Pagsunod sa mga Prinsipyo sa Bibliya—Ang Labaw nga Paagi

“KUNGSHI, kungshi fa tsai!” (Pahalipay, hinaot madato ka!) Kining naandang timbaya sa Insek nga Bag-ong Tuig nagapasiugda sa materyal nga kalamposan nga kasagaran kaayo sa tibuok kalibotan. Sa pagpausbaw sa katakos sa usa nga madato, ang edukasyon tingali tamdon halos sa puntong mahimong tumong sa pagsimba. Sa daghang nasod sa Oriente, kadaghanan ang pangunang kabalak-an sa mga ginikanan mao ang kon unsaon pagpasulod sa ilang mga anak ngadto sa labing maayong kindergarten aron sila makasulod unya sa labing maayong primaryang tunghaan ug padayon hangtod sa kolehiyo o unibersidad. Sa susama, sa Kasadpanhong kayutaan daghan ang puliki kaayo sa pagpangagpas nga madato ug sa haruhay nga pagkinabuhi niini.

Unsa ang kahimtang sa maong naandang pagkapuliki sa materyal nga mga pangagpas kon itandi sa mga prinsipyo sa Bibliya? “Kadtong determinado nga madato mahulog sa panulay ug sa lit-ag ug sa daghang binuang ug makadaot nga mga tinguha, nga magabalhog sa mga tawo ngadto sa kadaotan ug sa kalaglagan,” nagpasidaan si apostol Pablo. Siya nagpadayon sa pag-ingon: “Kay ang gugma sa salpi mao ang gamot sa tanang matang sa makadaot nga mga butang, ug sa pagpangab-ot niining gugmaha ang pipila nangahisalaag gikan sa pagtuo ug nalagbaslagbasan sa ilang kaugalingon sa daghang kasakit.” (1 Timoteo 6:9, 10) Sa pagpunting sa usa ka kamatuoran nga dayag kaayo dihang ang mga tawo maghimo sa materyal nga mga tumong nga ilang pangunang interes sa kinabuhi, ang Ecclesiastes 5:10 nagaingon: “Ang mahigugmaon lamang sa salapi dili matagbaw sa salapi, ni ang mahigugmaon sa bahandi sa kinitaan. Kini usab kakawangan.”

Pagkasubsob mahitabo nga ang bana ug asawa nagahago kaayo aron mabatonan ang tanang kaluhoan sa kinabuhi, nga unya mahimong puliki kaayo nga sila dili gayod mahipuyo sa balay aron sa pagpahimulos sa ilang mga kabtangan! Sa kaatbang, si Pablo mipahayag una ihatag ang pasidaan sa ibabaw ngadto kang Timoteo: “Sa pagkatino, kini usa ka paagi sa dakong ganansiya, kining diyosnong pagkamahinalaron uban ang pagkatagbaw-sa-kaugalingon. Busa, nga may pagkaon ug panapot, kita magmatagbawon niining mga butanga.” (1 Timoteo 6:6, 8) Ug ang Proverbio 28:20 nagadugang niining hunahunaa: “Ang usa ka tawo sa matinumanong mga buhat makabaton ug daghang panalangin, apan siya nga nagadali nga madato dili magpabiling walay sala.” Pagkamakapasubo nga makitang isakripisyo sa mahigalaon unta, maabiabihon nga katawhan ang hatag-as nga mga prinsipyo sa pagkamatinud-anon, pagkahalangdon, ug matarong nga panggawi sa ilang paningkamot nga makahipos ug labi pang daghang bahandi!

