Sa Unsang Paagi Atong Idugang ang Kaligdong sa Atong Pagtuo?
“Idugang ninyo sa inyong pagtuo ang kaligdong.”—2 PEDRO 1:5.
1, 2. Nganong makalaom kita nga buhaton sa katawhan ni Jehova ang maligdong?
SI Jehova sa tanang panahon nagalihok sa maligdong nga paagi. Ginabuhat niya ang matarong ug maayo. Busa, si apostol Pedro nakasulti bahin sa Diyos ingon nga mao ang usa nga nagtawag sa dinihogang mga Kristohanon ‘pinaagi sa Iyang himaya ug kaligdong.’ Ang tukmang kahibalo sa ilang maligdong langitnong Amahan nagpakita kanila kon unsay gikinahanglan sa pagtinguhag usa ka kinabuhi nga may tinuod diyosnong debosyon.—2 Pedro 1:2, 3.
2 Giagda ni apostol Pablo ang mga Kristohanon nga “magmaawaton sa Diyos, ingong pinalanggang mga anak.” (Efeso 5:1) Sama sa ilang langitnong Amahan, ang mga magsisimba ni Jehova kinahanglang mobuhat kon unsa ang maligdong diha sa tanang situwasyon. Apan unsa ang kaligdong?
Kon Unsa ang Kaligdong
3. Sa unsang paagi gihubit ang “kaligdong”?
3 Gihubit sa modernong-adlaw nga mga diksiyonaryo ang “kaligdong” ingong “labing maayong moral; pagkamaayo.” Kini maoy “husto nga lihok ug kaisipan; maayo ug kinaiya.” Matarong ang tawong maligdong. Ang kaligdong gihubit usab ingong “nahiuyon sa usa ka sukdanan sa matarong.” Siyempre, alang sa mga Kristohanon, ang “sukdanan sa matarong” ginatino sa Diyos ug gipatin-aw diha sa iyang Balaang Pulong, ang Bibliya.
4. Unsang mga hiyas ang gihisgotan sa 2 Pedro 1:5-7 nga kinahanglang paningkamotan sa mga Kristohanon nga maugmad?
4 Ang matuod nga mga Kristohanon nagasunod sa matarong nga mga sukdanan ni Jehova nga Diyos, ug sila nagasanong sa iyang bililhong mga saad pinaagi sa pagpakitag pagtuo. Sila mamati usab sa tambag ni Pedro: “Pinaagi sa inyong pagpuno ingon nga pagsanong sa tanang tim-os nga paningkamot, idugang ninyo sa inyong pagtuo ang kaligdong, sa kaligdong idugang ninyo ang kahibalo, sa inyong kahibalo idugang ang pagpugong sa kaugalingon, sa inyong pagpugong sa kaugalingon idugang ang pagkamainantoson, sa inyong pagkamainantoson idugang ang diyosnong debosyon, sa inyong diyosnong debosyon idugang ang inigsoong pagbati, sa inyong inigsoong pagbati ang gugma.” (2 Pedro 1:5-7) Kinahanglang maningkamot ang usa ka Kristohanon nga maugmad kining mga hiyasa. Dili kini himoon sa pipila lang ka adlaw o tuig kondili nagkinahanglag tibuok kinabuhi sa padayong paningkamot. Gani, usa na ka hagit ang pagdugang lang ug kaligdong sa atong pagtuo!
5. Unsa ang kaligdong sumala sa baroganan sa Kasulatan?
5 Ang leksikograpo nga si M. R. Vincent nag-ingon nga ang orihinal pangunang diwa sa Gregong pulong nga gihubad “kaligdong” nagpasabot ug “pagkamaayo sa bisan unsang matang.” Gigamit ni Pedro ang pormang dinaghan sa dihang siya miingon nga ipasangyaw sa mga Kristohanon ngadto sa halayo ang “mga pagkamaayo,” o ang maayong mga kinaiya, sa Diyos. (1 Pedro 2:9) Sumala sa baroganan sa Kasulatan, ang kaligdong gihubit dili ingong mahuyang kondili ingong “moral nga gahom, moral nga kusog, kabaskog sa kalag.” Sa naghisgot sa kaligdong, anaa sa hunahuna ni Pedro ang maisogon labing maayong moral nga maoy ginalaoman nga ipasundayag ug huptan sa mga alagad sa Diyos. Sanglit dili man kita hingpit, makabuhat ba gayod kita ug matarong sa panan-aw sa Diyos?
