Gipalig-on sa Pag-ingong Dili sa Buhat nga Daotan

“NIADTONG ako tin-edyer pa lamang ug nagtrabaho sa groseriya,” saysay pa ni Timothy, “usa ka kauban sa trabaho midapit kanako sa iyang balay. Matod niya molakaw ang iyang mga ginikanan, may mga babaye unya didto, ug may kahigayonang makigsekso.” Daghang batan-on karon daling moingong oo sa maong pagdapit. Apan unsay sanong ni Timothy? “Dihadiha dayon ako siyang giingnan nga ako dili moadto ug nga tungod sa akong Kristohanong tanlag, dili ko buot makigsekso sa usang dili nako kapikas.”

Samtang nagsaysay sa iyang pamalibad, wala masayod si Timothy nga may naminaw nga usa ka batan-ong empleyada. Ang iyang kaputli nakapaikag sa babaye, ug sa wala-madugay kinahanglan siyang moingong dili ngadto kaniya usab​—sa makadaghan, segun sa atong makita sa ulahi.

Siyempre, ang pagkahimong sentro sa mga pagsulay dili sa atong kapanahonan lamang. Mga 3,000 ka tuig kanhi, si Haring Solomon misulat: “Anak ko, kon daldalon ka sa mga makasasala, ayaw pag-uyon. . . . Ilikay ang imong tiil gikan sa ilang alagianan.” (Proverbio 1:10, 15) Si Jehova mismo nagsugo sa nasod sa Israel: “Dili ka mosunod sa panon sa katawhan alang sa daotang katuyoan.” (Exodo 23:2) Oo, usahay kita kinahanglang moingong dili, nga mosukol sa pagsulay sa pagbuhat ug daotan, bisan pag dili tingali kini mao ang popular nga dalan.

Ang Pag-ingong Dili Ilabinang Hinungdanon Karon

Ang pag-ingong dili sa buhat nga daotan dili gayod sayon, ug sa pagkakaron kini ilabinang malisod, kay kita nagkinabuhi sa gitawag sa Bibliya nga “kataposang mga adlaw” niining sistema sa mga butang. Tinuod sumala sa tagna sa Bibliya, ang katawhan sa kinatibuk-an nahimong mga mahigugmaon sa kalingawan ug kapintasan, nga nawad-an sa espirituwalidad ug moralidad. (2 Timoteo 3:1-5) Usa ka Heswita nga presidente sa unibersidad miingon: “Diha kitay naandang hugpong sa mga sukdanan nga gisupak ug nakitang kulang o dili na uso. Karon maorag wala nay bisan unsang moral nga mga giya.” Sa samang diwa, usa ka huwes sa hataas nga hukmanan miingon: “Dili na tin-aw ang mga butang. Ang tanan hanap. . . . Pipila na lang ka tawo ang makaila sa kalainan tali sa husto ug sayop. Ang sala karon mao ang pagkamadakpan, dili ang kalapasan.”

Misulat si apostol Pablo bahin sa mga tawong may sama niana nga mga tinamdan: “Sila anaa sa kangitngit sa kaisipan, ug nahimulag gikan sa kinabuhi nga iya sa Diyos, tungod sa kawalay-alamag nga anaa kanila, tungod sa pagkakubol sa ilang mga kasingkasing. Nga nawad-an na sa tanang moral nga pagbati, ilang gitugyan ang ilang kaugalingon sa malaw-ayng panggawi sa pagbuhat sa tanang matang sa pagkadili-hinlo uban ang pagkadalo.” (Efeso 4:18, 19) Apan ang kalisdanan naghulat kanila. Si Isaias mipahayag: “Alaot kadtong nagaingon nga ang maayo maoy daotan ug ang daotan maoy maayo, kadtong nagabutang sa kangitngit nga ilis sa kahayag ug sa kahayag nga ilis sa kangitngit.” (Isaias 5:20) Kining mga tawhana dili lamang moani sa ilang gipugas karon kondili sa di-madugay ilang masinati ang ilang labing dakong ‘kaalaotan’​—grabeng paghukom gikan kang Jehova.​—Galacia 6:7.

