KOSTABLE
Usa ka opisyal nga tig-alagad nga gitudlo sa pag-uban ingong bantay sa Romanong mahistrado diha sa publiko ug sa pagpatuman sa iyang mga sugo. Ang Gregong termino nga rha·bdouʹkhos sa literal nagkahulogang “tigdala ug garote.” (Buh 16:35, 38; itandi ang Int.) Ang Romanhong termino maoy lictor, ug ingong usa ka timaan sa katungdanan ug usa ka simbolo sa awtoridad sa mahistrado, ang lictor diha sa usa ka Romanhong kolonya nagdala sa fasces. Usa kini ka bangan sa mga garote nga hinimo gikan sa kahoyng olmo o birch nga gihigot palibot sa puloan sa atsa, nga ang sulab sa atsa misiwil gikan sa kiliran sa bangan.
Ang pipila sa mga katungdanan sa Romanong mga kostable maoy sama sa mga polis, apan sila lahi sa modernong mga polis sa pagkaagi nga ang mga kostable nag-alagad lamang sa mahistrado, ug may responsibilidad sa pag-alagad kaniya kanunay. Sila dili direktang nailalom sa pag-alagad sa mga tawo apan nailalom lamang sa mga mando sa ilang mahistrado.
Sa dihang ang mahistrado magpakita sa publiko, ang iyang mga kostable magpahibalo sa iyang pag-abot, maghawan sa iyang agianan latas sa panon sa katawhan, ug magtino nga siya makadawat ug pagtahod nga nahiangay sa iyang ranggo. Sila magbantay sa iyang balay. Sila maghatod sa mga mensahe sa mahistrado, magbaod sa mga nakasala atubangan sa mahistrado, ug magdakop sa mga malinapason sa balaod, ug usahay magkastigo kanila.
Ang mga kostable kasagarang gitudlo sa pag-alagad sulod sa usa ka tuig, apan sa pagkatinuod sila sagad nag-alagad nga mas dugay pa. Ang kadaghanan kanila maoy mga tawong gawasnon. Ang Romanong mga kostable gipahigawas sa pag-alagad sa militar ug gisuweldohan sa ilang pag-alagad.
Sanglit ang Filipos maoy usa ka Romanhong kolonya, kini gimandoan sa mga mahistrado sibil sa imperyo, ug kini sila ang nagpagarote kang Pablo ug Silas. Pagkasunod adlaw, ang mga mahistrado sibil nagpadalag mga kostable sa pagpagawas kang Pablo ug Silas. Apan midumili si Pablo nga ang mga kostable mao ang magpagawas kanila ug miinsistir nga ang ilang mga labaw, ang mga mahistrado sibil, modawat sa sayop nga ilang gibuhat.—Buh 16:19-40; tan-awa ang MAHISTRADO.