Kon sa Unsang Paagi Magmalamposon ang Kaminyoon

ANG kaminyoon mahimong ipakasama sa usa ka panaw. Samtang nagbiyahe, ikaw makaeksperyensiya ug makapalipay nga kasinatian, usahay makapaguol. Kon dili ka sinati sa dalan, hayan masugamak ka sa mga problema nga ang uban niini morag walay kasulbaran. Bisan pa niana, daghan ang nagmalamposon ug nagmalipayon niini nga panaw, nga nakasinati lamag ginagmayng mga problema. Sa pagkatinuod, ang malamposong kaminyoon dili kadtong diyutay rag problema kondili kadtong kaminyoon diin milampos ang magtiayon sa pagsulbad sa mga problema.

Unsa kahay makatabang aron magmalamposon ug magmalipayon ang inyong panaw diha sa kaminyoon? Gibati sa daghang magtiayon nga gikinahanglan nila ang usa ka ‘mapa sa kaminyoon’ nga mogiya kanila. Ang labing tukma ug kasaligan nga ‘mapa’ gitagana sa Tagmugna sa kaminyoon​—si Jehova nga Diyos. Apan ang iyang Pulong, ang Bibliya, dili usa ka anting-anting. Hinunoa, kini naundan ug praktikal nga giya nga kinahanglang sundon sa mga magtiayon aron magmalamposon ang ilang kaminyoon.​—Salmo 119:105; Efeso 5:21-33; 2 Timoteo 3:16.

Hisgotan nato ang pipila ka hinungdanong mga prinsipyo sa Bibliya nga mogiya kaninyo aron magmalamposon ug magmalipayon ang inyong panaw ingong magtiayon.

▸ Isipang sagrado ang kaminyoon. “Kon unsay gihiusa pagyugo sa Diyos ayaw ipabulag ni bisan kinsang tawo.” (Mateo 19:6) Gimugna sa Maglalalang ang kaminyoon sa dihang iyang gihiusa si Adan ug Eva. (Genesis 2:21-24) Si Kristo Jesus, nga nakasaksi nianang unang kasal, nagpamatuod nga ang paghiusa kang Adan ug Eva diha sa kaminyoon mao untay sinugdanan sa usa ka dumalayong relasyon. Siya miingon: “Wala ba ninyo mabasa nga siya nga naglalang kanila sukad sa sinugdan nagbuhat kanila nga lalaki ug babaye ug nag-ingon, ‘Tungod niini ang usa ka lalaki mobiya sa iyang amahan ug sa iyang inahan ug moipon sa iyang asawa, ug ang duha mahimong usa ka unod’? Mao nga dili na sila duha, kondili usa ka unod. Busa, kon unsay gihiusa pagyugo sa Diyos ayaw ipabulag ni bisan kinsang tawo.”​—Mateo 19:4-6.

Sa pag-ingong “kon unsay gihiusa pagyugo sa Diyos,” wala ipasabot ni Jesus nga gihikay sa Diyos ang kaminyoon didto sa langit. Hinunoa, iyang gipamatud-an nga ang Diyos mismo ang nagmugna sa kaminyoon busa angay kining isipon nga sagrado.a

Siyempre, dili gusto sa mga bana ug asawa nga sila ‘mahiusa’ diha sa walay gugma nga pagpuyo. Hinunoa, gusto nila nga sila magmalamposon ug magmalipayon sa ilang kaminyoon. Mahimo lamang kini kon ilang ipadapat ang praktikal nga tambag sa Maglalalang nga makaplagan diha sa Bibliya.

Tungod kay kitang tanan makasasala man, dili kalikayan nga motungha ang dili-pagsinabtanay ug kabingkilan. Apan, ang malamposong kaminyoon wala lang mag-agad sa mga butang diin ang magtiayon nagkauyon, kondili kon unsa ka maayo nga sila mopasibo sa dihang sila dili magkauyon. Busa, ang usa sa mga katakos nga hinungdanon kaayo diha sa kaminyoon mao ang paghusay sa mga kabingkilan sa mahigugmaong paagi, kay ang gugma maoy “hingpit nga bugkos sa panaghiusa.”​—Colosas 3:14.

