Ang mga Mananap sa Apokalipsis—Unsay Ilang Kahulogan?
NIADTONG Sabado, Hunyo 15, 1985, ang mga tinukod sa Hiniusang Kanasoran sa New York misidlak sa kahayag sa adlaw. Sama sa naandan, ang mga bisita nagganayan aron motan-aw sa makapahinganghang kahugpongan sa tinukod, ug wala ikatago sa daghan ang ilang pagdayeg sa tanang butang ilang nakit-an.
Apan, sa pagkakaron, ang Hiniusang Kanasoran daw halayo kaayo sa pagpahiusa sa mga nasod. Sumala sa giingon sa usa ka opisyal nga giya niadtong hapona: “May 150 ka gubat sukad sa Gubat sa Kalibotan II, nga namatay ang kapin ug 20 milyong tawo. Wala pay kagamhanan sa kalibotan. Lagmit kini ang kinaduolan niana.” Nan, ang kagamhanan sa kalibotan mao bay usa ka damgo nga dili matuman? Motuo kag sa dili, ang tubag hikaplagan pinaagi sa pagsusi sa mga mananap sa Apokalipsis.
Gisabot sa pila ka komentarista sa Bibliya nga ang mga mananap sa Pinadayag walay matagnaong kahulogan. Hinunoa, ilang gisabot nga kana maoy mga hitabo sa panahong buhi pa si apostol Juan. Pananglitan, ang The Catholic Encyclopedia, sa paghisgot niini sa mga mananap sa Apokalipsis, nagaingon: “Maoy batasan sa mga magsusulat sa apokalipsis . . . nga ang ilang mga panan-awon isulat sa dagway sa mga tagna ug hatagan sila sa dagway sa pagkasinulat sa sayosayong petsa.”
Apan mipahayag si apostol Juan: “Pinaagi sa pagdasig ako diha sa adlaw sa Ginoo.” (Pinadayag 1:10) Oo, ang basahon sa Pinadayag wala magtumong sa nangaging kasaysayan kondili sa umaabot nga “adlaw” dihang ang Ginoong Jesu-Kristo mosugod sa pagmando gikan sa langit. Sumala sa Pinadayag Kapitulo 6, “ang adlaw sa Ginoo” pagatiman-an sa gubat sa kalibotan, kaylap nga mga kanihit sa pagkaon, ug makapatayng sakit. Ang mga hitabong nasaksihan sa yuta sulod niining ika-20ng siglo maoy makapatuong pamatuod nga kita nagapuyo sa “adlaw sa Ginoo” sukad sa 1914.—Pinadayag 6:1-8.a
Niadtong makasaysayanhong tuig, si Jesu-Kristo misugod sa iyang pagmando sa Gingharian. (Pinadayag 11:15, 18) Busa ang mga mananap sa Apokalipsis kinahanglang ilado tapos nianang petsaha. Sa pagkamatuod, kining mga mananapa nagahulagway sa mga kaaway sa Diyos nga nagapugong sa katawhan sa pagsalig sa Gingharian sa Diyos ingong bugtong kahikayan nga magtagbaw sa tinguha sa katawhan sa kalinaw. Naapil sa maong mga kaaway ang usa ka dragon ug tulo ka mapintas nga mananap. Atong susihon kini sila sumala sa ilang pagtungha.
Ang Dakong Dragon
“Tan-awa!” mipatugbaw si Juan, “usa ka dakong dragon nga mapula, nga may pito ka ulo ug napulo ka sungay.” Unsay gihulagwayan niining dakong dragon? Si Jesus mismo nagasaysay nga kini nagahawas gayod kang Satanas nga Yawa. Sumala sa panan-awon ni Juan, kini nga dragon mabangisong misupak sa pagkatawo sa langitnong Gingharian sa Diyos sa 1914. Ang resulta? “Busa gitambog ang dakong dragon, ang unang bitin, ang gitawag Yawa ug Satanas, kinsa nagalimbong sa tibuok gipuy-ang yuta; siya gitambog sa yuta, ug ang iyang mga manulonda gitambog uban kaniya.”—Pinadayag 12:3, 7-9.
