“Lalaki ug Babaye Iyang Gibuhat Sila”

“Gibuhat sa Diyos ang tawo sa iyang kaugalingong dagway, sa dagway sa Diyos gibuhat niya sila; lalaki ug babaye iyang gibuhat sila.”​—GENESIS 1:27.

1. Sa unsang paagi ang kamatuoran maoy usa ka panalangin sa Kristohanong mga lalaki ug mga babaye?

PAGKATAHOM nga makauban taliwala sa katawhan ni Jehova ug sa pagpakig-uban sa mga lalaki ug mga babaye, maingon man sa batan-ong mga lalaki ug batan-ong mga babaye, nga ang ginauna sa kinabuhi mao ang paghigugma ug pagsugot sa Diyos! Ang kamatuoran usab magpahigawas kanato batok sa mga tinamdan ug panggawi nga dili makapahimuot kang Jehova nga Diyos, ug kini nagtudlo kanato kon unsaon sa pagkinabuhi nga angay sa mga Kristohanon. (Juan 8:32; Colosas 3:8-10) Pananglitan, ang mga tawo bisan diin adunay mga tradisyon o mga ideya bahin sa paagi sa pagpasundayag sa mga lalaki sa ilang pagkalalaki, ug sa babaye sa ilang pagkababaye. Tungod ba kay ang mga lalaki natawo nga lalaki, ug ang babaye natawo nga babaye? O aduna bay ubang mga butang nga kinahanglang tagdon?

2. (a) Unsay magtino sa atong panghunahuna sa pagkalalaki ug pagkababaye? (b) Unsay nahitabo bahin sa mga panghunahuna labot sa mga sekso?

² Alang sa mga Kristohanon, ang Pulong sa Diyos mao ang awtoridad nga kita magpailalom, bisan unsa pay personal, kultural, o tradisyonal nga mga hunahuna nga tingali atong nabatonan. (Mateo 15:1-9) Wala idetalye sa Bibliya ang tanang bahin sa pagkalalaki ug pagkababaye. Hinunoa, kini naghatag ug luna alang sa panagkalainlain, sama sa atong makita diha sa nagkalainlaing mga kultura. Aron mahimo sumala sa pagkabuhat kanila ni Jehova, ang mga lalaki kinahanglang maglinalaki, ug ang babaye magbinabaye. Ngano? Tungod kay dugang pa nga gihimo ang lalaki ug babaye aron mokomplemento sa usag usa sa pisikal, sila magkomplementohay sa usag usa sa hiyas nga linalaki ug binabaye. (Genesis 2:18, 23, 24; Mateo 19:4, 5) Bisan pa, ang mga hunahuna bahin sa sekso natuis ug nadaot. Gipakasama sa daghan ang pagkalalaki uban sa pagkamapintas, kaisog, o garbo sa pagkahimong lalaki. Sa ubang mga kultura, talagsaon o makauulaw alang sa lalaki sa paghilak, diha sa publiko o sa pribado. Bisan pa, diha sa panon sa mga tawo sa gawas sa lubong ni Lazaro, “miagay ang mga luha ni Jesus.” (Juan 11:35) Nahiangay kadto kang Jesus, nga hingpit ang pagkalalaki. Karon daghan ang nahimong dili-timbang bahin sa pagkababaye, nagalantaw niana ingong yanong pisikal ug seksuwal nga pagkamadanihon.

Tinuod nga Pagkalalaki ug Tinuod nga Pagkababaye

3. Sa unsang paagi lahi ang mga lalaki ug mga babaye?

³ Unsa ang tinuod nga pagkalalaki, ug unsa ang tinuod nga pagkababaye? Ang The World Book Encyclopedia nag-ingon: “Ang kadaghanang lalaki ug babaye lahi sa usag usa dili lamang sa lawas, kondili sa paggawi ug sa mga intereses usab. Ang uban niini nga mga kalainan naprograma na sa biolohikanhong paagi. . . . Apan daghang dili-lawasnong kalainan daw gipasukad sa mga papel sa sekso nga natun-an sa matag indibiduwal. Ang mga tawo natawo nga lalaki o babaye, apan sila nakakat-on sa pagkahimong lalaki o babaye.” Ang atong genetikanhong pagkagama mahimong maoy hinungdan sa daghang butang, apan ang pag-ugmad sa tukma nga pagkalalaki o pagkababaye nagadepende sa atong pagkakat-on kon unsay gikinahanglan sa Diyos ug kon unsay atong pilion nga pagakab-oton sa kinabuhi.

