Onesiforo Usa ka Maisog nga Maghuhupay

“HUPTI sa hunahuna silang anaa sa mga gapos sa prisohan nga daw kamo nangagapos uban kanila, ug silang mga ginamaltratar.” (Hebreohanon 13:3) Sa dihang gisulat ni apostol Pablo kining mga pulonga sa mga 61 K.P., siya mismo nabilanggo na ug kapin sa usa ka higayon ug nabilanggo pa pag-usab una pa sa iyang kamatayon ingong martir. (Buhat 16:​23, 24; 22:24; 23:35; 24:27; 2 Corinto 6:5; 2 Timoteo 2:9; Filemon 1) Dihay pagkadinalian kaniadto, mao usab karon, aron atimanon sa mga kongregasyon ang isigkamagtutuo nga nailalom sa mga pagsulay sa ilang pagtuo.

Ang usa ka tinun-an sa unang siglo nga ilabinang matinagdanon sa maong panginahanglan mao si Onesiforo. Iyang giduaw si Pablo atol sa iyang ikaduhang pagkabilanggo sa Roma. Maylabot kaniya, ang apostol misulat: “Hinaot ang Ginoo mohatag ug kaluoy sa panimalay ni Onesiforo, tungod kay subsob siya nga nagdala kanako ug pangpalagsik, ug wala siya maulaw sa akong mga kadena. Sa kasukwahi, sa dihang nahitabo nga didto siya sa Roma, siya makugihong nangita kanako ug nakakaplag kanako.” (2 Timoteo 1:​16, 17) Napalandong mo na ba kon unsa gayoy gipasabot sa maong pipila ka mga pulong? Ang pagbuhat sa ingon lagmit magpausbaw sa imong apresasyon alang kang Onesiforo. Makita mo nga siya maoy usa ka maisogong maghuhupay.

Ikaduhang Pagkabilanggo ni Pablo

Human mapagawas gikan sa iyang unang pagkabilanggo, didto na usab si Pablo sa Romanhong bilanggoan apan ilalom sa lahi nga mga kahimtang. Ang iyang mga higala nakaduaw kaniya kanhi sa iyang kaugalingong inabangang balay, ug siya daw masaligon nga dili na madugay ang pagpagawas. Karon nga sinalikway sa kadaghanan, dayag na ang pagkamartir.​—Buhat 28:30; 2 Timoteo 4:​6-8, 16; Filemon 22.

Nabilanggo si Pablo niining higayona sa mga 65 K.P. Duolag usa ka tuig sayo niana​—sa Hulyo 64 K.P.​—mitadlas ang sunog latas sa Roma, nga nagpahinabog dakong kadaot sa 10 sa 14 ka rehiyon sa siyudad. Sumala pa sa Romanong historyano nga si Tacitus, si Emperador Nero wala makahimo sa “pagpapas sa daotang katahap nga ang sunog maoy resulta sa iyang mando. Busa, aron sa pagpanas sa maong taho, si Nero nag-akusar sa maong sala ug nagpahamtang sa labing grabeng mga pagsakit ngadto sa usa ka matang nga gidumtan tungod sa ilang dulumtanang mga buhat, nga gitawag sa mga tawo ug mga Kristohanon. . . . Ang tanang matang sa pagyagayaga gidugang diha sa ilang kamatayon. Sinul-oban sa mga panit sa mga mananap, gikuniskunis sila sa mga iro ug nangamatay, o gipanglansang sa mga krus, o gipangtagana sa kalayo ug gipangsunog, aron magsilbing dan-ag sa kagabhion, inigtikyop sa kangitngit.”

Maoy sa atmospera nga ingon niini ug sa susamang mga palaaboton nga si Pablo mismo nabilanggo pag-usab. Dili ikatingala nga mapasalamaton kaayo siya sa mga duaw sa iyang higala nga si Onesiforo! Apan atong susihon ang samang kahimtang gikan sa bahin ni Onesiforo.