Gipadayag ni Juan nga daotan unya ang mga epekto niini diha sa katawhan. “Alaot ang yuta ug ang dagat, tungod kay ang Yawa nanaog kaninyo, nga may dakong kasuko, nga nahibaloan niyang siya may hamubo na lamang panahon.” (Pinadayag 12:12) Bisan pag gilimitahan nga dili makagawas sa silinganan sa yuta, determinado gihapon si Satanas sa pagpanghilabot sa natukod nga Gingharian sa Diyos. Kini iyang ginabuhat pinaagi sa paglimbong sa katawhan, nga gigamit ang tulo ka mapintas nga mananap. Tagda ang pagbatbat ni Juan sa una niini kanila.
Ang Mananap sa Dagat
“Nakita ko ang usa ka mapintas nga mananap nga migimaw sa dagat, nga may napulo ka sungay ug pito ka ulo . . . Karon ang mapintas nga mananap nga nakita ko daw usa ka leopardo, apan ang mga tiil maorag mga tiil sa uso, ug ang baba niini maorag baba sa leyon. Ug gihatag sa dragon ngadto sa mananap ang gahom niini ug ang trono niini ug ang dakong pagbulot-an.”—Pinadayag 13:1, 2.
Unsay gihulagwayan niining makalilisang nga hayop? Ubos sa pagdasig, si Juan naghatag sa usa ka dakong ilhanan: “Kini gihatagan ug pagbulot-an ibabaw sa tanang banay ug katawhan ug pinulongan ug nasod.” (Pinadayag 13:7) Unsa ba ang dunay pagbulot-an ibabaw sa tanang tawong buhi sa yuta? Usa ra ka butang: ang tibuok-kalibotang sistema sa politikanhong pagmando. Kini ba nga sistema tinuod nagadawat ug pagbulot-an gikan sa “dragon,” si Satanas? Ang Bibliya nagatubag oo. Pananglitan, si apostol Juan miingon: “Ang tibuok kalibotan nahiluna sa gahom sa usa nga daotan.” Dili katingad-ang si Satanas, samtang nagtental kang Jesus sa kamingawan, nagtanyag kaniya sa pagbulot-an ibabaw sa “tanang gingharian sa gipuy-ang yuta” ug miangkon: “[Kini nga pagbulot-an] gihatag kanako.”—1 Juan 5:19; Lucas 4:5, 6.
Nan, unsa ang gihulagwayan sa pito ka ulo? Sa Pinadayag 17, gipakitaan si Juan ug laing makalilisang nga mananap nga larawan gayod sa maong mananap. Kini may pito usab ka ulo. Ang mga ulo sa larawan gipatin-aw ingong naghawas sa “pito ka hari,” o mga gahom sa kalibotan, nga niana “lima napukan na, ang usa mao siya karon, ang usa wala pa moabot.” (Pinadayag 17:9, 10) Lima ka gahom sa kalibotan sa kasaysayan sa Bibliya mitungha sa wala pa ang adlaw ni Juan: Ehipto, Asirya, Babilonya, Medo-Persia, ug Gresya. Ang Roma, ang ikaunom, diha pa sa gahom samtang buhi si Juan.
Unsa ang ikapitong ulo? Sanglit ang panan-awon maylabot man sa “adlaw sa Ginoo,” kini nagatumong gayod sa gahom sa kalibotan nga nagabarog sa baroganan sa gahom sa Roma sulod niining kataposang mga adlaw sukad 1914. Ginapadayag sa kasaysayan nga kini mao ang dual nga gahom sa kalibotan nga nalangkoban sa Britanya ug Tinipong Bansa sa Amerika. Sa wala pa ang 1914, natukod sa Britanya ang labing dakong imperyo nga sukad nakita sa kalibotan. Sulod sa ika-19ng siglo, naugmad usab niini ang lig-ong diplomatikanhon ug komersiyal nga mga koneksiyon uban sa Tinipong Bansa. Kining duha ka nasod nakig-away nga managkauban sa Gubat sa Kalibotan I ug II, ug nagpadayon ang ilang espesyal nga relasyon hangtod niining adlawa. Sa 1982, si Presidente Reagan sa Tinipong Bansa midiskurso ngadto sa Britanikong parliamento mahitungod sa “talagsaong panaghigala sa duha nato ka nasod.” Labi pang bag-o, sa Pebrero 1985, ang Britanikong primer ministro midiskurso ngadto sa duha ka kamara sa Kongreso sa Tinipong Bansa ug miingon: “Hinaot ang duha nato ka magkaabyang nasod magdungan sa pag-uswag . . . nga lig-on ug katuyoan, nga samag pagtuo, . . . samtang kita nagakahiduol sa ikatulong milenyo sa Kristohanong panahon.”
