PARALISIS
Ang pagkadaot o bug-os nga pagkahanaw sa kusog sa kaunoran o sa pagbati sa usa o sa ubay-ubayng mga bahin sa lawas. Kini usahay gitawag ug palsy, nga resulta sa pagkadaot sa sistema sa nerbiyos o gumikan sa pagkuyos sa kaunoran, sa ingon mapugngan ang pagpasa sa signal sa kaugatan o mapakyas ang kaunoran sa pagsanong niini nga mga signal. Ang paralisis adunay daghang ngalan ug matang, nga ang pipila ka matang niini maoy makamatay. Lakip sa mga hinungdan niini mao ang balatian (sama sa paralisis tungod sa sakit nga dipterya), mga samadsamad sa utok, kadaot sa taludtod, o pagdako sa usa ka tumor.
Ang paralitikong mga tawo maoy lakip niadtong milagrosong giayo ni Jesu-Kristo. (Mat 4:24) Usa ka paralitikong tawo ang gidala ngadto kang Jesus, kinsa nag-ayo sa paralitiko human pasayloa ang iyang mga sala. Dayon, sa sugo ni Kristo, gialsa sa naayong paralitiko ang iyang teheras ug mipauli. (Mat 9:2-8; Mar 2:3-12; Luc 5:18-26) Sa laing okasyon ang sulugoong lalaki sa usa ka opisyal sa kasundalohan naghigda na lang tungod sa paralisis ug hapit nang mamatay, apan giayo siya ni Jesus bisan siya atua sa halayo. (Mat 8:5-13; Luc 7:1-10) Kini nga ulipon “nag-antos pag-ayo,” o hilabihan nga naapektohan (Mat 8:6), nga lagmit siya nag-antos sa grabeng kaul-ol, apan kini dili tino. Sagad ang paralisis dili masakit, apan usahay kini masakit. Sa kaso sa sakit nga paralysis agitans (Parkinson o palsy nga mopahinabog pagkurogkurog), ang usa pamikogan diha sa taludtod ug diha sa mga kamot ug mga tiil, ug sa sakit nga paraplegia dolorosa, usa ka matang sa paralisis nga nalangkit ang pipila ka kaso sa kanser sa taludtod, ang usa mobatig tumang kangutngot. Ang “mga paralitiko” maoy mga tawong nag-antos sa paralisis.
Ang ebanghelisador nga si Felipe misangyaw ug siya mihimog mga ilhanan sa siyudad sa Samaria, nga nag-ayo sa daghang paralitiko. (Buh 8:5-8) Sa Lida, usa ka paralitikong si Eneas, “nga naghigda sa iyang teheras sulod na sa walo ka tuig,” gisultihan ni Pedro: “Eneas, si Jesu-Kristo nag-ayo kanimo. Bangon ug hiposa ang imong higdaanan.” Niana, “siya mibangon dihadiha.”—Buh 9:32-35.