Pagduaw Kang Pablo ang Binilanggo

Dayag, ang pamilya ni Onesiforo nagpuyo sa Efeso. (2 Timoteo 1:​18; 4:​19) Nahiadto man si Onesiforo sa kaulohan sa imperyo alang sa iyang kaugalingong negosyo o aron lamang sa pagduaw kang Pablo wala na mahisgoti. Bisan unsa pa, ang apostol miingon: ‘Sa dihang si Onesiforo didto sa Roma, gidad-an niya ako ug pangpalagsik.’ (2 Timoteo 1:​16, 17) Unsang matanga sa pangpalagsik? Bisan tuod ang tabang ni Onesiforo tingali naglakip gayod sa materyal nga tabang, ang iyang presensiya tin-aw nga nagsilbi usab nga usa ka pangpahimsog aron sa paglig-on ug pagdasig kang Pablo. Sa pagkatinuod, ang pipila ka mga hubad mabasa: “Siya subsob nga nagdasig sa akong espiritu,” o “siya sagad nga naghupay kanako.”

Ang pagtuman sa tinguha sa pagduaw sa usa ka Kristohanong binilanggo sa Roma niadtong panahona nagladlad ug mga suliran. Dili sama sa panahon sa unang pagkabilanggo ni Pablo, ang Romanong mga Kristohanon dayag nga wala na makakaplag kaniya. Sa dakong siyudad nga sama sa Roma, dili tiaw ang pagpangita sa usa ka di-iladong binilanggo taliwala sa daghang gipangbilanggo tungod sa nagkalainlaing mga kalapasan. Busa, ang makuting pagpangita gikinahanglan. Ang eskolar nga si Giovanni Rostagno naghubit sa mga panghitabo niining paagiha: “Lagmit nagkadaiya ang mga kalisod. Labaw sa tanan, ang talagsaong pagkamabinantayon maoy gikinahanglan sa pagpangita. Ang ngadto-ngari nga pagpanigom sa impormasyon ug tan-awong mabalak-on sa pagkaplag sa bilanggoan nga maoy nagtiner sa usa ka panatikong tigulang nga binilanggo nga nalangkit sa daghang krimen tingali magpatunghag dili-angayng katahap.”

Ang magsusulat nga si P. N. Harrison tin-awng naglarawan sa samang kahimtang, nga nag-ingon: “Maorag atong paghikit-an ang usa ka mabalak-ong panagway taliwala sa nanggibaktas nga panon, ug mosunod uban ang maikagong interes niining estranyoha nga naggikan sa halayong kabaybayonan sa Aegean, samtang iyang gitahak ang naglikoliko nga di-sinating kadalanan, nga nanuktok sa daghang pultahan, nga nagsusi sa matag timailhan, nga gipahimangnoan sa mga kakuyaw nga iyang gisuong apan dili gayod molunga sa iyang pagpangita; hangtod nga sa kataposan sa usa ka dulom nga bilanggoan usa ka sinating tingog ang mitimbaya kaniya, ug iyang nakaplagan si Pablo nga gikadena sa usa ka Romanong sundalo.” Kon ang maong dapit walay kalainan sa ubang Romanhong mga prisohan, lagmit kadto maoy usa ka bugnaw, ngitngit, ug hugawng dapit, diin dagaya ang tanang matang sa mga gapos ug mga kasakitan.

Ang mailhan ingong higala sa usa ka binilanggo sama kang Pablo maoy makuyaw. Mas makuyaw pa ngani ang padayong pagduaw kaniya. Ang dayag nga pagpaila sa usa ingong Kristohanon magladlad sa kapeligrohan sa pagdakop ug kamatayon pinaagig pagpaantos. Apan si Onesiforo wala matagbaw sa pagduaw lamang ug kausa o kaduha. Wala siya maulaw ni mahadlok sa pagbuhat niana nga “subsob.” Nagkinabuhi gayod si Onesiforo sumala sa kahulogan sa iyang ngalan, “Tigdalag Kaayohan,” nga nagtaganag kaisog ug mahigugmaong tabang luyo sa mga kakuyaw.

