Mga Pangutana Gikan sa mga Magbabasa
◼ Ang apostol Pablo nagpakita ba ug etniko nga pagpihig diha sa pag-uyon sa malangkobong pagpanaway sa katawhan sa Creta?
Wala, si Pablo wala mouyon sa batasan sa malangkobong pagdaot sa katawhan sa laing etniko o nasodnong kagikan.
Kining pangutanaha nagsumikad sa mga komento sa sulat ni Pablo ngadto sa disipulo nga si Tito. Gibilin siya ni Pablo sa dakong pulo sa Creta sa Mediteraneo sa “pagtul-id sa depektosong mga butang ug [sa] pagpanudlog mga ansiano sa matag siyudad.” Gilatid ni Pablo ang pipila sa mga kuwalipikasyon alang sa mga ansiano sa kongregasyon apan nagpahimangno kang Tito: “Dunay daghang tawo nga masukihon, tigsultig walay hinungdang mga pulong, ug mga maglilimbong sa hunahuna, ilabina kadtong mga tawo kinsa nagpabilin sa sirkunsisyon. Kining mga babaa kinahanglang busalan, kay kini mismong mga tawhana nagpadayon man sa pagdaot sa tibuok nga mga panimalay.”—Tito 1:5, 10, 11.
Si Pablo nagpadayon sa bersikulo 12: “Usa kanila, nga ilang kaugalingong propeta, miingon: ‘Ang mga Cretanhon kanunay mga bakakon, mga daotang mananap nga ihalas, walay-trabahong mga dagkog-kaon.’” Diha sa bersikulo 13, siya midugang: “Tinuod kining maong testimoniya. Alang niini nga hinungdan padayong badlonga sila nga mapig-iton, aron sila magmahimsog sa pagtuo.”
Daghang maghuhubad sa Bibliya nagsumpay sa komento ni Pablo nga “tinuod kining maong testimoniya” human gayod sa iyang pagkutlo sa taga Creta nga propeta. Ang uban nagsugod ug bag-ong parapo uban sa bersikulo 13.a Sa bisan hain nga kaso, sa unsa nagpahayag si Pablo ug pag-uyon?
Tino nga wala siya mouyon sa masangkaron rasanhon o etnikong pagdaot batok sa mga taga Creta. Makapaneguro kita niana, kay si Pablo nahibalo nga dunay maayong mga Kristohanon kinsa aprobado sa Diyos ug gidihogan sa Iyang balaang espiritu. (Buhat 2:5, 11, 33) Dihay igong debotadong mga Kristohanon sa paglangkob sa mga kongregasyon sa “matag siyudad.” Samtang ang maong mga Kristohanon dili hingpit nga mga tawo, makapaneguro kita nga sila dili mga bakakon ug mga walay-trabahong dagkog-kaon; kay kon mao sila dili padayong makabaton sa pag-uyon ni Jehova. (Filipos 3:18, 19; Pinadayag 21:8) Sama sa atong makita karon diha sa tanang mga nasod, dayag nga dunay matinuorog-kasingkasing nga mga tawo sa Creta kinsa nasubo sa ubos moral nga mga sukdanan libot kanila ug andam sa pagsanong sa Kristohanong mensahe.—Ezekiel 9:4; itandi ang Buhat 13:48.
Sa laing bahin, dunay mga tawo usab sa Creta kinsa wala maghupot ug hataas nga moral nga mga sukdanan. Nakita ni Pablo nga angay ang pagkutlo sa mga pulong nga dayag gikan kang Epimenides, usa ka taga Creta nga magbabalak (propeta o tigpamaba) sa ika-unom ka siglo W.K.P. Apan si Pablo miuyon uban nianang hubit nga aplikado sa usa ka partikular nga bahin sa populasyon sa Creta.
Mao kini sila ang ‘tigsultig walay-hinungdang mga pulong ug mga maglilimbong sa hunahuna’ kinsa nakigkontak sa matinumanong mga Kristohanon ug naningkamot sa ‘pagdaot sa tibuok nga mga panimalay.’ Ang maong madaotong mga maglilimbong sa pagkamatuod takdo sa hubit nga “mga bakakon, mga daotang mananap nga ihalas,” nga matuod usab diha sa mga tawo sa ubang dapit. (2 Timoteo 3:6, 13) Dugang pa, si bisan kinsa nga anaa sa mga kongregasyon nga nalimbongan sa pagsunod sa maong mga paagi nagkinahanglan sa ‘mapig-iton nga pagbadlong.’ Kadtong nakabatog kaayohan gikan sa pagbadlong matabangan nga mahimong mga sulondan sa maayong mga buhat ug sa “maayong sulti nga dili arang masaway.”—Tito 2:6-8.
Makaplagan nato dinhi ang usa ka pasidaan alang kanatong tanan. Ang etniko o nasodnong pagpihig hayan daghan sa atong palibot. (Itandi ang Juan 7:47-52.) Hayan kita nagpakadungog sa mga silingan, mga kauban sa tunghaan, o mga kauban sa trabaho kinsa mosultig makadaot nga mga pulong mahitungod sa ubang mga tawo, sama sa, ‘O, kanang tanang mga taga-amihanan dili-matinagdanon ug walay pagbati’; ‘Aw, nahibalo ka na bitaw kon unsa ka mapahitas-on kanang mga habagatnon’; o, ‘Peligroso ang pagsalig nianang mga tabokanon.’
Kinahanglan maningkamot kita sa paglikay sa paghatag sa malangkobong mga hubit nga lagmit walay pasukaranan o naghinobra ra. Ang uban tingali mas mahigalaon ug madayganon, ang uban mas mapanagan-on o maulawon ra sa mga estranghero. Apan, kinahanglan atong hinumdoman nga ang pipila sa atong Kristohanong mga igsoon sa walay duhaduha makita taliwala sa mga tawo nianang etnikong grupo o nasyonalidad, maingon man sa daghan pa kinsa wala pa mahimong matuod nga mga Kristohanon apan dunay dalayegong mga hiyas ug gigutom sa pagkamatarong.
Ang apostol Pedro nagpasiugda sa kamatuoran nga “ang Diyos walay pinalabi, apan sa tagsa ka nasod ang tawo nga nahadlok kaniya ug nagabuhat sa pagkamatarong madawat kaniya.” (Buhat 10:34, 35) Kita bug-os makaseguro nga si Pablo uyon niana, nga nagpabanaag sa samang panlantaw sa iyang mga sulat ug panulti. Mao man usab kita.
[Mga Footnote]
a Tan-awa ang The New Berkeley Version maingon man ang mga hubad nila R. F. Weymouth, F. A. Spencer, K. S. Wuest, ug Abner Kneeland.