Ang Shroud sa Turin—Panapton sa Paglubong ni Jesus?

SINULAT SA KORESPONSAL SA PAGMATA! SA ITALYA

Gikan sa Abril 18 hangtod sa Hunyo 14, 1998, ang shroud, o panapton, nga gikaingong maoy gilimin sa lawas ni Jesus sa Nasaret human sa iyang kamatayon gipasundayag sa Italya diha sa Katedral sa San Giovanni Battista, sa Turin. Gitipigan kadto diha sa usa ka dili-masudlag hangin, dili-madutlag bala nga bildong sudlanan nga punog gas nga walay reaksiyon uban sa laing gas. Didto kana gihuptan ilalom sa dili-mag-usab-usab nga mga kahimtang sa klima.

MOAGI ang mga bisita atubangan sa maayo kaayong pagkapanalipod nga shroud diha sa tulo ka latayan nga lainlain ang gihabogon. Kini ang nagpaarang sa tanan nga makakita pag-ayo. Gilimitehan ang mga pagduaw hangtod sa duha ka minuto ug makaduaw lamang pinaagi sa pagpareserba. May mibati ug hilabihang kalipay, may namalandong nga nanglugmaw ang mga luha, ug ang uban nag-usisa lamang. Dihay gikataho nga mga 2.5 ka milyong bisita.

“Unsay kahulogan sa shroud alang kanimo?” mao ang kanunayng gisuknang pangutana. Alang ni bisan kinsa nga mahiligon sa paghisgot ug relihiyon, ang okasyon mitaganag kahigayonan sa pagsusi pag-ayo sa maong ulohan ug sa pagbasa pag-usab sa mga panid sa Bibliya nga naghisgot sa paglubong ni Jesus.​—Tan-awa ang kahon sa mosunod nga panid.

Ang shroud maoy usa ka linong panapton nga may gitas-ong 436 sentimetros ug may gilapdong 110 sentimetros nga may lakra sa lawas sa usa ka tawo kinsa, giangkon nga, nakasinatig mabangis nga kamatayon. Apan ang pangutana mao, Kini bang Shroud sa Turin mao ang gigamit sa paglimin sa lawas ni Jesus kapin sa 19 ka siglo kanhi?

Mga Hitabo sa Kasaysayan

“Walay ebidensiya sa shroud niadtong unang mga siglo sa Kristohanong panahon,” nag-ingon ang New Catholic Encyclopedia. Sa 544 K.P., ang usa ka dagway nga gituohang dili binuhat sa mga kamot sa tawo nakita sa Edessa, usa ka dapit sa modernong-adlaw nga Turkey. Ang dagway gikaingon nga larawan sa nawong ni Jesus. Sa 944 K.P., giangkon nga ang dagway atua sa Constantinople. Bisan pa niana, kadaghanang mga magsusulat sa kasaysayan dili motuo nga kini mao ang nailhan karon ingong ang Shroud sa Turin.

Sa Pransiya, panahon sa ika-14ng siglo, usa ka shroud ang gipanag-iya ni Geoffroi de Charny. Sa 1453, ang pagpanag-iya niana gipasa kang Louis, Duke sa Savoy, kinsa nagbalhin niana ngadto sa usa ka simbahan sa Chambéry, ang kaulohan sa Savoyard. Gikan didto, sa 1578, si Emmanuel Philibert nagdala niana sa Turin.

Nagkadaiyang mga Hunahuna

Sa 1988 ang arsobispo niadto sa Turin, si Anastasio Ballestrero, nagpausisa sa Shroud sa Turin pinaagig radiocarbon nga pagpetsa aron matino ang edad niana. Ang mga pagsusi, nga gidumala sa tulo ka inilang mga laboratoryo sa Switzerland, Inglaterra, ug sa Tinipong Bansa, nagbutyag nga kadto maoy panahon sa Edad Medya, busa naglungtad sa usa ka yugto dugay na human sa kamatayon ni Kristo. Gidawat ni Ballestrero ang hukom, nga nagdeklarar diha sa usa ka opisyal nga pahayag: “Sa pagpiyal sa pagtimbangtimbang niining mga resulta ngadto sa siyensiya, ang simbahan nagpahayag pag-usab sa pagtahod ug pagsimba niini alang niining talamdong imahen ni Kristo, nga nagpabiling usa ka butang nga gihatagan ug debosyon sa mga matinumanon.”

Ang presenteng arsobispo, si Giovanni Saldarini, mipahayag: “Dili kita makaingon nga ang dagway maoy dagway ni Kristo nga gikanaog gikan sa krus.” Apan, sa samang panahon, siya mipahayag: “Walay duhaduha nga ang magtutuo makakita sa maong lakra sa dagway sa tawo nga gihubit sa mga Ebanghelyo.” Sa Mayo 24, 1998, samtang ang shroud ginapasundayag, si Papa Juan Paulo II nagtawag sa dagway nga “ang lakra nga nabilin sa gisakit nga lawas sa Usa nga Gilansang.”