Sulod sa Panimalay

Maoy batasan taliwala sa pila ka tribo ug mga katawhan sa pagdahom nga ang ilang mga anak​—ilabina ang ilang mga anak babaye, kinsa sa kadugayan mobiya sa balay aron maminyo​—molakaw aron manarbaho ug magpadala sa balay sa binulang kantidad sa pagpasundayag sa ilang pagtahod sa mga ginikanan ug pagbalos sa ilang mga ginikanan nga nagpadako kanila. Pananglitan, sa usa ka pamilyang mga Saksi ni Jehova, ang anak babaye misulti sa iyang mga ginikanan nga buot niyang moadto sa usa ka siyudad aron magpayunir (bug-os-panahong ministro). Tiaw na ang iyang kahiubos dihang giingnan siya sa iyang mga ginikanan nga buot nilang siya molakaw aron manarbaho aron siya makapadalag binulang kantidad sa pagtabang kanila! Dili, sila dili kabos sa materyal. Busa ang prinsipyong ang mga anak mag-atiman sa tigulang, masakiton, o kabos nga mga ginikanan dili mapadapat sa ilang kahimtang. (Mateo 15:4-6; 1 Timoteo 5:8) Yanong usa ka batasan taliwala sa ilang tribo nga ang mga anak angay magtigom ug bahandi alang sa pamilya. Bisan tuod kadaghanan kinahanglanon tungod sa pagkawalay mga probisyon sa hinabang, kining batasana gisunod lamang sa paglikay sa kaulaw diha sa komunidad o tungod kay natakdan sa kaylap nga tinguhang madato o “fa tsai.”

Dihang ang amahan nakighisgot niana uban sa usa ka Kristohanong ansiano, siya gidasig sa pagtuon sa ubay-ubayng kasulatan ug dayon paghimo sa iyang desisyon. Apil sa mga tekstong gipunting kaniya mao ang 2 Corinto 12:14 diin gipahayag ni Pablo kining prinsipyoha: “Kay ang mga anak dili mao ang magatagana alang sa ilang mga ginikanan, kondili ang mga ginikanan alang sa ilang mga anak.” Tapos sa pagtuon niini ug sa ubang prinsipyo sa Bibliya, gihimo sa mga ginikanan ang ilang desisyon. Dako ang kalipay sa anak babaye sa pagdawat sa pagtugot​—ug bisan sa diyutayng tabang nga salapi​—aron mahimong regular nga payunir!

Pagpasakop—Asa Kutob?

Ang laing bahin nga niana ang lokal nga mga kostumbre ug nagalungtad nga mga tinamdan kadaghanan mosumpaki sa mga prinsipyo sa Bibliya maoy sa pagpasakop. Sa pila ka kayutaan maoy batasan ang pagpangayog absolutong pagpasakop ngadto sa mga ginikanan ug sa ubang awtoridad sa tanang bahin sa kinabuhi. Kasagaran na diha sa maong mga kayutaan nga ang mga lalaking nag-edad ug 40 o kapin pa dili mobasa sa basahon sa usa ka relihiyon nga lahi sa iya sa ilang mga ginikanan o paghimog desisyon nga dili una konsultahon sila, tungod kay mahadlok nga masuko ang mga ginikanan. Bisan pa niana, sa maong mga kayutaan nahimo nang kasagaran ang pagkakitag mga batan-on nga nagasukol sa ilang mga ginikanan. Ang Bibliya uban sa timbang niining panglantaw sa mga butang motabang kanato sa paglikay sa duha ka pagpasobra. Ang prinsipyo sa relatibong pagpasakop sa tawhanong awtoridad tin-awng gipahayag sa Buhat 4:19 ug 5:29. Matikdi usab giunsa pagdasig ni Pablo ang mga anak nga magmasinugtanon sa mga ginikanan, ug bisan pa niana iyang ginapakita nga kana dili ingong walay limitasyon sa nagaingon siya: “Mga anak, magmasinugtanon sa inyong mga ginikanan nga nahiusa sa Ginoo, kay kini matarong: ‘Tahora ninyo ang inyong amahan ug ang inyong inahan’; nga mao ang unang sugo nga may saad.”​—Efeso 6:1-3.

Ang laing prinsipyo sa Bibliya nga moapektar kon asa kutob ang pagpasakop sa usa sa mga ginikanan mao ang pagpasakop sa usa ka asawa sa iyang bana. “Magpasakop ang mga asawa sa ilang mga bana diha sa Ginoo, tungod kay ang bana mao ang ulo sa iyang asawa,” misulat si apostol Pablo. Unya iyang gipadako ang maong prinsipyo pinaagi sa paghinumdom sa giingon ni Jehova tapos sa paghikay sa unang tawhanong kaminyoon: “Tungod niini ang usa ka lalaki mobiya sa iyang amahan ug sa iyang inahan ug moipon sa iyang asawa, ug ang duha mahimong usa ka unod.”​—Efeso 5:22-31.

