Hain ang mga Patay?

“ANG yuta maoy usa ka tiyanggihan; ang langit maoy atong pinuy-anan,” nagkanayon ang usa ka panultihon sa Yoruba sa Kasadpang Aprika. Kini nga ideya gipalanog sa daghang relihiyon. Kini naghatag ug ideya nga ang yuta maoy sama sa usa ka tiyanggihan nga atong adtoan sa makadiyut ug dayon mobiya. Sumala niining pagtuoha, inigkamatay kita moadto sa langit, ang atong tinuod nga pinuy-anan.

Tinuod nga ang Bibliya nagtudlo nga ang pipila moadto sa langit. Gisultihan ni Jesu-Kristo ang iyang matinumanong mga apostol: “Sa balay sa akong Amahan adunay daghang puy-anan. . . . Ako molakaw aron sa pag-andam ug dapit alang kaninyo. Usab, kon ako molakaw ug mag-andam ug dapit alang kaninyo, ako moanhi pag-usab ug pagadawaton kamo ngadto sa akong kaugalingon, aron nga kon asa ako kamo usab maatua.”​—Juan 14:2, 3.

Ang mga pulong ni Jesus wala magkahulogan nga ang tanang maayong mga tawo moadto sa langit o nga ang langit maoy pinuy-anan sa tawo. Ang pipila dalhon sa langit maylabot sa pagmando ibabaw sa yuta. Si Jehova nga Diyos nahibalo nga ang tawhanong mga kagamhanan dili gayod magmalamposon sa pagdumala sa mga kalihokan sa yuta. Busa, naghikay siya alang sa usa ka langitnong kagamhanan, o Gingharian, nga sa kataposan magmando sa yuta ug himoon kini nga usa ka Paraiso nga maoy iyang orihinal nga katuyoan. (Mateo 6:9, 10) Si Jesus mao ang Hari sa Gingharian sa Diyos. (Daniel 7:13, 14) Ang uban pagapilion gikan sa katawhan aron magmando uban kaniya. Gitagna sa Bibliya nga kadtong pagadalhon sa langit mahimong “usa ka gingharian ug mga saserdote ngadto sa atong Diyos” ug “magmando ingong mga hari ibabaw sa yuta.”​—Pinadayag 5:10.

Kinsay Moadto sa Langit?

Sa pagpalandong sa dakong responsibilidad nga huptan niining langitnong mga magmamando, dili ikahibulong nga kinahanglang makab-ot nila ang higpit nga mga kinahanglanon. Kadtong kinsa moadto sa langit kinahanglang adunay tukmang kahibalo bahin kang Jehova ug kinahanglang magasugot kaniya. (Juan 17:3; Roma 6:17, 18) Sila gipangayoan nga magpakitag pagtuo sa halad lukat ni Jesu-Kristo. (Juan 3:16) Apan, daghan pa ang nalangkit. Sila kinahanglang pagatawgon ug pagapilion sa Diyos pinaagi sa iyang Anak. (2 Timoteo 1:9, 10; 1 Pedro 2:9) Dugang pa, sila kinahanglang bawtismadong mga Kristohanon kinsa “gipanganak pag-usab,” gianak pinaagi sa balaang espiritu sa Diyos. (Juan 1:12, 13; 3:3-6) Kinahanglang huptan usab nila ang pagkamaunongon ngadto sa Diyos hangtod sa kamatayon.​—2 Timoteo 2:11-13; Pinadayag 2:10.

Ang dimaihap minilyong mga tawo nga nabuhi ug namatay wala makakab-ot niini nga mga kinahanglanon. Daghan ang diyutay lamang ug higayon sa pagkat-on mahitungod sa matuod nga Diyos. Ang uban wala gayod makabasa sa Bibliya ug may diyutay o walay kahibalo mahitungod kang Jesu-Kristo. Bisan taliwala sa matuod nga mga Kristohanon sa yuta karong adlawa, diyutay lamang ang gipili sa Diyos alang sa langitnong kinabuhi.

Busa, ang gidaghanon niadtong kinsa moadto sa langit maoy diyutay lamang. Gihisgotan kini sila ni Jesus ingong “gamayng panon.” (Lucas 12:32) Sa ulahi, kini gibutyag ngadto kang apostol Juan nga kadtong “gipalit gikan sa yuta” aron magmando uban ni Kristo sa langit may gidaghanong 144,000 lamang. (Pinadayag 14:1, 3; 20:6) Kon itandi uban sa binilyong mga tawo nga nabuhi sa yuta, tinuod nga gamay ra gayod kana nga gidaghanon.

Kadtong Kinsa Dili Moadto sa Langit

Unsay dangatan niadtong kinsa dili moadto sa langit? Sila ba mag-antos sa usa ka dapit sa walay kataposang pagsakit, ingon sa gitudlo sa ubang mga relihiyon? Siyempre dili, kay si Jehova maoy usa ka Diyos sa gugma. Dili ilabay sa mahigugmaong mga ginikanan ang ilang mga anak ngadto sa kalayo, ug si Jehova dili mosakit sa mga tawo niining paagiha.​—1 Juan 4:8.