Ingon sa makita, adunay lig-ong ebidensiya batok sa Shroud sa Turin nga maoy panapton nga gilimin sa paglubong ni Jesus. Apan komosta kon mao gayod kana? Angay bang simbahon sa usang buot motuman sa mga pagtulon-an sa Bibliya ang maong panapton?

Tagda ang ikaduha sa Napulo ka Sugo, nga nag-ingon, sumala sa usa ka Romano Katolikong hubad sa Bibliya: “Dili ka gayod magbuhat alang sa imong kaugalingon ug usa ka linilok nga larawan o usa ka dagway nga sama sa bisan unsa nga anaa sa langit sa itaas o anaa sa yuta sa ubos o anaa sa mga tubig ilalom sa yuta. Dili ka gayod magyukbo kanila.” (Exodo 20:4, 5, New Jerusalem Bible) Sa pagkamatuod, ang matuod nga mga Kristohanon mamati sa mga pulong ni apostol Pablo: “Nagalakaw kita pinaagi sa pagtuo, dili pinaagi sa panan-aw.”​—2 Corinto 5:7; 1 Juan 5:21.

[Kahon sa panid 24]

Ang Shroud ug ang mga Asoy sa Ebanghelyo

Ang mga magsusulat sa Ebanghelyo nag-ingon nga ang lawas ni Jesus, human kuhaa gikan sa estaka ni Jose sa Arimatea, giliminan “sa hinlo pino nga lino.” (Mateo 27:57-​61; Marcos 15:42-​47; Lucas 23:50-​56) Si apostol Juan midugang: “Si Nicodemo usab . . . miadto nga nagdala ug usa ka rolyo nga mirra ug aloe, mga usa ka gatos ka libra niini. Busa ilang gikuha ang lawas ni Jesus ug gibugkosan kini ug mga bendahe nga may mga yerbang-paalimyon, sumala sa nabatasan sa mga Judio sa pagpangandam alang sa lubong.”​—Juan 19:39-42.

Nabatasan na sa mga Judio nga hugasan ang patay ug dayon gamiton ang mga lana ug mga yerbang-paalimyon sa pagdihog sa patay. (Mateo 26:12; Buhat 9:​37) Sa pagkabuntag human sa Igpapahulay, ang mga babayeng higala ni Jesus nagtinguha sa pagkompleto sa pag-andam sa iyang lawas, nga gipahiluna na sa lubnganan. Apan, sa dihang sila miabot uban sa ilang ‘mga yerbang-paalimyon aron ihiso kaniya,’ ang lawas ni Jesus wala na sa lubnganan!​—Marcos 16:​1-6; Lucas 24:​1-3.

Unsay nakaplagan ni Pedro sa dihang siya miabot wala madugay human niadto ug misulod sa lubnganan? Ang nakasaksi nga si Juan mitaho: “Iyang nakita ang mga bendahe nga nahimutang didto, usab ang panapton nga gibutang sa iyang ulo wala mahimutang uban sa mga bendahe apan nahilain nga linukot diha sa usa ka dapit.” (Juan 20:​6, 7) Matikdi nga walay gihisgotang pinong lino​—ang mga bendahe lamang ug ang purong sa ulo. Sanglit ginganlan ni Juan ang mga bendahe ug ang purong sa ulo, dili ba lagmit unta kaayong hisgotan niya ang pinong lino, o shroud, kon kini atua pa didto?

Dugang pa, hunahunaa kini: Kon ang mga panapton nga gigamit sa paglubong ni Jesus adunay dagway niya diha niana, dili kaha kadto mamatikdan ug mahimong usa ka dugokan sa panaghisgot? Bisan pa niana, gawas sa anaa sa mga Ebanghelyo, bug-os nga nagpakahilom ang Bibliya mahitungod sa mga panapton nga gigamit sa paglubong.

Bisan ang nag-angkong Kristohanong mga magsusulat sa ikatulo ug ikaupat nga mga siglo, nga daghan kanila misulat mahitungod sa daghan kaayong gitawag nga mga milagro may kalabotan sa daghang relikya, wala maghisgot sa paglungtad sa usa ka shroud nga adunay dagway ni Jesus. Lisod kining masabtan, sanglit ang ika-15 ug ika-16 nga siglong mga tumatan-aw, sumala sa Heswitang eskolar nga si Herbert Thurston, “naghubit sa mga lakra diha sa shroud nga tin-aw kaayo sa detalye ug kolor nga lagmit bag-o pa gayod kining gibuhat.”

[Picture Credit Line sa panid 23]

David Lees/©Corbis