4. Unsay gipadayag sa Bibliya bahin sa mga papel sa lalaki ug babaye?

⁴ Ang kasaysayan sa Bibliya nagbutyag nga ang papel ni Adan mao ang pagpanguna ingong ulo sa iyang asawa ug mga anak. Kinahanglang sundon usab niya ang kabubut-on sa Diyos sa pagpuno sa yuta, paggahom niana, ug pasakopon ang tanang ubos nga yutan-ong kalalangan. (Genesis 1:28) Ang babayen-ong papel ni Eva diha sa pamilya mao ang pagkahimong “katabang” ug “usa ka komplemento” kang Adan, magpasakop sa iyang pagkaulo, motabang kaniya sa pagbuhat sa gideklarar nga katuyoan sa Diyos alang kanila.​—Genesis 2:18; 1 Corinto 11:3.

5. Sa unsang paagi ang relasyon tali sa lalaki ug babaye nadaot?

⁵ Apan wala tumana ni Adan ang iyang responsabilidad, ug gigamit ni Eva ang iyang pagkababaye sa madanihong paagi sa pagdaldal kang Adan sa pagduyog kaniya sa pagsupak sa Diyos. (Genesis 3:6) Pinaagi sa pagtugot sa iyang kaugalingon sa pagbuhat sa butang nga siya nahibalo nga sayop, si Adan napakyas sa pagpasundayag sa tinuod nga pagkalalaki. Siya maluyahong mipili sa pagdawat sa pulong sa iyang nalimbongang kapikas imbes sa gisulti sa iyang Amahan ug Maglalalang. (Genesis 2:16, 17) Wala magdugay ang unang magtiayon nagsugod sa pagkaagom sa nakitang-daan sa Diyos nga sangpotanan sa pagkadili-masinugtanon. Si Adan, kinsa sa sayo pa naghubit sa iyang asawa sa magarbohon, balaknong mga pulong, karon matinamayong nagtawag kaniya ingong ‘ang babaye nga imong gihatag kanako.’ Ang iyang pagkadili-hingpit nga karon nagdaot ug nagpakawang sa iyang pagkalalaki, miresulta sa iyang ‘pagharihari sa iyang asawa.’ Si Eva, sa baylo, ‘nangandoy’ sa iyang bana, lagmit sa sobra o dili-timbang nga paagi.​—Genesis 3:12, 16.

6, 7. (a) Unsang pagkadaot sa pagkalalaki ang mitungha sa wala pa ang Lunop? (b) Unsay atong makat-onan gikan sa wala-pay-Lunop nga kahimtang?

⁶ Ang sayop nga paggamit sa pagkalalaki ug pagkababaye misamot sa pagkadayag sa wala pa ang Lunop. Ang mga manulonda nga mibiya sa ilang orihinal nga posisyon sa langit nagmateryalisar sa tawhanong mga lawas aron tagamtamon ang seksuwal nga mga relasyon uban sa mga babaye. (Genesis 6:1, 2) Ang rekord naghisgot nga mga lalaki lamang ang nangatawo sa maong dili-kinaiyanhong mga seksuwal nga relasyon. Ug daw ang mga liwat maoy mga kalibogan, nga dili makasanay. Sila nailhan ingong mga gamhanan, Nepilim, o mga Tighulog, sanglit ilang danihon ang uban aron mangahulog. (Genesis 6:4; potnot) Tataw nga sila mga mapintas, agresibo, nga wala magpasundayag ug malulotong kahangawa.

⁷ Dayag, ang pisikal nga katahom, porma sa lawas, gidak-on, o kusog dili makahimong dalawaton nga pagkalalaki o pagkababaye. Ang mga manulonda nga nagmateryalisar malagmit mga ambongan. Ug ang mga Nepilim dagko ug maskulado, apan ang ilang kaisipan baliko. Gipuno sa masupilong mga manulonda ug sa ilang mga anak ang yuta ug seksuwal nga imoralidad ug kapintasan. Busa, gitapos ni Jehova kadto nga kalibotan. (Genesis 6:5-7) Ang Lunop, hinunoa, wala makawagtang sa impluwensiya sa demonyo, ni nakakuha kini sa mga resulta sa sala ni Adan. Usa ka dili-angay nga pagpabanaag sa pagkalalaki ug pagkababaye mitungha na usab human sa Baha, ug may mga pananglitan sa Bibliya, maayo ug daotan, nga atong makat-onan gikan niana.

