Ang Kristohanong Hunahuna sa mga Imahen

“KAMO mibulag sa pagsimbag diyosdiyos . . . ug nahimong mga alagad sa matuod, buhi nga Diyos,” misulat si apostol Pablo ngadto sa mga Kristohanon sa Tesalonica. (1 Tesalonica 1:9a) Oo, daghang unang mga Kristohanon sa usa ka panahon maoy pagano nga mga tigsimbag diyosdiyos. (1 Corinto 6:9-11) Apan sa pagkahimong mga Kristohanon, gihunong na nila ang idolatrosong mga buhat.

Hinuon, ang pagyukbo sa atubangan sa mga idolo kasagaran kaayo nga ang mga Kristohanon gibiaybiay kay sila wala mogamit ug mga imahen. Ang pila ka pagano nagbutangbutang pa gani nga sila mga ateyista! Nan, sa unsang paagi ang pagpasidungog sa mga imahen sa ulahi nahimong kaylap kaayo sa Kakristiyanohan?

Mga Imahen sa Kakristiyanohan—Diin Gikan?

Daghang paganong mga buhat gipailaila taliwala sa “mga Kristohanon” tapos sa giingong pagkakombertir sa Romanong emperador nga si Constantino. “Sukad sa mga adlaw ni Constantino,” nag-ingon ang historyano sa relihiyon si Edwyn Bevan diha sa iyang librong Holy Images, “ang paggamit sa Krus ingong usa ka simbolo sa tibuok Kristohanong kalibotan nahimong kasagaran ug sa wala madugay ang mga matang sa pagsimba gitumong niana.” Kadto naghatag dalan sa ubang matang sa pagsimba sa imahen. Ang samang basahon nag-ingon: “Mopatim-awng posible nga sa wala pa ang pagsimba sa mga larawan ug mga imahen nakasulod na ang batasan sa pagsimba sa simbolo sa Krus, nga sa kaugalingon . . . dili hikaplagan diha sa Kristohanong mga monyumento o relihiyosong mga butang sa arte sa wala pa ihatag ni Constantino ang sulundan diha sa labarum [militaryong estandarte nga gisukipan sa usa ka krus].”

Mipadayon ang maong kaugmaran. Sa ikawalong siglo K.P., si John of Damascus, nga giisip nga usa ka “santos” sa Romano Katoliko ug Sidlakanhon Ortodoksong mga iglesya, misulat: “Samtang gipukan sa balaang mga Amahan ang mga templo ug mga halaran sa mga yawa, ug gipatindog puli kanila ang mga halaran diha sa mga ngalan sa mga Santos ug among gisimba sila, ilang gipukan usab ang mga imahen sa mga yawa, ug puli niana gipatindog ang mga imahen ni Kristo, ug sa Inahan sa Diyos, ug sa mga Santos.”

Niini, si Thomas Aquinas, ang Romano Katolikong “santos” sa ika-13ng siglo, midugang: “Ang samang pagsimba angay ipasundayag ngadto sa usa ka imahen ni Kristo ug ngadto kang Kristo Mismo . . . Ang Krus gisimba uban sa samang pagsimba kang Kristo, nga mao, uban ang pagsimba sa latria [Katolikong kahubitan sa kinatas-ang matang sa pagsimba], ug tungod niana kami nagasangpit ug nagapangaliya sa Krus sama sa ginahimo namo sa gilansang sa Krus Mismo.”

Si Aquinas giisip gihapong usa ka dakong magtatampo sa doktrinang “pagsimba sa mga imahen.” Sumala sa New Catholic Encyclopedia, ang “pagsimba sa mga imahen” naghulat kaniya “aron hikaplagan ang labing bug-os nga katin-awan niini.” Bisan pa niana, tin-aw nga ang “Kristohanong” pagsimbag imahen mipuli lamang sa paganong pagsimbag imahen.

Pagpakamatarong sa Paggamit sa mga Imahen

Daghan karong adlawa nga nagasimbag mga imahen mosupak nga tawgon nga mga magsisimba sa imahen. Hinuon, dili bag-o ang ilang pagsupak sa maong pagtawag. Sa ikaupat nga siglo, ang giingong si Saint Augustine o San Agustin nagbiaybiay sa mga pangatarongan sa tigsimbag-idolo nga mga dili-Kristohanon, nga nag-ingon: “Adunay usa ka malalison nga sa iyang kaugalingon daw maalamon, ug miingon, Ako wala magsimba nianang bato, o nianang imahen nga dili maalamon; . . . Ako wala magsimba niining imahena; apan akong ginamahal kon unsay akong makita, ug nagaalagad kaniya si kinsa dili nako makita.” Sa laing mga pulong, sila nag-angkon nga nagasimba lamang sa dili-makitang persona nga gihawasan sa ilang mga idolo. “Pinaagi sa paghatag sa maong asoy bahin sa ilang mga imahen,” si Augustine midugang, “sa ilang kaugalingon sila daw takos nga mga malalison, kay sila wala magsimbag mga idolo, ug bisan pa niana nagasimba sa mga yawa.”—Expositions on the Book of Psalms ni Augustine, Psalm xcvii 9.