Apan, unsay ikasulti sa kahimtang nga nagalungtad sa daghang kayutaan diin ang anak lalaki mopadayon sa pagpuyo sa balay sa iyang mga ginikanan human sa iyang pagminyo? Ang Bibliya nagapaila nga, sa labing menos una-Kristohanong mga panahon, kini kasagarang gibuhat sa mga magsisimba ni Jehova. Ilalom nianang mga kahimtanga ang amahan sa panimalay nagpabiling mao ang patriarkang ulo sa pamilya, apan ang mga asawa angay magpasakop sa ilang mga bana mismo. Sa pila ka kayutaan, hinunoa, mosangpot kadaghanan nga ang ugangang-babaye mao ang ulo sa umagad-nga-babaye. Kini mas makapalisod sa anak lalaki sa pagpadapat sa bug-os sa prinsipyo sa pagkaulo ingong bana ug sa iyang asawa sa pagpasakop gayod sa iyang bana. Bisan pa niana, angay itimbang sa anak lalaki ang pagtahod sa iyang mga ginikanan uban sa panginahanglan nga mahimong ulo sa iyang kaugalingong panimalay aron makabaton siya kang Jehova ingong ikatulong bakokon sa simbolikong ‘tulo ka bakokon nga pisi nga dili daling mabugto.’​—Ecclesiastes 4:12.

Sa pila ka kayutaan ang labi pang lisod nga kahimtang mopatim-aw inigkaminyo sa usa ka lalaki nganha sa panimalay nga walay lalaking manununod. Ang mosunod nga kaso nagahulagway sa kahimtang sa daghang ingon nga lalaki dihang sa kaulahian sa kinabuhi ilang mahibaloan ug paningkamotan ang pagpadapat sa mga prinsipyo sa Bibliya. Ang usa ka batan-ong lalaking Katoliko naminyo ngadto sa usa ka Katolikong pamilya. Sukad gayod sa sinugdan, iyang nasayran nga siya gikamenosan sa pamilya ug labaw lamag diyutay sa usa ka dili-sinuweldohang trabahante nga gidahom sa paghatag ug mga anak aron dili mapuo ang ngalan sa pamilya. Ingong batasan sa maong kahikayan, iyang gibiyaan ang iyang kaugalingong ngalan, nga gitugotang ang iyang mga anak isipong mga manununod sa katigayonan sa pamilya. Sa iyang nakat-onan ang prinsipyo sa pagkaulo sa pamilya ug gisulayan ang pagpadapat niana, ang tubag sa iyang asawa sama sa iya sa tibuok pamilya: ‘Wala kay gidala niining pamilyaha, busa dili ka makabuot kon unsaon pagpalakaw sa mga butang!’

Bisan tuod dili tanang ingong panaghiusa tungod sa kaminyoon hinobra sama niining partikular nga kaso, daling masabot nga kon kasagaran ang maong batasan ug gidahom ang pagpasakop sa bahin sa bana, motungha ang mga suliran sa pagpadapat sa mga prinsipyo sa Bibliya mahitungod sa pagkaulo. Mahimong lisod kaayo sa Kristohanong bana ang pagpatuman sa iyang mahigugmaong pagkaulo ibabaw sa iyang kaugalingong pamilya ug samang lisod sa asawa sa pagpasakop sa iyang bana uban ang “halalom nga pagtahod,” inay ngadto sa iyang mga ginikanan diin ilalom sa ilang bubungan lagmit kaayo nga sila mopadayon sa pagpuyo.​—Efeso 5:33.