“Sa dihang moturok ang mga daotan ingon sa katanoman ug molambo ang tanang mamumuhat sa makadaot, mao kini nga sila mahimong laglagon sa walay kataposan,” nag-ingon ang Salmo 92:7. Sa laing pagkasulti, kining pagdagsang sa pagkadaotan dili magpadayon hangtod sa hangtod, nga maghimo sa kinabuhi nga dili maantos sa tanan. Sa pagkatinuod, si Jesus miingon nga ang “kaliwatan” nga nagpaluyo niining pagkadaotan mao gayod ang hanawon sa Diyos sa “dakong kasakitan.” (Mateo 24:3, 21, 34) Busa kon buot natong maluwas latas niana nga kasakitan, kinahanglang makaila kita kon unsay husto ug sayop sumala sa mga sukdanan sa Diyos; ug, siyempre, nagkinahanglan usab kitag moral nga kalig-on sa pag-ingong dili sa buhat nga daotan sa tanang dagway niini. Bisag dili kini sayon, gitagana ni Jehova kanato ang pipila ka makapadasig nga mga panig-ingnan sa kapanahonan sa Bibliya ug karon.

Pagkakat-on Gikan sa Usa ka Batan-ong Lalaki nga Miingong Dili

Ang pag-ingong dili sa pakighilawas ug panapaw daw lisod kaayo, bisan alang sa pipila diha sa Kristohanong kongregasyon. Si Timothy, nga gihisgotan sa pangbukas nga parapo, misundog sa panig-ingnan sa batan-ong si Jose, nga natala sa Kasulatan sa Genesis 39:1-12. Gipasundayag ni Jose ang moral nga kalig-on sa dihang sublisubling gihaylo sa asawa sa Ehiptohanong opisyal nga si Potipar nga makigsekso kaniya. Si Jose, matod pa sa asoy, “modumili ug moingon . . . ‘Unsaon ko pagbuhat kining dakong pagkadaotan ug sa pagkatinuod makasala batok sa Diyos?’”

Sa unsang paagi nabatonan ni Jose ang moral nga kalig-on sa pag-ingong dili ngadto sa asawa ni Potipar sa adlaw-adlaw? Una, iyang gipabilhan ang iyang relasyon kang Jehova nga labaw pa kay sa iyang pagpabili sa lumalabayng mga kalipay. Dugang pa, bisan siya wala mailalom sa langitnong kodigo sa balaod (ang Balaod ni Moises moabotay pa lang), nasabtan pag-ayo ni Jose ang moral nga mga prinsipyo; nahibalo siya nga ang pagpakighilawas sa nabuang-sa-gugma nga asawa ni Potipar maoy sala dili lamang batok sa iyang bana kondili batok usab sa Diyos.​—Genesis 39:8, 9.

Tin-aw nga nasabtan ni Jose ang kahinungdanon sa dili gani pagpukaw sa tinguha nga mahimong magpasilaob sa di-mapugngang pagdilaab sa unodnong pangibog. Maalamon ang usa ka Kristohanon kon mosunod sa panig-ingnan ni Jose. Ang Hulyo 1, 1957, nga Watchtower nag-ingon: “Angay niyang ilhon ang iyang unodnong mga kahuyangan ug dili maghunahuna nga siya mahimong mopasignunot sa iyang unodnong mga kailibgon hangtod sa Kasulatanhong utlanan ug mohunong diha. Bisan kon siya molampos tingali sa pagbuhat niini sa makadiyot, sa ngadtongadto siya molapas sa maong utlanan ngadto sa pagpakasala. Tino kining mahitabo, sanglit ang gipalambo nga kaulag molig-on ug mas mokontrolar sa usa ka tawo. Nan mas malisdan siya sa paglangkat niini gikan sa iyang hunahuna. Ang iyang labing maayong depensa mao ang pagdumili niini sa sinugdanan.”