Bisan pag ang Romano Katolikong mga teologo daling mosaway sa pagsimbag diyosdiyos sa mga pagano, kon bahin sa kaugalingon nilang paggamit ug mga imahen, kadaghanan sila mogamit sa mismong mga pagpakamatarong nga gigamit sa giingong pagano. Pananglitan, bahin sa mga imahen ni Kristo, Maria, ug sa “mga santos,” ang ika-16 nga siglong Konsilyo sa Trent nagpahayag: “Ang nahiangay nga pasidungog ug pagsimba igahatag kanila; dili, hinuon nga ang bisan unsang pagkabalaan o maayong kinaiya gituohan nga anaa kanila nga tungod niana sila pagasimbahon.” Aw, nan, nganong sila ginasimba? “Kay ang pasidungog nga gipakita kanila,” nagpatin-aw ang konsilyo, “gitumong ngadto sa mga sulundan nga ilang gihawasan, mao nga pinaagi sa mga imahen nga atong gihalokan ug sa atubangan niana kita nagatukas sa mga tabon sa atong ulo ug nagayukbo sa atong kaugalingon, kita nagadayeg kang Kristo ug nagasimba sa mga santos, kansang dagway ilang nabatonan.”

Niining adlawa ang Romano Katolikong Iglesya nagapadayon sa pagpakamatarong sa idolatriya pinasukad sa samang mga hinungdan: nga ang mga imahen mao lamay paagi sa pagtumong sa pagtagad diha sa langitnong usa nga gihawasan nila ug ang maayong kinaiya o gahom wala diha sa mga imahen. Ugaling, sa unsang gidak-on kini matuod sa aktuwal nga buhat? Ang tanang nagagamit sa mga imahen nagtuo ba nga ‘walay pagkabalaan o maayong kinaiya diha kanila’?

Mga Imahen—Ang Punto de Vista sa Magsisimba

Sa Seville, Espanya, ang usa ka panatikong panag-indig nagalungtad tali sa mga sumusunod sa Birhen la Macarena ug sa Birhen de la Esperanza. Sa Chartres Cathedral, Pransiya, adunay tulo ka Birhen—Nuestra Senyora del Pilar, Nuestra Senyora del Cripta, ug Nuestra Senyora del “Belle Verriere”—nga ang matag usa may kaugalingon niyang mga dumadapig. Dayag nga ang mga magsisimba kombinsido nga ang ilang imahen sa Madonna sa usa ka paagi labaw sa ubang mga imahen—bisan pag kanang tanang tulo ka imahen nagahawas sa samang persona! Nan, tin-aw nga ang pagsimba gihatag, dili ngadto sa butang gihawasan, kondili ngadto sa mga imahen mismo.

Busa, ang butang gipakamatarong sa Romano Katolikong Iglesya ingong relatibong pagsimba kadaghanan mosangpot nga aktuwal nga pagsimba sa usa ka imahen. Ang teolohikanhong mga pagkamalansison mawalay kapuslanan tungod sa aktuwal nga buhat sa mga siglo.

Unsay Ginaingon sa Bibliya?

Ang pahimangno sa Bibliya nagasupak sa mga teoriya sa mga teologo. Gitin-aw sa Diyos ngadto sa karaang Israel nga ang idolatriya bug-os gisaway. (Exodo 20:4, 5; Deuteronomio 4:15-19) Matuod, gitugotan ang pila ka hulagway, sama sa bitin nga tumbaga nga gibuhat ni Moises. Hinuon, ang pagyukbo aron simbahon kanang mga butanga hugot gidili.—Numeros 21:9; 2 Hari 18:1, 4.

May panahong gisupak sa Israel ang maong pagdili bahin sa idolatriya. Pananglitan, sa Sinai, ang Israel nagbuhat ug bulawang baka alang sa pagsimba. Dako kaayong pasipala nga sila ‘nag-ilis sa himaya sa Diyos sa usa ka hulagway sa usa ka torong baka, usa ka kumakaon sa talamnon’! (Salmo 106:20, NW) Apan sama sa pila ka relihiyonista karong adlawa, sila nag-angkong nagsimba, dili sa torong baka, kondili sa Diyos mismo! “‘Ania ang imong Diyos, Israel,’ sila mipatugbaw ‘nga nagpagawas kanimo gikan sa yuta sa Ehipto!’” (Exodo 32:1-5) Bisan pa niana, wala itugot ni Jehova ang maong “relatibong” pagsimba, ang maong mapagawalong pagbalik sa Ehiptohanong relihiyon. (Buhat 7:39-41) Kadto laktud naglapas sa tugon nga ilang gisudlan sa Sinai, ug kadto nagdala sa Israel sa kapeligrohan nga malaglag.—Exodo 32:9, 10, 30-35; Deuteronomio 4:23.

