ADLAWNG-NATAWHAN

Ang adlaw o anibersaryo sa pagkahimugso sa usa ka tawo; sa Hebreohanon, yohm hul·leʹdheth (Gen 40:20) ug sa Grego, ge·neʹsi·a (Mat 14:6; Mar 6:21).

Ang mga Hebreohanon nagtipig ug mga rekord sa tuig sa pagkahimugso sa usa ka tawo, ingon sa gipadayag sa talaan sa kagikan ug sa kronolohikanhong mga impormasyon sa Bibliya. (Num 1:​2, 3; Jos 14:10; 2Cr 31:​16, 17) Ang mga edad sa mga Levihanon, mga saserdote, ug mga hari wala banabanaa. (Num 4:3; 8:23-25; 2Ha 11:21; 15:2; 18:2) Tinuod usab kini sa kahimtang ni Jesus.​—Luc 2:​21, 22, 42; 3:23.

Sumala sa Kasulatan, ang adlaw sa pagkahimugso sa usa ka bata sagad nga maoy usa ka adlaw sa pagmaya ug pagpasalamat sa mga ginikanan, ug kini tukma gayod tungod kay “tan-awa! Ang mga anak maoy panulondon gikan ni Jehova; ang bunga sa tiyan maoy usa ka ganti.” (Sal 127:3; Jer 20:15; Luc 1:​57, 58) Apan, walay indikasyon diha sa Kasulatan nga ang matinumanong mga magsisimba ni Jehova sukad masukad nagbuhat sa paganong batasan sa tinuig nga pagsaulog sa mga adlawng-natawhan.

Ang Bibliya direktang naghisgot sa duha lamang ka pagsaulog sa adlawng-natawhan, ang kang Paraon sa Ehipto (ika-18 nga siglo W.K.P.) ug kang Herodes Antipas (unang siglo K.P.). Kining duha ka asoy managsama sa pagkaagi nga kini nga mga okasyon parehong may dakong kombira ug may paghatag ug mga pabor; pareho kining mahinumdoman tungod kay adunay pagpahamtang ug mga kamatayon, sa unang asoy mao ang pagpunggot sa ulo sa pangulong panadero ni Paraon, ug sa ikaduha mao ang pagpunggot sa ulo ni Juan nga Tigbawtismo.​—Gen 40:18-22; 41:13; Mat 14:6-11; Mar 6:21-28.

Bisan tuod ang ekspresyon nga “sa adlaw sa atong hari” sa Oseas 7:​5 mahimong magpaila sa usa ka salosalo alang sa adlawng-natawhan sa apostatang hari sa Israel sa dihang “gihimong masakiton sa mga prinsipe ang ilang kaugalingon . . . tungod sa bino,” kini mahimo gayod usab nga anibersaryo sa iyang paglingkod sa trono sa dihang ang samang mga kombira gihimo.

Sa dihang ang mga anak nga lalaki ni Job “naghimo ug usa ka bangkete sa balay sa matag usa sa iyang kaugalingong adlaw” kini dili angayng sabton nga sila nagsaulog sa ilang adlawng-natawhan. (Job 1:4) Ang “adlaw” dinhi niini nga bersikulo gihubad gikan sa Hebreohanong pulong nga yohm ug nagtumong sa usa ka yugto sa panahon sukad sa pagsubang hangtod sa pagsalop sa adlaw. Sa laing bahin, ang “adlawng-natawhan” maoy kombinasyon sa duha ka Hebreohanong mga pulong nga yohm (adlaw) ug hul·leʹdheth. Ang kalainan tali sa “adlaw” ug sa adlawng-natawhan sa usa ka tawo makita diha sa Genesis 40:​20, diin ang maong duha ka ekspresyon makita: “Karon sa ikatulong adlaw [yohm] maoy adlawng-natawhan [sa literal, “ang adlaw (yohm) sa pagkahimugso (hul·leʹdheth) ni Paraon”] ni Paraon.” Busa tino nga ang Job 1:4 wala magtumong sa usa ka adlawng-natawhan, nga sa walay duhaduha mao ang kahimtang sa Genesis 40:20. Mopatim-aw nga ang pito ka anak nga lalaki ni Job naghimog salosalo sa pamilya (lagmit kombira sa tingpamulak o sa pag-ani) ug sanglit ang kombira moabot ug usa ka semana, ang matag anak nagturnoturno sa pag-andam ug bangkete diha sa iyang kaugalingong balay “sa iyang kaugalingong adlaw.”

Sa pagsulod sa Kristiyanidad ang panglantaw sa mga pagsaulog sa adlawng-natawhan wala mausab. Gisugdan ni Jesus ang usa ka Memoryal nga kinahanglang saulogon, dili agig paghandom sa iyang pagkahimugso, kondili sa iyang kamatayon, nga nag-ingon: “Ipadayon ninyo ang pagbuhat niini sa paghandom kanako.” (Luc 22:19) Kon ang unang mga Kristohanon wala magsaulog o maghandom sa adlawng-natawhan sa ilang Manluluwas, labi pang dili nila saulogon ang ilang kaugalingong adlaw nga natawhan. Ang historyador nga si Augustus Neander nagsulat: “Ang ideya sa pagsaulog sa adlawng-natawhan maoy sukwahi sa mga ideya sa mga Kristohanon niini nga yugto sa panahon.” (The History of the Christian Religion and Church, During the Three First Centuries, gihubad ni H. J. Rose, 1848, p. 190) “Si Origen [usa ka magsusulat sa ikatulong siglo K.P.] . . . miinsistir nga ‘taliwala sa tanang balaang mga tawo diha sa Kasulatan, walay usa nga gitalang nagkombira o naghimog dakong bangkete sa iyang adlawng-natawhan. Ang mga makasasala lamang (sama kang Paraon ug Herodes) ang naghimog hilabihang mga pagsadya sa adlaw sa ilang pagkahimugso dinhi sa kalibotan sa ubos.’”​—The Catholic Encyclopedia, 1913, Tomo X, p. 709.

Busa, tin-aw nga ang masadyaong pagsaulog sa mga adlawng-natawhan wala maggikan sa Hebreohanon o sa Gregong Kasulatan. Dugang pa, ang Cyclopædia ni M’Clintock ug Strong (1882, Tomo I, p. 817) nag-ingon nga ang mga Hudiyo “nag-isip sa mga pagsaulog sa adlawng-natawhan ingong mga bahin sa idolatrosong pagsimba . . . , ug kini lagmit tungod sa idolatrosong mga rituwal nga gisunod agig pasidungog niadtong giila ingong patron nga mga diyos sa adlaw nga natawo ang indibiduwal.”