Ang pagdumili sa sinugdanan mahimong mas sayon samtang atong maugmad ang gugma sa kon unsay husto ug pagdumot sa kon unsay sayop. (Salmo 37:27) Apan kinahanglang magpadayon kita sa pagbuhat niana, aron molahutay. Kon atong buhaton kana, sa tabang ni Jehova ang atong gugma sa husto ug ang atong pagtamay sa sayop mas molig-on. Siyempre, sa kasamtangan, angay kitang magpabiling mabinantayon, sumala sa gisugo ni Jesus, nga mag-ampo kanunay nga makalingkawas gikan sa pagsulay ug maluwas gikan sa daotan.​—Mateo 6:13; 1 Tesalonica 5:17.

Pag-ingong Dili sa Pagpit-os sa Katalirongan

Ang laing impluwensiya sa pagbuhat ug daotan mao ang pagpit-os sa katalirongan. Usa ka batan-on mipahayag: “Doble ang akong pagkinabuhi​—usa sa eskuylahan ug usa sa balay. Sa eskuylahan nakighugoyhugoy ako sa mga batan-on nga mamalikas halos matag higayon nga sila mosulti. Ug hapit na akong mahisama kanila. Unsay angay nakong buhaton?” Ang gikinahanglan mao ang kaisog nga mahimong lahi, ug usa ka paagi sa pagbaton niini mao ang pagbasa ug pagpamalandong sa mga asoy sa Bibliya nga nagsulti kanato bahin sa maunongong mga alagad sa Diyos sama kang Jose. Ang laing maayong mga panig-ingnan mao si Daniel, Sadrak, Mesak, ug Abednego​—upat ka batan-ong lalaki nga may kaisog nga malahi gikan sa ilang mga katalirongan.

Samtang giedukar duyog sa ubang mga batan-ong lalaki sa palasyo sa Babilonya, kining upat ka batan-ong mga Israelinhon gibaoran sa pagkaon sa “adlaw-adlawng tagana gikan sa lamiang mga pagkaon sa hari.” Kay dili gustong mosupak sa Balaod ni Moises bahin sa pagkaon, sila miingong dili niining pagkaona. Nagkinahanglan kadtog kalig-on​—labi na gayod kay ang mga potahe, sanglit “mga pagkaon sa hari,” lagmit makapadani kaayo. Pagkamaayong panig-ingnan ang gipakita niining batan-ong mga lalaki sa mga Kristohanon karon nga tingali tentalon, pugson pa gani, sa pagpatuyang sa alkoholikong ilimnon o sa paggamit ug mga droga ug pagpanabako!​—Daniel 1:3-17.

Si Sadrak, Mesak, ug Abednego nagpasundayag usab sa kamatuoran sa giingon ni Jesu-Kristo sa ulahi: “Ang tawo nga kasaligan sa unsay labing gamay kasaligan usab sa dako.” (Lucas 16:10) Ang ilang maisogong pagbarog sa maorag gamayng butang bahin sa pagkaon ug ang maayong sangpotanan nga gihatag ni Jehova sa walay duhaduha nagpalig-on kanila sa ulahi, mas grabe nga pagsulay. (Daniel 1:18-20) Kining pagsulay miabot sa dihang sila gibaoran sa pagpakig-ambit sa idolatriya, nga may silot nga kamatayon pinaagi sa kalayo. Sa kamaisogon, ang tulo ka batan-ong lalaki nagpabiling determinado sa pagsimba lamang kang Jehova, nga bug-os nga nagsalig kaniya bisan unsay mahimong dangatan. Sa makausa pa gipanalanginan sila ni Jehova tungod sa ilang pagtuo ug kaisog​—nianang higayona pinaagi sa milagrosong pagpanalipod kanila gikan sa kalayo sa dihang sila gitambog ngadto sa gipainit pag-ayong hudno.​—Daniel 3:1-30.

