ADMINISTRASYON, PAGDUMALA
Usa ka paagi sa pagdumala o usa ka kahikayan sa pagsuperbisar sa pagtuman sa usa ka responsibilidad o sa pagkab-ot sa usa ka tumong.
Ang Hebreohanong pulong nga gihubad nga “administrasyon” sa 1 Cronicas 26:30 (pequd·dahʹ) naggikan sa lintunganayng pulong nga pa·qadhʹ, nga nagkahulogang “pagduaw; pagliso sa pagtagad ngadto.” (Ru 1:6, ftn sa Rbi8) Gihubad usab kini nga “pag-atiman; pagdumala.”—2Cr 24:11; Num 3:32; itandi ang 2Ha 11:18, ftn sa Rbi8; tan-awa ang MAGTATAN-AW.
Sukad sa pagsugod sa kasaysayan sa tawo giawtorisahan sa Diyos ang hingpit nga tawo sa pag-atiman sa yuta ug sa pagbaton ug pagbulot-an sa mga linalang nga anaa niini. (Gen 1:26-28) Human sa pagrebelde sa tawo, ilabina sukad sa Lunop, usa ka patriarkanhong sistema sa administrasyon ang naugmad ug nahimong ilado. Kini nagdumala sa mga kalihokan ug propiedad sa pamilya ug nagpatuman sa mga sukdanan sa panggawi.
Ang pagdumala ni Moises sa nasodnong mga kalihokan sa Israel sumala sa kabubut-on sa Diyos sulod sa 40-ka-tuig nga pagpanaw sa kamingawan nagtaganag talagsaong panig-ingnan sa pagdumala, lakip ang pagdelegar sa awtoridad ngadto sa kasaligang mga sakop. (Ex 18:19-26) Taliwala sa mga saserdote ang pangunang responsibilidad sa pagdumala nahisandig sa hataas nga saserdote (Num 3:5-10); apan, ang uban gihatagan ug responsibilidad sa pagdumala ug sa pagsuperbisar sa pipila ka departamento sa pag-alagad. (Num 3:25, 26, 30-32, 36, 37; 4:16) Human sa pagsulod sa Israel sa Yutang Saad, ang mga maghuhukom nag-alagad ingong mga administrador sa nasod uban ang pagpaluyo sa Diyos.—Huk 2:16, 18; Ru 1:1.
Sa dihang natukod ang gingharian sa Israel, naugmad ang usa ka mas kompletong sistema sa pagdumala. Ubos ni Haring David ang administratibong gambalay detalyado kaayo, diin ang mga opisyal ilalom mismo sa pagdumala sa hari ug ang mga administrador sa mga dibisyon nag-alagad sa tibuok nasod. (1Cr 26:29-32; 27:1, 16-22, 25-34) Ang mga saserdote organisado usab kaayo sa panahon sa paghari ni David, nga may mga tagdumala sa buluhaton sa tabernakulo, mga opisyal ug mga maghuhukom, mga magbalantay-sa-ganghaan, mga mag-aawit ug mga maghohoni, ug gitukod ang 24 ka dibisyon sa mga saserdote sa pagdumala sa buluhaton sa tabernakulo. (1Cr 23:1-5; 24:1-19) Ang administrasyon ni Solomon mas dako pa gayod ug nagtaganag talagsaong panig-ingnan sa epektibong pagdumala sa pagtukod sa templo.—1Ha 4:1-7, 26, 27; 5:13-18.
Ang ubang mga nasod nakaugmad usab ug komplikadong mga sistema sa administrasyon, ingon sa gipakita sa mga hut-ong sa mga opisyal nga gitigom ni Haring Nabucodonosor sa dihang giinagurahan ang iyang bulawan nga larawan. (Dan 3:2, 3) Si Daniel mismo ‘gihimong magmamando’ (gikan sa Aramaiko, sheletʹ) sa sakop nga mga distrito sa Babilonya ug ubos kaniya gihatag ang sibil nga ‘pagdumala’ (Aramaiko, ʽavi·dhahʹ) ngadto kang Sadrak, Mesak, ug Abednego.—Dan 2:48, 49.
Sa Kristohanon Gregong Kasulatan, kanunayng gihisgotan ang tukmang paggamit sa gidelegar nga awtoridad ug responsibilidad nga giabaga niadtong gipiyalan nga modumala sa pagpadapat ug sa pagpatuman sa gimbut-an sa Diyos taliwala sa iyang katawhan; ug kini gihimo pinaagi sa paghisgot sa pagkapiniyalan ug pagdumala. (Luc 16:2-4; 1Co 9:17; Efe 3:2; Col 1:25; Tit 1:7) Bisan tuod gipakita nga ang responsibilidad ngadto sa Diyos maoy labing hinungdanon (Sal 109:8; Buh 1:20), ang mga kaayohan niadtong nag-alagad ubos sa maong administrasyon gipasiugda usab.—1Pe 4:10; tan-awa ang PINIYALAN.
Unsa nga “pagdumala” ang gipalihok sa Diyos sukad niadtong 33 K.P.?
Tungod sa iyang dili-takos nga kalulot, katuyoan sa Diyos ang pagbaton ug “usa ka pagdumala [Gr., oi·ko·no·miʹan, sa literal, “pagdumala sa balay”] inig-abot sa kinutoban sa tinudlong kapanahonan, nga mao, aron tigomon pag-usab ang tanang butang diha kang Kristo, ang mga butang sa mga langit ug ang mga butang sa yuta.” (Efe 1:10; itandi ang Luc 12:42, ftn sa Rbi8.) Ang tuyo niini nga “pagdumala” o paagi sa pagdumala nga gipalihok sa Diyos sukad sa adlaw sa Pentekostes sa 33 K.P. mao ang paghiusa sa tanan niyang intelihenteng mga linalang. Ang unang hugna sa “pagdumala” sa Diyos mao ang pagtigom pag-usab sa “mga butang sa mga langit,” nga nag-andam sa kongregasyon sa mga manununod sa Gingharian nga mopuyo sa mga langit ubos ni Jesu-Kristo ingong espirituwal nga Ulo. (Rom 8:16, 17; Efe 1:11; 1Pe 1:4) Ang ikaduhang hugna niini nga “pagdumala” mao ang pagtigom pag-usab sa “mga butang sa yuta,” nga nag-andam niadtong mopuyo sa usa ka yutan-ong paraiso.—Ju 10:16; Pin 7:9, 10; 21:3, 4.