Ang Hunahuna sa Bibliya

Puli nga Pagkainahan—Alang ba sa mga Kristohanon?

ANG karaang Romanong magbabalak nga si Horace walay nasayran bahin sa puli nga pagkainahan sa misulat siya: “Dili bililhon kon kinsa ang mga ginikanan sa usa ka tawo nga mahimugso, basta siya mahimong usa ka tawong may katakos.” Ang panultihon sa magsusulat nga Pranses sa ika-17ng siglo, “Walay bili ang pagkatawo diin walay bili ang maayong kagawian,” gisulat usab dugay na sa wala pa mahimong legal nga suliran ang ideya sa pagpanganak sa puli nga inahan. Apan, sumala sa gitaho ni Mary Thom diha sa Ms. nga magasin, tungod sa bag-ong teknolohiya labot sa pagsanay, “ang mga obra sa tigpatungha sa binhi sa babaye, tigpainit sa binhi-mahimong-bata, ug tig-atiman sa bata inigkatawo” mahimong bahinon sa duha o tulo ka “mga inahan.” Ang suliran mahitungod sa “maayong kagawian” ug “kabililhon” nahimong lubog ug kuti.

Ang batasan sa paggamit sa puli nga mga inahan kalit mikaylap sa kalibotan sa tungatunga sa mga katuigang 1970, nga nagpatunghag sosyal, moral, ug legal nga mga suliran nga wala maatubang sa nangagi. Ang pila ka magtiayong apuli maikagong mopahimulos niining dili-naandang paagi sa pagpanganak. Sa laing bahin, ang mga doktor, mga abogado, ug mga magbabalaod naningkamot nga mosagnunot sa mauswagong teknolohiya sa pertilidad sa tinguha nga ipahiluna ang mga lagda nga magsulbad sa mga sulirang etikal ug moral nga gipatugbaw.

Unsa ang Puli nga Pagkainahan?

Ang puli, o kontratado, nga pagkainahan mao ang usa ka babaye nga gipamabdos sa artipisyal nga paagi manganak alang sa laing babaye. Ang giingong naandang puli nga pagkainahan mahitabo sa dihang ang puli nga inahan magsamkon pinaagi sa artipisyal nga pagpasulod sa binhi sa bana gikan sa magtiayon nga mikontrata kaniya. Sa ingon ang kapuli mao ang genetikanhong inahan sa bata. Ang pagsamkon sa puli nga inahan nagkahulogan nga ang binhi sa asawa ug binhi sa bana magkahiusa sa gawas sa tagoangkan sa usa ka proseso nga nailhang in-vitro (test-tube) nga pertilisasyon, ug ang misangpot nga embryo ibutang sa matris sa puli nga inahan aron ipasamkon.

Nganong adunay pag-uswag sa puli nga pagkainahan? Sa usa ka butang, ang abanteg-teknolohiyang siyensiya nakadiskobre ug daghang paagi sa pagtabang sa mga babaye sa pagkabaton ug mga anak. Ang mga magtiayon tingali gusto kaayo ug anak, apan tungod sa pagkaapuli, kalisod, o diyutay kaayong himsog nga mga batang ipasagop, sila dili makabatog usa. Mao nga sila moabang sa lawas sa laing babaye aron makabatog anak. Sanglit nalangkit ang dagkong mga kantidad sa salapi, ang puli nga pagkainahan gibatbat sa ngil-ad nga mga termino, sama sa “dili-kinabubut-ong pag-alagad ug pagpangulipon” ug “pagmina sa pertilidad sa kabos.”

Sa Tinipong Bansa, ang Korte Suprema sa New Jersey miila sa natagong katakos sa mga dato sa pagpahimulos sa mga kabos ug sa usa ka kaso bahin sa puli nga pagkainahan mipahayag: “Sa paghinapos, adunay mga sukdanan nga giisip sa sosyedad nga mas hinungdanon kay sa pagtugot sa bahandi nga makapalit sa bisan unsa, mahimo nga kana kahago, gugma, o kinabuhi.” Ang Korte Suprema sa Pransiya mipahayag nga ang puli nga pagkainahan nagalugos sa lawas sa usa ka babaye ug “ang lawas sa tawo angay nga dili pahulaman, paabangan, ibaligya.”