8. Unsang maayong pananglitan sa tukmang pagkalalaki ang gipakita ni Jose?

⁸ Si Jose ug ang asawa ni Potipar nagpasundayag ug dako kaayong kalainan tali sa angay nga pagkalalaki ug kalibotanong pagkababaye. Ang asawa ni Potipar, kay naibog sa guwapo nga si Jose, misulay sa pagdani sa pagpakighilawas kaniya. Niadtong higayona, walay sinulat nga balaod sa Diyos nga nagdili sa pakighilawas o panapaw. Bisan pa, mikalagiw si Jose nianang imoral nga babaye ug nagpamatuod sa iyang kaugalingon nga usa ka tinuod nga lalaki sa Diyos, usa nga nagpakitag pagkalalaki nga inuyonan sa Diyos.​—Genesis 39:7-9, 12.

9, 10. (a) Sa unsang paagi giabusohan ni Raynang Vasti ang iyang pagkababaye? (b) Unsang maayong pananglitan sa pagkababaye ang gihatag ni Ester alang kanato?

⁹ Si Ester ug si Raynang Vasti naghatag ug talagsaong kalainan alang sa kababayen-an. Tingali nagtuo si Vasti nga kay siya matahom man kaayo patumanan gayod siya kanunay sa iyang gusto ni Haring Ahasuerus. Apan ang iyang katahom dili dulot sa unod. Siya kulang ug pagkamapaubsanon ug pagkababayen-on, kay siya napakyas sa pagpasundayag sa pagpasakop sa iyang bana ug hari. Gisalikway siya sa hari ug mipili sa tinuod gayod nga babaye kinsa, sa pagkamatuod, nahadlok kang Jehova nga mahimong iyang rayna.​—Ester 1:10-12; 2:15-17.

¹⁰ Si Ester nahimong usa ka maayong panig-ingnan alang sa Kristohanong mga babaye. Siya “matahom ug maanyag ug dagway,” bisan pa iyang gipasundayag ang dayandayan sa “natago nga pagkatawo sa kasingkasing diha sa dili-madunoton nga sapot sa malinawon ug malumong espiritu.” (Ester 2:7; 1 Pedro 3:4) Wala niya lantawa ang magarbohong dayandayan ingon nga mao ang pangunang butang. Si Ester nagpakita ug pagkamataktikanhon ug pagpugong sa kaugalingon, nga nagpasakop sa iyang bana, si Ahasuerus, bisan sa panahon nga nameligro ang mga kinabuhi sa iyang katawhan. Si Ester naghilom sa panahong maalamong maghilom apan misulting maisogon sa dihang kini gikinahanglan ug sa hustong panahon. (Ester 2:10; 7:3-6) Iyang gidawat ang tambag gikan sa iyang hamtong nga ig-agaw nga si Mardokeo. (Ester 4:12-16) Iyang gipasundayag ang gugma ug pagkamaunongon ngadto sa iyang katawhan.

Panggawas nga Panagway

11. Unsay angay natong isilsil sa hunahuna bahin sa panggawas nga panagway?

¹¹ Unsa ang yawi sa hustong pagkababaye? Usa ka inahan miingon: “Ang katahom malimbongon, ang kaanyag kakawangan; apan ang babaye nga mahadlok kang Jehova mao ang usa nga makaanig pagdayeg alang sa iyang kaugalingon.” (Proverbio 31:30) Busa ang matahaong kahadlok sa Diyos hinungdanon, ug ang mahigugmaong-kalulot, pagkamaayo, pagkamakasaranganon, ug malumong dila makaamot ug dako sa pagkababaye kay sa pisikal nga kaanyag.​—Proverbio 31:26.

12, 13. (a) Ikasubo, unsay nagtimaan sa sinultihan sa kadaghanan? (b) Unsay kahulogan sa Proverbio 11:22?

¹² Ikasubo, daghang lalaki ug mga babaye dili maalamon sa ilang sinultihan, ni may mahigugmaong-kalulot ang ilang dila. Ang ilang sinultihan maabusohon, makantalitahon, bastos, ug walay konsiderasyon. Ang ubang mga lalaki naghunahuna nga ang malaw-ayng sinultihan maoy timaan sa pagkalalaki, ug ang ubang mga babaye sa walay-buot nagasundog kanila. Bisan pa niana, kon matahom ang usa ka babaye apan dili makataronganon ug malalison, makantalitahon, o mapahitas-on, siya ba tinuod nga matahom sa labing maayong diwa, tinuod nga babaye? “Maingon sa bulawang singsing diha sa simod sa baboy, mao man ang usa ka babayeng maanyag nga walay kabuot.”​—Proverbio 11:22.