Dili-hingpit Apan Maligdong
6. Bisag kita dili-hingpit, nganong ikaingon nga kita makabuhat ug butang maligdong sa panan-aw sa Diyos?
6 Kita adunay napanunod nga pagkadili-hingpit ug sala, busa kita mahibulong kon unsaon gayod nato paghimo ug matarong sa panan-aw sa Diyos. (Roma 5:12) Gikinahanglan gayod nato ang tabang ni Jehova kon buot nato nga makabatog putli nga mga kasingkasing, nga dinhi nagagikan ang maligdong nga mga hunahuna, pulong, ug mga lihok. (Itandi ang Lucas 6:45.) Human nakasala kang Batseba, ang mahinulsolong salmistang David nagpakiluoy: “Buhati akog putli nga kasingkasing, Oh Diyos, ug ibutang sa sulod nako ang bag-ong espiritu, usa nga malig-on.” (Salmo 51:10) Nadawat ni David ang pasaylo sa Diyos ug ang tabang nga gikinahanglan sa pagtinguha sa usa ka matarong nga dalan. Busa, kon kita nakahimo ug dakong kasal-anan apan mahinulsolong midawat sa tabang sa Diyos ug sa mga ansiano sa kongregasyon, kita makabalik ngadto sa matarong nga dalan ug makapabilin diha niana.—Salmo 103:1-3, 10-14; Santiago 5:13-15.
7, 8. (a) Aron kita makapabiling maligdong, unsa ang gikinahanglan? (b) Unsang tabang ang mabatonan sa mga Kristohanon sa pagkahimong maligdong?
7 Tungod sa napanunod nga pagkamakasasala, kinahanglang magpadayon kita sa pagpakigbugno sa sulod kanato aron makabuhat sa ginapangayo kanato sa dalan sa kaligdong. Aron kita magpabiling maligdong, dili gayod nato tugotan ang atong kaugalingon nga mahimong mga ulipon sa sala. Hinunoa, kita kinahanglang “magpaulipon sa pagkamatarong,” kanunayng maghunahuna, mosulti, ug mobuhat sa maligdong nga paagi. (Roma 6:16-23) Siyempre, ang atong mga pangibog sa unod ug makasasalang mga hilig kusganon, ug nagapakig-away kita kanunay niini ug sa maligdong nga mga butang nga gipangayo sa Diyos kanato. Busa, unsay himoon?
8 Sa usa ka butang, kinahanglang atong sundon ang pagtultol sa balaang espiritu, o aktibong gahom ni Jehova. Busa kinahanglang mopatalinghog kita sa tambag ni Pablo: “Padayon kamo sa paglakaw diha sa espiritu ug ayaw nag buhata ang pangibog sa unod. Kay ang pangibog sa unod supak sa espiritu, ug ang tinguha sa espiritu supak sa unod; kay kining duha nagkasumpaki, aron dili kamo makabuhat sa buot ninyong buhaton.” (Galacia 5:16, 17) Oo, ingong puwersa alang sa pagkamatarong, kita adunay espiritu sa Diyos, ug ingon nga giya alang sa matarong nga paggawi, kita adunay iyang Pulong. Kita usab adunay mahigugmaong tabang sa organisasyon ni Jehova ug ang tambag “sa matinumanon ug maalamong ulipon.” (Mateo 24:45-47) Busa, kita malamposong makapakig-away batok sa makasasalang mga hilig. (Roma 7:15-25) Siyempre, kon mosantop sa hunahuna ang hugaw nga kaisipan, kinahanglang isalikway dayon nato kini ug mag-ampo alang sa tabang sa Diyos sa pagsukol sa bisan unsang pagsulay sa paglihok sa bisan unsang paagi nga mawala ang kaligdong.—Mateo 6:13.
