Ang Hunahuna sa Bibliya
Mga Droga Alang sa Kalingawan—Nganong Dili?
“ANG cocaine . . . lagmit mao ang labing dili isog sa ilegal nga mga droga nga karon kaylap nga gigamit . . . ug makapahimuot kaayo.”
Kana ang giingon ni Dr. Peter Bourne niadtong 1974. Upat ka tuig sa ulahi ingong magtatambag ni Presidente Jimmy Carter bahin sa polisa sa panglawas sa White House, si Dr. Bourne napugos sa pagluwat tungod sa mga sumbong sa paggamit sa ilegal nga droga. Sama sa daghan pang uban, tingali gihunahuna niya nga siya makapamatarong sa paggamit sa mga droga alang sa kalingawan.
Sa usa ka panahon ang cocaine sayon nga mabatonan ni bisan kinsa sa halos bisan diin—sa mga tindahan sa groseria, sa mga saloon, ug gikan sa tigbaligya pinaagi sa koreyo. Sa katuigang 1880 ug 1890, kini matabako sa dagway nga mga sigarilyo sa dahong coca. Kadto giinom diha sa lainlaing bino ug sa mga ilimnong pangbabaye. Bisan ang popular Ingles nga sekreta sa sugilambong si Sherlock Holmes gihulagway nga migamit ug cocaine “katulo sa usa ka adlaw sa daghang bulan.”—The Sign of Four, ni Sir Arthur Conan Doyle.
Ang cocaine giila tungod sa makapasig-uli sa lawas nga mga kinaiya niini ug gidayeg ingong tambal sa labad-sa-ulo, hubak, hay fever, ug sakit sa ngipon. Kadto nahimong tambal-sa-tanan para sa mga masa. Pananglitan, niadtong 1884 ang batan-ong Sigmund Freud misulat: “Natilawan ko kining produkto sa coca, nga makasanta sa gutom, tulog, ug kakapoy ug makapalig-on sa usa alang sa utokanong kahago, sa mga napulog-duha ka beses sa akong kaugalingon . . . Ang unang dosis o bisan balikbalik nga dosis sa coca dili makapatungha sa dimapugngang tinguha sa paggamit padayon sa substansiyang makapalagsik.”—Über Coca.
Sa nangaging katuigan, ang susamang mga komento gihimo mahitungod sa marijuana, nga miagak sa pila ka tawo sa pagtuo nga dili makadaot ang paggamit sa mga droga. Bisan pa niana, karong adlawa mabasa nimo ang nagbuntaog medikal nga ebidensiya nga nagapaila sa lahi. Sa pagkamatuod, ang paggamit sa mga droga sama sa marijuana, cocaine, crack (usa ka matang sa cocaine), heroina, amphetamines, ug barbiturates makapadaot kaayo sa lawas.
Makapadaot ug Makapatay nga mga Epekto
Ang mga tigdukiduki nangangkon nga ang mga tiggamit ug marijuana makadahom sa mas gagmayng mga bata, sa mas daghang aksidente, ug sa nadaot nga baga. Ang cocaine ug ang produkto niining crack gilangkit sa paranoia o pagkabuang ug ubang schizophrenic nga mga simtoma, grabeng depresyon, pagkadili-makatulog, pagkawala sa gana, pagkainutil sa sekso, labihang pagkasuk-anon, mga pagkirig, mga atake sa kasingkasing, strokes, mga samadsamad sa panit o dagkong mga butoybutoy, pagkaputol sa mga bukton ug sa mga tudlo, mga depekto sa pagkatawo, mga impeksiyon sa trachea, pagkawala sa sentido sa panimaho, ug kamatayon. Sumala sa usa ka magsusulat sa siyensiya, “kon ang paggamit ug cocaine panahon sa pagmabdos usa pa ka sakit, ang epekto niana diha sa mga masuso maisip nga problema sa pag-atiman sa panglawas sa nasod.”
Ang pila ka matang sa mga tiggamit sa droga peligroso usab kaayong makakuhag AIDS. (Tan-awa ang panid 25.) Ug daghang problema sa panglawas gilangkit sa pag-abusar sa sentitikong mga droga, sama sa amphetamines, barbiturates, mga trangkilayser, ug katingad-ang “mga drogang ilado ang marka.”