¹³ Ang katahom inubanan sa mahugawng sinultihan, pagkantalita, o pagkadili-makataronganon dili moangay sa bisan unsang binabaye nga panagway nga ipakita sa usa ka tawo. Sa pagkamatuod, ang maong dili-diyosnong paggawi makapamaot sa matahom ug panagway nga tawo. Maila dayon nato nga ang pisikal nga panagway sa lalaki o babaye dili makabakwi o makapamatarong sa mga pagsilaob sa kasuko, pagsinggit, o sa maabusohong sinultihan. Ang tanang Kristohanon makahimo ug angay maghimo sa ilang kaugalingon nga madanihon ngadto sa Diyos ug sa isigkatawo pinaagi sa ilang pinasukad-sa-Bibliya nga sinultihan ug paggawi.​—Efeso 4:31.

14. Unsang matang sa dayandayan ang gidayeg diha sa 1 Pedro 3:3-5, ug unsay imong hunahuna bahin niana?

¹⁴ Samtang ang hustong pagkababaye ug pagkalalaki gipasukad sa espirituwal nga mga hiyas, ang pisikal nga pamayhon ug panagway, lakip sa besti nga atong isul-ob ug sa paagi sa atong pagsul-ob niana, magapadayag ug mensahe bahin kanato. Dayag nga anaa sa hunahuna ni apostol Pedro ang unang-siglong mga estilo sa besti ug pamostura, sa dihang iyang gitambagan ang Kristohanong mga babaye: “Ayaw himoa nga maoy inyong dayandayan ang panggawas nga pagsalapid sa buhok ug ang pagsul-ob ug mga pahiyas nga bulawan o ang pagsul-ob ug panggawas nga mga besti, kondili kanang natago nga pagkatawo sa kasingkasing diha sa dili-madunoton nga sapot sa malinawon ug malumong espiritu, nga maoy dakog bili sa mga mata sa Diyos. Kay sa ingon, usab, ang balaang mga babaye kaniadto kinsa nanaglaom sa Diyos nagdayandayan sa ilang kaugalingon, nga nagpasakop mismo ngadto sa ilang kaugalingong mga bana.”​—1 Pedro 3:3-5.

15. Unsay angayng paningkamotan sa Kristohanong mga babaye nga mapasundayag diha sa ilang pamesti?

¹⁵ Diha sa 1 Timoteo 2:9, 10, atong mabasa ang mga komento ni Pablo bahin sa besti sa kababayen-an: “Gitinguha ko nga ang mga babaye magdayandayan sa ilang kaugalingon sa mahapsay nga sinina, uban ang kaligdong ug pagkamabuot sa hunahuna . . . sa paagi nga nahiangay sa mga babaye nga nagapailang masimbahon sa Diyos, nga mao, pinaagig maayong mga buhat.” Iyang gipasiugda didto ang panginahanglan sa pagkamakasaranganon ug maayong-pagkaareglar nga besti nga nagapabanaag sa pagkamabuot ug hunahuna.

16, 17. (a) Sa unsang paagi ang pamesti giabusohan sa daghang lalaki ug babaye karon? (b) Unsay atong ikahinapos gikan sa tambag nga makita sa Deuteronomio 22:5?

¹⁶ Ang lalaki o babaye, bayongbayong o dalagita, nga molihok o mamesti sa paagi nga makapukaw sa sekso dili makapalambo sa tinuod nga pagkalalaki o pagkababaye, ug dayag nga dili makahimaya sa Diyos. Daghang tawo sa kalibotan maghinobra sa pagpagarbo sa pagkalalaki o pagkababaye pinaagi sa pamesti ug panggawi. Gipahanap sa uban ang kalainan tali sa mga sekso tungod sa imoral nga mga tumong. Kita nga mga Kristohanon mapasalamaton kaayo nga gipadayag sa Bibliya ang panghunahuna sa Diyos! Si Jehova miingon sa karaang Israel: “Ang babaye dili magsul-ob ug besti nga iya sa lalaki, ni ang lalaki magsul-ob ug besti nga iya sa babaye; kay bisan kinsa nga magabuhat niining mga butanga maoy dulumtanan kang Jehova.”​—Deuteronomio 22:5.