Tungod sa dakong impluwensiya niini sa kahikayan sa kalibotan, ang Anglo-Amerikanhong dual nga gahom sa kalibotan gibulag paghulagway diha sa basahon sa Pinadayag. Sa unsang paagi? Pinaagi sa ikaduha sa mga mananap sa Apokalipsis.
Ang Mananap sa Yuta
“Ug nakita ko ang laing mapintas nga mananap,” misulat si Juan, “nga migimaw gikan sa yuta, ug kini may duha ka sungay nga daw sa nating karnero, apan kini misugod sa pagsulti nga daw dragon.” Pinaagi sa pag-angkong Kristohanon ug dili-agresibo, nabatonan sa Anglo-Amerikanhong dual nga gahom sa kalibotan ang panagway nga daw nating karnero. Apan sa pagkamatuod kini milihok nga daw dragon. Sa unsang paagi? Pinaagi sa pagkolonisar sa daghang nasod ug sa kahangol pagpahimulos sa katigayonan sa yuta. Usab, “gipasimba niini ang yuta ug ang mga nagapuyo niini sa unang mapintas nga mananap, kansang samad nga ikamatay naayo. Ug kini . . . nagasugo sa mga nagapuyo sa yuta sa paghimog larawan sa mapintas nga mananap.” (Pinadayag 13:11-15) Sa unsang paagi natuman kini?
Naagoman sa tibuok-kalibotang politikanhong sistema ni Satanas ang “samad nga ikamatay” panahon sa unang gubat sa kalibotan. Aron sa pagpugong sa pagkahitabo niana pag-usab, gipasiugda sa Britanya ug Amerika ang “pagsimba” sa politikanhong sistema. Gibuhat nila kini pinaagi sa pag-agda sa kanasoran “sa paghimog larawan sa mapintas nga mananap.” Sa unsang paagi nahitabo kini?
Sa hinapos sa unang gubat sa kalibotan, gisugdan ni Presidente Wilson sa Tinipong Bansa ang krusada alang sa bag-ong gisugyot nga Liga sa Kanasoran. Sa maong katuyoan, iyang gisultihan ang mga delegado sa Komperensiya sa Kalinaw sa Paris niadtong 1919: “Ang mga hawas sa Tinipong Bansa nagapaluyo niining dakong proyekto alang sa Liga sa Kanasoran. Giisip namo kini nga pasukaranan sa bug-os nga programa nga nagpahayag sa among katuyoan . . . niining gubata. . . . Ania kami sa pagtino, sa mubo, nga mawagtang ang mga patukoranan mismo niining gubata.”
Sa nahuman ni Presidente Wilson ang iyang pakigpulong, ang Britanikong primer ministro pa gayod, si Lloyd George, ang mipahayag: “Gisegundahan ko kini nga resolusyon. Tapos sa hamiling pakigpulong sa Presidente sa Tinipong Bansa gibati kong dili na kinahanglan ang mga komento aron sa pagduso niini nga resolusyon ngadto sa Komperensiya, ug ako . . . nagapahayag kon unsa ka dako ang pagpaluyo sa Britanikong Imperyo niining maong sugyot.”
Sa hinapos niadtong tuiga, panahon sa usa ka tigom sa London sa pagpaluyo sa pagratipikar sa Liga sa Kanasoran, ang usa ka sulat gibasa gikan sa Hari sa Gran Britanya: “Kita ang nakadaog sa gubat. Kana dakong kahimoan. Apan kini dili pa igo. Nakig-away kita aron maangkon ang malungtarong kalinaw, ug maoy kinalabwan natong katungdanan ang paghimo sa tanang lakang aron maangkon kana. Alang niana, walay labi pang kinahanglanon kay sa lig-on ug molahutay nga Liga sa Kanasoran. . . . Isugyot ko kini nga kawsa ngadto sa tanang lungsoranon sa Imperyo, aron nga, sa tabang sa tanang ubang tawo nga maayog kabubut-on, ang usa ka banting ug tinong depensa sa kalinaw, sa himaya sa Diyos . . . mamatukod unta.”
Niadtong Enero 16, 1920, natukod ang Liga sa Kanasoran nga may membrong 42 ka nasod. Sa pagka 1934 nasakop niadto ang 58 ka nasod. Ang duhag-sungay nga mananap sa yuta milampos sa pag-agda sa kalibotan sa “paghimog larawan sa mapintas nga mananap.” Ang maong larawan, o hawas sa tibuok-kalibotang politikanhong sistema ni Satanas, gihulagway ingong kataposang mananap sa Apokalipsis.