Ugaling, ngano mang si Jehova nga Diyos kusganong misupak sa mga imahen? Sa usa ka butang, ang mga imahen walay gahom; sila walay kapuslanan. (Deuteronomio 32:21a; Salmo 31:6) Si Jeremias nag-ingon nga sila nahisamag mga tawotawo sa uma, nga walay gininhawa diha kanila. (Jeremias 10:5, 14) Si Isaias samang nagbiaybiay niadtong nagagamit sa usa ka bahin sa usa ka kahoy sa pagdaob alang sa pagluto ug sa laing bahin sa pagbuhat sa usa ka diyos. Nagpasidaan ang propeta nga ang maong mga magsisimbag diyosdiyos “walay nahibaloan, walay nasabtan. Ang ilang mga mata gitaptapan aron sila dili makakita, ang ilang kasingkasing aron sila dili makasabot.”—Isaias 44:13-18.

Ang usa ka grabeng kapeligrohan nga ilabinang nalangkit sa pagsimba sa imahen mao ang posibilidad nga ang imahen magasilbing dapit sa kontak sa mga demonyohanong gahom. Ang salmista miingon mahitungod sa mga Israelinhon: “Kay nag-alagad sa mga diyosdiyos sa mga pagano, sila hinglit-agan sa paghalad sa ilang kaugalingong mga anak lalaki ug mga anak babaye ngadto sa mga demonyo.” (Salmo 106:35-37; itandi ang Levitico 17:7; Deuteronomio 32:17.) Ingong sangpotanan, ang dalan nabuksan alang sa ubang matuotuohon, espiritistikanhong mga buhat. Ang laing pananglitan mao ang iya ni Haring Manases, nga maoy nagbanhaw sa pagsimbag diyosdiyos sa Israel. Busa, “gitukod niya ang mga halaran alang sa bug-os nga laray sa langit sa duha ka sawang sa Templo” ug “nagbuhat sa pagpanagna ug salamangka.”—2 Hari 21:1-6.

Ang Kristohanon Gregong Kasulatan nagpasidaan sa samang mga kapeligrohan. Ang The New Bible Dictionary nagaingon: “Ang pangatarongan sa Daang Testamento batok sa pagsimbag diyosdiyos . . . nagaila sa samang duha ka kamatuoran nga gilig-on sa ulahi ni Pablo: nga ang idolo o diyosdiyos walay kapuslanan, apan bisan pa niana may demonyohanon espirituwal nga gahom nga pagatagdon, ug busa ang diyosdiyos nahimong tinong espirituwal nga kapeligrohan.” Si Pablo misulat: “Kita nahibalo nga ang mga diyosdiyos wala gayod maglungtad sa kalibotan apan ang diyos mao ang Usa lamang.” Apan sa ulahi siya nagpasidaan: “Ang mga halad nga ilang ginahalad ilang ginahalad ngadto sa mga demonyo nga dili Diyos. Dili ko buot nga makita kamong nakighiusa sa mga demonyo.”—1 Corinto 8:4; 10:19, 20.

Oo, ang daotang espiritung mga gahom ikag nga gamhan nila ang mga indibiduwal. Si Pablo misulat: “Kay dili batok sa tawhanong mga kaaway nga kita may pakigbisog, kondili batok sa mga Kagamhanan ug sa mga Gahom nga nagagikan sa kangitngitan niining kalibotana, ang espirituhanong panon sa kadaotan sa mga langit.” (Efeso 6:12) Busa ang pagsimba sa imahen sa bisan unsang matang nagapatay sa mga panabot sa espirituwal sa usa, nagadasig sa patuotuo, ug nagapasayon nga maneobrahon sa okultong mga magmamando niining mangitngit, daotang kalibotan.

