Ginasuklan Mo ba ang Espiritu sa Kalibotan?
“Atong nadawat, dili ang espiritu sa kalibotan, apan ang espiritu nga gikan sa Diyos.”—1 CORINTO 2:12.
1, 2. Unsang trahedya nga naglangkit sa makahilong gas ang nahitabo sa Bhopal, India, apan unsang mas makapatay nga “gas” ang ginahanggab sa tibuok kalibotan?
SA USA ka tugnawng gabii sa Disyembre sa 1984, ang makapakurat nga butang nahitabo sa Bhopal, India. Nianang siyudara, adunay usa ka planta sa kemikal, ug niadtong gabhiona sa Disyembre, ang usa ka balba sa usa sa mga tangkeng pondohanan sa propane gas nadaot. Sa kalit, ang tinoneladang methyl isocyanate misugod paghungaw ngadto sa kahanginan. Kay gianod sa hangin, kining makapatayng gas miliyokliyok paingon sa kabalayan ug ibabaw sa natulog nga mga pamilya. Mikabat sa linibo ang namatay, ug ang daghan pa nangabakol ug nainutil. Kadto ang kinagrabehang aksidente sa industriya hangtod niadtong panahona.
2 Ang mga tawo nasubo sa dihang sila nakadungog mahitungod sa Bhopal. Apan bisan pag kadto makapatay, ang gas nga mihungaw didto mipatay ug mas diyutayng mga tawo kay sa gipatay sa espirituwal sa usa ka “gas” nga gihanggab sa mga tawo sa tibuok kalibotan sa adlaw-adlaw. Ang Bibliya nagtawag niini nga “ang espiritu sa kalibotan.” Kini mao kanang makapatayng atmospera nga gipalahi ni apostol Pablo sa espiritu gikan sa Diyos dihang miingon siya: “Karon atong nadawat, dili ang espiritu sa kalibotan, apan ang espiritu nga gikan sa Diyos, aron kita mahibalo sa mga butang nga malulotong gikahatag kanato sa Diyos.”—1 Corinto 2:12.
3. Unsa “ang espiritu sa kalibotan”?
3 Unsa ba gayod “ang espiritu sa kalibotan”? Sumala sa The New Thayer’s Greek English Lexicon of the New Testament, ang kasagarang kahulogan sa pulong “espiritu” (Grego, pneuʹma) mao “ang kinaiya o impluwensiya nga magahupong ug magagahom sa kalag ni bisan kinsa.” Ang usa ka tawo mahimong magbaton sa maayo o daotang espiritu, o kinaiya. (Salmo 51:10; 2 Timoteo 4:22) Ang usa ka grupo sa mga tawo usab mahimong magbaton sa espiritu, o dominanteng kinaiya. Si apostol Pablo misulat ngadto sa iyang higalang si Filemon: “Ang dili-takos nga kalulot sa Ginoong Jesu-Kristo magauban sa espiritu nga inyong ginapakita.” (Filemon 25) Sa susama—apan sa labi pang dakong sukod—ang kalibotan sa katibuk-an adunay naglabing kinaiya, ug kini mao “ang espiritu sa kalibotan” nga gitumong ni Pablo. Sumala sa Word Studies in the New Testament ni Vincent, “ang pamulong nagkahulogan sa prinsipyo sa pagkadaotan nga magpalihok sa gahiang kalibotan.” Kini mao ang makasasalang hilig nga milukop sa panghunahuna niining kalibotana ug kusganong nag-impluwensiya sa panlihok sa mga tawo.