Naundan ang Pulong sa Diyos sa daghang ubang mga panig-ingnan niadtong kinsa miingong dili sa buhat nga daotan. Si Moises miingong dili nga “tawgong anak sa anak nga babaye ni Faraon,” bisan tuod maghatag unta kini kaniyag dakong kahigayonan sa pagpatuyang sa “temporaryong kalipayan sa sala” sa Ehipto. (Hebreohanon 11:24-26) Ang manalagnang si Samuel midumili sa pag-abusar sa iyang awtoridad pinaagi sa pagdawat ug mga hiphip. (1 Samuel 12:3, 4) Ang mga apostoles ni Jesu-Kristo maisogong mitubag ug dili sa dihang gibaoran sa paghunong sa pagsangyaw. (Buhat 5:27-29) Si Jesus mismo lig-ong miingon ug dili sa tanang buhat nga daotan​—hangtod sa kataposang mga gutlo sa iyang kinabuhi sa dihang gihatagan siya sa mga sundalo ug ‘bino nga gisambogag droga nga mira.’ Ang pagdawat niadto mahimong magpahuyang sa iyang panghukom sa maong hinungdanong panahon.​—Marcos 15:23; Mateo 4:1-10.

Pag-ingong Dili​—Nagkahulogag Kinabuhi ug Kamatayon

Si Jesus miingon: “Sulod kamo agi sa sigpit nga ganghaan; tungod kay lapad ug luag ang dalan padulong ngadto sa kalaglagan, ug daghan ang mga nanagpanulod agi niini; samtang sigpit ang ganghaan ug hagip-ot ang dalan padulong ngadto sa kinabuhi, ug diyutay ra ang mga nakakaplag niini.”​—Mateo 7:13, 14.

Nagustoan sa daghan ang luag nga dalan tungod kay sayon ra man ang pagpanaw. Ang mga magpapanaw niini mapatuyangon sa kaugalingon, mahiligon sa unodnong mga hunahuna ug mga paagi, ug gusto nilang, dili mopalahi, kondili mopahiuyon sa kalibotan ni Satanas. Mobati silang pinig-otan sa moral sa mga balaod ug mga prinsipyo sa Diyos. (Efeso 4:17-19) Apan, si Jesus tinong miingon nga ang luag nga dalan motultol “ngadto sa kalaglagan.”

Apan nganong si Jesus miingon nga pipila lamang ang mopili sa hagip-ot nga dalan? Sa panguna tungod kay minoriya lamang ang gusto nga ang mga balaod ug mga prinsipyo sa Diyos maoy mogahom sa ilang kinabuhi ug motabang nila sa pagsukol sa daghang panghaylo ug mga kahigayonan sa pagbuhat ug daotan palibot nila. Dugang pa, pipila lamang gayod ang andam sa pagpakigbugno sa gidili nga tinguha, pagpit-os sa katalirongan, ug kahadlok sa pagtamay nga mahimong ilang atubangon tungod sa dalan nga ilang gipili.​—1 Pedro 3:16; 4:4.

Sila nakasabot sa bug-os kon unsay gibati ni apostol Pablo sa dihang iyang gihubit ang bugno sa pag-ingong dili ngadto sa sala. Sama sa kalibotan karon, ang Romanhon ug Gregong kalibotan sa panahon ni Pablo nagtaganag luag nga dalan sa kahigayonan sa pagpatuyang sa buhat nga daotan. Misaysay si Pablo nga ang iyang hunahuna, nga nasayod kon unsay husto, padayong ‘nakigbugno’ sa iyang unod, nga mikiling sa pagbuhat ug daotan. (Roma 7:21-24) Oo, nasayod si Pablo nga ang iyang lawas maoy maayong ulipon apan daotang agalon, busa siya nakakat-on sa pag-ingong dili niini. “Ginamakmak ko ang akong lawas ug gihimo kini nga samag usa ka ulipon,” siya misulat. (1 Corinto 9:27) Giunsa niya pagkab-ot ang maong kadaogan? Dili sa iyang kaugalingong kusog, nga dili ikatumbas sa tahas, kondili sa tabang sa espiritu sa Diyos.​—Roma 8:9-11.

