Ang Hunahuna sa Bibliya

Mga Paghikog​—May Pagkabanhaw?

ANG makapasubong balita sa usa ka paghikog dili magtapos sa usa ka kapitulo diha sa mga kinabuhi sa mga paryente ug mga higala; buksan niini ang usa ka kapitulo​—usa ka kapitulo sa nagsagol nga mga pagbati sa kaluoy ug kasuko, kasubo ug pagkasad-an. Ug mopatungha kinig usa ka pangutana: Mahimo bang hambinon ta ang paglaom alang sa atong higala nga nagtubok?a

Bisan tuod ang kamatayon diha sa kaugalingong kamot dili gayod makataronganon, dili gayod matarong, gipahayag ni apostol Pablo ang nindot nga paglaom alang sa pipila gani ka tawong dili matarong. Sumala sa iyang gisulti ngadto sa usa ka Romanhong hukmanan: “Ako may paglaom ngadto sa Diyos . . . nga adunay pagkabanhaw sa mga matarong ug sa mga dili-matarong.”​—Buhat 24:15.

Bisan pa niana, daghang teologo dugay nang nagsalikway sa bisan unsang pasabot nga ang pagkabanhaw sa mga dili-matarong basin magtanyag ug paglaom alang niadtong nagahikog. Ngano?

Mga Teologo Nagasupak sa Paglaom sa Pagkabanhaw

Si William Tyndale nagpaila sa bahin sa suliran diha sa pasiuna sa iyang ika-16ng-siglong Bibliya: “Sa pagbutang sa mga kalag sa nangamatay diha sa langit, purgatoryo, Limbo, o impiyerno, o purgatoryo gidaot ninyo ang mga argumento nga pinaagi niana si Kristo ug si Pablo mipamatuod sa pagkabanhaw.” Oo, kasiglohan nga miagi, ang mga pangulo sa simbahan nagpailaila sa dili-Biblikanhong ideya: ang dili-mamatay nga mga kalag nga mobiya sa lawas sa pagkamatay ug moadto deretso sa langit o impiyernong-kalayo. Kanang ideyaha misupak sa tin-awng pagtulon-an sa Bibliya sa usa ka umaabot nga pagkabanhaw. Sumala sa gisukna sa Baptist nga ministro si Charles Andrews: “Kon ang kalag anaa na sa kahimayaan sa langit (o makataronganong ginasunog na sa impiyerno), unsa pay dugang nga gikinahanglan?” Siya midugang: “Kining sulodnong panagsumpaki nagapadayon sa pagsakit sa mga Kristohanon latas sa kasiglohan.”

Usa ka resulta sa maong mitipas nga teolohiya mao nga “sukad sa panahon ni Augustine [354-430 K.P.], ang simbahan nagsaway sa paghikog ingong usa ka sala,” matud ni Arthur Droge diha sa Bible Review, Disyembre 1989, “usa ka sala nga dili na matubos, sama ra sa apostasiya ug pagpanapaw.”

Ang grabeng hukom sa “pagkadili na matubos,” o gitugyan sa impiyernong-kalayo nga wala nay paglaom, labing nakapahuyang sa paghukom-panahon-sa-pagkamatay nga argumento. Miangkon ang National Catholic Reporter: “Duha sa labing dagkong mga teologo sa simbahan mibatok sa paghikog​—si Augustine nagtawag niana nga ‘dulumtanan ug tuman nga pagkadaotan’ ug si Aquinas nagpaila nga kini usa ka mortal [dili-mapasaylo] nga sala batok sa Diyos ug sa komunidad​—apan wala mouyon ang tanang pangulo sa simbahan.”

Ikalipay, makalikay kita nianang “sulodnong panagsumpaki” pinaagi sa pagdawat sa duha ka magkabagay nga kamatuoran sa Bibliya. Nahauna, “ang kalag nga nagapakasala​—kini mismo mamatay.” (Ezekiel 18:4) Ikaduha, ang tinuod nga paglaom alang sa patayng mga kalag (mga tawo) mao ang pagkabuhi pag-usab pinaagi sa “usa ka pagkabanhaw sa mga matarong ug sa mga dili-matarong.” (Buhat 24:15) Nan, unsay makataronganon natong madahom alang sa mga tawong nagahikog?

Usa nga Dili-Matarong Pagabanhawon

Giingnan ni Jesus ang usa ka kriminal nga gisentensiyahan sa kamatayon: “Ikaw magauban kanako sa Paraiso.” Ang tawo maoy dili matarong​—usa ka maglalapas inay desperadong biktima sa paghikog​—nga sad-an sumala sa iyang prangkang pag-angkon. (Lucas 23:39-43) Wala siyay paglaom nga moadto sa langit aron magmando uban kang Jesus. Busa ang Paraiso nga diha niana kadtong kawatana makalaom nga mabuhi pag-usab mao ang matahom nga yuta ilalom sa pagmando sa Gingharian ni Jehova nga Diyos.​—Mateo 6:9, 10; Pinadayag 21:1-4.