4. Kinsa ang tinubdan sa espiritu sa kalibotan, ug unsay epekto niining espirituha diha sa mga tawo?
4 Kining espirituha makahilo. Ngano? Kay kini nagagikan sa “magmamando niining kalibotana,” si Satanas. Sa pagkatinuod, siya gitawag “ang magmamando sa awtoridad sa hangin, ang espiritu nga karon nagalihok diha sa mga anak sa pagkadili-masinugtanon.” (Juan 12:31; Efeso 2:2) Lisod ang pag-ikyas niining maong “hangin,” o “espiritu nga karon nagalihok diha sa mga anak sa pagkadili-masinugtanon.” Kini nahadiindiin sa tawhanong katilingban. Kon ato kining hanggabon, kita mosugod sa pagsagop sa mga tinamdan niini, sa mga tumong niini. Ang espiritu sa kalibotan nagadasig ‘sa pagkinabuhi sumala sa unod,’ nga mao, nahiuyon sa atong makasasalang pagkadili-hingpit. Kini mohatod sa kamatayon, “kay kon kamo magkinabuhi uyon sa unod kamo seguradong mamatay.”—Roma 8:13.
Paglikay sa Espiritu Niining Kalibotana
5. Sa unsang paagi ang usa ka Saksi milihok nga maalamon panahon sa katalagman sa Bhopal?
5 Panahon sa katalagman sa Bhopal, usa ka Saksi ni Jehova ang nahigmata sa mga pito ug sa halang nga baho sa makahilong gas. Sa walay langan gipukaw niya ang iyang pamilya ug gidali sila pagpagawas ngadto sa kalye. Nga mihunong sa kadiyut lang aron maila ang direksiyon sa hangin, siya miuliot sa pag-agi sa nagkagubot nga mga panon ug gidala ang iyang pamilya ngadto sa tumoy sa usa ka bungtod sa gawas sa siyudad. Didto nila gipuno ang ilang mga baga sa lab-as, hinlong hangin nga mihuros gikan sa duol nga lanaw.
6. Asa kita makaadto aron moikyas sa espiritu sa kalibotan?
6 Aduna bay usa ka bantaaw nga dapit diin atong kaadtoan nga dangpanan gikan sa makahilong “hangin” niining kalibotana? Ang Bibliya nag-ingon nga aduna. Nga nagpanan-aw sa atong adlaw, si propetang Isaias misulat: “Mahitabo gayod nga sa kataposang bahin sa mga adlaw ang bukid sa balay ni Jehova matukod nga lig-on ibabaw sa tumoy sa mga bukid, ug kini mabayaw gayod ibabaw sa mga bungtod; ug niana magaganayan ang tanang nasod. Ug ang daghang katawhan moadto gayod ug moingon: ‘Umari kamo, kamong katawhan, ug manungas kita ngadto sa bukid ni Jehova, ngadto sa balay sa Diyos ni Jacob; ug iyang pagatudloan kita mahitungod sa iyang mga dalan, ug kita magalakaw diha sa iyang mga alagianan.’ Kay gikan sa Sion ang balaod mogula, ug ang pulong ni Jehova gikan sa Jerusalem.” (Isaias 2:2, 3) Ang binayaw nga dapit sa maputling pagsimba, ang binayaw nga “bukid sa balay ni Jehova,” mao ang bugtong dapit niining planetaha nga nahigawas sa makapatuok, makahilong espiritu niining kalibotana. Maoy dinha nga ang espiritu ni Jehova dagayang nagaagos taliwala sa matinuohong mga Kristohanon.
7. Sa unsang paagi daghan ang naluwas gikan sa espiritu sa kalibotan?
7 Daghan nga sa nangagi naghanggab sa espiritu niining kalibotana nagpahimulos ug kahupayan nga sama sa nasinatian niadtong Saksi sa Bhopal. Human sa paghisgot mahitungod sa “mga anak sa pagkadili-masinugtanon” nga nagaginhawa sa hangin, o espiritu, niining kalibotana, si apostol Pablo nag-ingon: “Taliwala kanila dihay panahon nga kitang tanan migawi sa atong kaugalingon nga nahiuyon sa mga tinguha sa atong unod, nga nagabuhat sa mga butang nga gimbut-an sa unod ug sa hunahuna, ug kita sa kinaiyanhon mga anak sa kapungot ingon gayod sa uban. Apan ang Diyos, kinsa dato sa kaluoy, tungod sa iyang dakong gugma nga iyang gihigugma kanato, nagbuhi kanato kauban sa Kristo.” (Efeso 2:3-5) Kadtong naghanggab lamang sa makahilong hangin niining sistema sa mga butang maoy patay sa espirituwal nga diwa. Bisan pa niana, tungod kang Jehova, minilyon karong adlawa ang nagakalagiw ngadto sa espirituwal nga hataas nga dapit ug nagalikay nianang makapatayng kahimtang.
