Kinabuhi sa Kapanahonan sa Bibliya—Ang Mag-uuma

“[Si Jesus] miingon sa iyang mga tinun-an: ‘Oo, dako ang alanihon, apan diyutay ra ang mga mamumuo. Busa, pangamuyo kamo sa Agalon sa pagpangani nga magpadalag mga mamumuo ngadto sa iyang pagpangani.’”—MATEO 9:37, 38.

SI Jesus sagad mogamit sa mga pamaagi ug galamiton sa pagpanguma sa pag-ilustrar sa hinungdanong mga pagtulon-an. (Mateo 11:28-30; Marcos 4:3-9; Lucas 13:6-9) Ngano? Tungod kay siya nagpuyo sa katilingban sa mga mag-uuma. Daghan sa iyang mamiminaw nagsunod sa mga pamaagi sa pagpanguma nga wala mausab latas sa kasiglohan. Ilang nasabtan ang iyang paghisgot sa adlaw-adlawng kalihokan. Siya nakasabot sa ilang kahimtang, ug sila natandog sa iyang gipanudlo.—Mateo 7:28.

Mas masabtan nato ang mga ilustrasyon ni Jesus ug ang ubang asoy sa Bibliya kon duna tay nahibaloan bahin sa mag-uuma sa unang siglo—ang iyang gipananom, galamiton, ug mga problemang giatubang.

Handurawa ang usa ka mag-uuma nga nagpaingon sa iyang uma. Basaha ang mga teksto, ug tan-awa kon unsay imong makat-onan.

Panahon sa Pagtanom

Ang mag-uuma, nga nagtabon sa iyang mata aron dili masulawan sa adlaw, mibarog sa iyang pultahan ug mihanggab sa umogong hangin. Ang yuta nga napagba sa adlaw mihumok na tungod sa ulan. Panahon na sa pagdaro. Gipas-an niya ang gaan nga darong gama sa kahoy ug mipaingon sa uma.

Didto, giyugohan niya ang duha ka baka ug gitugsok kini aron molihok. Ang puthawng tumoy sa punta sa daro midulot sa batoong yuta. Dili bugwalon niini ang yuta kondili igo rang tudlingan (1). Ang mag-uuma naningkamot nga matul-id ang tudling—dili gayod siya molingi aron dili kini mahiwi. (Lucas 9:62) Kinahanglang dili siya molapas sa utlanan ug lukpon niya ang iyang gamayng luna.

Ang uma, nga natudlingan na, puwede nang tamnan. Dala ang usa ka puyong sebada diha sa usa ka kamot, isabwag sa iyang pikas kamot ang bililhong mga binhi (2). May nabantok nga mga agianan latas sa uma, busa seguroon niyang ang mga binhi mahulog sa “maayong yuta.”—Lucas 8:5, 8.

Humag pugas, ang yuta karason. Gipaguyod sa mga baka ang tunokong mga sanga latas sa uma. Ang mga langgam nag-iyagak ug nagsakmit sa mga binhi una kini matabonig yuta. Sa ulahi, ang mag-uuma naggamit ug piko (3) aron mohumok ang yuta ug maibot ang mga sagbot nga makatuok sa mga turok sa dili pa kini mogulang.—Mateo 13:7.

Panahon sa Pag-ani

Nanglabay ang mga bulan. Mibusdak ang ulan. Niining higayona, ang mga uhay sa hinog nga sebada nagtabyogtabyog ilalom sa kainit sa adlaw, mao nga ang uma puting tan-awon.—Juan 4:35.

Sa ting-ani, ang mga mag-uuma ug ang ilang pamilya puliki kaayo. Gigunitan sa mag-aani ang mga punoan sa sebada sa walang kamot ug gigalab kini sa tuong kamot (4). Gitigom sa uban ang inani, gibangan kini (5), gikarga diha sa mga asno o sa karomata (6), ug gidala ngadto sa giokanan sa balangay.

Ang adlaw sanag kaayo, samag puting lungag taliwala sa asul nga kalangitan. Ang pamilya mipahulayg kadiyot ilalom sa kahoyng igos. Sila nagkinataw-anay ug nag-estoryahay ug ilang gisalohan ang tinapay, sinangag nga lugas, olibo, pinaugang igos, ug pasas. Dayon nanginom silag tubig nga gikan sa tubod.—Deuteronomio 8:7.

Sa sikbit nga uma, gitigom sa mga tighagdaw ang nahibiling mga lugas (7). Ang pipila mga kabos ug walay kaugalingong yuta.—Deuteronomio 24:19-21.

Dayon, didto sa giokanan, gikatag sa mag-uuma ang mga binangan diha sa taas, bantok nga salog. Giguyod sa mga baka ang bug-at nga balsa, nga naglibot-libot (8). (Deuteronomio 25:4) Ang hait nga mga bato ug puthaw nga gibutang sa ilalom sa balsa nagtangtang sa mga lugas gikan sa uhay.

Ang mag-uuma nagpaabot sa gabii sa dihang mohuros na ang hangin. (Ruth 3:2) Pagkakilumkilom, gigamit sa mag-uuma ang kahoy nga kahig, o “igpapalid nga pala” (9), sa pag-itsa sa mga giniok ngadto sa hangin. (Mateo 3:12) Ang bug-at nga lugas nahulog sa salog—ang mas gaan nga tahop napalid. Gibalikbalik niya kana hangtod nahilain ang tanang lugas.

Pagsidlak sa adlaw, ang asawa sa mag-uuma ug ang mga anak nga babaye nagsugod pag-ayag (10). Ilang giyugyog ang ayagan nga punog lugas ug graba. Ang sebada nahulog sa alat, ug ang mga hugaw gisalibay. Ang ani abunda kaayo. Ilang gipondo ang sobrang lugas diha sa mga tibod (11). Ang uban ilang gipondo sa kinalot nga mga gahong.

Ibabaw sa giokanan, ang mag-uuma mituyhad, ug iyang gituy-od ang nanghawoy niyang kaunoran, ug gianinaw ang mga uma palibot sa balangay. Nalipay siyang nagtan-aw sa nibrawon nga mga uma nga punog uhot—pamatuod sa daghang adlaw nga hagong pagtrabaho. Nakita niya ang mga mamumuo nga nag-atiman sa mga parasan ug mga punoan sa olibo, granada, ug igos. Sa unahan, ang usa ka silingan mitimbaya pinaagig pagwarawara sa kamot samtang nagbugwal sa iyang gamayng tanaman. Gitamnan niya kinig pepino, lentihas, bitsuwelas, puerro, gisantes, ug sibuyas. Ang mag-uuma mihangad sa langit, ug mitanyag ug mubo, kinasingkasing nga pag-ampo, nga nagpasalamat sa Diyos sa Iyang maayong mga gasa.—Salmo 65:9-11.

[Mga hulagway sa panid 28-30]

(Tan-awa ang publikasyon)