DIWATAHAN

Ang Hebreohanong pulong nga ʼash·shaphʹ (Aramaiko, ʼa·shaphʹ; gihubad nga “mga astrologo,” KJ) hustong gihubit nga “diwatahan, mananag-an, maglalamat.” (A Hebrew and English Lexicon of the Old Testament, ni Brown, Driver, ug Briggs, 1980, pp. 80, 1083; Lexicon in Veteris Testamenti Libros, ni Koehler ug Baumgartner, Leiden, 1958, pp. 95, 1055) Ang pagdiwata nagpasabot sa “duyog nga pagpanaad” pinaagig pagpanumpa o pagsangpit, sama sa usa ka tawo nga solemneng motawag o mosangpit sa gitawag kuno nga mga espiritu sa mga patay. Ang usa ka matang sa mananag-an maoy “tigkonsulta sa mga patay,” usa ka tawo nga mosulay sa pagtag-an ug pag-impluwensiya sa umaabot nga mga hitabo pinaagi sa pagpakigkomunikar sa mga patay.

Ang bisan unsang paagi sa giingong pagpakigkomunikar sa mga patay gihukman sa Diyos. “Ug kon sila magaingon kaninyo: ‘Sangpit sa mga espiritista o kanilang adunay espiritu sa pagpanagna nga nagyamyam ug nagyagubyob,’ dili ba ngadto man sa ilang Diyos nga ang bisan kinsang katawhan angayng mosangpit? Angay bang mosangpit sa mga patay alang sa mga buhi?” (Isa 8:19) Bisan tuod gidili sa Israel, ang “babayeng batid nga espiritista didto sa En-dor” nga giduaw sa dili-matinumanon nga si Haring Saul mao ang mikontak sa mga demonyo ingong usa ka diwatahan nga tigkonsulta sa mga patay.​—1Sa 28:7; Lev 20:27.

Ang mga diwatahan midaghan ilabina taliwala sa mga Babilonyanhon. Si Daniel ug ang iyang tulo ka kauban nga nabihag didto sa Babilonya, human sa linaing tulo ka tuig nga pagtuon sa pinulongan sa mga Caldeanhon, napamatud-an nga “napulo ka pilo nga mas maayo [sa kaalam ug pagsabot] kay sa tanang salamangkerong saserdote ug mga diwatahan” diha sa gingharian.​—Dan 1:3-20.

Mga walo ka tuig sa ulahi, gipatawag ni Nabucodonosor ang tanang matang sa mga mananag-an, dili lamang ang mga diwatahan, ug gimando nga ilang ibutyag una kaniya ang iyang damgo ug dayon ihatag ang hubad niini. (Dan 2:1-3, 27) Ang hari nagmatahapon kanila, kay siya miingon: “Ang bakak ug sayop nga pulong ang inyong gikasabotang isulti sa akong atubangan.” Siya usab nahibalo gayod sa ilang paglanganlangan, kay naglaom nga mabag-o ang mga kahimtang. Busa, aron nga siya makabaton ug garantiya nga ang iyang maalamong mga tawo makahatag ug tinuod nga hubad sa iyang makalilisang nga panan-awon, si Nabucodonosor miinsistir nga ilang isugid una kaniya ang damgo. “Isugid kanako ang damgo,” miingon ang hari, “ug akong mahibaloan nga kamo makapadayag sa hubad niini.” (Dan 2:4-9) Sa dihang ang mga diwatahan ug ang ilang kaubang mga mananag-an napakyas sa pagpadayag sa tubag, ang hari masuk-anong nagmando nga patyon ang tanang maalamong mga tawo sa Babilonya. Apan, nahibaloan ni Daniel ang mando sa hari (nga maglakip unta kang Daniel ug sa iyang mga kauban), mao nga human ‘ipadayag kaniya sa Diyos ang tinago,’ si Daniel nagdali sa pagsulti sa hari, nga wala mangangkon ug bisan unsang pasidungog alang sa iyang kaugalingon, kay siya miingon, “dili tungod kay nagbaton ako ug kaalam nga labaw kay sa uban nga buhi nga kining maong tinago gipadayag kanako.”​—Dan 2:19-30.

Mga dekada sa ulahi, nalisang si Belsazar tungod sa ‘sinulat sa kamot diha sa bungbong’ nga dili niya mabasa. Human “misinggit sa makusog nga dad-on didto ang mga diwatahan, ang mga Caldeanhon ug ang mga astrologo,” ang hari mitanyag ug dako kaayong ganti: “Bisan kinsa nga makabasa niini nga sinulat ug makapakita kanako sa hubad niini, siya pagabestihan sa purpura, uban sa kulentas nga bulawan diha sa iyang liog, ug ingong ikatulo sa gingharian siya magmando.” (Dan 5:5-7) Kini nga mga diwatahan, duyog sa ubang espiritistikanhong mga mananag-an, wala makahubad, ug sa makausa pa ang Diyos ni Daniel nga si Jehova mao ang mihatag sa hubad.​—Dan 5:8-29.