Alang sa unsang katuyoan nga pukawon sa Diyos ang maong kriminal? Aron Siya sa waykaluoy makasumbong sa iyang nangaging mga sala batok kaniya? Dili, kay ang Roma 6:7, 23 nagaingon: “Ang namatay napasaylo na gikan sa iyang sala,” ug “ang bayad sa sala mao ang kamatayon.” Bisan pag ang iyang nangaging mga sala dili na ikapanudya kaniya, kinahanglan gihapon niya ang lukat aron siya bayawon ngadto sa kahingpitan.

Busa, ang teologong si Albert Barnes nasayop ug makapahisalaag sa nagpatuo siya: “Kadtong nakabuhat ug pagkadaotan pagabanhawon aron pagahukman nga sad-an o hukman sa kalaglagan. Kini unya ang tumong sa pagbanhaw kanila; kini ang bugtong katuyoan.” Pagkadili-angay sa usa ka Diyos sa hustisya ug gugma! Hinunoa, ang pagkabanhaw ngadto sa kinabuhi sa usa ka paraisong yuta motagana niining kanhing kriminal (ug ubang mga dili-matarong) sa bulawanong higayon nga pagahukman sumala sa ilang pagabuhaton tapos sa ilang pagkabanhaw.​—1 Juan 4:8-10.

Usa ka Maluluy-ong Kahigayonan

Busa ang nakuratang mga higala sa usa ka naghikog mahimong malipay sa pagkahibalo nga “si Jehova nagapakitag kaluoy sa mga nahadlok kaniya. Kay siya mismo nasayod sa atong pagkahulma, nga nahinumdom nga kita abog.” (Salmo 103:10-14) Ang Diyos lamang ang bug-os makasabot sa bahin sa sakit sa utok, hinobrang kapit-osan, bisan sa genetikanhong mga depekto, diha sa “krisis sa paghikog,” nga, matud sa National Observer, “dili tibuok-kinabuhing kinaiyahan [kondili] sa kasagaran sa pila ra ka minutos o oras.”​—Tan-awa ang Ecclesiastes 7:7.

Itugot nato, ang usa nga nagahunos sa iyang kaugalingong kinabuhi nagahikaw sa iyang kaugalingon sa higayon sa paghinulsol sa pagpatay niya sa kaugalingon. Apan kinsay makasulti kon kaha ang usang natukmod sa paghikog tingali magbag-o kon napakyas ang iyang pagsulay sa pagpatay? Sa pagkamatuod, ang pila ka mangtas nga mamumuno nagbag-o ug nakabaton sa kapasayloan sa Diyos panahon sa ilang kinabuhi.​—2 Hari 21:16; 2 Cronicas 33:12, 13.

Busa, si Jehova, kay nakabayad na “sa usa ka lukat ilis sa daghan,” may katungod nga ipaabot ang kaluoy, bisan ngadto sa pila ka nagtubok, pinaagi sa pagbanhaw kanila ug paghatag nila sa bililhong higayon nga “maghinulsol ug modangop sa Diyos pinaagi sa pagbuhat sa mga buhat nga angay sa paghinulsol.”​—Mateo 20:28; Buhat 26:20.

Ang Kasaligan, Kasulatanhong Panglantaw sa Kinabuhi

Ang kinabuhi usa ka gasa gikan sa Diyos, dili butang pagaabusahan o taposon sa kaugalingong kamot. (Santiago 1:17) Busa, ang Kasulatan nagadasig kanato sa pagtan-aw sa atong kaugalingon, dili ingong dili-mamatay nga mga kalag, kondili ingong bililhong mga linalang sa Diyos nga nahigugma kanato, nga nagamahal sa atong kinabuhi, ug nagapanan-aw nga may kalipay sa panahon sa pagkabanhaw.​—Job 14:14, 15.

Ang gugma nagalig-on sa atong pag-ila nga ang paghikog​—bisan pag nagalikay sa kaugalingong mga problema​—nagapatipun-og lang ug daghan pang suliran diha sa mga minahal nga gibiyaan. Kon bahin sa usa nga naghunos sa kaugalingon niyang kinabuhi, kitang mga tawo dili makahukom kon siya makabaton bag pagkabanhaw o dili. Unsa siya ka salawayon? Ang Diyos lamang ang nagasusi sa ‘tanang kasingkasing ug tanang kiling sa mga hunahuna.’ (1 Cronicas 28:9) Apan kita makasalig nga ‘ang Maghuhukom sa tibuok nga yuta magabuhat kon unsay mahigugmaon, makataronganon, ug matarong!’​—Genesis 18:25.

[Footnote]

[Picture Credit Line sa panid 22]

Kollektie Rijksmuseum Kröller-Müller, Otterlo