▸ Pakigsulti nga matinahoron. “Adunay nagapamulong nga walay paghunahuna sama sa mga dunggab sa espada, apan ang dila sa mga maalamon makaayo.” (Proverbio 12:18) Nadiskobrehan sa mga tigdukiduki nga sa unang mga pulong pa lang mailhan na kon unsay dangatan sa inyong panagsultianay. Busa, kon mosulti kang matinahoron sa sinugdan pa lang, lagmit maayo ang sangpotan niini. Ang tinuod, masakitan ka gayod kon ang imong minahal mosultig hait nga mga pulong. Busa, iampo nga makasulti ka nga may dignidad, pagtahod, ug pagmahal, ug buhata gayod ang imong giampo. (Efeso 4:31) “Bisan tuod among nakita ang tagsa-tagsa namo ka kahuyangan,” miingon ang usa ka Haponesang asawa nga si Haruko,b nga 44 ka tuig nang minyo, “gipaningkamotan namo nga tahoron ang usag usa sa pulong ug buhat. Nakatabang kana nga magmalamposon ang among kaminyoon.”

▸ Ugmara ang kalulot ug pagkamabination. “Magmaluloton sa usag usa, magmalumo uban ang pagkamabination.” (Efeso 4:32) Kon masuko ang usa tungod sa butang nga wala niya mauyoni, hayan masuko usab ang iyang kapikas. Didto sa Alemanya, si Annette, nga usa ka malipayong asawa sulod na sa 34 ka tuig, miingon: “Dili sayon ang pagpabiling kalmado kon dunay problema​—makasulti kag mga pulong nga makapapikal sa imong kapikas, nga makapasamot lamang sa problema.” Apan, ang pag-ugmad sa kalulot ug pagkamabination dakog ikatabang nga magmalinawon ang inyong panaw ingong magtiayon.

▸ Ipakita ang pagkamapaubsanon. ‘[Ayawg] buhata ang bisan unsa tungod sa pagkamatigion o tungod sa pagpaimportante sa kaugalingon, kondili uban sa pagpaubos sa hunahuna nga magaisip nga ang uban labaw kay kaninyo.’ (Filipos 2:3) Daghang kabingkilan ang mitungha tungod kay gustong pamatud-an sa usa nga sad-an ang iyang kapikas imbes mangitag mga paagi nga masulbad ang problema. Ang pagkamapaubsanon mopugong kanimo sa pag-insistir nga ikaw ang husto.

▸ Ayaw dayog kasuko. “Ayaw pagdalidali sa imong espiritu sa pagkasuko.” (Ecclesiastes 7:9) Kon kuwestiyonon sa imong kapikas ang imong gisulti o gibuhat, likayi ang pagpakiglalis kaniya o ang pagdepensa dayon sa imong kaugalingon. Hinunoa, pamatia pag-ayo ang gisulti sa imong kapikas. Hunahunaa pag-ayo ang imong isulti. Ulahi na ang tanan sa dihang naamgohan sa mga magtiayon nga mas hinungdanon ang paghupot ug maayong relasyon kay sa pagdaog sa argumento.

▸ Kat-oni kon kanus-a angayng magpakahilom. “Magmaabtik sa pagpaminaw, magmahinay sa pagsulti, magmahinay sa pagkapungot.” (Santiago 1:19) Sa walay duhaduha, ang maayong komunikasyon maoy usa sa labing hinungdanong tabang aron magmalipayon ang kaminyoon. Nan, nganong nag-ingon man ang Bibliya nga adunay “panahon sa paghilom”? (Ecclesiastes 3:7) Mahimong panahon kini sa pagpamati, sa tuyo nga masabtan ang gisulti sa imong kapikas​—usa ka hinungdanong bahin sa komunikasyon nga naglangkit ug pagsusi kon unsa gayoy gibati sa imong kapikas o kon nganong mibati siyag ingon niana.

▸ Pamati uban ang empatiya. “Magmaya uban sa mga tawong nagmaya; hilak uban sa mga tawong nanghilak.” (Roma 12:15) Ang empatiya hinungdanon aron magmaepektibo ang komunikasyon tungod kay pinaagi niini imong bation ang tinuod nga gibati sa imong kapikas. Kon ang magtiayon aduna niining hiyasa, makasalig ang matag usa nga tahoron ug pakitaag dignidad ang ilang opinyon ug pagbati. “Sa dihang mag-estoryahanay kami bahin sa among mga problema,” matod pa ni Nella nga taga-Brazil ug 32 ka tuig nang minyo, “ako mamati pag-ayo aron akong masabtan ang hunahuna ug pagbati ni Manuel.” Kon nagsulti ang imong kapikas, ‘panahon kini nga ikaw mohilom’ ug mamati uban ang empatiya.