Nganong gibuhat kanang tanan ni Onesiforo? Si Brian Rapske miingon: “Ang bilanggoan maoy usa ka dapit dili lamang sa pisikal nga pag-antos, apan usa ka dapit sa tumang kabalaka gumikan sa mga kabug-at nga gidat-og niini ngadto sa binilanggo. Sa maong palibot, ang pisikal nga presensiya ug binabang mga pagdasig sa mga magtatabang maoy usa ka dakong kahupayan sa emosyonal nga paagi alang sa binilanggo.” Si Onesiforo tin-awng nakasabot niana ug maisogong miunong sa iyang higala. Pagkadakong pasalamat ni Pablo sa maong tabang!

Unsay Gidangatan ni Onesiforo?

Sa iyang ikaduhang sulat kang Timoteo, si Pablo nagpadalag mga pangomosta sa panimalay ni Onesiforo ug miingon kaniya: “Hinaot ang Ginoo magatugot kaniya nga makakaplag ug kaluoy gikan kang Jehova nianang adlawa.” (2 Timoteo 1:​18; 4:​19) Daghan ang naghunahuna nga ang mga pulong “nianang adlawa” nagpunting sa adlaw sa Diyos sa paghukom ug busa nanghinapos nga si Onesiforo namatay. Kon ingon niana, tingali “si Onesiforo makausa niana mitahak niining makuyaw nga kuwartel, ug gibayran . . . ang silot uban sa iyang kinabuhi,” misugyot si P. N. Harrison. Siyempre, tingali atua lamang sa halayo si Onesiforo, o kaha si Pablo naglakip kaniya diha sa mga pangomosta nga gipadala ngadto sa iyang tibuok panimalay.

Ang pipila nagtuo nga adunay linaing ipasabot ang pamulong: “Hinaot ang Ginoo magatugot kaniya nga makakaplag ug kaluoy gikan kang Jehova nianang adlawa.” Sila mibati nga kining mga pulonga nagpakamatarong sa mga pag-ampo sa pangamuyo alang sa mibiyang mga kalag nga buhi ug tingali nag-antos diha sa usa ka espirituwal nga dapit. Apan, ang maong ideya supak sa Kasulatanhong pagtulon-an nga ang mga patay walay nahibaloan nga bisan unsa. (Ecclesiastes 9:​5, 10) Bisan pag namatay si Onesiforo, gipahayag lamang ni Pablo ang panghinaot nga ang iyang higala makakaplag ug kaluoy gikan sa Diyos. “Makapahayag kita sa maong panghinaot alang sa tanan,” nag-ingon si R. F. Horton. “Apan ang pag-ampo alang sa patay, ug ang pagpa-Misa alang kanila, wala gayod mosantop sa hunahuna [sa apostol].”

Magmaunongon Kita nga mga Maghuhupay

Kon aktuwal nga nawad-an si Onesiforo sa iyang kinabuhi o wala samtang miabag kang Pablo, gipameligro gayod niya kana sa pagpangita sa apostol ug pagduaw kaniya sa bilanggoan. Ug dili kaduhaduhaan nga gipabilhan ni Pablo ang gikinahanglan pag-ayong pagpaluyo ug pagdasig nga iyang nadawat gikan kang Onesiforo.

Sa dihang ang mga isigka-Kristohanon makasinatig pagsulay, paglutos, o pagkabilanggo, kita tingali anaa sa kahimtang sa paghupay ug pagdasig kanila. Busa hinaot nga kita mag-ampo alang kanila ug mahigugmaong buhaton ang tanan natong maarangan sa pagtabang kanila. (Juan 13:35; 1 Tesalonica 5:​25) Sama kang Onesiforo, magmaisogon kita nga mga maghuhupay.

[Kapsiyon sa panid 31]

Maisogong gihupay ni Onesiforo ang nabilanggo nga si apostol Pablo