Pagtino sa Kahuyangan, Pagkatuman-kadaotan, ug Paghinulsol

ANG sala maoy usa ka butang nga gidumtan sa mga Kristohanon​—ang pagkadili makaabot sa matarong nga mga sukdanan ni Jehova. (Hebreohanon 1:9) Ikasubo, kitang tanan makahimog sala matag karon ug unya. Kitang tanan nakigbisog sa gipanunod nga kahuyangan ug pagkadili-hingpit. Hinuon, sa kadaghanang kaso, kon itug-an nato ang atong mga sala kang Jehova ug sa masingkamotong paagi sulayan nga dili kana usbon, kita makaduol kaniya uban sa mahinlong tanlag. (Roma 7:21-24; 1 Juan 1:8, 9; 2:1, 2) Atong pasalamatan si Jehova nga, pinasikad sa halad lukat, iyang gidawat ang atong balaang pag-alagad bisan pa sa atong mga kahuyangan.

Kon mahulog ang usa sa seryosong sala tungod sa unodnong kahuyangan, dihadiha gikinahanglan niyang pastolan subay sa paagi nga gilaraw sa Santiago 5:14-16: “Aduna bay masakiton [sa espirituwal] taliwala kaninyo? Ipatawag kaniya ang mga ansiyano sa kongregasyon ngadto kaniya . . . Kon siya nakahimo ug mga sala, kini ipasaylo kaniya. Busa sa dayag isugid ang inyong mga sala ngadto sa usag usa ug pag-ampo alang sa usag usa, aron kamo mangaayo.”

Busa, sa dihang ang usa ka dedikadong Kristohanon makahimog dakong sala, labaw pa sa personal nga pagtug-an kang Jehova ang gikinahanglan. Ang mga ansiano kinahanglang mohimog linaing mga lakang, sanglit ang kahinlo o kalinaw sa kongregasyon ang nameligro. (Mateo 18:15-17; 1 Corinto 5:9-11; 6:9, 10) Hayan kinahanglang tinoon sa mga ansiano: Ang indibiduwal ba mahinulsolon? Unsay nakadaldal ngadto sa sala? Resulta ba kini sa usa lamang ka kalit nga buhat sa kahuyangan? Kana nabatasan na ba nga pagbuhat ug kalapasan? Ang maong pagtino dili kanunay yano o tin-aw ug nagkinahanglag labawng mailahong-pangisip.

Apan, unsa man kon ang sala maoy tungod sa pagsubay sa dalan sa kalapasan ug tuman-kadaotang panggawi? Niana, tin-aw ang responsibilidad sa mga ansiano. Sa dihang mihatag ug direksiyon kon unsaon pagdumala ang usa ka seryosong suliran sa kongregasyon sa Corinto, si apostol Pablo miingon: “Kuhaa ang tawo nga tuman-kadaotan gikan sa inyong taliwala.” (1 Corinto 5:13) Ang tuman-kadaotang mga tawo walay dapit diha sa Kristohanong kongregasyon.

Pagtimbangtimbang sa Kahuyangan, Pagkatuman-kadaotan, ug Paghinulsol

Sa unsang paagi mahibaloan sa mga ansiano kon ang usa mahinulsolon?a Dili kini yanong suliran. Pananglitan, hunahunaa ang kahimtang ni Haring David. Nakapanapaw siya ug dayon, sa pagkatinuod, nakabuno. Apan, gitugotan siya ni Jehova nga magpabiling buhi. (2 Samuel 11:2-24; 12:1-14) Dayon hunahunaa ang kahimtang nila ni Ananias ug Sapira. Gisulayan nila pagbinakak aron limbongan ang mga apostoles, sa pagkasalingkapaw nagpakaaron-ingnon nga labawng manggihatagon kay sa tinuod nilang pagkatawo. Seryoso ba? Oo. Kana ba sama ka daotan sa pagbuno ug pagpanapaw? Dili gayod! Apan, sila si Ananias ug Sapira mibayad sa ilang mga kinabuhi.​—Buhat 5:1-11.