▸ Batasana ang pagkamapasalamaton. “Magmapasalamaton kamo.” (Colosas 3:15) Ang mga magtiayon nga lig-on ang kaminyoon mangitag paagi nga ipabati nila sa ilang kapikas nga sila ilang gipabilhan. Apan, sa adlaw-adlawng rutina sa kinabuhi ingong magtiayon, ang uban wala magpakabana niining mahinungdanong bahin sa komunikasyon ug basta maghunahuna lang nga gibati na sa ilang kapikas nga sila gipabilhan. “Kadaghanang magtiayon,” matod ni Dra. Ellen Wachtel, “makahimo unta sa pagpasalamat kon sila maghunahuna sa pagbuhat niana.”

Gikinahanglan ilabina sa mga asawa nga pasaligan sila sa ilang bana nga sila gihigugma ug gipabilhan. Mga bana, dako kamog mahimo sa pagpalig-on sa inyong kaminyoon ug sa pagpauswag sa inyong kalipay ingong magtiayon, kon inyong apresyahon ang dalayegong mga buhat ug hiyas sa inyong asawa.

Hinungdanong pasaligan sila sa pulong ug sa buhat. Ang matam-is nga halok, paghapohap, ug ang mainitong pahiyom, nagpasabot ug labaw pa kay sa pag-ingong “Gihigugma ko ikaw.” Kini magpasalig kaniya nga siya bililhon kanimo ug imo siyang gikinahanglan. Tawgi siya sa telepono o i-text siya ug sultii, “Gimingaw ko nimo” o “Komosta man ka?” Kon wala na ninyo kini buhata, maayong buhaton ninyo kini pag-usab. Padayon sa pagpangitag paagi nga matukbil ang kasingkasing sa imong kapikas.

Ang mga pulong sa inahan ni Haring Lemuel sa karaang Israel haom usab: “Ang iyang bana magadayeg kaniya, ‘Daghang mga babaye nagabuhat ug mapuslanon nga mga butang, apan ikaw gayod ang nagalabaw sa tanan.’” (Proverbio 31:1, 28, 29, Ang Bibliya​—Bag-ong Hubad nga Binisaya) Kanus-a ang kataposang higayon nga imong gidayeg ang imong asawa? O, ikaw asawa, kanus-a ang kataposang higayon nga imong gidayeg ang imong bana?

▸ Magmapinasayloon. “Ayaw pasalopi sa adlaw ang inyong kasuko.” (Efeso 4:26) Ikaw ug ang imong kapikas makahimo gayod ug kasaypanan. Busa hinungdanon ang pagkaandam mopasaylo. Si Clive ug Monica, nga nagpuyo sa Habagatang Aprika ug 43 ka tuig nang minyo, natabangan nianang tambaga sa Bibliya. “Among gipadapat ang prinsipyo sa Efeso 4:26,” misaysay si Clive, “ug paningkamotan namo nga mapasaylo dayon ang usag usa, kay nasayod kami nga kana makapahimuot sa Diyos. Kay nagkauli na ang among maayong kabubut-on, mangatulog mi nga hinlo ang konsensiya, ug hinanok kaayo ang among pagkatulog.”

Ang usa ka karaang panultihon nag-ingon: ‘Matahom ang pagpalabay sa kalapasan.’ (Proverbio 19:11) Si Annette, nga gihisgotan ganina, uyon niana ug miingon: “Imposibleng magmalamposon ang kaminyoon kon dili magpinasayloay.” Gipatin-aw niya kon ngano: “Kon dili magpinasayloay ang magtiayon, mosamot ang kayugot ug kawalay-pagsalig, ug kana inanayng makadaot sa kaminyoon. Pinaagi sa pagpasaylo, molig-on ang bugkos sa inyong kaminyoon ug mas masuod kamo sa usag usa.”

Kon nakapasakit ka sa imong kapikas, ayaw paghunahuna nga basta pasayloon ka na lang niya ug kalimtan kana. Aron motunhay ang kalinaw, kinahanglang dawaton nimo nga ikaw nasayop, bisag lisod kining buhaton. Pangitag paagi nga mapaubsanon nimong masulti sa imong kapikas: “Mahal, pasayloa ko.” Kon ikaw mapaubsanong mangayog pasaylo, imong maangkon ang pagtahod sa imong kapikas, imong maugmad ang relasyon diin may pagsalig kamo sa usag usa, ug imong mabatonan ang kalinaw sa hunahuna.

