Alkohol—Unsa ang Kristohanong Hunahuna Bahin Niini?
“KINSA man ang may kasakit? Kinsa man ang may kabalisa? Kinsa man ang may panagbingkil? Kinsa man ang may kabalaka? Kinsa man ang may mga samad sa walay hinungdan? Kinsa man ang may kalubog sa mga mata? Kadtong nagapabilin sa hataas nga panahon uban sa bino.” (Proverbio 23:29, 30) Oo, ginaila sa Bibliya nga ang alkoholikong mga ilimnon makapatunghag daotan kaayong mga epekto: mga panghanduraw, makauulaw nga kagawian, buangbuangon nga kinaiya, mga kadaot sa panglawas, pamilyahanong mga suliran, ug bisan kakabos.
Matikding ang teksto sa Bibliya sa ibabaw nagahisgot niadtong “nagapabilin sa hataas nga panahon” uban sa bino, ingong nabatasang mga palahubog! Alang kanila, ang alkohol nahisamag hilo, nga kadaghanan nagapahinabog mga kadaot sa lawas ug sa utok. (Proverbio 23:32-35) Ang kusog nga mga palainom mahimong mawad-ag pagpugong-sa-kaugalingon ug mosugod sa pagbuhat sa mga butang nga kasagarang ikaulaw. Sa ingon ang Bibliya nagapasidaan: “Ayaw pagtipon sa mga kusog nga palainom sa bino, taliwala sa mga ulitan nga kumakaon sa unod. Kay ang palahubog ug ang ulitan modangat sa kakabos, ug ang pagkahingatulog magapasapot sa usa ka tawo sa nuog.” (Proverbio 23:20, 21) Ang pagkapalahubog giklasipikar usab nga apil sa “mga buhat sa unod,” nga makapugong sa usa sa pagsulod sa Gingharian sa Diyos.—Galacia 5:19, 21; 1 Corinto 6:10.
“Dili Manggialamon”—Alang Kang Kinsa?
Nagpasabot ba kining ang alkohol bug-os ginadili sa mga Kristohanon? Unsa man ang pangangkon sa klerigo, kinsa gihisgotan sa nag-unang artikulo, nga giingong gipasukad sa Proverbio 20:1, nga “ang mga tawong manggialamon dili gayod moinom ug bino.” Ang King James Version nagahubad niining bersikuloha: “Ang bino maoy usa ka tigtamay, ang maisog nga ilimnon mapintas: ug si bisan kinsang hilimbongan niana dili manggialamon.” Sa makausa pa, ang Bibliya wala magabadlong niadtong nagainom ug bino kondili, hinunoa, niadtong hilimbongan niini! “Kadtong nagapabilin sa hataas nga panahon uban sa bino” ug “kusog nga mga palainom ug bino”—kini mao ang “dili manggialamon.”
Palandonga, usab, ang Isaias 5:11, 22. Kining mga bersikuloha mabasa: “Alaot kadtong mosayo pagbangon sa kabuntagon aron sila mangita lamang ug makahubog nga ilimnon, nga magatukaw sa kagabhion mao nga sila manginit sa bino! Alaot kadtong makusog sa pag-inom ug bino, ug mga tawo nga kusganon sa pagsakot sa makahubog nga ilimnon.” Unsa ang ginasaway ni Isaias? Dili ba ang hinobrang pag-inom, nga mao, pag-inom gikan sa “sayo sa buntag” hangtod sa “pagtukaw sa kagabhion”?
Ang matinumanong mga alagad sa Diyos—sama kang Abraham, Isaac, ug Jesus—gitahong nag-inom ug bino, nga kasarangan. (Genesis 14:18; 27:25; Lucas 7:34) Ang Bibliya nagahisgot usab sa bino ingon nga nahiapil sa mga panalangin nga gikan kang Jehova. (Genesis 27:37; Deuteronomio 11:14; Isaias 25:6-8) Ang Bibliya nagapaila gani nga ang bino nga kasarangan mahimong may mapuslanong mga epekto. Ang bino “makalipay sa kasingkasing sa himalatyong tawo,” matud sa salmista. (Salmo 104:15) Si apostol Pablo misugyot kang Timoteo: “Ayaw na pag-inom ug [nahugawang] tubig, kondili pag-inom ug diyutay nga bino alang sa imong tiyan ug sa imong kanunay nga pagkasakit.”—1 Timoteo 5:23.
Bino o Duga sa Ubas?
