Pagluwag sa Codex Sinaiticus
ANG Codex Sinaiticus gibatbat nga mao “ang labing importante, kulbahinam, ug bililhong libro nga naglungtad.” Dili lamang tungod kini kay sa labing menos 1,600 na ka tuig kini kondili tungod kay kini napormang importanteng kalangkitan sa atong talaan sa mga manuskrito sa Bibliya. Ang pagdiskobre niini pag-usab, ni Tischendorf nga kapin lamang sa usa ka gatos ka tuig kanhi, maoy usa ka matahom nga sugilanon.
Si Konstantin von Tischendorf natawo sa Saxony, sa amihanang Uropa, sa tuig 1815 ug nag-eskuyla sa Gresya sa University of Leipzig. Sa panahon sa iyang mga pagtuon, natugaw siya sa taas nga kritisismo sa Bibliya, nga gipatugbaw sa ilabong mga teologo sa Alemanya nga naningkamot sa pagpamatuod nga dili-tinuod ang Christian Greek Scriptures. Apan, si Tischendorf kombinsido nga ang pagtuon sa unang mga manuskrito mopamatuod sa pagkatinuod sa teksto sa Bibliya. Ingong resulta, midesidir siya sa pagtuki sa iyang kaugalingon sa tanang nailhang mga manuskrito, naglaom sa pagdiskobre sa ubang mga tuboran sa iyang mga panaw.
Human sa upat ka tuig nga gigugol sa pagtuki sa labing maayong mga librariya, si Tischendorf, sa Mayo 1844, nakaabot sa Monastery of St. Catherine, nga nahimutang sa 1,400 ka metros sa ibabaw sa Pulang Dagat sa Sinai. Ang agianan ngadto sa samag-kuta nga puy-anan sa mga monghe maoy pinaagig bukag nga gibitay sa usa ka pisi diha sa usa ka gamayng lungag sa padir.
MAGANTIHONG MGA NAKAPLAGAN
Sa pila ka adlaw gitugotan siya sa pag-usisa sa ilang tulo ka librariya, nga walay kalamposan. Dayon, sa dihang molakaw na unta siya, nakit-an niya ang iyang gipangita—karaang mga pergamino! Puno ang dakong bukag niini nga nagtindog diha sa lawak sa pangunang librariya. Gisultihan siya sa tig-atiman sa mga libro nga sunogonon kini, sama sa duha ka punong bukag nga gisunog na. Diha niining mga pergamino, si Tischendorf natingala sa pagkaplag ug 129 ka mga dahon gikan sa labing karaang mga manuskrito nga iyang nakita sukad, usa ka Gregong paghubad sa mga bahin sa Hebreohanong Kasulatan. Siya gihatagan ug 43 ka palid, apan wala ihatag kaniya ang nahibilin.
Giduaw pag-usab ni Tischendorf ang monasteryo sa 1853 sa pagkakitag mga tipak lamang gikan sa Genesis gikan sa samang ikaupat nga siglong manuskrito. Siya kombinsido “nga ang manuskrito sa orihinal nasudlan sa enterong Daang Tugon apan nga ang dakong bahin dugay nang nadaot.” Ang kompletong manuskrito tingali nasudlan ug 730 ka dahon. Gisulat kadto sa Grego uncial (dagkong) mga titik diha sa vellum, pinong mga panit sa karnero ug sa kanding.
Sa milabay ang unom ka tuig miduaw si Tischendorf sa ikatulong higayon sa mga monghe sa Sinai. Sa gabii sa iyang paggikan, kasuwal nga gipakitaan siya dili lamang sa mga dahon nga iyang nagpugngan gikan sa pagsunog niini sa miaging 15 ka tuig kondili sa uban pa. Kini nasudlan sa enterong Christian Greek Scriptures dugang pa sa bahin sa Gregong hubad sa Hebreohanong Kasulatan.
Gitugotan si Tischendorf sa pagdala sa manuskrito ngadto sa Cairo, sa Ehipto, aron makopya kini, ug sa ulahi ihatod kini ngadto sa imperador sa Russia ingong gasa gikan sa mga monghe. Karon nakuha kinig balik sa British Museum, gipasundayag ubay sa Codex Alexandrinus. Ang unang 43 ka palid anaa sa University Library sa Leipzig, sa German Democratic Republic.
Angay nga magmapasalamaton kita kang Tischendorf sa paggugol sa iyang kinabuhi ug katakos sa pagpangita sa karaang mga manuskrito sa Bibliya ug ilabina sa pagluwas sa dakong Codex Sinaiticus gikan sa pagkadaot. Apan ang atong dakong pasalamat iya kang Jehova nga Diyos, nga nagatino nga ang iyang Pulong tukmang mapreserbar alang sa atong kaayohan karong adlawa.
[Kahon sa panid 30]
Paggamit sa Codex
Ang simbolo alang sa Codex Sinaiticus mao ang Hebreohanong letrang א. Nagpamatuod kining codex sa pagkatukma sa mas bag-ong papiro nga mga manuskrito sa Bibliya. Nakatabang usab kini sa modernong kinaadman sa Bibliya pinaagi sa pagtudlo sa malalangong mga sayop nga nakasulod sa ulahing mga kopya.
Pananglitan, ang Juan 1:18 mabasa: “Wala pa gayoy tawo nga nakakita sa Diyos; ang bugtong nga diyos nga anaa sa sabakan sa Amahan mao ang nagpaila kaniya.” Ang potnot sa “New World Translation Reference Bible” nagpadayag nga “ang bugtong nga diyos” inay ang kapiliang pagubad nga “ang bugtong Anak” gisuportahan sa Codex Sinaiticus ug sa ubang daang mga manuskrito. Ang reperensiya sa potnot אc nagahatag usab ug nota sa magtutul-id niini nga codex sa pagpatin-aw sa pagbalik sa definite article sa “ang bugtong nga diyos.” Ang posisyon ni Jesus Kristo tagsaon, sumala sa gipamatuod niini nga teksto.
[Mga hulagway sa panid 31]
St. Catherine’s Monastery sa tiilan sa tradisyona nga Mt. Sinai. [Gisal-ot] Ang librariya niini karon
[Credit Line]
Pictorial Archive (Near Eastern History) Est.
[Credit Line]
Pictorial Archive (Near Eastern History) Est.
[Picture Credit Line sa panid 31]
Courtesy of the British Museum, London