Ang Hunahuna sa Bibliya
Naminyo o Nag-ipon—Hain Niana?
“KANUS-A ta magminyo?” Dili pa dugay nga maoy 35 ka tuig kanhi, kining pangutanaha basin palandongon sa mga managtrato nga nagkahigugmaay nga hapit nang maminyo. Karong adlawa, hinunoa, dako ang purohan nga kanang pangutanaha ipatungha sa duha ka tawo nga nag-ipon na. Nausab na ang panahon ug ingon man ang mga tinamdan bahin sa kaminyoon. Haing dalana mas maayo: Magminyo, o makig-ipon sa tawong imong gipili?
Ang mga pagtuon nagpaila nga sa Brazil, Pransiya, Sweden, Tinipong Bansa, ug daghan pang ubang nasod, ang pag-ipon nga walay kasal nauso. Nahiuyon tingali kini sa modernong mga tinamdan bahin sa moral, apan dili kini bag-o. Ang mga tinamdan bahin sa batasan mao ang bag-o. Ang butang nga sa nangagi giisip nga pagkamansibado o pagkinabuhi sa kasal-anan karon gikonsentir na o giuyonan sa daghan ingong bug-os angay.
Pag-ipon—Duna bay mga Bentaha?
Ang pila ka tawo moergo nga makataronganon ang kahikayan sa pag-ipon, sanglit makapahimo kini sa parisan nga magkailhanay pag-ayo sa dili pa mosulod sa labi pang malungtarong salag sa kaminyoon. Ang ubang bentaha nga ipunting sa pipila mao: Makapahimo kini sa parisan sa pagmenos sa galastohan pinaagi sa pagbahin sa abang; mohatag kini kanilag independensiya gikan sa mga ginikanan; motagana kini sa kinahanglanong panag-uban, lakip ang seksuwal nga kalabotan. Ang mas edaran dili-minyong parisan nagaingon nga pinaagi sa pag-ipon sila dili mahikawan sa mga bayad sa gobyerno sa social-security.
Bisan pa niana, usa ka lig-ong argumento batok sa pag-ipon nga walay kasal mao kini: Bisan haing paris makabugto sa kahikayan sa bisan unsang oras pinaagi sa yano nga pagpahawa. Ngani, ang Pranses nga mantalaang Le Monde mitaho nga sa Sweden ug Norway, katunga sa mga relasyong nag-ipon dili molungtad ug duha ka tuig, ug gikan sa 60 ngadto 80 porsiento magbulag sa walay lima ka tuig.
Pagminyo—Ang Mas Maayong Paagi
Kadtong nagapaluyo sa kahikayan sa pag-ipon tingali magtumong sa dokumento sa kasamiento o papeles sa kasal ingon lang nga “pirasong papel,” butang nga walay praktikal nga bili. Ang maong tinamdan gipasabot usab diha sa mga drama sa TV ug mga pelikula, ingon man diha sa pribadong mga kinabuhi sa mga tawong ilado. Busa, atong tagdon karon ang tinuod nga bili nianang “pirasong papel.”
Sa dihang mosulod ka sa usa ka panagsosyo sa negosyo o mopalit ug propiedad o magpahulam ug kuwarta, ngano man nga ipasulat nimo ang mga kondisyon ug panotaryohan pa? Usa ka katarongan mao nga ang pagkanakomitir nahimo sa duha ka partido, ug kaayohan sa duha ang pagsulat sa mga kondisyon. Pananglitan, kon mamatay, mawala, o mawad-an sa iyang memorya, ang mga kondisyon sa gihapon maoy legal nga ikapatuman. Ang sama matuod sa usa ka kaminyoon. Enkasog mamatay ang usa ka kapikas o ang duruha, ang balaod diha sa kadaghanang nasod nagahimog tagana alang sa nahibiling mga membro sa pamilya. Kasagarang kini kulang diha sa kahikayan sa pag-ipon. Ang maong pagkanakomitir nagahimog kalainan tali sa pag-ipon ug pagminyo. Ug ang dokumento sa kasamiento maoy pahinumdom sa duruha sa maong pagkanakomitir sa paghigugma, pagpasidungog, ug pagmahal sa usag usa ug sa legal nga mga kahulogan sa mga panumpa sa kaminyoon.
