“Sinugdanan sa mga Kasakit”

11, 12. Sa unsang paagi ang nahaunang gubat sa kalibotan yanong “sinugdanan sa mga kasakit”?

¹¹ Ang unang mga bersikulo sa tagna ni Jesus nagtiklop uban sa mga pulong: “Kining mga butanga sinugdanan sa mga kasakit.” Matuod kini mahitungod sa nahaunang gubat sa kalibotan. Ang kataposan niini niadtong 1918 wala magdalag dayong kalinaw. Wala madugay kini gisundan sa limitado apan mananapon nga mga aksiyon militar sa Etiopia, Libya, Espanya, Rusya, Indiya, ug sa ubang kayutaan. Unya miabot ang makalilisang ikaduhang gubat sa kalibotan, nga miangkon sa mga 50 ka milyon ka biktima nga militar ug sibilyan.

¹² Dugang pa, walay sapayan sa matag panahon nga mga sabotsabot sa kalinaw ug sa mga pagpaurong sa away, ang katawhan sa gihapon nagapakiggubat. Niadtong 1987 kini gitaho nga 81 ka dakong gubat ang gibugno sukad sa 1960, nga nagpatay sa 12,555,000 ka lalaki, babaye, ug kabataan. Ang tuig 1987 nakakita sa dugang mga gubat nga gibugno kay sa bisan unsang nag-unang tuig sa girekord nga kasaysayan.¹ Dugang pa, ang pagpangandam ug gastos militar, nga karon mokabat na sa $1,000,000,000,000 matag tuig, nakapahiwi sa ekonomiya sa kalibotan.² Ang tagna ni Jesus sa ‘nasod nga motindog batok sa nasod ug sa gingharian batok sa gingharian’ sa pagkamatuod nagakatuman. Ang mapula nga kabayo sa gubat nagpadayon sa iyang mabangis nga pagkabayo latas sa yuta. Apan kumosta na man ang ikaduhang bahin sa ilhanan?

14. Unsang dakong mga gutom sukad sa 1914 ang nagtuman sa tagna ni Jesus?

¹⁴ Posible ba kining tagna nagakatuman karon, samtang ang ubang kayutaan nakaangkon sa taas nga mga sukdanan sa kinabuhi? Ang usa ka pasiplat sa kalibotan sa linangkob wala magbilin ug duda mahitungod sa tubag. Sa kasaysayan, ang mga gutom gipahinabo sa mga gubat ug natural nga mga katalagman. Dili makapatingala, nan, nga ang atong siglo, nga nakabaton ug daghan sa pahat niini sa mga kalisdanan ug mga gubat, gihampak sa masubsob sa mga gutom. Daghang mga bahin sa yuta ang nag-antos sa maong mga katalagman sukad sa 1914. Ang usa ka report nagtala sa kapin sa 60 ka dakong gutom sukad sa 1914, sa mga lugar nga magkalagyo ra kaayo sama sa Gresya, sa Holanda, sa U.S.S.R., Nigeria, Chad, Chile, Peru, Bangladesh, Bengal, Kampuchea, Etiopia, ug Hapon.³ Ang pipila niining mga gutom naglungtad sa daghang mga tuig ug nagpahinabo sa minilyon ka kamatayon.

Mga Linog

17. Unsang malaglagong linog ang nahitabo wala madugay tapos sa 1914?

¹⁷ Niadtong Enero 13, 1915, sa dihang ang nahaunang gubat sa kalibotan pipila pa lamang ka bulan, ang usa ka linog miuyog sa Abruzzi, Italya, ug nagkalas sa kinabuhi sa 32,610 ka tawo. Kining dakong katalagman nagpahinumdom kanato nga ang mga gubat ug mga kanihit sa pagkaon sa panahon sa presensiya ni Jesus pagaduyogan sa lain pa: “Adunay . . . mga linog sa nagkalainlaing mga dapit.” Sama sa gubat ug sa gutom, ang linog sa Abruzzi “sinugdanan sa mga kasakit” lamang.a