Nganong lainlain man ang mga paghukom? Si David nahulog sa seryosong sala tungod sa unodnong kahuyangan. Sa dihang gihusay tungod sa iyang gihimo, siya mihinulsol, ug gipasaylo siya ni Jehova​—bisan pa grabe siya nga gidisiplina pinaagi sa mga suliran sa iyang panimalay. Sila si Ananias ug Sapira nakasala sa paagi nga sila sa kasalingkapaw namakak, nga misulay sa paglimbong sa Kristohanong kongregasyon ug sa ingon ‘namakak sa balaang espiritu ug sa Diyos.’ Kana nagpamatuod ingong ebidensiya sa tuman-kadaotang kasingkasing. Busa, mas grabe sila nga gihukman.

Sa parehong kaso si Jehova ang mihukom ug ang iyang hukom husto tungod kay masusi niya ang mga kasingkasing. (Proverbio 17:3) Ang tawhanong mga ansiano dili makahimo niana. Busa sa unsang paagi masabtan sa mga ansiano kon ang usa ka seryosong sala maoy labawng pamatuod sa kahuyangan kay sa pagkatuman-kadaotan?

Sa pagkatinuod, ang tanang sala maoy tuman-kadaotan, apan dili tanang makasasala maoy tuman-kadaotan. Ang samang mga kalapasan hayan maoy pamatuod sa kahuyangan sa usa ka tawo ug pagkatuman-kadaotan sa laing tawo. Sa pagkatinuod, ang paghimog kalapasan kasagarang naglangkit ug usa ka sukod sa kahuyangan ug pagkatuman-kadaotan sa bahin sa makasasala. Usa ka butang nga mahimong gamiton sa pagtino niini mao ang panglantaw sa makasasala sa iyang nahimo ug kon unsay iyang gihunahuna nga himoon bahin niana. Siya ba nagpakitag mahinulsolong espiritu? Ang mga ansiano nagkinahanglag pagsabot aron mailhan kini. Sa unsang paagi nila makuha kanang maong pagsabot? Misaad si apostol Pablo kang Timoteo: “Hunahunaa kanunay ang akong ginasulti; ang Ginoo maghatag gayod kanimog mailahong pangisip sa tanang butang.” (2 Timoteo 2:7) Kon sa mapaubsanong paagi ‘hunahunaon kanunay’ sa mga ansiano ang dinasig nga mga pulong ni Pablo ug sa ubang mga magsusulat sa Bibliya, mabatonan nila ang gikinahanglang mailahong-pangisip aron lantawon sa hustong paagi kadtong nakasala sa kongregasyon. Dayon, ang ilang mga desisyon magbanaag sa panghunahuna ni Jehova, dili sa ilang kaugalingon.​—Proverbio 11:2; Mateo 18:18.

Sa unsang paagi kini himoon? Ang usa ka paagi mao ang pagsusi kon giunsa paghubit sa Bibliya ang tuman-kadaotang mga tawo ug tan-awon kon kaha ang maong kahubitan mapadapat ngadto sa indibiduwal nga ginahusay.

Pag-angkon sa Tulubagon ug Paghinulsol

Ang unang mga tawo nga mipili sa dalan sa pagkatuman-kadaotan mao sila si Adan ug Eva. Bisan pa sa pagkahingpit ug pagbaton ug bug-os nga kahibalo sa balaod ni Jehova, sila mirebelde batok sa balaang soberanya. Sa dihang gihusay sila ni Jehova tungod sa ilang gihimo, ang ilang mga reaksiyon angayng matikdan​—gipasanginlan ni Adan si Eva, ug gipasanginlan ni Eva ang serpente! (Genesis 3:12, 13) Itandi kini sa dulot nga pagpaubos ni David. Sa dihang gihusay sa iyang grabeng mga sala, giangkon niya ang tulubagon ug mihangyog kapasayloan, nga nag-ingon: “Nakasala ako batok kang Jehova.”​—2 Samuel 12:13; Salmo 51:4, 9, 10.

