Mga Ansiano—Tagda ang Panon sa Diyos Uban sa Kalumo!

“Kami nagmalulot diha sa taliwala kaninyo, ingon sa iwa nga nagaalima sa iyang mga anak.”—1 TESALONICA 2:7.

1. Nganong ang tanang maunongong Saksi ni Jehova mibati nga may kasegurohan?

SI Jehova mao ang Dako nga Magbalantay. Siya naghimog abundang tagana alang sa iyang samag-karnero nga mga alagad ug nagatultol kanila “sa mga dalan sa pagkamatarong” alang sa iyang balaan nga ngalan. Busa, kadtong nagabuhat sa iyang kabubut-on walay angay nga kahadlokang daotan ug makalaom sa ilang maloluy-ong Diyos alang sa paglipay. Sa pagkamatuod, ang matag usa ka maunongong Saksi ni Jehova dunay maayong katarongan nga mobating may kasegurohan diha sa mahigugmaong pag-atiman sa Diyos.​—Salmo 23:1-4.

2. Ingong larawan sa himaya sa Diyos, unsang mga hiyas ang gipasundayag ni Jesus?

² Si Jesu-Kristo “mao ang larawan sa himaya sa [Diyos] ug ang tukma nga hulad sa iyang kinaiya.” (Hebreohanon 1:1-4) Busa si Jesus, ang Maayong Magbalantay, nagapakita usab ug gugma ug kaluoy. (Juan 10:14, 15) Pananglitan, diha sa usa ka okasyon “iyang nakita ang dakong pundok sa mga tawo, ug siya naluoy kanila, kay sila sama sa mga karnero nga walay magbalantay. Ug siya misugod sa pagpanudlo kanila mahitungod sa daghang butang.”​—Marcos 6:34.

3. (a) Sama kang Jehova nga Diyos ug Jesu-Kristo, ang mga luyoluyong magbalantay nga Kristohanon kinahanglan magpakitag unsang mga hiyas? (b) Unsang tambag ug pasidaan ang gihatag ni apostol Pablo sa mga magtatan-aw?

³ Ang tanang mga Kristohanon kinahanglan ‘mosundog sa Diyos ug sa pagpadayon sa paglakaw diha sa gugma ingon nga si Kristo nahigugma kanila.’ (Efeso 5:1, 2) Busa sila kinahanglan mahigugmaon ug maluloy-on. Ilabinang matuod kini maylabot sa mga luyoluyong magbalantay sa panon sa Diyos. Si apostol Pablo miingon: “Tagda ang inyong kaugalingon ug ang tibuok panon, nga niini ang balaang espiritu nagtudlo kaninyo nga mga magtatan-aw, sa pagbantay sa kongregasyon sa Diyos, nga iyang gipalit pinaagi sa dugo sa iyang kaugalingong Anak. Ako nahibalo nga sa makagikan na ako pagasudlon kamog mabangis nga mga lobo nga wala magtagad sa panon uban ang kalumo, ug gikan kaninyo adunay managpanindog nga mga tawo nga magasultig mga binalit-an aron sa pagpamira sa mga tinun-an ngadto kanila.”​—Buhat 20:28-30.

4. (a) Sa ulahi, unsay nahitabo sa pagsunod sa tambag ni Pablo diha sa Buhat 20:29, 30? (b) Unsang mga pangutana karon ang angay natong tagdon?

⁴ Sa ulahi, ang apostatang “mabangis nga mga lobo” mitungha ug “wala tagda ang panon uban sa kalumo.” Apan pagkadako sa atong kalipay nga ang mga ansiano taliwala sa mga Saksi ni Jehova wala magbatasan sa pagharihari! Apan, unsang matanga sa pagtagad ang malaomang madawat sa kaubang magtutuo gikan niining dinihogan-sa-espiritu nga mga magtatan-aw? Ug sa unsang paagi ang mga tinudlo magpakitag malulot nga pagtagad sa mga karnero ni Jehova?

Dili Magharihari Ibabaw sa Panon

5. (a) Unsay pagtratar sa kalibotanong mga pangulo sa ilang mga ginsakopan? (b) Sa unsang paagi gipakita ni Jesus nga ang pagharihari walay dapit taliwala sa iyang mga sumusunod?