¹⁷ Niining bahina, lagmit malipay ka sa pagrepaso sa Ang Bantayanang Torre sa Agosto 15, 1988, nga nag-ingon diha sa panid 17: “Ang isyu dili kon kaha ang usa ka moda sobra ka makiurog apan kon kaha kini angay alang sa usang nagaangkong ministro sa Diyos. (Roma 12:2; 2 Corinto 6:3) Ang sobra ka kaswal o hugot-sa-lawas nga sinina makadaot sa atong mensahe. Ang urog nga dayag ug tinuyo nga nagahimong bayen-on sa mga lalaki o nagahimong lakin-on sa mga babaye tinong dili angay. (Itandi ang Deuteronomio 22:5.) Hinuon, ang lokal nga batasan tingali magkalain, sumala sa klima, mga panginahanglan sa trabaho, ug uban pa, mao nga ang Kristohanong kongregasyon dili mohimog lisod ug dili-matarog nga mga lagda nga mapadapat sa tibuok-kalibotang panag-igsoonay.”

18. Unsang mga lakang ang atong himoon sa pagpadapat sa tambag sa Bibliya bahin sa pamesti ug pamostura?

¹⁸ Pagkatimbang ug pagkatukma nga tambag! Ikasubo, ang ubang mga Kristohanon, mga lalaki ug mga babaye, sa binuta nagasundog sa bisan unsa nga ipasiugda sa kalibotan diha sa panapot ug pamostura nga walay pagpalandong kon unsay mapabanaag niini diha kang Jehova ug sa Kristohanong kongregasyon. Ang matag usa kanato maayong mohimog pagsusi-sa-kaugalingon sa pagsusi kon kita ba naimpluwensiyahan sa panghunahuna sa kalibotan. O kaha moduol kita sa usa ka tinahod, eksperyensiyadong igsoong lalaki o igsoong babaye ug mangutana sa mga hunahuna kon bahin sa bisan unsang mga pagpasibo nga atong himoon sa atong estilo sa pagpamesti ug unya seryosong timbangtimbangon ang mga sugyot.

Kristohanong mga Lalaki ug mga Babaye​—Tinuod nga mga Lalaki ug mga Babaye

19. Unsang dili-maayong impluwensiya nga kinahanglan natong pakigbisogan?

¹⁹ Ang diyos niining kalibotana mao si Satanas, ug ang iyang impluwensiya makita sa kalibganan bahin sa mga sekso, ug kana dayag nga makita diha sa mga butang gawas sa pamesti. (2 Corinto 4:4) Sa ubang kayutaan daghang babaye nakig-indig sa mga lalaki sa pagkaulo, nga nagsalikway sa mga prinsipyo sa Bibliya. Sa laing bahin, daghan kaayong mga lalaki yanong nagabiya sa mga responsabilidad sa ilang pagkaulo, sama kang Adan. Anaa pa kadtong naningkamot sa pagbag-o sa ilang seksuwal nga papel sa kinabuhi pinaagi sa pagkahimong mga bayot ug mga tomboy. (Roma 1:26, 27) Ang Bibliya wala maghatag ug bisan unsang kapilian nga mga estilo sa kinabuhi nga giuyonan sa Diyos. Ug ang si bisan kinsa, sa wala pa mahimong mga Kristohanon, naglibog kon sila ba lalaki o babaye o kon unsa nga sekso ang buot nilang mahimo sila makasalig nga kini maoy alang sa ilang walay kataposang kaayohan sa pagkinabuhi nga nahiuyon sa sukdanan sa Diyos, usa nga pabilhan gayod sa tanan nga makakab-ot sa tawhanong kahingpitan.

20. Unsay epekto sa Galacia 5:22, 23 diha sa atong panghunahuna sa pagkalalaki ug pagkababaye?

²⁰ Ang Kasulatan nagpakita nga ang Kristohanong mga lalaki ug mga babaye kinahanglang mag-ugmad ug magpasundayag sa bunga sa espiritu sa Diyos​—gugma, kalipay, kalinaw, hataas-nga-pailob, kalulot, pagkamaayo, pagtuo, kalumo, ug pagpugong-sa-kaugalingon. (Galacia 5:22, 23) Ang Diyos, sa iyang dakong kaalam, nagpaarang sa mga lalaki sa pagpalambo sa ilang pagkalalaki, ug sa babaye sa ilang pagkababaye, pinaagi sa pag-ugmad niadtong mga hiyasa. Ang usa ka lalaki nga nagapasundayag sa bunga sa espiritu dali nga matahod, ug ang babaye nga samang nagahimo niini dali nga higugmaon.