Mga Suliran sa Puli nga Pagkainahan

Ang puli nga pagkainahan may dalang ubay-ubayng suliran. Ang usa mao ang lagmit mangil-ad legal nga mga asunto kon ang babayeng nanganak gustong mohawid sa bata. Kansa kanang anak, sa babaye nga nanganak o sa babayeng naghatag sa binhi? Busa ang pagpanganak sa usa ka bata, nga kasagarang panahon sa kalipay, usahay mosangpot sa usa ka panag-away sa korte. Laing suliran: Ang pila ka babayeng mouyon nga mahimong puli nga mga inahan makadiskobre nga nagakausab ang ilang mga pagbati duyog sa pagtubo ug pagkatawo sa usa ka gikontratang bata. Ang kontratang nahikay na sa pila ka bulang miagi mahimong nagakalisod ug nagakalisod nga dawaton. Ang malig-on nagkahiusang relasyon ginaporma tali sa inahan ug sa bata sa iyang tiyan. Usa ka puli nga inahan, nga wala magdahom nianang panagkausa, misaysay sa iyang mga pagbati bahin sa paghatag sa bata: “Kadto sama sa pagkanamatyan. Ang akong lawas mituwaw alang sa akong batang babaye.”

Usab, unsa ang layog-abot nga mga epekto sa maong pagpanganak diha sa ubang mga anak sa puli nga inahan, sa pamilya nga nagdawat sa bata, ug sa bata mismo? O unsay mahitabo kon ang batang matawo sa usa ka puli nga inahan adunay depekto sa pagkatawo? Obligado ba ang amahan sa pagdawat sa bata? Kon dili, kinsay mobuhi sa bata? Ug usa ka labi pang hinungdanong pangutana, Unsay pag-isip sa Diyos mahitungod sa puli nga pagkainahan?

Ang Puli nga Pagkainahan Nagpasidungog ba sa Kaminyoon?

Ang Pulong sa Diyos nagasugilon kanato nga iyang giisip ang kaminyoon ingong butang sagrado. Pananglitan, ang Hebreohanon 13:4 nagaingon: “Himoa ang kaminyoon nga madungganon sa tanan, ug ang higdaanan sa kaminyoon walay kahugawan, kay ang Diyos magahukom sa mga makihilawason ug mga mananapaw.”a Ang Diyos nagadahom sa tanang Kristohanon sa pag-isip sa kaminyoon nga madungganon ug pag-isip kanunay niana sa ingon. Unsay maghugaw sa kaminyoon? Ang pakighilawas, nga makapakaulaw sa kaminyoon nga abante, ug ang pagpanapaw, nga magpakaulaw sa kaminyoon human nga sudlan kini.

Ang puli nga pagkainahan nagapasidungog ba sa kaminyoon ug nagahupot sa higdaanan sa kaminyoon nga wala mahugawi? Sa yanong pagkasulti, wala. Ang naandang puli nga pagkainahan nagkinahanglan nga ipasulod sa babaye ang gidonar nga binhi sa lalaki. Ang hunahuna sa Bibliya mahimong makaplagan sa Levitico 18:20, nga nagaingon: “Dili nimo igahatag ang imong inawas nga binhi ngadto sa asawa sa imong kauban aron mahimong mahugaw pinaagi niana.” Walay Biblikanhong pasikaranan sa pagpalahi sa pagpasulod pinaagi sa pakigsekso ug pagpasulod sa artipisyal nga paagi pinaagi sa pagbutang niana sa nagdonar. Busa, sa bisan haing kaso, ang pakighilawas o pagpanapaw nahimo sa dihang ang pagpasulod sa binhi gihimo pinaagi sa usa ka lalaki nga dili mao ang legal nga bana sa babaye.

Komosta man ang pagsamkon sa puli nga inahan? Kini maghugaw usab sa higdaanan sa kaminyoon. Tinuod, ang pertilisadong binhi maoy usa ka panaghiusa sa bana ug sa iyang asawa, apan human niana ibutang kini diha sa matris sa laing babaye ug, sa pagkamatuod, magpamabdos kaniya. Ang maong pagmabdos dili resulta sa seksuwal nga relasyon tali sa puli nga babaye ug sa iyang bana mismo. Mao nga, ang iyang mga organo sa pagsanay sa maong panahon gigamit sa laing tawo nga dili iyang kapikas. Kini dili uyon sa moral nga mga prinsipyo sa Bibliya nga ang usa ka babaye magsamkon sa usa ka anak alang sa iyang kaugalingong bana. (Itandi ang Deuteronomio 23:2.) Dili angay nga ang usa ka lalaki nga dili bana mismo sa puling babaye ang mogamit sa iyang mga organo sa pagsanay. Kini dili angay nga paggamit sa higdaanan sa kaminyoon. Busa, ang puli nga pagkainahan maoy dili alang sa mga Kristohanon.

[Footnote]

[Picture Credit Line sa panid 26]

Pastel ni Mary Cassatt, The Metropolitan Museum of Art, Gasa ni Gng. Ralph J. Hines, 1960. (60.181)