⁵ Kita sa tukma molaom nga tagdon kita sa Kristohanong mga ansiano sa malulotong paagi. Sila dili sama sa mga magmamando sa kalibotan, kinsa nagaharihari sa ilang mga ginsakopan. Pananglitan, gikataho nga ang Frankish nga haring Carlomagno (kinsa naghari sa 768-814 K.P.) “nagpugos sa Saxons, ilalom sa kasakit sa kamatayon, sa pagdawat sa bawtismo, gipakanaogan ug labing grabeng silot ang mga maglalapas sa Kwaresma, ug bisan asa gigamit ang puwersa sa pagpangabig sa pagtuo.” (The History of the Christian Church, ni William Jones) Ang pagharihari walay dapit taliwala sa mga sumusunod ni Jesus, kay siya miingon: “Kamo nasayod nga ang mga punoan sa mga Hentil nagharihari ibabaw kanila, ug ang ilang kadagkoan nagdaogdaog kanila. Dili kini mahitabo kaninyo, apan ang bisan kinsa nga gustong mahimong dako kaninyo kinahanglan mahimo siya nga inyong sulogoon, ug ang bisan kinsa nga gustong manghawod kaninyo kinahanglan mahimo siya nga inyong ulipon, maingon nga ang Anak sa Tawo mianhi dili aron siya pagaalagaron, kondili sa pag-alagad sa mga tawo, ug sa paghalad sa iyang kinabuhi aron sa pagluwas alang sa daghan.”​—Mateo 20:25-28, An American Translation.

6. (a) Mahitungod sa mga ansiano, unsang pangunang butang ang nangibabaw? (b) Ang kongregasyon may katarongan sa paglaom ug unsa diha sa mga ansiano, ug sa unsang paagi lantawon niining mga tawhana ang ilang kaugalingon?

⁶ Ang usa ka tawong Kristohanon kinsa ‘nagatinguha alang sa katungdanan sa pagkamagtatan-aw masingkamoton sa maayong buhat.’ (1 Timoteo 3:1) Kon atong palandongon kini ug ang tambag ni Jesus nga mao pay paghisgot, kining pangunang mga butang ang mangibabaw: (1) Ang Kristohanong mga ansiano kinahanglan dili hariharion sa uban; (2) kadtong nangabaga sa responsabilidad taliwala sa mga sumusunod ni Jesus kinahanglan mahimong ilang mga ulipon, dili ilang mga agalon; ug (3) ang mga lalaki nga nagatinguha sa katungdanan sa pagkamagtatan-aw maglantaw niini ingon nga “usa ka maayong buhat,” dili usa ka binayaw nga posisyon. (Proverbio 25:27; 1 Corinto 1:31) Ang terminong “ansiano” wala magpataas sa kang bisan kinsa nga tawo nga labaw sa ubang mga magsisimba ni Jehova. Hinunoa, ang kongregasyon dunay rason sa paglaom sa tanang mga ansiano nga hamtong sa espirituwal, eksperyensiyado, ug mga tawong mapaubsanon nga nagapanguna sa balaang pag-alagad. Sa pagkamatuod, ginatan-aw sa mga ansiano ang ilang kaugalingon ingong ubos nga mga ulipon ni Jehova nga Diyos, ni Jesu-Kristo, ug sa isigka-Kristohanon.​—Roma 12:11; Galacia 5:13; Colosas 3:24.

7. (a) Sa unsang paagi ipadapat sa mga ansiano ang 2 Corinto 1:24 sa dihang makiglabot sa uban? (b) Unsay angay buhaton sa mga ansiano mahitungod sa mga pahamangno nga madawat gikan sa Nagamandong Lawas?

⁷ Ang mapaubsanong magpaulipon alang sa uban siyempre makapugong sa usa ka ansiano gikan sa “pagharihari” ibabaw kanila. Ug pagkamaayo nga ang atong mga magtatan-aw nagapakitag usa ka tinamdan nga sama kang Pablo! Iyang gisultihan ang mga Kristohanon sa Corinto: ‘Kami dili mga agalon sa inyong pagtuo, kondili kami maoy kaubang mga mamumuo alang sa inyong kalipay.’ (2 Corinto 1:24) Busa, kadtong magpakitag mahigugmaong pagdumala dili magpabug-at sa kaubang mga magtutuo sa walay-hinungdan tawhanong mga regulasyon. Hinunoa, ang mga magtatan-aw taliwala sa mga Saksi ni Jehova ginamandoan sa Kasulatanhong mga prinsipyo ug naghatag maluloton, matinabangong pag-alagad. Sila nagapakita usab ug lalom nga pagtagad sa panon sa Diyos pinaagi sa pagpadapat dayon sa mga pahamangno nga madawat gikan sa Nagamandong Lawas sa mga Saksi ni Jehova.​—Buhat, kapitulo 15.