Ang Mananap nga Mapula
Ania ang kabatbatan ni Juan niining kataposang mananap: “Usa ka mapintas nga mananap nga mapula nga nalukop sa mga ngalan nga mapasipad-anon ug may pito ka ulo ug napulo ka sungay.” Mahitungod niining mananapa, giingnan si Juan: “Ang mapintas nga mananap nga imong nakita mao ang sa kaniadto, ug dili sa karon, ug mao ang mogawas sa bung-aw, ug kini mopadulong sa kalaglagan. . . . , kini mismo mao ang ikawalong hari.” (Pinadayag 17:3, 8, 11) Sumala niini nga kabatbatan, ang Liga sa Kanasoran misulay sa paglihok samag usa ka gahom sa kalibotan sa nataran sa kalibotan. Bisan pa niana, napakyas kini sa pagpugong sa Gubat sa Kalibotan II, nga misugod sa 1939. Ang mananap nahanaw, ingnon ta, nga miadto sa bung-aw.
Panahon sa Gubat sa Kalibotan II, naningkamot pag-ayo ang Anglo-Amerikanhong gahom sa kalibotan sa pagbuhi nianang internasyonal nga organisasyon. Sa 1941 ang primer ministro sa Gran Britanya, si Winston Churchill, nakigsulting tago kang Presidente Franklin Roosevelt sa Tinipong Bansa samtang nagsakay sa usa ka barko sa dagat Atlantiko. Ilang gihimo ang magkaubang deklarasyon mahitungod sa “ilang mga kalaoman sa maarang-arang nga kaugmaon sa kalibotan” ug sa “pagkatukod sa haluag pa ug permanenteng sistema nga may dayag nga kasegurohan.” Sa sunod tuig sa Washington, D.C., 26 ka nasod mipaluyo niining Anglo-Amerikanhong sugyot sa gitawag “Deklarasyon Pinaagi sa Hiniusang Kanasoran.” Kadto mitultol sa pagkamugna sa organisasyong Hiniusang Kanasoran sa Oktubre 24, 1945. Ang mananap nga mapula migawas sa bung-aw nga may bag-ong ngalan. Sa pagkakaron, 159 ka nasod mianib niining organisasyona, nga, nagalaom sila, mopatunhay sa nagalungtad-karong sistema sa tawhanong politikanhong pagmando.
Ugaling, kining tanan wala manumbaling sa Mesiyanikong Gingharian sa Diyos, nga natukod sa langit sa 1914. Ang tanang tawo sa yuta kinahanglang magpili tali sa pagmando pinaagi sa Diyos ug pagmando pinaagi sa tawo. Sa dili madugay, ang mananap nga mapula, uban sa tanang tawhanong kagamhanan, malangkit sa usa ka gubat batok sa gipalingkod nang Hari sa Diyos, si Jesu-Kristo. Ang sangpotanan? “Tungod kay siya Ginoo sa mga ginoo ug Hari sa mga hari, pagadag-on sila sa Kordero [Jesu-Kristo].” Oo, ang mananap nga mapula uban ang tibuok sistema sa tawhanong kagamhanan ‘mopadulong sa pagkalaglag.’—Pinadayag 17:11, 14; tan-awa usab ang Daniel 2:44.
Pagkadako unya nga panalangin nga wala hilimbongi sa dragon ug sa tulo niya ka mananap! Kadtong nagpamatuod nga maunongong mga sakop sa Gingharian sa Diyos molabang-buhi aron mahimong bahin sa “usa ka bag-ong yuta.” “Pagapahiran sa Diyos ang tanang luha gikan sa ilang mga mata, ug mawala na ang kamatayon, ni may pagbalata ni paghilak ni kasakit pa. Ang unang mga butang miagi na.” (2 Pedro 3:13; Pinadayag 21:3, 4) Busa, magpasakop sa Gingharian sa Diyos, ang bugtong epektibong kagamhanan sa kalibotan. Unya ikaw, usab, makapaabot sa pagtagamtam niining walay-kataposang mga panalangin.
[Mga footnote]
a Kining puntoha gihisgotan nga labi pang detalyado sa Enero 1 ug Enero 15 nga mga isyu sa Ang Bantayanang Torre.