Mga Pasundayag sa “Espiritu sa Kalibotan”
8, 9. (a) Unsay nagapakita nga kinahanglang kita kanunay magbantay batok sa espiritu sa kalibotan? (b) Sa unsang paagi ang espiritu ni Satanas mahimong magdaot kanato?
8 Ang makapatay nga hangin ni Satanas nagliyokliyok gihapon kanato. Kinahanglang magbantay kita ug dili gayod modalus-os, nga mobalik sa kalibotan, nga tingali matuok sa espirituwal nga paagi. Nagkinahanglan kinig kanunay nga pagtukaw. (Lucas 21:36; 1 Corinto 16:13) Pananglitan, tagda kining kamatuorana. Ang tanang Kristohanon nasinati sa mga sukdanan sa moralidad ni Jehova ug dili gayod mouyon nga ang mahugawng mga buhat sama sa panapaw, pakighilawas, ug homoseksuwalidad maoy dalawaton. Bisan pa, kada tuig mga 40,000 ka tawo ang mapalagpot gikan sa organisasyon ni Jehova. Ngano? Sa daghang kaso tungod niining mao mismong mahugawng mga buhat. Sa unsang paagi mahitabo kana?
9 Tungod kay kitang tanan dili man hingpit. Ang unod mahuyang, ug kinahanglang sa kanunay kita makigbugno batok sa daotang mga hilig nga motungha sa atong kasingkasing. (Ecclesiastes 7:20; Jeremias 17:9) Bisan pa, ang maong daotang mga hilig madasig sa espiritu sa kalibotan. Daghan niining kalibotana dili mag-isip nga daotan ang imoralidad, ug ang ideya nga ang bisan unsa ikatugot maoy bahin sa kiling sa panghunahuna sa sistema sa mga butang ni Satanas. Kon iladlad nato ang atong kaugalingon sa maong panghunahuna, nan, lagmit kaayong mosugod kita sa paghunahuna nga sama sa kalibotan. Sa dili madugay, ang maong mahugawng mga hunahuna mahimong magpatungha ug daotang mga tinguha nga mosangpot sa grabeng sala. (Santiago 1:14, 15) Kita mahisalaag nga mahilayo na sa bukid sa maputling pagsimba ni Jehova ngadto sa hugawng kapatagan sa kalibotan ni Satanas. Walay mausa nga tinuyong magpabilin didto ang magapanunod sa walay-kataposang kinabuhi.—Efeso 5:3-5, 7.
10. Unsa ang usa ka pasundayag sa hangin ni Satanas, ug nganong pagalikayan kini sa mga Kristohanon?
10 Ang espiritu sa kalibotan dayag sa tibuok natong palibot. Pananglitan, anaa ang walay-tahod, matamayong tinamdan sa daghan bahin sa kinabuhi. Kay nalugda tungod sa hiwi o way-katakos nga mga politiko ug sa imoral, hakog nga relihiyosong mga pangulo, sila magasulting mapasipalahon bisan sa seryosong mga butang. Ang mga Kristohanon magasukol niining hiliga. Bisan tuod kita tingali adunay angay nga pagkasiawan, likayan nato ang pagpasulod sa kongregasyon sa matamayong espiritu sa kawalay-tahod. Ang sinultihan sa usa ka Kristohanon magpabanaag sa kahadlok kang Jehova ug kaputli sa kasingkasing. (Santiago 3:10, 11; itandi ang Proverbio 6:14.) Kon kaha kita bata man o tigulang, ang atong sinultihan angay “nga kanunay may pagkamadanihon, tinimplahan ug asin, aron mahibaloan kon sa unsang paagi angay [kita] magahatag ug tubag ngadto sa matag usa.”—Colosas 4:6.