8. Unsay tinamdan ni Pablo diha sa iyang isigkamagtutuo, ug sa unsang paagi apektado niini ang ika-20ng siglong mga ansiano?

⁸ Sanglit si Pablo dunay malulot nga pagtagad sa panon sa Diyos, siya makasulti sa mga Kristohanon sa Tesalonica: “Kami nagmalulot diha sa taliwala kaninyo, ingon sa iwa nga nagaalima sa iyang kaugalingong mga anak. Busa, tungod sa akong mahigugmaong kalulot alang kaninyo, malipayon kami sa pagpaambit kaninyo, dili lamang sa maayong balita sa Diyos, kondili usab sa among kaugalingong mga kalag, tungod kay kamo nahimo man nga among mga minahal.” (1 Tesalonica 2:7, 8) Si Pablo milihok sama sa usa ka iwa, kinsa nahigugma pag-ayo sa iyang mga anak nga iyang giuna ang ilang intereses kay sa iyang kaugalingon ug dunay malulot nga pagtagad kanila. Unsa ka makapalihok kini sa ika-20ng siglong mga ansiano sa pagtagad sa panon sa Diyos uban sa kalumo!

Mga Tuboran sa Kahupayan ug Kapahulayan

9. Unsang mga kahimtang sa presenteng-adlawng katawhan ni Jehova ang gitagna diha sa Isaias 32:1, 2?

⁹ Nagpunting karong adlawa sa pagmando sa Gingharian pinaagi ni Jesu-Kristo, si propetang Isaias nagtagna nga usa ka hari “magmando sa pagkamatarong” ug ang “mga prinsipe” maghari “alang sa hustisya.” Busa, ang mga ansiano sa presenteng-adlaw nga teoktratikanhong organisasyon nagaatiman sa intereses sa natukod langitnong Gingharian​—usa gayod kini ka harianong pag-alagad! Ngadto niining responsableng mga tawo, aplikado ang dugang matagnaong mga pulong ni Isaias: “Ang matag usa kinahanglang mahimong usa ka tagoanan gikan sa hangin ug usa ka salipod gikan sa bagyo, sama sa mga sapa sa tubig sa usa ka dapit nga mamala, ingon sa landong sa usa ka dakong bato sa disyerto.”​—Isaias 32:1, 2.

10. Ang matag usa ka ansiano taliwala sa mga Saksi ni Jehova kinahanglan mahimong tuboran sa unsa?

¹⁰ Dili sama sa mabangis nga relihiyosong mga pangulo, ang mga ansiano taliwala sa mga Saksi ni Jehova maoy mga tuboran sa kahupayan ug kapahulayan. Ingong lawas sa mga tigulang nga mga lalaki, sila nagapasiugda ug pakigdait, kalinaw, ug kasegurohan taliwala sa katawhan ni Jehova. Sa indibiduwal, ang matag usa ka ansiano makaamot niining maayo nga kahimtang pinaagi sa pagtagad sa panon sa Diyos uban ang kalumo.

Uban ang Hustisya ug Pagkamatarong

11. (a) Unsang kahimtang sa katibuk-an ang naglungtad taliwala sa unang-siglong mga Kristohanon nga naglungtad diha sa kadaghanang mga kongregasyon sa mga Saksi ni Jehova karong adlawa? (b) Ang mga magtatan-aw dunay unsang responsabilidad sa kongregasyon, ug ngano?