Nangatarongan ang pipila nga ang “bino” nga gihisgotan sa maong mga teksto sa Bibliya maoy ordinaryong duga sa ubas. Apan ang McClintock and Strong’s Cyclopedia nagapahinumdom kanatong “ang Bibliya wala maghatag ug kalainan tali sa makahubog ug dili-makahubog nga mga bino—wala gayod magtumong o magpasabot sa maong kalainan.” Nahiuyon niini, diha sa Bibliya ang “bino” gipakita ingon nga makahubog nga ilimnon ug nalangkit sa “isog nga ilimnon.”—Genesis 9:21; Lucas 1:15; Deuteronomio 14:26; Proverbio 31:4, 6.
Makaiikag, ang unang milagro ni Jesus mao ang paghimo sa tubig nga bino. Ang talaan sa Bibliya nagaingon: “Sa dihang, sa maong panahon, ang punoan sa kombira nakatilaw sa . . . bino apan wala masayod kon diin gikan kadto, . . . [iyang] gitawag ang bana ug miingon kaniya: ‘Ang uban nga tawo nagadalit pag-una sa maayong bino, ug dihang ang mga tawo mahubog na, ang menos nga bino. Ikaw nagatago sa maayong bino hangtod karon.’” (Juan 2:9, 10) Oo, “ang maayong bino” nga gipatungha ni Jesus maoy tinuod nga bino.
Sa pagkamatuod, ang matarong-sa-kaugalingong mga relihiyosong pangulo sa adlaw ni Jesus nagsaway kaniya tungod sa panagsang pag-inom ug bino. Matud ni Jesus: “Si Juan Bawtista mianhi nga wala magkaon ug tinapay ni mag-inom ug bino, apan kamo nagaingon, ‘Siya gidemonyohan.’ Ang Anak sa tawo mianhi nga nagakaon ug nagainom, apan kamo nagaingon, ‘Tan-awa! Usa ka tawong ulitan ug palainom ug bino!’” (Lucas 7:33, 34) Unsay kapuslanan sa pagtandi sa pag-inom ni Jesus ug ang dili pag-inom ni Juan kon si Jesus nag-inom lamag dili-alkoholikong duga sa ubas? Hinumdomi, gihisgotan si Juan nga siya “dili gayod magainom ug bino ug isog nga ilimnon.”—Lucas 1:15.
Dayag, si Jesus wala magsaway sa pag-inom nga kasarangan sa alkoholikong ilimnon. Sa iyang adlaw ang pag-inom ug bino maoy usa ka bahin sa pagsaulog sa Paskuwa.a Ug ang tinuod nga bino nagpadayong bahin sa Panihapon sa Ginoo, nga mipuli sa Paskuwa.
Gikinahanglan ang Maayong Panabot
Busa ang Bibliya wala magdili sa pag-inom ug alkoholikong mga ilimnon. Sa kadaghanang hitabo, ang pag-inom o dili pag-inom sa isog nga ilimnon maoy butang nga pagahukman sa personal. Apan ang Bibliya kusganong nagasaway sa pagkahubog, uban sa pagkaulitan: “Ayaw pagtipon sa mga kusog moinom ug bino, . . . mga ulitan nga kumakaon sa unod. Kay ang palahubog ug ang ulitan modangat sa kakabos.” (Proverbio 23:20, 21) Busa, ang tanan angay magpasundayag sa pagkakasarangan ug pagpugong-sa-kaugalingon. “Ayaw pagkahubog sa bino, nga niana anaa ang pagpatuyang, apan magpadayong mapuno sa espiritu.” Hinumdomi, ang pagpugong-sa-kaugalingon maoy usa sa mga bunga sa espiritu sa Diyos.—Efeso 5:18; Galacia 5:19-23.
Sa pagkamatuod, ang usa dili kinahanglang mahubog aron masugamak sa mga suliran uban sa alkohol. Ang usa ka pulyetong gigama sa U.S. National Institute on Drug Abuse nagapahinumdom kanato: “Kon ang usa ka tawo makainom, ang alkohol masuhop agi sa sistema sa paghilis ngadto sa sapasapa sa dugo ug daling makaabot sa utok. Kini mosugod sa pagpahinay sa mga bahin sa utok nga maoy nagagahom sa panghunahuna ug emosyon. Bation sa tawo nga siya dili kaayo makapugong, mas libre.” Kining pagbati nga “dili kaayo makapugong” makaladlad sa usa ngadto sa moral nga mga kapeligrohan.