▸ Magmaunongon sa imong kapikas ug sa imong kaminyoon. “Dili na sila [ang bana ug asawa] duha, kondili usa ka unod. Busa, kon unsay gihiusa pagyugo sa Diyos ayaw ipabulag ni bisan kinsang tawo.” (Mateo 19:6) Kamo kinasingkasing nga nanumpa atubangan sa Diyos ug sa tawo nga kamo mag-inunongay, bisan pag motungha ang mga problema.c Apan ang inyong pagkamaunongon sa usag usa dili lang basta legal nga obligasyon. Hinunoa, gitukmod kini sa tiunay ug kinasingkasing nga gugma ug bunga kini sa inyong pagtahod ug pagpasidungog sa usag usa ug sa Diyos. Busa ayaw pahuyanga ang imong sagradong kaminyoon pinaagi sa pagtan-aw sa lain gawas sa imong kapikas.​—Mateo 5:28.

▸ Ang pagsakripisyo sa kaugalingon magpalig-on sa inyong determinasyon nga magmaunongon sa usag usa. ‘[Padayong] magtan-aw, dili lamang sa personal nga interes sa mga butang labot sa inyong kaugalingon, kondili sa personal nga interes usab sa uban.’ (Filipos 2:4) Ang pag-una sa panginahanglan ug kagustohan sa imong kapikas magpalig-on sa inyong determinasyon nga magmaunongon sa usag usa. Si Premji, nga 20 ka tuig nang minyo, maningkamot gayod sa pagtabang sa iyang asawa, nga bug-os-panahong nagtrabaho, diha sa mga buluhaton sa balay. “Akong tabangan si Rita sa pagluto, pagpanglimpiyo, ug sa ubang mga buluhaton aron may panahon pa siya ug kusog sa pagbuhat sa mga butang nga makalipay kaniya.”

Magbunga ang Inyong Pagpaningkamot

Ang paghimo sa kaminyoon nga malipayon nagkinahanglag dakong paningkamot. Tungod niini, ang pipila mosurender na lang. Apan, ayaw tugoti nga mabungkag ang inyong kaminyoon tungod lang sa mga problema o isalikway ang tanan nga inyong gihagoan sa dugay nang panahon nga panag-ubanay.

“Kon kamo maningkamot pag-ayo ug inyong ipakita nga gusto ninyong molampos ang inyong kaminyoon, inyong matagamtam ang panalangin ni Jehova,” sugyot pa ni Sid, kinsa malipayon sa iyang kaminyoon sulod na sa 33 ka tuig. Ang inyong pag-inunongay sa kalipay ug kasakit makatabang kaninyo nga magmalamposon sa inyong panaw ingong magtiayon.

[Mga footnote]

[Blurb sa panid 6]

Ang Bibliya nahisamag mapa sa kaminyoon

[Kahon/​Hulagway sa panid 7]

Sa Dihang Dunay Problema nga Angayng Hisgotan

◼ Ayaw kinig ieskedyul sa panahon nga gikapoy mong duha.

◼ Likayi ang pagpanaway; magmapositibo sa inyong sinultihan.

◼ Ayaw pagsagbat; kon ang imong kapikas nagsulti, paminawa siya.

◼ Ayaw ibalewala ang pagbati sa imong kapikas.

◼ Ipakita ang empatiya sa usag usa, bisag duna kay wala mauyoni.

◼ Magmakataronganon ug magmapasiboon.

◼ Kon nasayop ka, mapaubsanong mangayog pasaylo.

◼ Pabilhi ang imong kapikas ug ipahayag ang imong pagmahal kaniya.

[Kahon/​Hulagway sa panid 8]

Aron Molampos ang Kaminyoon

◼ Ipadapat ang mga prinsipyo sa Bibliya nga makapalig-on sa kaminyoon.

◼ Paggahin ug panahon alang sa imong kaminyoon ug sa imong kapikas.

◼ Ipakita ang mainitong gugma ug pagmahal.

◼ Ipakita nga ikaw kasaligan ug maunongon.

◼ Magmaluloton ug magmatinahoron.

◼ Magtinabangay sa buluhaton sa balay.

◼ Himoang makalilipay ang inyong pagsultianay.

◼ Apilig komedya ug lulinghayaw.

◼ Padayon sa pagpaningkamot nga molig-on ang inyong kaminyoon.

[Kahon/​Hulagway sa panid 9]

Angay Nimong Palandongon

◼ Unsay angay nakong pauswagon sa akong kaminyoon?

◼ Unsay akong buhaton aron mahimo kini?