Pagsimba ‘sa Kamatuoran’

Daghang sinserong mga tawo nagagamit ug mga imahen aron maduol sa Tigpatalinghog sa pag-ampo. Ang pagpaduol sa Diyos maayo. Apan libre ba kitang mopili sa atong kaugalingong paagi sa pagduol? Tinong kinahanglang pangitaon nato ang pagsuol nga makapahimuot sa Diyos, dili sa atong kaugalingon. Si Jesus miingon: “Ako mao ang Dalan, ang Kamatuoran ug ang Kinabuhi. Walay mausa ang makaabot sa Amahan gawas nga pinaagi kanako.” (Juan 14:6) Kini nagadili sa paggamit ug idolatrosong mga imahen. Si Jesus dugang nagtudlo: “Apan moabot ang takna—sa pagkamatuod karon mao na—sa dihang ang matuod nga mga magsisimba magasimba sa Amahan sa espiritu ug sa kamatuoran: kana ang matang sa magsisimba nga buot sa Amahan. Ang Diyos espiritu, ug kadtong nagasimba kinahanglang magasimba sa espiritu ug sa kamatuoran.”—Juan 4:23, 24.

Ang usa nga espiritu mahawasan ba sa materyal nga imahen? Dili. Bisan pag unsa ka halangdon ang imahen, kini dili gayod makatumbas sa himaya sa Diyos. Busa ang usa ka imahen sa Diyos dili gayod matuod. (Itandi ang Roma 1:22, 23.) Sa ingon ang usa ba ka tawo ‘magasimba sa kamatuoran’ kon siya magaduol sa Diyos pinaagi sa mini nga imahen?

Nakatabang ang mga Saksi ni Jehova ug libolibong tawo sa pagbiya sa idolatrosong mga buhat ug nahimong ‘ang matang sa mga magsisimba nga buot sa Amahan.’ Tapos ipakita gikan sa Bibliya kon unsay pag-isip sa Diyos sa mga imahen, daghan ang napalihok sa pagwagtang sa mga imahen gikan sa ilang mga balay ug sa ilang paagi sa pagsimba. (Itandi ang Deuteronomio 7:25.) Matuod, dili kanunay masayon alang nianang mga tawhana ang pagbuhat niana. Apan sila natandog sa sinserong tinguha sa pagsunod nga mabinantayon sa Pulong sa Diyos ang Bibliya, nga nagaawhag sa matuod nga mga Kristohanon: “Mga anak, magbantay sa bakak nga mga diyos [sa literal, mga diyosdiyos].”—1 Juan 5:21, potnot.

[Footnote]

[Kahon sa panid 7]

Ang ‘mga Icon ba Dili Gayod Mahimong mga Diyosdiyos’?

Ang “icon” nagatumong sa usa ka espisipikong matang sa imahen, nga mao, ang relihiyosong mga dibuho nga gibalaan sa mga sakop sa Sidlakanhong Ortodoksong Iglesya. Ang pipila maoy mga larawan ni Kristo; ang uban nagahawas sa Trinidad, Maria, “mga santos,” o mga anghel. Sama sa mga Romano Katoliko, ang Ortodoksong mga teologo nagapakamatarong sa pagpasidungog sa mga icon o larawan ingong relatibong buhat nga magapasa sa paghalad ngadto sa usang gihawasan sa langit. “Ang icon,” pangangkon sa Rusong teologo, si Sergey Bulgakov, “nagapabilin lamang nga usa ka butang ug dili gayod mahimong usa ka diyosdiyos o anito.”

Ugaling, sa samang panahon ang Sidlakanhon Ortodoksong Iglesya nagatudlo nga ang usa ka icon makahatag ug linaing mga kaayohan sa usa ka magsisimba nga nagaampo sa atubangan niana, basta ang icon “gibalaan” sa iglesya. “Ang rituwal sa pagbendisyon sa icon,” nag-ingon si Bulgakov diha sa iyang librong The Orthodox Church, “nagaestablisar sa usa ka koneksiyon tali sa imahen ug sa gilarawanan niini, tali sa gihawasan niini ug sa larawan mismo. Pinaagi sa pagbendisyon sa icon o larawan ni Kristo, naposible ang misteryosong panagtagbo sa matinuohon ug ni Kristo. Kana matuod usab sa mga icon o larawan sa Birhen ug sa mga Santos; ang ilang mga larawan, ang usa makaingon, makapataas sa ilang mga kinabuhi dinhi sa ubos.”

Dugang pa, daghang icon o larawan ni Maria gituohang nakabaton ug milagrosong mga gahom. “Bisan pag siya nagapabilin sa langit,” nagpatuo si Bulgakov, “siya nagapuyo gihapon kauban nato sa atong kalibotan, nagaantos duyog sa mga giantos niini, ug nagahilak duyog sa mga luha niini. Siya nagapangaliyupo alang sa kalibotan sa atubangan sa trono sa Diyos. Siya nagapadayag sa iyang kaugalingon sa kalibotan diha sa iyang nagabuhat-sa-kahibulongan nga mga icon o larawan.”