walay bisan kinsang sama kaniya sa yuta nga miduyog o mitabang niya. Kon bahin sa iyang matang, ang tawhanong matang, siya nag-inusara. Wala siya mangitag usa nga sama niya nga iyang ikauban sa yuta. Wala siya mangayo sa Diyos, ang iyang langitnong Amahan, nga hatagan siyag igsoong lalaki o babaye. Ang iyang pag-inusara wala makapabuang niya ug maghanaw sa kalipay sa kinabuhi ug sa pagbuhat. Siya may pakig-uban sa Diyos.—Itandi ang Salmo 27:4.
20. (a) Unsa ang kinalabwang kalipay ug kahimuot ni Adan? (b) Nganong ang pagpadayon sa maong paagi sa kinabuhi dili lisod nga makapatay kang Adan? (c) Unsay pagahisgotan sa sunod nga artikulo?
20 Nasayod si Adan nga siya ug ang iyang buhat nailalom sa pagsusi sa iyang langitnong Amahan. Ang kinalabwan niyang kalipay mao ang pagpahimuot sa iyang Diyos ug Maglalalang, kansang pagkakahibulongan gipadayag sa tanang matahom nga buhat sa kalalangan alirong sa tawo. (Itandi ang Pinadayag 15:3.) Ang pagpadayon niining paagiha sa kinabuhi dili unta lisod nga makapatay o laay nga buluhaton alang ning hingpit pagkatimbang nga tawo nga nakaarang sa pagpakigsulti sa iyang Diyos. Ug ang Diyos nagbutang sa atubangan ni Adan sa makaiikag nga buluhaton, makalingaw nga buluhaton, nga makahatag niyag dakong katagbawan ug kalipay. Isugilon sa sunod nga artikulo ang daghan pa mahitungod sa mga panalangin ug mga kalaoman nga natagamtam ni Adan diha sa mga kamot sa iyang mahigugmaong Maglalalang.
[Mga Footnote]
a Kini mao ang pulong sa orihinal nga pinulongan sa asoy sa paglalang sa Balaang Bibliya.—Genesis 1:26, New World Translation Reference Bible, potnot.
b Ang manalagnang si Moises, nga maoy nagsulat sa kasayoran diha sa basahong Genesis sa ika-16ng siglo sa wala pa ang atong Komung Panahon, midugang sa mosunod nga kasayoran mahitungod niining Edenhong suba, sumala sa kahibalo sa iyang adlaw:
“Ang ngalan sa una maoy Pison; kini mao ang nagalikos sa tibuok nga yuta sa Habila, nga didto adunay bulawan. Ug ang bulawan nianang yutaa maayo. Didto usab may bedelio ug onyx nga bato. Ug ang ngalan sa ikaduha nga suba maoy Gihon; kini mao ang nagalikos sa tibuok nga yuta sa Cus. Ug ang ngalan sa ikatulo nga suba maoy Hidekel; kini maoy nagapadulong sa silangan sa Asiria. Ug ang ikaupat nga suba mao ang Euprates.”—Genesis 2:11-14.
Unsa ang Imong mga Tubag?
◻ Nganong si Adan wala matingalag dugay bahin sa iyang paglungtad?
◻ Unsang buluhaton ang gihatag sa Diyos kang Adan, ug sa unsang paagi siya tinong misanong?
◻ Unsang kalaoman ang napahimuslan sa hingpit nga tawo, ug ngano?
◻ Nganong wala himoa ni Adan nga buluhaton sa iyang kinabuhi ang pagsulbad sa mga misteryo?
◻ Nganong ang pag-inusara ni Adan ingong usa ka tawo wala maghanaw sa kalipay sa kinabuhi?
[Kapsiyon sa panid 10]
Letrato sa NASA