11. (a) Unsa ang ikaduhang kinaiya sa espiritu sa kalibotan? (b) Nganong ang mga Kristohanon lahi gikan niadtong nagpabanaag niining kinaiyaha?
11 Ang laing kasagarang hilig nga nagpabanaag sa espiritu niining kalibotana mao ang pagdumot. Ang kalibotan nabahin tungod sa mga pagdumot ug mga pagkontrahanay gumikan sa rasanhon, etniko, nasodnon, ug bisan personal nga mga kalainan. Pagkalabi pang maayo unta ang kahimtang kon aktibo ang espiritu sa Diyos! Si apostol Pablo misulat: “Ngadto kang bisan kinsa ayaw balosig daotan ang daotan. Pagtaganag maayong mga butang diha sa panan-aw sa tanang tawo. Kon posible, samtang kini nagaagad kaninyo, magmadaiton sa tanang tawo. Ayaw kamo pagpanimalos, mga hinigugma, apan hatagig dapit ang kapungot; kay nahisulat: ‘Akoa ang panimalos; ako magabayad, nagaingon si Jehova.’ Apan, ‘kon ang imong kaaway gigutom, pakan-a siya; kon siya giuhaw, hatagi siyag mainom; kay sa pagbuhat niini ikaw magapundok ug nagkalayong uling diha sa iyang ulo.’ Ayaw itugot ang imong kaugalingon nga daogon sa daotan, apan padayong daoga ang daotan pinaagi sa maayo.”—Roma 12:17-21.
12. Nganong ang mga Kristohanon naglikay sa materyalismo?
12 Ang espiritu niining kalibotana nagdasig usab sa materyalismo. Kay gidasig sa komersiyalismo, daghan ang matinguhaon sa hingapin sa kinamodernohang kasangkapan, kinabag-ohang urog, kinaulahiang modelo sa kotse. Sila naulipon sa “tinguha sa mga mata.” (1 Juan 2:16) Ang kadaghanan nagsukod sa ilang kalamposan sa kinabuhi pinaagi sa kadako sa ilang balay o sa ilang deposito sa bangko. Ang mga Kristohanon, kay naghanggab ug hinlong espirituwal nga hangin diha sa habog nga bukid sa maputling pagsimba ni Jehova, nagsukol sa maong hilig. Nahibalo sila nga ang determinadong pagpangagpas sa materyal nga mga butang mahimong makalaglag. (1 Timoteo 6:9, 10) Si Jesus mipahinumdom sa iyang mga tinun-an: “Bisag adunay kadagaya ang usa ka tawo ang iyang kinabuhi wala magagikan sa mga butang nga iyang gipanag-iya.”—Lucas 12:15.
13. Unsa ang pila ka dugang pasundayag sa espiritu niining kalibotana?
13 Adunay ubang mga pasundayag sa dili-maayong “hangin” niining kalibotana. Ang usa mao ang espiritu sa rebelyon. (2 Timoteo 3:1-3) Nakamatikod ka ba nga daghang tawo dili na mokooperar sa awtoridad? Nakapaniid ka ba diha sa imong sekular nga trabaho sa kaylap nga batasan nga dili motrabaho gawas kon adunay nagabantay? Pila ka tawo ang imong nailhan nga naglapas sa mga balaod—tingali nanglimbong sa ilang mga buhis o nangawat gikan sa dapit-trabahoan? Kon ikaw nag-eskuyla pa, ikaw ba nawad-an gayod ug kadasig sa pagbuhat sa imong labing maarangan kay ang imong mga klasmet nagbiaybiay niadtong molampos sa akademikanhong paagi? Kining tanan maoy mga pasundayag sa espiritu sa kalibotan nga kinahanglang suklan sa mga Kristohanon.