Ang laing ilustrasyon mahitungod sa kon sa unsang paagi ang mga prinsipyo sa Bibliya mahisupak sa lokal nga batasan nagalangkit sa paghikay sa mga ginikanan sa mga kaminyoon sa ilang mga anak. Alang sa Kristohanong mga anak nga may mga ginikanang dili magtutuo, kini kadaghanan mohatag ug dakong suliran, kay bation sa mga ginikanan nga sila pakyas kon ang ilang mga anak dili maminyo sa usa ka tinong edad. Sa ingon, ang dakong pagpit-os, apil ang mga pagbunal, himoon sa pagpugos sa mga anak, ug ilabina sa mga anak babaye sa pagminyo. Kon kulang ang angayang Kristohanong mga kapikas, buhaton sa mga ginikanang dili magtutuo ang halos bisan unsa sa paghikay sa kaminyoon, samtang hinumdoman sa Kristohanon ang prinsipyo nga maminyo “lamang diha sa Ginoo.”​—1 Corinto 7:39; Deuteronomio 7:3, 4.

Kaayohan sa Pagsunod sa mga Prinsipyo sa Bibliya

Ang talagsaong katahom sa mga prinsipyo sa Bibliya mao nga kana makapauswag sa kinabuhi ni bisan kinsang buot mopadapat kanila, bisan kon diin siya nagapuyo. Kana sila walay panagsumpaki ug nagapahiusa sa mga pamilya. Kana mohimo sa katawhan nga mas matinud-anon, mohimo kanilang mas maayong mga bana ug mga amahan, mas maayong mga asawa ug mga inahan, mas maayong mga anak, mas maayong mga empliyado. Kana sila makabuntog sa mga sulirang ipahinabo sa nagakasumpaking lokal nga mga kostumbre ug makatimbang sa kapadapatan sa mga kostumbre nga dili laktud mahisupak sa kabubut-on sa Diyos alang sa tawo apan tingali mohimo sa pagpahiuyon nianang kabubut-ona nga mas lisod. Sa unsang paagi kini mahimo?

Nahauna, sama sa gihimo sa mga Kristohanon sa Tesalonica, kinahanglang imong dawaton ang kamatuoran nga ang Bibliya sa pagkamatuod mao “ang pulong sa Diyos.” Kini nagkahulogan sa pag-amgo nga kini gayod kaalam gikan sa kinalabwang Tinubdan. Ikaduha, kinahanglang maningkamot ka sa pagkakat-on kon unsay ginaingon sa maong “pulong sa Diyos” alang sa imong kaayohan. Kat-oni ang pag-ila sa mga prinsipyo ug sa mga balaod sa Diyos samtang imong basahon ug tun-an ang Bibliya. Dayon, ingong ikatulong lakang, kinahanglang imong tugotang ang maong pulong “magalihok diha kanimo.” (1 Tesalonica 2:13) Kini nagalangkit sa suod nga pagpakig-uban sa mga kongregasyon sa katawhan sa Diyos nga karon hikaplagan diha sa kapin sa 200 ka nasod ug kapuloan sa dagat. Mao kini ang naghimo sa tibuok-kalibotang panag-igsoonay sa mga Saksi ni Jehova nga ingon gayod​—usa ka panag-igsoonay sa kamatuoran ug dili lamang sa ngalan.

Nahauna ug kinalabwan, ang katawhan ni Jehova interesado sa pakighiusa sa Diyos pinaagi sa pagtugot nga ang mga prinsipyo sa Bibliya magamando sa ilang mga kinabuhi. Unsay sangpotanan? Ang matuod ug malungtarong panaghiusa sa uban nga may pakighiusa usab sa Diyos, ingon man kalinaw sa hunahuna nga nagalig-on sa usa latas sa tanang kahimtang nga nagalungtad niining presenteng sistema sa mga butang. (Filipos 4:6, 7) Ang maong panaghiusa ug suod nga relasyon uban sa Diyos ug sa usag usa maoy usa ka positibong tabang sa pagpauswag sa matang sa kinabuhi karon ug may saad nga kinabuhing walay kataposan sa matarong bag-ong sistema sa Diyos diin ang tanang butang sa kataposan bug-os magpasakop sa kabubut-on sa Diyos.​—1 Timoteo 4:8; 1 Corinto 15:28.

[Mga Letrato sa panid 7]

Dawata ang Bibliya ingong “ang pulong sa Diyos”

Paningkamot sa pagkakat-on kon unsay ginasulti sa Pulong sa Diyos alang sa imong kaayohan

Itugot nga kanang Pulonga “magalihok diha kanimo”