21, 22. (a) Unsang sumbanan ang gipakita ni Jesus bahin sa mga estilo-sa-kinabuhi? (b) Sa unsang paagi gipakita ni Jesus ang iyang pagkalalaki?

²¹ Ang labing bantogang tawo nga nabuhi sukad mao si Jesu-Kristo, ug ang iyang estilo-sa-kinabuhi ang angay sundogon sa mga Kristohanon. (1 Pedro 2:21-23) Sama sa gihimo ni Jesus, ang mga lalaki ug mga babaye angay nga magmaunongon sa Diyos ug magmasinugtanon sa Iyang Pulong. Si Jesus nagpasundayag sa katingalahang mga hiyas sa gugma, kalulot, ug kaluoy. Ingong matuod nga mga Kristohanon, kita gidahom nga mosundog kaniya sa pagpamatuod nga kita iyang mga tinun-an.​—Juan 13:35.

²² Si Jesu-Kristo maoy usa ka tinuod nga lalaki, ug atong makita ang iyang linalaki nga mga hiyas sa dihang atong tun-an ang iyang rekord sa kinabuhi nga gipahayag sa Kasulatan. Siya wala gayod maminyo, apan gipadayag sa Bibliya nga gitagamtam niya ang timbang nga pagpakig-uban sa mga babaye. (Lucas 10:38, 39) Ang iyang relasyon sa mga lalaki ug mga babaye kanunayng maputli ug dungganon. Siya mao ang hingpit nga panig-ingnan sa pagkalalaki. Wala siyay gitugotan bisag usa​—lalaki o babaye, o masupilong manulonda​—sa pagkuha gikan kaniya sa iyang diyosnong pagkalalaki ug pagkamatinumanon ngadto kang Jehova. Siya wala magpanuko sa pagdawat sa iyang mga responsabilidad, ug iyang gihimo kini nga walay pagreklamo.​—Mateo 26:39.

23. Kon bahin sa mga papel sa pagkalalaki ug pagkababaye, unsa ka tinuod nga gipanalanginan gayod ang mga Kristohanon?

²³ Pagkanindot nga makauban taliwala sa katawhan ni Jehova ug sa pagpakig-uban sa mga lalaki ug mga babaye, maingon man sa mga batan-ong mga lalaki ug batan-ong mga babaye, nga ang gihatagag importansiya sa kinabuhi mao ang gugma ug pagsunod kang Jehova nga Diyos! Kita wala pig-oti pinaagi sa pagsugot sa Pulong sa Diyos. Hinunoa, kita gipahigawas gikan niining kalibotana ug sa mga dalan niini nga nagadaot sa katahom, sa katuyoan, ug sa lahi nga mga papel sa mga sekso. Atong masinati ang tinuod nga kalipay nga mosangpot gikan sa pagtuman sa atong hinatag-sa-Diyos nga kahimtang sa kinabuhi, lalaki man kita o babaye. Oo, pagkamapasalamaton nato kang Jehova nga Diyos, ang Maglalalang, alang sa tanan niyang mahigugmaong mga tagana alang kanato ug sa paglalang kanato nga lalaki ug babaye!

Unsay Imong Tubag?

◻ Unsang angayng mga papel alang sa mga lalaki ug mga babaye ang gibatbat sa Bibliya?

◻ Sa unsang paagi ang pagkalalaki nadaot sa wala pa ang Lunop, ug sa unsang paagi kini ug ang pagkababaye gituis sa atong panahon?

◻ Unsang tambag sa Bibliya bahin sa panagway ang imong paningkamotang ipadapat?

◻ Sa unsang paagi ang Kristohanong mga lalaki ug mga babaye nagpamatuod sa ilang kaugalingon nga tinuod nga mga lalaki ug mga babaye?

[Hulagway sa panid 17]

Bisag matahom siya, si Ester ilabinang nahinumdoman sa iyang pagkamapaubsanon ug sa iyang kalmado ug maaghop nga espiritu

[Hulagway sa panid 18]

Hatagig makataronganong pagtagad ang pamostura samtang hatagag mas dakong pagtagad ang kinasuloran nga katahom