KORDON, PISI, HIGOT

Ubay-ubayng Hebreohanong mga pulong ug usa ka Gregong pulong ang gigamit sa Kasulatan sa pagtumong sa nagkalainlaing matang sa hilo, higot, kordon, ug pisi. Ang sagad nga gigamit mao ang Hebreohanong pulong nga cheʹvel. Ang cheʹvel gigamit sa literal ug sa mahulagwayong paagi sa pagtumong sa pisi. (2Sa 17:13; Ecc 12:6; Os 11:4) Lakip sa ubang mga butang, kini mahimong magtumong sa igsusukod nga “pisi” (2Sa 8:2) ug busa gigamit usahay ingong termino sa paghubit sa nasukod nga luna, usa ka “pahat” (Jos 17:5, 14; 19:9), o usa ka “rehiyon.”​—Deu 3:4, 13, 14.

Ang bugtong Gregong pulong nga gigamit sa Kasulatan sa pagtumong sa pisi mao ang skhoi·niʹon, nga mapadapat sa usa ka kordon o pisi ug mahimong magtumong sa pisi nga gama sa mga tangbo o mga tikog. Sa matarong nga kasuko, “human makabuhat ug latigo nga pisi, giabog [ni Jesu-Kristo] ang tanan nga may mga karnero ug mga baka pagawas sa templo,” nga dayag nga gigamit ang latigo nga pisi, dili nganha sa mga tawo, kondili nganha sa mga hayop.​—Ju 2:13-17.

Ang ubang mga kordon ug mga pisi sa karaang kapanahonan maoy gama gikan sa lino, ang uban gikan sa lanot sa abaka, lanot sa rami, o lanot sa palma nga datiles. Ang lig-on, baga nga pisi nga gama gikan sa lanot sa panit sa kahoyng palma nadiskobrehan didto sa Ezion-geber. Dayag nga gigamit usab ang mga lanot sa mga tikog ug mga tangbo nga lainlaig matang, ug lakip sa mga materyales nga gigamit sa mga Ehiptohanon mao ang linubid nga mga tinabas nga panit nga gihimong lig-on kaayong pisi. Ang mga lanot sa rami (Boehmeria nivea, usa ka tanom sa Asia nga pamilya sa dapawong tanom) gigamit sa paghimog lig-on kaayong pisi, nga mapuslanon kaayo sa paghimog mga pukot.

Ang mga kordon gigamit usahay ingong bahin sa pamesti. Pananglitan, si Juda daw nagdala sa iyang timbre nga singsing diha sa usa ka “kordon.” (Heb., pa·thilʹ [Gen 38:18, 25]) Ang “dayandayan nga mga kadena, nga samag pisi ang pagkagama, sa lunsayng bulawan” gitaod sa duha ka argolya sa mga tumoy sa tabon sa dughan nga gisul-ob sa hataas nga saserdote sa Israel. (Ex 39:15-18) Ang mga gamit sa palasyo sa Persianhon nga si Haring Ahasuero naglakip sa “mga lino, pinong panapton sa gapas ug asul nga gihigot pinaagi sa mga pisi sa pinong panapton.”​—Est 1:6.

“Ang mga pisi sa tolda” (gikan sa Heb. nga meh·tharʹ) mao ang gigamit sa paghigot sa mga tolda. (Isa 54:2; Ex 39:40) Dihay “mga pisi” sa karomata (Heb., ʽavothʹ [Isa 5:18]) ug mga pisi nga gigamit ingong “mga pisi sa busogan.” (Heb., yetha·rimʹ [Job 30:11; Sal 11:2]) Ang mga pisi ug mga kordon gigamit usab sa paggapos sa mga binihag. (Huk 15:13-15; Eze 3:25) Ang mga pisi nagsilbing kagamitan sa mga barko. (Isa 33:23) Si Rahab gisultihan nga maghikot ug “pisi [gikan sa Heb. nga tiq·wahʹ] sa sanag-pula nga hilo [Heb., chut]” diha sa bentana aron nga siya ug ang iyang panimalay maluwas sa panahon sa kalaglagan sa Jerico.​—Jos 2:​18-21.