Makaayo alang sa mga ansiano nga tagdon kining duha ka pananglitan sa dihang magdumalag mga kaso nga seryosong sala ang nalangkit, ilabina sa bahin sa usa ka hamtong. Ang makasasala ba​—sama kang David sa dihang nakombinsir sa iyang sala—​dihadiha miangkon sa sala ug mahinulsolong nangayog tabang ug kapasayloan kang Jehova, o nangita ba siyag paagi aron pagaanon ang iyang nahimo, malagmit namasangil sa uban? Tinuod, ang nakasala mahimong buot mosaysay kon unsay nakaingon sa iyang mga buhat, ug hayan dihay mga kahimtang, tingali sa nangagi o sa pagkakaron, nga basin kinahanglang tagdon sa mga ansiano sa dihang maghunahuna kon unsaon pagtabang kaniya. (Itandi ang Oseas 4:14.) Apan kinahanglang angkonon niya nga siya ang sad-an ug nga manubag siya sa atubangan ni Jehova. Hinumdomi: “Si Jehova haduol niadtong dugmok sa kasingkasing; ug iyang giluwas kadtong mahinulsolon sa espiritu.”​—Salmo 34:18.

Nagabatasan sa Pagkadaotan

Sa basahon sa mga Salmo, dunay daghang paghisgot sa tuman-kadaotang mga tawo. Ang maong mga kasulatan dugang makatabang sa mga ansiano nga mailhan kon kaha ang usa ka tawo sa pagkatinuod tuman-kadaotan o mahuyang. Pananglitan, tagda ang dinasig nga pag-ampo ni Haring David: “Ayaw akog ipaduol uban niadtong tuman-kadaotan nga mga tawo ug uban niadtong nagabuhat ug makadaot nga butang, niadtong nagasulti ug pakigdait uban sa ilang kaubanan apan kansang mga kasingkasing maoy daotan.” (Salmo 28:3) Timan-i nga ang tuman-kadaotang mga tawo gihisgotan nga susama sa “mga tigbatasan sa makadaot nga mga butang.” Ang usa ka tawo nga nakasala tungod sa unodnong kahuyangan malagmit nga mohunong dihadiha sa dihang mahayagan. Kon, ugaling, ang usa ‘tigbatasan’ sa daotang butang sa paagi nga kini bahin na sa iyang kinabuhi, hayan pamatuod kini sa usa ka tuman-kadaotang kasingkasing.

Gihisgotan ni David ang laing kinaiya sa pagkatuman-kadaotan nianang maong bersikulo. Sama kang Ananias ug Sapira, ang tuman-kadaotang tawo nagasultig maayong mga butang pinaagi sa iyang baba apan ang daotang mga butang diha sa iyang kasingkasing. Hayan siya usa ka salingkapaw​—sama sa mga Fariseo sa adlaw ni Jesus nga ‘sa panggawas tinuod nga matarong tan-awon sa mga tawo apan sa sulod puno sa pagkasalingkapaw ug kalapasan.’ (Mateo 23:28; Lucas 11:39) Gidumtan ni Jehova ang pagkasalingkapaw. (Proverbio 6:16-19) Kon sinalingkapaw nga sulayan paglimod sa usa ang iyang seryosong mga kasal-anan bisan sa dihang makigsulti sa hudisyal nga komite, o yanong dawaton nga nagbagulbol kadtong nasayran na sa uban, nga modumili sa pagtug-an sa bug-os, mahimo kining pamatuod sa usa ka tuman-kadaotang kasingkasing.