Kaligdong ug ang Atong mga Hunahuna
9. Ang maligdong nga paggawi nagkinahanglan ug unsang matang sa panghunahuna?
9 Ang kaligdong magsugod sa paagi sa paghunahuna sa usa ka tawo. Aron maangkon ang pag-uyon sa Diyos, kinahanglang hunahunaon nato ang mahitungod sa matarong, maayo, maligdong nga mga butang. Si Pablo miingon: “Mga igsoon, bisan unsang butang tinuod, bisan unsang butang maugdang, bisan unsang butang matarong, bisan unsang butang maputli, bisan unsang butang hiligugmaon, bisan unsang butang maayong pamation, kon may kaligdong ug kon may pagkadalayegon, padayon sa pagpalandong niining mga butanga.” (Filipos 4:8) Kinahanglan natong ipunting ang atong mga hunahuna diha sa matarong, maputling mga butang, ug ang dili maligdong nga mga butang dili angayng makadani kanato. Si Pablo nakaingon: “Ang mga butang nga inyong nakat-onan ingon man inyong nadawat ug nadungog ug nakita kanako, buhata ninyo kana.” Kon kita sama kang Pablo—maligdong sa hunahuna, sinultihan, ug lihok—kita maoy maayong mga kauban ug maayong mga panig-ingnan diha sa Kristohanong pagkinabuhi, ug ‘ang Diyos sa kalinaw magauban kanato.’—Filipos 4:9.
10. Sa unsang paagi ang personal nga pagpadapat sa 1 Corinto 14:20 makatabang kanato nga magpabiling maligdong?
10 Kon atong tinguha nga magpabiling maligdong sa hunahuna ug sa ingon mapahimut-an ang atong langitnong Amahan, hinungdanong atong ipadapat ang tambag ni Pablo: “Ayaw na kamo pagpakabata sa inyong mga gahom sa pagsabot, kondili, sa daotan magpakabata kamo; apan sa gahom sa pagsabot magpakahamtong kamo.” (1 Corinto 14:20) Kini nagkahulogan nga ingong mga Kristohanon dili nato pangitaon ang kahibalo o kasinatian sa pagkadaotan. Imbes tugotan ang atong mga hunahuna nga mahugawan niining paagiha, kita sa pagkamaalamon mopili sa pagpabiling walay kasinatian ug inosente samag mga bata niining bahina. Sa samang panahon, kita bug-os nga nakasabot nga ang imoralidad ug daotang buhat sala sa panan-aw ni Jehova. Ang kinasingkasing nga tinguha sa pagpahimuot kaniya pinaagi sa pagkahimong maligdong makaayo kanato, kay kini mopalihok kanato sa paglikay sa mahugaw nga mga matang sa kalingawan ug ubang makahugaw sa hunahunang mga impluwensiya niining kalibotana nga anaa sa gahom ni Satanas.—1 Juan 5:19.
Kaligdong ug ang Atong Sinultihan
11. Ang pagkahimong maligdong nagkinahanglan sa unsang matang sa sinultihan, ug niining bahina, unsang mga panig-ingnan ang atong nabatonan diha kang Jehova nga Diyos ug kang Jesu-Kristo?
11 Kon maligdong ang atong mga hunahuna, kini aduna gayoy lalom nga epekto diha sa atong isulti. Ang pagkahimong maligdong nagkinahanglag mahinlo, maayo, matinud-anon, makapalig-ong sinultihan. (2 Corinto 6:3, 4, 7) Si Jehova mao “ang Diyos sa kamatuoran.” (Salmo 31:5) Siya matinumanon sa tanan niyang mga pakiglabot, ug ang iyang mga saad maoy tino tungod kay siya dili magabakak. (Numeros 23:19; 1 Samuel 15:29; Tito 1:2) Ang Anak sa Diyos, si Jesu-Kristo, maoy “puno sa dili-takos nga kalulot ug kamatuoran.” Samtang dinhi pa sa yuta, kanunay niyang gisulti ang kamatuoran sumala sa iyang pagkadawat niini gikan sa iyang Amahan. (Juan 1:14; 8:40) Dugang pa, si Jesus “walay nahimo nga kasal-anan, walay limbong ang nakaplagan sa iyang baba.” (1 Pedro 2:22) Kon kita tinuod gayod nga mga alagad sa Diyos ug ni Kristo, kita magmatinud-anon sa sinultihan ug matarong sa paggawi, nga samag “gibaksan ang atong mga hawak sa kamatuoran.”—Efeso 5:9; 6:14.