Usa ka minyong babaye nagpahayag niini niining paagiha: “Tingali ako kinaraan, apan ang pagkanakomitir sa kaminyoon mopabati nako ug labawng kasegurohan.” Iyang gipalanog ang giingon sa Diyos sa dihang iyang giminyo ang unang tawhanong parisan: “Kana ang hinungdan biyaan sa lalaki ang iyang amahan ug ang iyang inahan ug siya motapot sa iyang asawa ug sila mahimong usa ka unod.”a (Genesis 2:24) Talagsaon nga pagkausa! Sa ingon, ang “usa ka unod” posible lamang diha sa kompleto, linain, legal, tibuok-kinabuhi nga relasyon—wala nay laing dapit.
Hinuon, ang pila ka tawo mangatarongan nga may nailhan silang mga parisan nga nag-ipon nga walay kasal ug bisan pa niana dunay lig-ong relasyon.
“Paminyoa Sila”
Ang Bibliya naghatag ug labing maayong katarongan nga ang mga parisan dili mag-ipon nga dili kasado. “Himoa ang kaminyoon nga madungganon taliwala sa tanan, ug ang higdaanan sa kaminyoon nga walay hugaw, kay pagahukman sa Diyos ang mga makihilawason ug mga mananapaw,” nagaingon ang Hebreohanon 13:4. Ang Bibliya sa tin-aw ug yano nagaingon nga ang pag-ipon nga wala makasal maoy pakighilawas. Unsa ba gayod ang kahulogan sa “pakighilawas”? Usa ka diksiyonaryo nagbatbat niini ingong “tawhanong pakigsekso nga gawas sa tali sa usa ka lalaki ug iyang asawa.” Aron kita magbatog maayong konsensiya, kining tambaga sa Bibliya kinahanglang sundon: ‘Maoy kabubut-on sa Diyos nga kamo magalikay sa pakighilawas.’—1 Tesalonica 4:3.
Apan pananglitan ang pipila malisdan sa pagpugong sa ilang mga agda sa sekso? Misulat si apostol Pablo: “Kon sila walay pagpugong-sa-kaugalingon, paminyoa sila, kay labi pang maayo nga magminyo kay sa magasilaob sa kaulag.” Ug unya: “Kon adunay nagahunahuna nga siya nagagawi nga dili angay bahin sa iyang pagkaulay, . . . paminyoa sila.” (1 Corinto 7:9, 36) Matikdi nga si Pablo wala mag-ingon nga ‘buhaton kon unsay ilang gusto ug mag-ipon’ kondili, “Paminyoa sila.”
Dili ingon nga ang pagminyo pagaisipon lang nga usa ka paagi sa pagtagbaw sa mga tinguha sa sekso. Ang mga parisan angay magkailhanay sa usag usa sa dili pa sila magminyo. Apan sa unsang paagi mahimo ninyo kana gawas kon kamo mag-ipon? Usa ka madungganong pagpangulitawo o panagtrato motaganag igong higayon alang niana. Angay imong pagatinoon kon unsay imong gidahom sa kaminyoon ug sa imong kapikas. Unsa ang imong lawasnon, emosyonal, ug espirituwal nga mga panginahanglan? Ang tawo ba nga anaa sa imong hunahuna ingong posibleng kapikas makatabang nimo sa pagtagbaw niana?—Mateo 5:3.
Tapos sa pagtagad sa kasayoran sa ibabaw, piho nga mouyon ka nga sa duha ka dalan—pag-ipon o pagminyo—ang naulahi labi pang maayo. Ang mga parisan nga nag-ipon nga naminyo nagaipon nga walay pagbati sa sala o kahadlok, ug napahimuslan nila ang pagtahod sa mga higala ug mga paryente. Ang ilang mga anak dili magdalag emosyonal nga mga kasakit tungod kay natawong pinaangkan. Ug labing hinungdanon, ang maong mga parisan nagapahimuot sa Diyos pinaagi sa pagpakitag pagtahod alang sa iyang kahikayan sa kaminyoon.
[Footnote]
a Ang Hebreohanong pulong da·vaqʹ (“motapot”) “nagdala sa diwa nga mogunit ngadto sa usa ka tawo diha sa pagbati ug pagkamaunongon.” (Theological Wordbook of the Old Testament) Sa Grego, kini usa ka pulong nga naggikan sa pulong nga nagkahulogang “ipilit,” “isemento,” “ibugkot sa hugot.”
[Hulagway sa panid 26]
Kasal sa ika-16 nga siglo
[Credit Line]
Peasant Wedding ni Pieter Bruegel the Elder, ika-16 nga siglo
Uban sa malulutong pagtugot sa Kunsthistorisches Museum, Vienna