GOZAN

Usa ka ngalan nga lagmit gigamit alang sa usa ka dapit ug sa usa ka suba. Sa 2 Hari 19:12 ug Isaias 37:​12, ang Gozan mopatim-awng naglangkob sa usa ka luna nga mas dako pa kay sa usa ka siyudad, kay ang mga molupyo niini gitala nga lakip sa “mga nasod” nga gisakop sa mga Asiryanhon. Lagmit nagpasukad sa ilang mga konklusyon sa kaamgiran sa mga pulong, daghang eskolar nagtuo nga ang Gozan tingali mao ang Gauzanitis, usa ka distrito sa Mesopotamia nga gihisgotan ni Ptolemy ug giisip nga mao ra usab ang “Guzana” nga gihisgotan sa Asiryanhong mga rekord. Ang karaang Guzana kasagarang gilangkit sa modernong Tell Halaf sa ibabaw nga Suba sa Khabur, mga 590 km (367 mi) sa SAS sa Dagat sa Galilea.

Sa 2 Hari 17:6 ug 18:11 ang pipila ka hubad mabasa nga “Habor, ang suba sa Gozan” (AS, RS), inay nga “Habor didto sa [o, duol sa] suba sa Gozan” (NW, Yg), sa ingon naghimo sa Gozan niining mga tekstoha nga usa usab ka dapit. Apan ang paghubad nga “Habor, ang suba sa Gozan,” dili moharmonya sa 1 Cronicas 5:26. Niini nga teksto ang Habor gitala tali sa Hala ug Hara; ug ang Hara, dili ang Habor, maoy unang gitala kay sa Gozan. Kini nagpakita nga ang Habor ug “ang suba sa Gozan” (AS) magkalahi. Busa, kadtong nagtuo nga ang Gozan kanunayng nagtumong sa usa ka dapit mapugos sa pagsalikway sa giingon sa Mga Cronicas labot niini. Apan, sanglit sa Hebreohanon mahimo kining hubaron nga “suba sa Gozan” diha sa tanang tulo ka teksto, adunay katarongan sa pagtuo nga kini nahimutang duol sa usa ka suba nga gitawag ug Gozan diin ang hari sa Asirya nagpapuyo sa pipila ka nadestiyerong mga Israelinhon sa amihanang gingharian. Ang Qezel Owzan sa AK sa Iran gisugyot nga lagmit mao ang “suba sa Gozan.” Kini naggikan sa kabukiran sa HS sa Lanaw sa Urmia (ang yuta kanhi sa mga Medianhon) ug sa kataposan moagos ingong ang Sefid Rud o Puti nga Suba (ang ngalan nga gigamit alang sa ubos nga agosanan niini) ngadto sa HK nga bahin sa Dagat Caspian. Sumala sa laing panglantaw, ang Gozan maoy usa ka suba sa Mesopotamia.