12. Aron kita magmaligdong, unsang mga matang sa sinultihan ang atong pagalikayan?
12 Kon kita maligdong, adunay mga matang sa sinultihan nga atong likayan. Kita pagamandoan sa tambag ni Pablo: “Isalikway ninyo ang tanang kayugot ug kapungot ug kasuko ug mga siningkahay ug pagtampalas lakip ang tanang pagkadaotan.” “Ayawg hisgoti taliwala ninyo ang pakighilawas ug ang kahugawan sa tanang matang o ang kadalo, sanglit kini dili angay sa mga tawong balaan; bisan ang kalaw-ayan ni ang sulting binuang ni ang mahilas nga tiaw, mga butang nga dili angay, kondili magpasalamat hinuon kamo.” (Efeso 4:31; 5:3, 4) Makaplagan sa uban nga makapahayahay ang pagpakig-uban kanato tungod kay ang atong matarong nga mga kasingkasing nagatukmod kanato sa paglikay sa dili-kristohanong sinultihan.
13. Nganong pugngan sa mga Kristohanon ang dila?
13 Ang tinguha sa pagpahimuot sa Diyos ug sa pagsulti sa maligdong nga mga butang motabang kanato sa pagpugong sa dila. Tungod sa makasasalang mga hilig, may mga panahon nga kitang tanan mapandol sa pulong. Bisan pa, ang tinun-ang Santiago nag-ingon nga “kon butangan ta ug mga busal ang mga baba sa mga kabayo,” sila masinundanong mosunod sa atong pagtultol. Busa, himoon gayod nato ang atong maarangan nga atong busalan ang dila ug maningkamot sa paggamit niini sa maligdong lamang nga mga paagi. Ang dila nga dili-pinugngan “maoy usa ka kalibotan nga daotan.” (Santiago 3:1-7) Ang tanang matang sa dili maayong kinaiya niining dili-diyosnong kalibotan nalangkit sa dili-makontrolar nga dila. Kini maoy hinungdan sa makadaot nga mga butang sama sa bakak nga pagsaksi, pagpasipala, ug pagbutangbutang. (Isaias 5:20; Mateo 15:18-20) Ug sa dihang ang dili-mapaaghop nga dila mamalikas, mosultig masakit, o magbutangbutang, kini puno sa makamatay nga hilo.—Salmo 140:3; Roma 3:13; Santiago 3:8.
14. Unsang doble nga sukdanan sa sinultihan ang kinahanglang likayan sa mga Kristohanon?
14 Sama sa gipaila ni Santiago, dili-magkaangay ang “pagdayeg kang Jehova” pinaagi sa pagsulti ug maayo bahin sa Diyos apan unya gamiton ang dila sa dili-hustong paagi sa “pagtunglo sa mga tawo” pinaagi sa pagpanghimaraot kanila. Pagkadako sa kasal-anan ang pag-awit ug mga pagdayeg sa Diyos diha sa mga tigom ug unya mogawas ug mosultig daotan batok sa isigkamagtutuo! Ang tam-is ug mapait nga tubig dili mogawas sa maora nga tuboran. Kon kita nagaalagad kang Jehova, ang uban adunay katungod sa pagdahom kanato nga mosulti sa maligdong nga mga butang inay mosultig dili maayong mga pulong. Busa atong isalikway ang daotang sinultihan ug tinguhaon ang pagsulti sa mga butang nga makaayo sa atong mga kauban ug makapalig-on kanila sa espirituwal.—Santiago 3:9-12.