Apan, bisan pa sa nasayrang mga riyesgo, ang mga tawo matental gihapon sa pagsulay sa mga droga. Ang panagsang mga tiggamit nakakaplag nga makapaukyab ang maong mga droga. Bisan pa niana, ang mga riyesgo tinuod gayod. Kini sama sa pagtimon sa usa ka barko sa aseite paingon sa takot nga nailadman sa tubig—segurado ang katalagman.
Imong Lawas—Usa ka ‘Halad nga Buhi’
Ang prinsipyo nga gipahayag ni apostol Pablo sa Roma 12:1 dakog kalabotan ning butanga. Kini nagaingon: “Busa hangyoon ko kamo tungod sa mga kaluoy sa Diyos, mga igsoon, sa pagtanyag sa inyong mga lawas nga usa ka halad nga buhi, balaan, dalawaton sa Diyos, usa ka balaang pag-alagad uban ang inyong gahom sa pangatarongan.” Ang mga Kristohanon angay magtanyag sa labi pang bililhong mga halad kay sa hayop nga mga halad nga gikinahanglan sa karaang nasod sa Israel.
Angay sa pagmatikod mao ang paggamit ni Pablo sa Gregong ekspresyon nga gihubad nga “halad nga buhi, balaan” (thy·siʹan zoʹsan ha·giʹan). Sumala sa lainlaing mga eskolar sa Bibliya, kining mga pulonga nagbaton sa mosunod nga kahulogan: Ang Israelinhon nagtanyag sa usa ka patay nga halad. Kadto dili na ikahalad pag-usab. Sa kaatbang, ang Kristohanon magtanyag sa iyang kaugalingon uban ang kabug-osan sa iyang mga kusog nga buhi, “nagkinabuhi.” (Ang Gregong berbong porma nga gihubad nga “nagkinabuhi” usahay mahimong magpasabot “pagkinabuhing may kahimsog.”) Ug maingon nga ang Israelinhon gidid-an sa paghalad sa piang o sa ubang paagi daot, ang Kristohanon magatanyag ngadto sa Diyos sa iyang labing maayong mga katakos. Ug sanglit ang lawas sa Kristohanon mahimong galamiton alang sa iyang mga aksiyon, ang tanan niyang binuhatan ug mga hunahuna uban sa ilang instrumento—ang iyang lawas—gipahinungod lamang ngadto sa Diyos. Kini mahimong usa ka buhat sa bug-os nga pahinungod. Siya dili na makapangangkon sa iyang kaugalingon. Busa, ang iyang kinabuhi, dili ang rituwal, mao ang tinuod nga halad.
Busa, si Pablo nagdasig sa unang-siglong mga Kristohanon, samtang buhi pa sila sa yuta, sa paggamit sa ilang mga kusog, ilang maayong panglawas, ug bisan unsang mga hiyas o mga gasa nga ilang nabatonan diha sa tibuok-kalag nga pag-alagad sa Diyos. (Colosas 3:23) Angay nilang ihatag kang Jehova ang labing maayo nga ilang ikahatag sa lawasnon ug mental nga paagi. Ang Diyos mahimuot gayod sa maong mga halad.
Ugaling, unsa kahay sanong sa Diyos kon sila tinuyong moapil sa mga buhat nga makakunhod sa ilang lawasnon o mental nga katakos ug makapamubo pa sa ilang kinabuhi? Buot ba sa mga Kristohanon nga molapas sa balaod ug batonan ang riyesgo nga makunhoran ang ilang bili diha sa ministeryo sa Diyos? Ang mahugaw nga mga buhat makadiskuwalipikar nila ingong mga ministro ug mosangpot pa gani sa pagkapalagpot nila gikan sa Kristohanong kongregasyon.—Galacia 5:19-21.
Karong adlawa, kasagaran nga batasan sa tibuok kalibotan nga ang mga tawo mag-abusar sa mga droga. Ang usa ka tawo makagamit ba sa maong mga droga alang sa kalingawan ug sa gihapon makatanyag sa iyang lawas ingong “usa ka halad nga buhi, balaan, dalawaton sa Diyos”? Dili lamang ang medikal nga panukiduki ug dimaihap nga mga kasinatian sa malaglagong mga sangpotanan kondili ang mga prinsipyo usab sa Bibliya mohatag ug tin-aw nga tubag—dili!
[Hulagway sa panid 26]
“The Opium Smoker”—ni N. C. Wyeth, 1913