Mapahitas-ong Pagbalewala Kang Jehova

Ang laing mga butang nga magpaila sa tuman-kadaotang tawo gilaraw sa Salmo 10. Didto atong mabasa: “Sa palabilabi sa daotan ang kabos gilutos sa mainit gayod; . . . siya nagatamay kang Jehova.” (Salmo 10:2, 3) Unsaon nato pag-isip sa usa ka dedikadong Kristohanon nga mapahitas-on ug nagatamay kang Jehova? Sa walay duhaduha, kini maoy tuman-kadaotang mental nga mga tinamdan. Ang usa ka tawo nga makasala tungod sa kahuyangan, sa dihang masayod sa iyang sala o gidala kana sa iyang pagtagad, maghinulsol ug maningkamot nga usbon ang iyang dalan. (2 Corinto 7:10, 11) Sa kasukwahi, kon ang usa nakasala tungod gayod sa kawalay pagtahod kang Jehova, unsay mopugong kaniya sa pagbalikbalik sa iyang makasasalang dalan? Kon siya mapahitas-on bisan human tambagi diha sa malumong espiritu, sa unsang paagi siya makabaton ug mapaubsanong tinamdan nga gikinahanglan aron dulot ug tinuod nga maghinulsol?

Karon tagda ang mga pulong ni David sa unahan lag diyutay sa mao rang salmo: “Ngano ba nga ang tuman-kadaotan nagatamay sa Diyos? Siya nagaingon sa iyang kasingkasing: ‘Dili ka maningil niini.’” (Salmo 10:13) Sa kahimtang sa Kristohanong kongregasyon, ang tuman-kadaotang tawo nasayod sa kalainan tali sa husto ug sayop, apan dili siya manuko sa paghimog sayop kon nagtuo siya nga dili siya masilotan niana. Basta dili madakpan, iyang patuyangan ang iyang makasasalang mga hilig. Dili sama kang David, kon ang iyang mga sala mayagyag, mangita siyag paagi aron malikayan ang disiplina. Ang maong tawo nagatamay gayod kang Jehova. “Walay kahadlok sa Diyos sa atubangan sa iyang mga mata. . . . Kon unsay daotan wala niya isalikway.”​—Salmo 36:1, 4.

Pagdaot sa Uban

Kasagaran, kapin sa usa ka tawo ang apektado sa usa ka sala. Pananglitan, ang mananapaw nakasala batok sa Diyos; gibiktima niya ang iyang asawa ug mga anak; kon ang iyang kauban sa pagpakasala minyo, iyang gibiktima ang pamilya niini; ug iyang gihugawan ang maayong ngalan sa kongregasyon. Giunsa niya pagtan-aw kining tanan? Nagpakita ba siya ug kinasingkasing nga kasubo uban sa tinuod nga paghinulsol? O iya bang gipasundayag ang espiritu nga gihubit sa Salmo 94: “Ang tanang tigbatasan sa daotan nangandak sa ilang mga kaugalingon. Ang imong katawhan, Oh Jehova, ilang gipangdugmok, ug ang imong panulondon ilang gisakit. Ang babaye nga balo ug ang dumuloong ilang gipamatay, ug ang mga ilo ilang gibuno. Ug sila nanag-ingon: ‘Si Ja dili makakita; ug ang Diyos ni Jacob wala makasabot niini’”?​—Salmo 94:4-7.

Malagmit, ang mga sala nga gidumala sa kongregasyon dili maglangkit sa pagbuno ug pagpatay. Apan ang espiritu nga gipasundayag dinhi​—ang espiritu sa pagkaandam nga biktimahon ang uban alang sa personal nga kaayohan​—mahimong madayag samtang ginasukit sa mga ansiano ang kasal-anan. Kini usab maoy pagkaarogante, ilhanan sa usa ka tuman-kadaotang tawo. (Proverbio 21:4) Kini sa bug-os maoy sukwahi sa espiritu sa tinuod nga Kristohanon, kinsa andam nga magsakripisyo sa iyang kaugalingon alang sa iyang igsoon.​—Juan 15:12, 13.

