sa ilang mga pag-ampo. Ang hingpit nga panagkauyon milungtad taliwala sa tanang presente.”

Ugaling, kanang “hingpit nga panagkauyon,” wala gayod magdugay. Ang bag-ong presidente mainitong gidawat sa daghan apan dili sa tanan.

Ang Bag-ong Presidente Misugod Paglihok

Si Brader Rutherford nakiling, nga dili usbon ang dulnganan sa organisasyon, apan aron ipatunhay ang nagaabanteng sumbanan nga gitukod ni Russell. Ang mga nagapanaw nga hawas sa Sosyedad (nailhang mga pilgrim) gidugangan gikan sa 69 ngadto sa 93. Ang pag-apod-apod sa libreng mga tract sa Sosyedad gipaspasan sa Dominggo matag karon ug unya sa atubangan sa mga simbahan ug sa regular diha sa balay-sa-balay nga ministeryo.

Ang “pagbantay nga buluhaton,” nga nasugdan sa wala pa ang kamatayon ni Russell, karon gipauswag. Kini maoy pagsunod nga buluhaton, nga susama sa balik-duaw nga ginahimo karon sa mga Saksi ni Jehova. Aron mapalagsik pa ang buluhatong pagwali, ang bag-ong presidente sa Sosyedad nagpalapad sa colporteur nga buluhaton. Ang mga colporteur (gisundan sa mga payunir karong adlawa) gidugangan gikan sa 372 ngadto sa 461.

“Ang tuig 1917 nagsugod uban sa daw makapaluyang palaabuton,” pahayag sa The Watch Tower sa Disyembre 15, 1917. Oo, sunod sa kamatayon ni C. T. Russell, may pila ka kabalaka, pila ka pagduhaduha, ug pila ka kahadlok. Bisan pa, ang tapos-tuig nga taho makapadasig; ang kalihokan sa kanataran miuswag. Dayag, ang buluhaton nagauswag. Ang mga Estudyante sa Bibliya nakalabang na ba sa laing pagsulay​—ang kamatayon ni C. T. Russell​—nga malamposon?

Mga Tinguha sa Pagkontrolar

Dili ang tanan mapaluyohon sa bag-ong presidente. Si C. T. Russell ug J. F. Rutherford maoy magkalahi kaayong mga lalaki. Sila may nagkalahing personalidad ug nagkalahing mga kagikan. Kining mga kalahiana lisod alang sa pila sa pagdawat. Sa ilang mga hunahuna, walay mausa ang makapuli kang Brader Russell ug makabuhat ug sama kaniya.

Ang pipila, ilabina sa hedkuwarter, sa aktuwal nasilag kang Brader Rutherford. Ang kamatuoran nga ang buluhaton nagauswag ug nga siya naghimo sa tanang paningkamot aron masunod ang mga kahikayan nga napahimutang na ni Russell morag wala makahaylo kanila. Ang pagsupak sa wala madugay mitubo. Upat ka sakop sa hunta direktiba sa Sosyedad nanlimbasog gani sa pag-ilog sa administratibong pagdumala gikan sa mga kamot ni Rutherford. Ang kahimtang midangat sa mapiot nga ang-ang sa ting-init niadtong 1917, tungod sa pagluwat sa The Finished Mystery, ang ikapitong tomo sa Studies in the Scriptures.

Si Brader Russell wala makahimo sa pagpatungha ning maong tomo sa panahon sa iyang kinabuhi, bisan pag siya naglaom sa paghimo niana. Tapos sa iyang kamatayon, ang Komiteng Ehekutibo sa Sosyedad mihikay alang sa duha ka kauban, sila si Clayton J. Woodworth ug George H. Fisher, sa pag-andam niining libroha, nga maoy komentaryo sa Pinadayag, Ang Awit ni Solomon, ug Ezekiel. Sa bahin, gipasikad kini sa nasulat na ni Russell labot sa maong mga basahon sa Bibliya, ug gidugangan ug ubang mga komento ug pagpatin-aw. Ang nakompletong manuskrito giaprobahan sa mga opisyales sa Sosyedad aron mapatik ug giluwatan sa pamilyang Bethel sa talad kan-anan sa Martes, Hulyo 17, 1917. Niadtong samang okasyon, ang makapakurat nga pahibalo gihimo​—ang upat ka nagsupak nga mga direktor gitangtang, ug si Brader Rutherford nakatudlo ug laing upat sa paghulip sa mga bakante. Unsa ang reaksiyon?

Kadto maoy sama sa may mibutong bomba! Ang upat ka natangtang nga direktor nagpahimulos sa higayon ug miukay sa panaglantugi nga giabtag lima ka oras sa atubangan sa pamilyang Bethel mahitungod sa pagdumala sa mga kalihokan sa Sosyedad. Ubay-ubayng sakop sa pamilyang Bethel midapig sa mga magsusupak. Ang pagsupak nagpadayon sulod sa pipila ka semana, nga ang mga samokan mihulga sa “pagpukan sa naglungtad nga pagharihari,” ingon sa ilang pagtawag niana. Apan si Brader Rutherford may maayong pasikaranan alang sa lakang nga iyang gihimo. Sa unsang paagi naingon?