Ang laing kapeligrohan nagalungtad kon bahin sa pagdrayb. Sumala sa pila ka banabana, sa Tinipong Bansa lamang 25,000 ka tawo sa usa ka tuig ang mapatay sa mga aksidenteng ipahinabo sa hubog nga mga drayber. Dayag, daghan ang wala magpakabana unsa ka grabe ang pagdaot sa alkohol sa ilang mga pangsanong o reflexes. Apan ang mga Kristohanon nagaisip sa kinabuhi nga gasa gikan ni Jehova. (Salmo 36:9) Mahiuyon ba sa maong hunahuna nga ipameligro sa usa ka tawo ang iyang kinabuhi mismo ug ang sa uban, pinaagi sa pagdrayb samtang ang iyang mga pangsanong gipahinay sa alkohol? Busa, daghang Kristohanon nagahukom nga dili motandog gayod ug alkohol kon sila magdrayb.
Ang Kristohanon mahunahunaon usab sa epekto sa iyang pag-inom diha sa uban. Pihong kini ang hinungdan ang Kristohanong mga magtatan-aw, ministeryal nga mga alagad, ug tigulang nga mga babaye ginaawhag tanan nga dili sila makiling sa “pag-inom ug daghang bino.” (1 Timoteo 3:2, 3, 8; Tito 2:2, 3) Bisan pag ang usa ka tawo tingali daw may taas nga agwanta sa makahubog nga mga ilimnon, siya mag-amping nga moinom nga kasarangan aron dili mag-impluwensiya sa sayop nga paagi sa lain; ni siya maningkamot nga pugson ang usa nga dili buot moinom. Ang Bibliya dugang nagaingon: “Maayo nga dili magakaon ug karne o magainom ug bino o magabuhat sa bisan unsa nga makapandol sa imong igsoon.”—Roma 14:21.
Ang pila ka kahimtang tingali mangayo sa paglikay sa pag-inom. Palandonga ang pagmabdos. Ang International Herald Tribune (Paris nga edisyon) misitar sa usa ka pagtuon nga gihimo sa University of North Carolina (U.S.A.) ug mitaho nga “ang usa ka yugto sa kusog nga pag-inom sayo sa pagmabdos basin mosangpot sa grabeng kadaot sa lawas ug utok sa nagtubong bata.” Ang mga babaye angay ugdang magtulotimbang sa maong posibleng mga kapeligrohan sa pag-inom panahon sa pagmabdos.
Kadtong may kasaysayan sa pagkahubog o kiling nga magpasobra tingali makakaplag usab nga labing maayo ang pagbiya sa bug-os sa pag-inom.b Basin labing maayo usab ang paglikay sa pag-inom sa atubangan sa usa nga alkoholiko o kansang konsensiya nagasaway sa pag-inom. Ug ang pag-inom ug makahubog nga mga ilimnon una sa Kristohanong mga tigom o kon magabuhat sa publikong buluhaton sa pagwali dili angay. Ang karaang mga Levihanon naghatag ug sumbanan niini sa paglikay dihang nagabuhat sa katungdanan sulod sa templo.—Levitico 10:8-10.
Sa kataposan, ang pagtahod angay ihatag ngadto sa mga balaod sa nasod. Sa pila ka nasod ang alkohol bug-os ginadili. Sa uban, kini limitado lamang sa mga hamtong nga lapas sa usa ka panuigon. Ang Kristohanon nagasunod sa maong mga polisa sa “labaw nga mga pagbulot-an.”—Roma 13:1.
Hinuon, kon kaha moinom kag alkoholikong mga ilimnon o dili o kon unsa ka daghan o unsa ka diyutay ang imong imnon maoy personal nga mga desisyon. Ang Diyos mahimaya kon atong gamiton ang salabotan ug kinabubut-ong mopalabi sa dalan sa pagkakasarangan. Nan, sunda kining maalamong dalan aron nga “kon ikaw nagakaon o nagainom o nagabuhat sa bisan unsa pa,” imong “buhaton ang tanang butang sa himaya sa Diyos.”—1 Corinto 10:31.
[Mga footnote]
a Sa Palestina, ang mga ubas giani sa hinapos sa ting-init. Hinunoa, ang Hudiyonhong Paskuwa ug ang Panihapon sa Ginoo nahitabo sa tingpamulak—unom ka bulan sa ulahi. Kay walay paagi sa pagpreserbar, ang duga sa ubas kinaiyanhong moaslom.
b Ang mga doktor nagasugyot nga ang usang girekonosir nga alkoholiko bug-os molikay sa alkohol. Tan-awa ang Awake! sa Hulyo 8, 1982.
[Hulagway sa panid 6]
Ang usa ka Kristohanon tingali mohukom sa paglikay sa pag-inom ug alkoholikong mga ilimnon tungod sa konsensiya sa lain