Kon Unsaon Pagsukol sa Espiritu Niining Kalibotana
14. Sa unsang mga paagi ang mga Kristohanon lahi gikan sa mga dili-Kristohanon?
14 Apan, sa unsang paagi makasukol kita sa espiritu sa kalibotan sa dihang kita nagpuyo sa aktuwal sa kalibotan? Kinahanglang atong hinumdoman nga bisan kon diin kita sa lawasnong paagi, sa espirituwal nga paagi kita dili bahin sa kalibotan. (Juan 17:15, 16) Ang atong mga tumong dili mao ang mga tumong niining kalibotana. Lahi ang atong pag-isip sa mga butang. Kita maoy espirituwal nga mga tawo, nga nagasulti ug nagahunahuna “dili pinaagig mga pulong nga gikatudlo sa tawhanong kaalam, apan pinaagi nianang gikatudlo sa espiritu, samtang atong ginalangkob ang espirituwal nga mga butang sa espirituwal nga mga pulong.”—1 Corinto 2:13.
15. Sa unsang paagi kita makasukol sa espiritu sa kalibotan?
15 Unsay mahimo sa usa ka tawo kon iyang masayrang siya anaa sa usa ka dapit nga nahugawan sa makahilong gas? Mahimong magsul-ob siyag usa ka sampong sa gas nga nataod sa hinlong abiyo sa hangin, o siya makapahawa sa lawasnon gikan sa dapit. Ang paagi sa paglikay sa hangin ni Satanas nagkombinar niining mga paagiha. Sumala sa mahimo, kita magtinguha nga sa lawasnon magpalayo gikan sa bisan unsa nga makapahimo sa espiritu sa kalibotan sa pag-apektar sa atong panghunahuna. Sa ingon, atong likayan ang daotang panagkauban, ug dili kita magladlad sa atong kaugalingon sa bisan unsang matang sa kalingawan nga mopasiugda sa kapintasan, imoralidad, espiritismo, rebelyon, o bisan unsang ubang buhat sa unod. (Galacia 5:19-21) Ugaling, sanglit kita nagpuyo sa kalibotan, dili kita sa bug-os makalikay nga maladlad niining mga butanga. Busa kita nagalihok nga maalamon kon kita konektado sa abiyo sa lab-as espirituwal nga hangin. Atong mapuno ang atong espirituwal nga mga baga, ingnon ta, pinaagi sa regular nga pagtambong sa tigom, personal nga pagtuon, Kristohanong buluhaton ug panag-uban, ug pag-ampo. Niining paagiha, kon ang hangin ni Satanas makasulod sa atong espirituwal nga mga baga, ang espiritu sa Diyos maglig-on kanato sa pagsalikway niini.—Salmo 17:1-3; Proverbio 9:9; 13:20; 19:20; 22:17.
16. Sa unsang paagi kita naghatag ug ebidensiya nga kita nagbaton sa espiritu sa Diyos?
16 Ang espiritu sa Diyos magausab sa usa ka Kristohanon ngadto sa usa ka tawo nga mamatikdang lahi gikan niadtong mga bahin niining kalibotana. (Roma 12:1, 2) Si Pablo miingon: “Ang bunga sa espiritu mao ang gugma, kangaya, pakigdait, taas-nga-pailob, kalulot, pagkamaayo, pagtuo, kalumo, pagpugong-sa-kaugalingon. Batok sa maong mga butang walay balaod.” (Galacia 5:22, 23) Ang espiritu sa Diyos maghatag usab sa Kristohanon ug lalom nga pagsabot sa mga butang. Si Pablo miingon: “Walay usa nga nakahibalo sa mga butang sa Diyos, gawas sa espiritu sa Diyos.” (1 Corinto 2:11) Sa linangkob, “ang mga butang sa Diyos” naglakip sa mga kamatuoran sama sa halad lukat, Gingharian sa Diyos ubos kang Jesu-Kristo, paglaom sa walay-kataposang kinabuhi, ug sa duol nang pagwagtang niining daotang kalibotan. Sa tabang sa espiritu sa Diyos, ang mga Kristohanon nahibalo ug nagtuo niining mga butanga ingong kamatuoran, ug kini nagahimo sa ilang panghunahuna sa kinabuhi nga lahi gikan sa iya sa katawhan sa kalibotan. Sila tagbaw nga makakaplag sa ilang kalipay sa pag-alagad kang Jehova karon, uban ang kalaoman nga alagaron siya hangtod sa kahangtoran.