Ang palaaboton alang sa kinabag-an niadtong kinsa namatay mao ang pagkabanhaw ngadto sa usa ka yutan-ong paraiso. Ang Bibliya nag-ingon nga gilalang ni Jehova ang yuta “aron pagapuy-an.” (Isaias 45:18) Ang salmista miingon: “Mahitungod sa mga langit, ang mga langit iya ni Jehova, apan gihatag niya ang yuta alang sa mga anak sa mga tawo.” (Salmo 115:16) Ang yuta, dili ang langit, ang mahimong permanenteng pinuy-anan sa katawhan.

Si Jesus mitagna: “Ang takna nagasingabot diin kadtong tanan nga anaa sa handomanang mga lubnganan makadungog sa iyang tingog [tingog ni Jesus, ang “Anak sa tawo”] ug managpanggula.” (Juan 5:27-29) Ang Kristohanong si apostol Pablo nagpamatuod: “Ako adunay paglaom ngadto sa Diyos . . . nga aduna unyay pagkabanhaw sa mga matarong ug sa mga dili-matarong.” (Buhat 24:15) Diha sa sakitanang estaka, gisaaran ni Jesus ang usa ka naghinulsol nga mamumuhat ug daotan ug kinabuhi pinaagi sa pagkabanhaw ngadto sa usa ka yutan-ong paraiso.​—Lucas 23:43.

Apan, komosta ang presenteng kahimtang sa mga patay kinsa pagabanhawon ngadto sa kinabuhi sa yuta? Usa ka hitabo sa ministeryo ni Jesus motabang sa pagtubag niini nga pangutana. Ang iyang higalang si Lazaro namatay. Una pa miadto si Jesus sa pagbanhaw kaniya, Iyang gisultihan ang Iyang mga tinun-an: “Si Lazaro nga atong higala mipahulay, apan ako mopanaw didto aron pukawon siya gikan sa pagkatulog.” (Juan 11:11) Busa gitandi ni Jesus ang kamatayon sa pagkatulog, usa ka paghinanok nga walay mga damgo.

Pagkatulog Diha sa Kamatayon

Ang ubang kasulatan nagkauyon niini nga ideya bahin sa pagkatulog diha sa kamatayon. Kini wala magtudlo nga ang mga tawo adunay dili-mamatay nga kalag nga mobalhin ngadto sa kalibotan sa espiritu inigkamatay. Hinunoa, ang Bibliya nag-ingon: “Ang mga patay . . . walay kahibalo sa bisan unsa . . . Ang ilang gugma ug ilang pagdumot ug ilang kasina nawagtang na . . . Walay buluhaton ni lalang ni kahibalo ni kaalam sa Sheol [ang lubnganan], ang dapit nga imong pagaadtoan.” (Ecclesiastes 9:5, 6, 10) Dugang pa, ang salmista nag-ingon nga ang tawo “mobalik sa iyang yuta; nianang adlawa ang iyang mga hunahuna mahanaw.”​—Salmo 146:4.

Kini nga mga kasulatan nagpatin-aw nga kadtong natulog diha sa kamatayon dili makakita o makadungog kanato. Sila dili makahimo sa paghatag ug bendisyon o kadaot. Sila wala sa langit, ni sila nagapuyo sa usa ka komunidad sa mga katigulangan. Sila walay kinabuhi, wala maglungtad.

Sa tinudlo nga panahon sa Diyos, kadtong natulog karon diha sa kamatayon ug kinsa anaa sa iyang panumdoman mahigmata ngadto sa kinabuhi diha sa usa ka paraisong yuta. Kini maoy usa ka yuta unya nga nahinloan na sa polusyon, sa mga kagubot, ug sa mga problema nga ginaagoman karon sa katawhan. Pagkamalipayong panahon unya kana! Niana nga Paraiso sila makabatog palaaboton nga mabuhing walay kataposan, kay ang Salmo 37:29 nagapasalig kanato: “Ang mga matarong mismo magapanunod sa yuta, ug sila magapuyo sa ibabaw niini sa walay kataposan.”

[Kahon sa panid 6, 7]

MIHUNONG AKO PAGSIMBA SA MGA PATAY

“Sa bata pa ako, gitabangan nako ang akong papa sa iyang naandang mga paghalad sa iyang namatay nga amahan. Sa usa ka okasyon sa dihang naulian ang akong papa sa iyang grabeng sakit, gisugo siya sa mananagna nga agig apresasyon sa iyang pagkaayo kinahanglang maghalad siyag usa ka kanding, mga ubi, mga kola nut, ug bino ngadto sa iyang namatayng amahan. Ang akong amahan gitambagan usab nga mangaliyupo sa iyang namatay nga mga katigulangan aron mapugngan ang dugang sakit ug kadaot.