Kaligdong ug Atong mga Lihok
15. Nganong hinungdanon kaayo nga likayan ang maliputong mga paagi?
15 Sanglit ang Kristohanong hunahuna ug sinultihan kinahanglang maligdong, unsay ikasulti bahin sa atong mga lihok? Ang pagkahimong maligdong sa paggawi mao ang bugtong paagi aron maangkon ang pag-uyon sa Diyos. Walay alagad ni Jehova ang makasalikway sa kaligdong, nga modangop sa paglipot ug panglimbong, ug makataronganong maghunahuna nga kanang mga butanga pagadawaton sa Diyos. Ang Proverbio 3:32 nag-ingon: “Ang tawo nga maliputon dulumtanan kang Jehova, apan ang Iyang pagpakighigala anaa uban sa mga tawong matul-id.” Kon gimahal nato ang atong relasyon kang Jehova nga Diyos, kadtong makapatukbil-sa-hunahuna nga mga pulong angayng mopugong kanato sa paglaraw ug daotan o sa pagbuhat ug maliputong butang. Aw, lakip sa pito ka butang nga dulumtanan sa kalag ni Jehova mao “ang kasingkasing nga nagalalang sa daotang mga tinguha!” (Proverbio 6:16-19) Busa, atong likayan ang maong mga lihok ug buhaton ang maligdong, alang sa ikaayo sa atong isigkatawo ug sa kahimayaan sa atong langitnong Amahan.
16. Nganong ang mga Kristohanon dili angay makigbahin sa bisan unsang salingkapaw nga mga lihok?
16 Ang pagpasundayag ug kaligdong nagkinahanglan nga kita magmatinud-anon. (Hebreohanon 13:18) Ang tawong maot, kansang mga lihok lahi sa iyang mga pulong, dili maligdong. Ang Gregong pulong nga gihubad nga “salingkapaw” (hy·po·kri·tesʹ) nagkahulogang “usa kinsa nagatubag” ug nagpasabot usab sa aktor sa entablado. Sanglit ang Grego ug Romanong mga aktor nagsul-ob ug maskara, kining pulonga gigamit nga pasumbingay alang sa usa nga nagpakaaron-ingnon. Ang mga salingkapaw “dili-matinumanon.” (Itandi ang Lucas 12:46 uban sa Mateo 24:50, 51.) Ang pagkasalingkapaw (hy·poʹkri·sis) mahimong magpasabot usab sa pagkadaotan ug pagkamalalangon. (Mateo 22:18; Marcos 12:15; Lucas 20:23) Pagkamakapasubo sa dihang ang tawong masaligon mabiktima sa mga pahiyom, pag-ulog-ulog, ug mga lihok nga nagpakaaron-ingnon lamang! Apan sa laing bahin makapalipay sa dihang kita masayod nga kita nagapakiglabot uban sa kasaligang mga Kristohanon. Ug panalanginan kita sa Diyos sa pagkahimong maligdong ug dili-salingkapaw. Ang iyang pag-uyon anaa sa mga tawong nagapasundayag ug “dili-salingkapaw inigsoon nga gugma” ug adunay “pagtuo nga walay pagminaot.”—1 Pedro 1:22; 1 Timoteo 1:5.
Ang Kaligdong Maoy Nagalihok nga Pagkamaayo
17, 18. Samtang atong gipasundayag ang bunga sa espiritu nga pagkamaayo, sa unsang paagi makiglabot kita sa uban?
17 Kon atong idugang ang kaligdong diha sa atong pagtuo, kita maningkamot sa dili-paghunahuna, pagsulti, ug pagbuhat sa mga butang nga dili-dalawaton sa Diyos. Bisan pa, ang pagpasundayag sa Kristohanong kaligdong nagkinahanglan usab nga atong batasanon ang nagalihok nga pagkamaayo. Sa pagkatinuod, ang kaligdong gihubit ingong pagkamaayo. Ug ang pagkamaayo maoy bunga sa balaang espiritu ni Jehova, dili resulta sa tawhanong paningkamot lamang. (Galacia 5:22, 23) Samtang ginapasundayag nato ang bunga sa espiritu nga pagkamaayo, kita madasig sa paghunahuna ug maayo sa uban ug sa pagdayeg kanila alang sa ilang maayong mga hiyas bisan pa sa ilang mga kakulangan. Sila ba nag-alagad kang Jehova nga matinumanon sa daghang katuigan? Nan pakitaan nato sila ug pagtahod ug mosultig maayo bahin kanila ug sa ilang pag-alagad sa Diyos. Ginapabilhan sa atong mahigugmaon langitnong Amahan ang gugma nga ilang gipakita alang sa iyang ngalan ug sa ilang maligdong nga mga buhat sa pagtuo, ug busa angay nga ingon usab kita niana.—Nehemias 13:31b; Hebreohanon 6:10.