¹¹ Bisan pa nga dunay mitunghang mga problema diha sa pipila ka kongregasyon sa unang-siglong mga Kristohanon, ang ilang kahimtang sa katibuk-an maoy madaiton, may panaghiusa, ug malipayon. (1 Corinto 1:10-12; 3:5-9; Efeso 1:2; Santiago 2:1-9; 3:2-12; 4:11, 12; 1 Juan 1:3, 4) Ang maayong espirituwal nga kahimtang naglungtad usab diha sa kadaghanang mga kongregasyon sa mga Saksi ni Jehova karong adlawa tungod sa panalangin sa Diyos, sa pagpanguna ni Kristo, ug sa matinumanong buluhaton sa tinudlong mga magtatan-aw. Aron maseguro ang pakigdait, panaghiusa, ug kalipay sa kongregasyon, kining mga tawhana nangayo sa tabang sa Diyos ug masingkamoton sa pagtipig sa organisasyon sa Diyos nga hinlo, sa moral ug sa espirituwal. (Isaias 52:11) Ang mahugaw nga organisasyon dili gayod mahimong malinawon ug malipayon, ug kini sa pagkamatuod dili makabaton sa pag-uyon ug panalangin sa Diyos. Siya “maputli kaayo ug mga mata nga makakita sa daotan,” nga dili makatugot sa pagpalabay sa kalapasan. (Habacuc 1:13) Nan, lakip sa ubang mga butang, ang mga ansiano gilaoman nga moatiman sa hudisyal nga mga butang sa matarong, Kasulatanhong paagi. Apan unsa ang pipila ka butang nga hinumdoman sa dihang mag-atiman ug kaso?

12. Bisan pa nga dili kinahanglan susihon sa mga ansiano ang personal nga mga butang nga wala makalapas sa mga kasugoan ug sa mga prinsipyo sa Bibliya, unsa ang angay buhaton sumala sa Galacia 6:1?

¹² Alang sa usa ka butang, diha sa mga kaso maylabot sa personal nga mga away, tingali ang indibiduwal makahimo sa paghusay sa butang nga sila-sila ra. (Mateo 18:15-17) Sanglit ang mga ansiano dili man ‘mga agalon sa atong pagtuo,’ sila wala paabota nga mosusi sa personal nga mga butang nga wala malangkit ang seryoso nga paglapas sa mga balaod ug mga prinsipyo sa Bibliya. Siyempre, kon dunay pamatuod nga ang usa ka tawo “nakahimog kalapasan nga wala lang makamatikod niana,” kinahanglan kadtong dunay espirituwal nga kuwalipikasyon “magpahiuli kaniya uban sa espiritu sa kalumo.”​—Galacia 6:1.

13. Sa unsang paagi gipakita sa Kasulatan nga ang mga ansiano kinahanglan molihok lamang kon dunay ebidensiya sa daotang buhat, dili hungihong?

¹³ Ang mga ansiano ginapaalagad “alang sa hustisya,” nga dili mapihigon sa tanang panahon. Busa sila kinahanglan molihok kon dunay ebidensiya sa daotang buhat, dili kay hungihong lamang. Si Pablo nagtambag: “Dili mo pagtagdon ang bisan unsang sumbong batok sa usa ka tigulang, gawas kon kini pagapanghimatud-an sa duha o tulo ka saksi.” (1 Timoteo 5:19) Sumala sa sukdanan ni Jehova, sa karaang Israel ang tawo nga gisumbong nga dunay dakong sala pagapatyon ‘sa pulong sa duha o tulo ka saksi, dili usa.’ Dugang pa, ang sinumbong tingali nakahimo sa pag-atubang sa iyang mga magsusumbong, ug kon igo ang ebidensiya, ‘ang kamot sa mga saksi ang unang modapat kaniya sa pagpatay kaniya.’​—Deuteronomio 17:6, 7.

14. (a) Unsang sayop nga buhat ang gihimo ni Diotrepes? (b) Ang Diyos nagalaom ug unsa diha sa mga ansiano kon mag-atiman sila ug hudisyal nga mga butang?

¹⁴ Duna gayoy maayong Kasulatanhong basehanan alang sa hudisyal nga aksiyon. Pagkadako sa atong kalipay nga ang mga magtatan-aw sa kongregasyon dili sama sa hambogirong si Diotrepes sa unang siglo K.P.! Siya sa sayop misulay “sa pagpalagpot gikan sa kongregasyon” sa mga tawong gustong maabiabihong modawat sa nagapanawng mga igsoon. Wala lantawa ni apostol Juan kini ug sa ubang mga kalapasan nga magaan kondili nagpasidaan: “Kon mahianha na gani ako diha, hinumdoman ko ra unya kining iyang gibuhat.” (3 Juan 9, 10) Busa, kinahanglang tinoon sa presenteng-adlaw nga hudisyal nga komite nga dunay usa ka Kasulatanhong basehanan alang sa tanang desisyon sa pagpalagpot nga ilang himoon.a Siyempre, ang Diyos nagalaom nga ang Kristohanong mga ansiano magmakataronganon sa pakiglabot sa uban. Sa pagkamatuod, kadtong nagapalakaw sa mga kalihokan sa yutan-ong organisasyon ni Jehova kinahanglang “mga lalaking may katakos, mahadlokon sa Diyos, mga lalaking kasaligan.”​—Exodo 18:21.