Pagpadapat sa Diyosnong mga Prinsipyo

Kining pipila ka talamdan wala tuyoa aron himoong mga lagda. Hinunoa, kini nagahatag ideya sa pipila ka butang nga giisip ni Jehova ingong tinuod nga tuman-kadaotan. Duna bay pagdumili sa pagdawat sa sala nga nahimo? Ang usa ba ka walay-ulaw nga nakasala wala magtagad sa miaging tambag bahin niining maong butanga? Duna bay nagpahiping pagbatasan sa paghimog seryosong sala? Ang nakasala ba nagpakitag dayag nga pagsalikway sa kasugoan ni Jehova? Mihimo ba siyag mataktikanhong mga paningkamot aron tagoon ang sayop, tingali sa samang panahon nagdaldal pa sa uban? (Judas 4) Ang mao bang mga paningkamot mosamot lamang sa dihang madayag ang sayop? Ang nakasala ba mipakitag bug-os nga kawalay pagtagad sa kadaot nga iyang nahimo ngadto sa uban ug sa ngalan ni Jehova? Komosta na man ang iyang tinamdan? Human hatagig malumo Kasulatanhong tambag, siya ba mapahitas-on o arogante? Wala ba siyay kinasingkasing nga tinguha nga malikayan ang paghimo pag-usab sa sayop? Kon masabtan sa mga ansiano ang maong mga butang, nga lig-ong magpaila sa kakulang sa paghinulsol, hayan sila makahinapos nga ang mga sala nga nahimo nagpakitag pamatuod sa pagkatuman-kadaotan inay sa kahuyangan lamang sa unod.

Bisan sa dihang makiglabot sa usa ka tawo nga dayag dunay tuman-kadaotang mga kiling, ang mga ansiano dili mohunong sa pagpahinumdom kaniya sa pagsubay sa pagkamatarong. (Hebreohanon 3:12) Ang tuman-kadaotang mga indibiduwal hayan maghinulsol ug mag-usab. Kon dili mao kana ang mahitabo, nganong giawhag ni Jehova ang mga Israelinhon: “Pabiyai sa daotan ang iyang dalan, ug sa tawo nga dili matarong ang iyang mga hunahuna; ug pabalika siya kang Jehova, ug siya maluoy kaniya, ug sa atong Diyos, kay siya mopasaylo sa madagayaon gayod”? (Isaias 55:7) Tingali, panahon sa hudisyal nga paghusay, ang mga ansiano makasabot sa talagsaong kausaban sa kahimtang sa iyang kasingkasing ingong gibanaag diha sa pamarog ug tinamdan nga mahinulsolon.

Bisan sa panahon sa pagpalagpot sa indibiduwal, ang mga ansiano, ingong mga pastol, magdasig kaniya sa paghinulsol ug maningkamot sa pagbalik ngadto sa pag-uyon ni Jehova. Hinumdomi ang “tuman-kadaotang tawo” sa Corinto. Dayag nga iyang giusab ang iyang dalan, ug sa ulahi girekomendar ni Pablo ang iyang pagbalik. (2 Corinto 2:7, 8) Tagda usab si Haring Manasses. Siya tuman-kadaotan gayod, apan sa dihang sa kataposan siya naghinulsol, gidawat ni Jehova ang iyang paghinulsol.​—2 Hari 21:10-16; 2 Cronicas 33:9, 13, 19.

Tinuod, dunay usa ka sala nga dili mapasaylo​—ang sala batok sa balaang espiritu. (Hebreohanon 10:26, 27) Si Jehova lamang ang makatino kon kinsa ang nakahimo sa maong sala. Ang mga tawo walay katungod sa paghimo niana. Ang katungdanan sa mga ansiano mao ang paghupot sa kongregasyon nga hinlo ug tabangan nga mapasig-uli ang mahinulsolong mga makasasala. Kon ila kining himoon uban sa mailahong-pangisip ug pagpaubos, nga tugotan ang ilang mga desisyon nga magbanaag sa kaalam ni Jehova, nan panalanginan ni Jehova kining maong bahin sa ilang pagbantay.

[Footnote]

[Hulagway sa panid 29]

Sila Ananias ug Sapira sa kasalingkapaw namakak sa balaang espiritu, nga nagpadayag sa tuman-kadaotan nga kasingkasing