17. Kinsay naghatag ug kinalabwang panig-ingnan sa pagsukol sa espiritu sa kalibotan, ug sa unsang paagi?
17 Si Jesus maoy kinalabwang sulundan alang niadtong nagasupak sa espiritu niining kalibotana. Wala madugay human sa bawtismo ni Jesus, si Satanas misulay sa pagtultol kaniya pahilayo sa pag-alagad kang Jehova pinaagi sa pagpresentar ug tulo ka tentasyon. (Mateo 4:1-11) Ang kataposang tentasyon naglangkit sa posibilidad nga makabaton si Jesus sa pagmando sa tibuok kalibotan ilis sa usa lang ka buhat sa pagsimba kang Satanas. Si Jesus makapangatarongan unta: ‘Buweno, buhaton ko lang ang buhat sa pagsimba, ug unya human nga mabatonan nako ang pagmando sa kalibotan, ako maghinulsol ug mobalik sa pagsimba kang Jehova. Ingong magmamando sa kalibotan, mas makaarang ako sa paghatag ug kaayohan sa katawhan kay sa akong kahimtang karon ingong panday nga taga-Nasaret.’ Si Jesus wala mangatarongan sa ingon nga paagi. Siya andam nga mohulat hangtod nga si Jehova maghatag kaniya sa pagmando sa kalibotan. (Salmo 2:8) Niadtong okasyona, ug sa tanang ubang okasyon sa iyang kinabuhi, gisupak niya ang makahilong impluwensiya sa hangin ni Satanas. Busa, iyang gibuntog kining kalibotana nga maoy mahugaw sa espirituwal nga paagi.—Juan 16:33.
18. Sa unsang paagi ang atong pagsukol sa espiritu sa kalibotan maghatag ug pagdayeg sa Diyos?
18 Si apostol Pedro miingon nga angay natong sundon pag-ayo ang mga lakang ni Jesus. (1 Pedro 2:21) Unsang mas maayong sulundan ang mahimo natong mabatonan? Niining kataposang mga adlaw, kay naimpluwensiyahan sa espiritu sa kalibotan, ang mga tawo nagaunlod nga lalom ug lalom pa sa pagkadaotan. Pagkakahibulongang butang nga taliwala sa ingon nga kalibotan, ang binayaw nga dapit sa pagsimba ni Jehova nagabarog nga maputli ug mahinlo! (Miqueas 4:1, 2) Sa pagkatinuod, ang gahom sa espiritu sa Diyos makita sa pagkaaging minilyon ang nagaganayan ngadto sa dapit sa pagsimba sa Diyos, nga nagasukol sa malukopong espiritu niining kalibotana ug nagahatag sa kadungganan ug pagdayeg kang Jehova! (1 Pedro 2:11, 12) Hinaot kitang tanan mahimong determinado sa pagpabilin nianang binayaw nga dapit hangtod ang dinihogang Hari ni Jehova magwagtang niining daotang kalibotan ug magatambog sa bung-aw kang Satanas nga Yawa ug sa iyang mga demonyo. (Pinadayag 19:19–20:3) Unya, ang espiritu niining kalibotana mawala na. Pagkabulahan unya kanang panahona!
Makasaysay Ka Ba?
◻ Unsa ang espiritu sa kalibotan?
◻ Unsa ang epekto sa espiritu niining kalibotana diha sa mga indibiduwal?
◻ Unsa ang pila ka pasundayag sa espiritu sa kalibotan, ug sa unsang paagi makalikay kita niini?
◻ Sa unsang paagi gipakita nato nga kita nakabaton sa espiritu sa Diyos?
◻ Unsang mga panalangin ang moabot niadtong mosukol sa espiritu sa kalibotan?
[Hulagway sa panid 16, 17]
Ang espiritu sa kalibotan naggikan ni Satanas
Aron makalikay sa espiritu sa kalibotan, kalagiw ngadto sa binayaw nga dapit sa pagsimba ni Jehova