15. Unsay labot sa pag-ampo diha sa hudisyal nga mga husay?

¹⁵ Ang matag Kristohanong hudisyal nga komite kinahanglan mangitag tabang ni Jehova sa kinasingkasing nga pag-ampo. Ang tigom uban sa usa ka brader o sister nga gisumbong sa seryosong kalapasan kinahanglang buksan ug pag-ampo. Sa pagkamatuod, maayong mag-ampo sa panahon sa diskusyon kon may motunghang partikular nga panginahanglan sa tabang sa Diyos.​—Santiago 5:13-18.

16. Sa unsang paagi dumalahon sa mga ansiano ang hudisyal nga mga husay, ug ngano?

¹⁶ Ang mga ansiano nahibalo nga ang kaubang magtutuo nga gisumbong sa daotang-buhat maoy usa ka “karnero” sa panon sa Diyos ug kinahanglan tagdon uban sa kalumo. (Itandi ang Ezekiel 34:7-14.) Ang literal nga karnero nagkinahanohan sa samag-karnerong mga alagad ni Jehova. Nan, kon ikaw usa ka luyoluyong magbalantay nga Kristohanon, ang imo bang mga brader ug sister mobating may kasegurohan ug malinawon sa imong pag-atiman? Matuod, kinahanglang lig-ong labanan sa mga ansiano ang mga balaod ug ang mga prinsipyo sa Bibliya. Apan sila obligado sa Kasulatan sa pag-atiman sa mga karnero diha sa mahigugmaong paagi ug sa pagdumala sa hudisyal nga mga husay sa kalmado, mahusay, maluluton, ug maloluy-ong paagi.

17. Unsang Kasulatanhong mga punto ang kinahanglang ibutang sa hunahuna sa mga ansiano, ilabina sa panahon sa hudisyal nga mga husay?

¹⁷ Sanglit dili-hingpit, “kitang tanan mangasayop sa daghang paagi” sa atong pagpanulti. (Santiago 3:2) Ang matag usa kanato nagkinahanglan sa kaluoy sa Diyos ug sa “halad-pasighiuli” ni Kristo. (1 Juan 1:8–​2:2; Salmo 130:3) Busa ang luyoluyong magbalantay nga Kristohanon angay mohimog mapaubsanon nga paglantaw sa iyang kaugalingon. Angay niyang hinumdoman usab ang mga pulong ni Jesus: “Kon unsay gusto nimong buhaton sa tawo diha kanimo, mao usay buhata ngadto kanila.” (Lucas 6:31) Ilabinang aplikado kining tambaga sa panahon sa hudisyal nga mga husay. Ang kuwalipikado sa espirituwal nga mga lalaki kinahanglan magpahiuli sa Kristohanon nga nakasala ‘uban sa espiritu sa kalumo, samtang ilang bantayan usab ang ilang kaugalingon, kay basi sila usab matintal.’​—Galacia 6:1; 1 Corinto 10:12.

18. (a) Unsay malagmit mosangpot kon tagdon sa mga ansiano ang uban sa mapintas nga paagi sa panahon sa hudisyal nga mga husay? (b) Sumala sa Marcos 9:42, batok sa pagbuhat ug unsa nga kinahanglang magbantay ang mga ansiano ug ubang mga Kristohanon?