Mahulagwayong Paggamit. Ang magtitigom nag-ingon: “Ang tulo ka bakukon nga pisi dili daling mabugto.” (Ecc 4:12) Kon badbaron ang tulo ka bakukon nga pisi, ang matag usa ka bakukon daling mabugto. Apan kon kini lubiron, ang “tulo ka bakukon nga pisi” dili daling mabugto. Sa susama, ang mga alagad sa Diyos nga nabugkos sa usag usa, pagaingnon pa, nga nahiusa sa panglantaw ug katuyoan adunay dakong espirituwal nga kalig-on, sama sa kalig-on nga gikinahanglan aron makasagubang sa pagsupak. Ang magtitigom nag-awhag usab nga hinumdoman ang Maglalalang sa adlaw sa pagkabatan-on, “sa dili pa mabugto ang pisi nga plata” (Ecc 12:1, 6), nga “ang pisi nga plata” dayag nga nagtumong sa taludtod, nga ang pagkabugto niini mosangpot sa kamatayon.

Si David, sa pagtumong sa panahon sa dihang ang mapintas nga kamatayon taliabot na ug daw ang Sheol tinong nagpaabot kaniya, miingon nga “ang mga higot sa kamatayon milikos kanako” ug “ang mga higot sa Sheol milikop kanako.” Dayag nga iyang gibati nga samag siya gigapos ug gibitad ngadto sa lubnganan, nga siya gipaduol ngadto sa kamatayon ug sa Sheol.​—Sal 18:4, 5.

Si Isaias miingon: “Alaot kadtong mga nagabutad sa kasaypanan pinaagi sa mga pisi sa kabakakan, ug sa sala ingon sa mga pisi sa karomata,” tingali aron ihulagway ang ilang pagkanahigtan sa kasaypanan ug sa sala nga susama nianang sa mga hayop nga gihigot pinaagig mga pisi o mga kordon ngadto sa mga karomata nga ilang gibutad.​—Isa 5:18.

Sa usa ka buhat nga sa dayag naglarawan sa pagpakita sa pagkasakop ug pagkanapaubos, ang napilding mga Siryanhon “nagbakos ug sakong panapton sa ilang mga balat-ang, uban ang mga pisi sa ilang mga ulo, ug nangadto sa hari sa Israel,” nga nangamuyo kang Ahab nga kaluy-an ang Siryanhon nga si Haring Ben-hadad II. Ang matag usa lagmit naghigot ug pisi diha sa iyang ulo o sa iyang liog.​—1Ha 20:31-34.

Ingon nga ang paganong mga magmamando ug mga nasod nga dili buot mahimong mga basalyo o sakop sa mga Israelinhon nagtigom pagtingob batok sa Diyos ug sa iyang dinihogan sa karaang kapanahonan, sa ingon ang Mesiyanikong tagna nagbutyag nga ang mga hari sa yuta ug ang hatag-as nga mga opisyal maghugpong ingong usa “batok kang Jehova ug batok sa iyang dinihogan, nga nagaingon: ‘Bugtoon nato ang ilang mga gapos ug isalibay ang ilang mga higot gikan kanato!’” Ang bisan unsang paglimite nga gipahamtang ni Jehova ug sa iyang Dinihogan supakon sa mga magmamando ug sa mga nasod. Bisan pa niana, ang ilang mga paningkamot sa pagbugto sa maong mga gapos ug sa pagsalibay sa maong mga higot makawang.​—Sal 2:1-9.

Ang mga pisi sa tolda nga nangabugto ug busa dili na makapatindog sa usa ka tolda gigamit nga mahulagwayon sa paghubit sa pagkaawaaw. (Jer 10:20) Apan adunay matagnaong pasalig nga mahitabo ang kaatbang niana, ang kapasig-ulian ug pag-uyon ni Jehova, pinaagi sa mga pulong: “Tan-awa ang Zion, ang lungsod sa atong kapistahan! Ang imong mga mata makakita sa Jerusalem nga usa ka puloy-anang dapit nga walay-pagkatugaw, usa ka tolda nga walay maghipos. Dili gayod ibton ang mga ugsok sa tolda niini, ug walay usa sa mga pisi niini nga bugtoon.”​—Isa 33:20.