“Gipalit sa akong mama ang mga gikinahanglan sa paghalad, nga pagahimoon diha sa lubong sa akong apohang lalaki. Ang lubong anaa ra sa tapad sa among balay, nga uyon sa lokal nga kustombre.

“Ang mga higala, mga paryente, ug mga silingan gidapit sa pagtambong sa paghalad. Ang akong papa, nga ambongan kaayog pamiste nga haom sa okasyon, naglingkod sa usa ka lingkoranan nga nag-atubang sa alampoanan nga may daghang kalabera sa mga kanding nga naglinya nga gigamit sa nangaging mga halad. Ang akong trabaho mao ang pagbubo sa bino gikan sa botelya diha sa gamayng pitsil, nga akong gitunol ngadto sa akong amahan. Dayon, iyang gibubo kini sa yuta sa paghalad. Gitawag sa akong papa sa tulo ka higayon ang ngalan sa iyang amahan ug nag-ampo kaniya nga luwason siya gikan sa umaabot nga kadaot.

“Ang mga kola nut gihalad, ug usa ka laking karnero giihaw, gilat-an, ug gikaon sa tanang mitambong. Miapil akog kaon ug misayaw duyog sa pagkanta ug pagbasal sa mga tambol. Ang akong papa misayaw sa maanindot ug sa maabtikon, bisag imong makita nga siya tigulang na. Sa matag karon ug unya siya nag-ampo sa iyang mga katigulangan nga bendisyonan ang tanang mitambong, samtang ang mga tawo, lakip kanako, mitubag ug Ise, nga nagkahulogang ‘Hinaot unta.’ Nagtan-aw ako sa akong papa nga may dakong kaikag ug pagdayeg ug nangandoy sa adlaw nga ako magkaedad na aron sa paghimog mga halad alang sa patay nga mga katigulangan.

“Bisan pa sa daghang halad nga gitanyag, ang pakigdait maikyason gihapon sa pamilya. Samtang tulo pa ang buhing anak nga lalaki sa akong inahan, walay usa sa tulo ka babaye nga iyang gipanganak ang nabuhig dugay; ang tanan namatay nga bata pa. Sa dihang nagmabdos pag-usab ang akong inahan, ang akong papa mihimog maluhong mga paghalad aron ang bata ipakatawong luwas.

“Si Mama nanganak ug laing babaye. Sa milabay ang duha ka tuig ang bata nagkasakit ug namatay. Gikonsulta sa akong papa ang mananagna, kinsa miingon nga ang usa ka kaaway maoy nakaingon sa kamatayon. Ang mananagna nag-ingon nga aron ang ‘kalag’ sa bata makapanimalos, ang nagbaga nga kahoy, usa ka botelyang bino, ug usa ka itoy maoy gikinahanglan sa halad. Ang nagbaga nga kahoy ibutang diha sa lubong, ang bino ibubo sa lubong, ug ang itoy ilubong nga buhi tapad sa lubong. Kini gituohan nga magpukaw sa kalag sa namatay nga batang babaye aron mapanimaslan ang iyang kamatayon.

“Gidala ko ang botelya sa bino ug ang nagbagang kahoy ngadto sa lubong, ug ang akong papa ang nagdala sa itoy, nga iyang gilubong sumala sa mga sugo sa mananagna. Nagtuo kaming tanan nga sulod sa pito ka adlaw ang kalag sa namatay nga batang babaye mopatay sa tawo nga nakaingon sa iyang ahat nga kamatayon. Duha ka bulan ang milabay, ug walay kamatayon ang gitaho sa kasilinganan. Ako nalugda.

“Ako 18 anyos niadtong panahona. Wala magdugay human niadto nahibalag ko ang mga Saksi ni Jehova, kinsa nagpakita kanako gikan sa Kasulatan nga ang mga patay dili makahimog maayo ni daotan sa mga buhi. Samtang ang kahibalo sa Pulong sa Diyos nakagamot sa akong kasingkasing, gisultihan ko ang akong amahan nga dili na ako makauban kaniya sa paghimog mga halad sa mga patay. Sa sinugdan siya nasuko kanako tungod sa pagtalikod ko kaniya, ingon sa iyang gisulti. Apan sa dihang iyang nakita nga dili gayod nako buot nga isalikway ang akong bag-ong nakaplagang pagtuo, wala na siya mosupak sa akong pagsimba kang Jehova.

“Niadtong Abril 18, 1948, gisimbolohan ko ang akong pagpahinungod pinaagi sa bawtismo sa tubig. Sukad niadto, ako nagpadayon sa pag-alagad kang Jehova uban ang dakong kangaya ug katagbawan, nga nagatabang sa uban nga mahigawas gikan sa pagsimba sa patayng mga katigulangan, kinsa dili gayod makatabang kanato ni makadaot kanato.”​—Tinampo ni J. B. Omiegbe, Benin City, Nigeria.

[Hulagway sa panid 7]

Aduna unyay dakong kalipay sa dihang ang mga patay pagabanhawon diha sa usa ka paraisong yuta