Ingong resulta, si Pablo, bisag dili hingpit, naghupot sa iyang integridad ngadto kang Jehova hangtod sa kataposan. Dili dugay una pa sa iyang kamatayon, siya nakasulat: “Gibugno ko na ang maayong bugno, ako nakadagan na hangtod sa pagkatapos, nasunod ko na ang pagtuo. Sukad niining panahona adunay gigahin alang kanako nga purongpurong sa pagkamatarong.”​—2 Timoteo 4:7, 8.

Samtang kita makigbugno batok sa atong mga pagkadili-hingpit, pagkamakapadasig nga mga panig-ingnan ang atong mabatonan, dili lamang kang Pablo, kondili usab niadtong kinsa nagsilbing mga panig-ingnan niya​—si Jose, Moises, Daniel, Sadrak, Mesak, Abednego, ug daghan pang uban. Bisag sila dili-hingpit nga mga tawo, ang matag usa niining mga tawo sa pagtuo miingong dili sa buhat nga daotan, dili tungod sa katig-a o kamalahutayon, kondili tungod sa moral nga kalig-on gikan sa espiritu ni Jehova. (Galacia 5:22, 23) Sila maoy espirituwal nga mga lalaki. Gitinguha nila ang matag pulong sa baba ni Jehova. (Deuteronomio 8:3) Ang iyang pulong nagkahulogan ug kinabuhi alang kanila. (Deuteronomio 32:47) Labaw sa tanan, nahigugma sila kang Jehova ug nahadlok kaniya, ug uban sa iyang tabang, mapainubsanon nilang giugmad ang pagdumot sa buhat nga daotan.​—Salmo 97:10; Proverbio 1:7.

Hinaot nga kita mahisama kanila. Sa pagkatinuod, aron molahutay sa pag-ingong dili sa buhat nga daotan sa tanang dagway niini, gikinahanglan nato ang espiritu ni Jehova sama kanila. Dagayang ihatag ni Jehova kanato ang iyang espiritu kon kita sinserong mangayo niini, magtuon sa iyang Pulong, ug regular nga motambong sa Kristohanong mga tigom.​—Salmo 119:105; Lucas 11:13; Hebreohanon 10:24, 25.

Si Timothy, nga gihisgotan sa sinugdanan, nalipay nga wala niya pasagdi ang iyang espirituwal nga mga panginahanglan. Ang batan-ong empleyada, nga nakadungog sa iyang pagpakigsulti sa iyang kauban sa trabaho ug sayop nga nadani sa kaputli ni Timothy, sa ulahi hilom nga nagdapit kang Timothy ngadto sa iyang balay sa dihang milakaw ang iyang bana. Mibalibad si Timothy. Wala dayon mabugnaw, siya nangimbitar sa daghang okasyon, sama sa asawa ni Potipar. Sa kalig-on apan sa kamaluloton si Timothy miingong dili sa matag higayon. Gisangyawan pa gani niyag maayo kining bayhana sa Pulong sa Diyos. Dulot nga mapasalamaton kang Jehova sa paghatag kaniyag moral nga kalig-on sa pag-ingong dili, si Timothy sa pagkakaron malipayong naminyo ngadto sa usa ka matahom nga isigka-Kristohanon. Sa pagkatinuod, panalanginan ug palig-onon ni Jehova ang tanang buot magmentinar sa ilang Kristohanong integridad pinaagi sa pag-ingong dili sa buhat nga daotan.​—Salmo 1:1-3.