Mga Pangutana Gikan sa mga Magbabasa
◼ Nganong si Jesus miingon nga ang usa ka kinabig sa mga Pariseo “angay sa Gehenna sa duha ka pilo” kay sa mga Pariseo?
Kalagmitan, salawayon kaayo ang mga Hentil nga nakombertir sa Pariseo nga sekta sa Hudaismo. Ang pipila kanila tingali sa nangagi wala kauyoni sa Diyos apan sa pagkahimong mga Pariseo, sila dobleng wala kauyoni, nga tinong mopaingon sa pagkalaglag sa Gehenna.
Ang Walog sa Hinnom maoy habagatan/habagatan-kasadpan sa mga paril sa Jerusalem. May panahon nga kadto gigamit sa pagsimbag diyosdiyos ug alang sa mga halad nga tawo. (2 Cronicas 28:1-3; 33:1-6; Jeremias 32:35) Busa kadto nahimong basurahan, apil ang mga lawas sa mga kriminal nga giisip nga dili angay ilubong uban ang paglaom sa pagkabanhaw.—Itandi ang Mateo 5:22.
Ang The New Bible Dictionary (giedit ni J. D. Douglas, 1962) nag-ingong ang ‘walog sa Hinnom nahimutang sa gawas sa Jerusalem, diin ang mga bata gihalad pinaagi sa kalayo ngadto kang Molech. Kadto nahimong matagnaong simbolo sa paghukom ug sa ulahi sa kataposang silot.’ Ang Heswitang si John L. McKenzie, sa iyang Dictionary of the Bible (1965), midugang: “Tungod niini [halaran sa kulto sa tawhanong halad] si Jeremias nagtunglo sa dapit ug nagtagna nga kini mahimong dapit sa kamatayon ug korapsiyon (7:32; 19:6 ff). Kining waloga gitumong, dili pinaagi sa ngalan diha sa Is[aias] 66:24, ingong usa ka dapit diin didto ang patayng mga lawas sa mga rebelde kang Yahweh . . . Bisan pa niana, sa mga basahon sa rabbi ang walay-kataposang kalayo dili gayod walay-kataposang silot . . . Ang [Gehenna] maoy usa ka dapit diin ang mga daotan laglagon lawas ug kalag, nga tingali nagapalanog sa ideya sa pagkapuo (Mat 10:28).”
Kon mobasa kita sa mga asoy sama sa Mateo 15:1-8; Juan 8:12-19, 31-41; 9:13-34; 11:45-53, kita makasabot nganong si Jesus miingon nga ang mga Pariseo takos sa pagkapuo, nga gisimbolohan sa Gehenna. Matuod, ang pipila tingali maghinulsol ug makaangkon sa pag-uyon sa Diyos, apan ingong usa ka matang, sila takos sa permanenteng kalaglagan. Si Kristo miingon: “Alaot kamo, mga eskriba ug mga Pariseo, mga maot! tungod kay kamo nagalatas sa dagat ug sa mamala aron mahimo ang usa ka kinabig, ug sa dihang siya mahimo nang kinabig inyo siyang ginahimong angay sa Gehenna sa duha ka pilo kay kaninyo.”—Mateo 23:15.
Husto na kon bahin sa Hudiyong mga Pariseo, apan sa unsang paagi kadtong nahimong mga kinabig ‘angay sa Gehenna sa duha ka pilo’ kay sa mga Pariseo? Ang maong mga kinabig dili mga Hentil nga yanong may simpatiya sa mga Hudiyo o bisan kadtong nakombertir ug nasirkunsidahan. (Lucas 7:2-10; Marcos 7:24-30; Buhat 8:26-34; 10:1, 2) Dili, si Jesus wala maghisgot sa mga kinabig sa Hudaismo kondili mga kinabig sa salingkapawng relihiyon sa Pariseo. Unsa na ang ilang kahimtang?
Ang pipila kanila tingali sa nangagi maoy grabeng mga makasasala o panatikong mga magsisimba sa demonyong mga diyosdiyos, sa ingon wala gayod kauyoni sa Diyos. Ang pipila tingali angay na sa Gehenna tungod kay sa usa ka paagi sila nakasala batok sa espiritu sa Diyos. (Mateo 12:32) Kon ang ilang kahimtang sa nangagi atubangan kang Jehova wala pa makaabot nianang ang-anga, ilang gikuha ang lakang nga samot ka daotan. Sila nakabig aron sa pagsunod sa mga paghinobra sa mga Pariseo. Ang maong mga kabig nagpuliki sa ilang kaugalingon sa sinalingkapawng rituwal ug hinobrang mga pagtuo nga wala maghatag bili sa moral nga pagkamaayo ug kamatuoran nga mabatonan unta sa ubang mga kabig sa Hudaismo. Lagmit, ang maong kabig nga mga Pariseo nahimong hinobra pa kay sa ilang tinunglong mga magtutudlo. Busa kon ang Hudiyong mga Pariseo ‘angay sa Gehenna,’ ang maong mga kabig labi pang angay o, sumala sa pagpahayag ni Jesus niana, angay sa duha ka pilo.
[Mapa/Letrato sa panid 31]
(Alang sa bug-os nga pagkahan-ay sa teksto, tan-awa ang publikasyon)
MAPA SA JERUSALEM SA UNANG SIGLO
DAPIT SA TEMPLO
WALOG SA HINNOM
(GEHENNA)
[Letrato]
Usa ka bahin sa Walog sa Hinnom karong adlawa
[Tinubdan]
Pictorial Archive (Near Eastern History) Est.