¹⁸ Kon mapintason ang mga ansiano sa pagtratar sa uban sa panahon sa hudisyal nga mga husay, basin kini makadaot sa maong mga indibiduwal. Apan kon bisan dili mosangpot ang emosyonal o pisikal nga kadaot, duna unyay dakong espirituwal nga kadaot, ug ang mga kuwalipikasyon sa mga magtatan-aw masukna unya. (Itandi ang Santiago 2:13.) Busa, sa panahon sa hudisyal nga mga husay ug sa tanang panahon, ang mga ansiano kinahanglang magmaluluton ug magbantay batok sa pagpandol sa uban. Siyempre, ang tanang mga Kristohanon kinahanglan mag-amping niining bahina, kay si Jesus miingon: “Ang bisan kinsa nga magapandol aron makasala ang usa niining mga gagmay nga nagatuo, maayo pang maghigot siya ug galingang bato diha sa iyang liog ug itambog siya sa dagat.” (Marcos 9:42) Ang galingang bato dako kaayo nga ang kusog sa hayop ang gikinahanglan aron sa pagpatuyok niini, ug walay tawo nga itambog ngadto sa dagat nga dunay mabug-at diha sa iyang liog ang mabuhi. Nan, sa pagkamatuod, ang usa ka ansiano kinahanglan magbantay nga dili makapandol nga mosangpot ug dumalayon espirituwal nga kadaot sa iyang kaugalingon ug sa tanang indibiduwal nga mapandol.​—Filipos 1:9-11.

Padayon sa Pagpakitag Malulot nga Pagtagad

19. Unsang tambag ang gihatag ni Pedro sa kaubang mga ansiano, ug unsay kalabotan sa tukmang pagsanong niana diha sa ilang mga palaabuton?

¹⁹ Gipakita ni apostol Pedro kon unsaon sa pagbantay sa isigkamagtatan-aw ang panon sa dihang siya misulat: “Tagda ninyo ang panon sa Diyos nga gitugyan diha kaninyo, dili ingon nga gipugos kamo, kondili sa kinabubut-on; dili alang sa gugma sa pagpanapi, kondili sa kamadasigon; dili sa hinarihari ibabaw niadtong panulondon sa Diyos, kondili ingon nga mga panig-ingnan sa panon. Ug inigpadayag kaninyo sa pangulong magbalantay, kamo managpakadawat unya sa dili-malawos nga purongpurong sa himaya.” (1 Pedro 5:2-4) Pinaagi sa pagpadapat lamang sa maong tambag ug sa pagpakitag malulot nga pagtagad sa panon sa Diyos nga makabaton ang dinihogang mga magtatan-aw sa ilang langitnong ganti ingong dili-mamatay nga mga espiritu nga mga linalang ug nga madawat sa mga ansiano nga dunay yutan-ong mga paglaom ang kinabuhing dayon sa umaabot nga Paraiso sa tibuok-yuta.

20. (a) Sa unsang paagi tratahon sa mga luyoluyong magbalantay nga Kristohanon ang ilang isigkamagtutuo? (b) Unsay imong bation bahin sa sulondang pag-alagad ug malulutong pag-atiman sa mahigugmaong mga ansiano?

²⁰ Si Jehova nga Diyos ug si Jesu-Kristo maoy mahigugmaon, maluloy-on nga mga Magbalantay. Busa samtang lig-ong labanan sa mga luyoluyong magbalantay nga Kristohanon ang balaang mga sukdanan, sila kinahanglan magpakitag gugma ug kaluoy sa pakiglabot sa ilang samag-karnerong mga isigkamagtutuo. Sa pagkamatuod, ang tanang maunongong mga Saksi ni Jehova dulot nga nagapabili sa sulondang pag-alagad sa nagasakripisyo sa kaugalingon nga mga ansiano kinsa nagabantay sa gipiyal kanila ug nagatagad sa panon sa Diyos uban ang kalumo. Kana nga apresasyon, uban ang tukma nga pagtahod, mapasundayag pinaagi sa pagkahimong masinugtanon niadtong nagapanguna taliwala kanato.

[Mga Footnote]

Unsay Imong Hunahuna?

◻ Sa unsang paagi gipakita ni Jesu-Kristo nga ang pagharihari walay dapit taliwala sa iyang mga sumusunod?

◻ Unsay buhaton sa mga ansiano kon makadawat ug mga pahamangno gikan sa Nagamandong Lawas?

◻ Sumala sa Isaias 32:1, 2, ang mga ansiano kinahanglan maoy mga tuboran sa unsa?

◻ Sa unsang paagi gipakita sa Kasulatan nga ang mga ansiano kinahanglan dili molihok sa hungihong lamang?

◻ Sa unsang paagi tratahon sa mga luyoluyong magbalantay nga Kristohanon ang panon?

[Hulagway sa panid 18]

Ang kinasingkasing nga pag-ampo hinungdanon kon mag-atubang ang hudisyal nga komite uban sa kaubang magtutuo