18 Ang kaligdong mopahimo kanatong mapailobon, masinabtanon, maluloy-on. Kon ang usa ka kaubang magsisimba ni Jehova nagaantos sa kasubo o depresyon, kita mosulti nga mapahalipayon ug tinguhaon nga hatagan siyag paglipay, sama sa paglipay kanato sa atong langitnong Amahan. (2 Corinto 1:3, 4; 1 Tesalonica 5:14) Mosimpatiya kita niadtong nangasubo, tingali tungod kay namatyan ug minahal sa kinabuhi. Kon kita may mahimo sa pagpagaan sa gibating pag-antos, buhaton nato kana, kay ang maligdong nga espiritu makaagda sa mahigugmaon, mabinationg lihok.
19. Unsa kahay pagtagad sa uban kanato kon kita maligdong sa hunahuna, pulong, ug buhat?
19 Kon atong dayegon si Jehova pinaagi sa pagsulti kaniyag maayo, malagmit dayegon kita sa uban kon kita maligdong ug hunahuna, pulong, ug buhat. (Salmo 145:10) Usa ka maalamong sanglitanan nagaingon: “Ang mga panalangin anaa sa ibabaw sa ulo sa matarong, apan sa baba sa mga daotan, kini nagatabon sa kabangisan.” (Proverbio 10:6) Ang daotan ug mabangis nga tawo kulang sa kaligdong nga magpamahal kaniya sa uban. Iyang anihon ang iyang ipugas, kay sa pagkatinuod ang mga tawo dili makadayeg kaniya pinaagi sa pagsulti ug maayo bahin kaniya. (Galacia 6:7) Pagkamaayo niini alang niadtong nagahunahuna, nagasulti, ug nagabuhat diha sa maligdong nga mga paagi ingong mga alagad ni Jehova! Ilang maangkon ang gugma, pagsalig, ug pagtahod sa uban, kinsa mapukaw sa pagdayeg kanila ug sa pagsultig maayo bahin kanila. Dugang pa, ang ilang diyosnong kaligdong moresulta sa bililhong panalangin ni Jehova.—Proverbio 10:22.
20. Unsa may epekto sa maligdong nga mga hunahuna, sinultihan, ug mga lihok diha sa kongregasyon sa katawhan ni Jehova?
20 Ang maligdong nga mga hunahuna, sinultihan, ug mga lihok tinong makahatag kaayohan sa kongregasyon sa katawhan ni Jehova. Kon ang mga isigkamagtutuo may mabination, matinahurong mga hunahuna sa usag usa, ang inigsoong gugma molambo taliwala kanila. (Juan 13:34, 35) Ang maligdong nga sinultihan, lakip ang kinasingkasing nga komendasyon ug pagdasig, mopukaw ug mainitong pagbati sa pagtinabangay ug panaghiusa. (Salmo 133:1-3) Ug ang makapalipay, maligdong nga mga lihok modasig sa uban nga mosanong sa samang paagi. Labaw sa tanan, ang pagpakita sa Kristohanon ug kaligdong moresultag pag-uyon ug panalangin sa atong maligdong langitnong Amahan, si Jehova. Busa hinaot nga himoon natong tumong ang pagsanong sa bililhong mga saad sa Diyos pinaagi sa pagpakitag pagtuo. Ug siyempre maningkamot gayod kita nga atong idugang diha sa atong pagtuo ang kaligdong.
Unsay Imong mga Tubag?
◻ Unsaon nimo sa paghubit ang “kaligdong,” ug nganong ang mga tawong dili-hingpit mahimong maligdong?
◻ Ang kaligdong nagkinahanglan ug unsang matang sa mga hunahuna?
◻ Sa unsang paagi ang kaligdong makaapektar sa atong sinultihan?
◻ Unsa ang epekto sa kaligdong diha sa atong mga lihok?
◻ Unsa ang pipila ka kaayohan sa pagkahimong maligdong?
[Hulagway sa panid 21]
Sanglit ang tam-is ug mapait nga tubig dili mogawas sa mao ra nga tuboran, ang uban makataronganong makalaom nga ang mga alagad ni Jehova mosulti lamang sa maligdong nga mga butang