Ninggawas nga bisan tuod ang upat ka nagsupak nga direktor gitudlo ni Brader Russell, kining mga pagtudlo wala gayod mapalig-on pinaagig pagbotar sa mga sakop sa korporasyon sa tinuig nga miting sa Sosyedad. Mao nga, silang upat dili man diay legal nga sakop sa hunta direktiba! Si Rutherford nasayod na niini apan wala maglakbit niini sa sinugdanan. Nganong wala? Buot niyang likayan nga makahatag ug pagsabot nga siya nagabatok sa mga kagustohan ni Brader Russell. Ugaling, sa dihang nahimo nang dayag nga dili sila mohunong sa ilang pagsupak, si Rutherford milihok subay sa iyang katungod ug kaakohan ingong presidente sa pag-ilis kanila sa laing upat kansang mga pagkatinudlo pagalig-onon sa moabotay tinuig nga miting, nga pagahimoon sa Enero 1918.

Sa pagka Agosto 8, ang nagmulo nga kanhing mga direktor ug ilang mga tigpaluyo mibiya sa pamilyang Bethel; sila gihangyo nga mopahawa tungod sa kasamok nga ilang gipahinabo. Sa wala madugay sila misugod sa pagpakaylap sa ilang pagsupak pinaagi sa makaylapong pakigpulong ug pagsulat nga pangampanya sa tibuok Tinipong Bansa, Canada, ug Uropa. Ingong resulta, pagkatapos sa ting-init sa 1917, ubay-ubayng kongregasyon sa mga Estudyante sa Bibliya nabahin sa duha ka pundok​—kadtong maunongon sa Sosyedad ug kadtong sayon danihon sa maayong panulti sa mga magsusupak.

Apan ang napalagpot nga mga direktor, sa tinguha sa pagkontrolar sa organisasyon, mosulay ba kaha sa pagbuyo nilang motambong sa tinuig nga miting? Kay naglantaw daan sa maong reaksiyon, si Rutherford mibati nga makaayo ang paghimog surbi sa tanang kongregasyon. Ang resulta? Sumala sa taho nga gipatik diha sa The Watch Tower sa Disyembre 15, 1917, kadtong mibotar nagpaila sa ilang dili mabangbang nga pagpaluyo kang J. F. Rutherford ug sa mga direktor nga nakigtambayayong uban kaniya! Kini napalig-on sa tinuig nga miting.d Ang mga panlimbasog sa mga magsusupak sa pagkontrolar napakyas!

Unsay nahitabo niadtong mga magsusupak ug sa ilang mga tigpaluyo? Pagkatapos sa Enero 1918 tinuig nga miting, ang mga magsusupak mibulag, gani nagpili sa pagsaulog sa Memoryal, sa Marso 26, 1918, sa ilang kaugalingon. Bisan unsang panaghiusa nga ilang natagamtam kadiyot ra, ug sa wala madugay sila nabungkag ngadto sa nagkadaiyang mga sekta. Sa kadaghanang kaso ang ilang gidaghanon mius-os ug ang ilang kalihokan mihinay o sa bug-os mihunong.

Dayag, tapos sa kamatayon ni Brader Russell, ang mga Estudyante sa Bibliya miatubang sa tinuod nga pagsulay sa pagkamaunongon. Sama sa giingon ni Tarissa P. Gott, nga nabawtismohan niadtong 1915: “Daghan kanila nga morag lig-on kaayo, debotado kaayo ngadto sa Ginoo, ang misugod sa pagtalikod. . . . Tanan niini mora gayod ug dili husto, apan nagkahitabo kini ug kana nakapaguol kanamo. Apan ako miingon sa akong kaugalingon: ‘Dili ba kining organisasyona ang usa nga gigamit ni Jehova sa pagpahigawas kanamo gikan sa mga talikala sa bakak nga relihiyon? Wala ba namo matilawi ang iyang kamaayo? Kon kami mobiya karon, asa kami paingon? Dili ba kami modangat sa pagsunod sa usa ka tawo?’ Wala kami ing makita nga katarongan nganong sundon namo ang mga apostata, busa kami nagpabilin.”​—Juan 6:​66-69; Heb. 6:​4-6.

Ang pila nga mibulag gikan sa organisasyon sa ulahi naghinulsol ug nakig-uban pag-usab sa mga Estudyante sa Bibliya diha sa pagsimba. Sa katibuk-an ang mayoriya, sama ni Sister Gott, nagpadayon sa pagpakigtambayayong sa Watch Tower Society ug kang Brader Rutherford. Ang gugma ug panaghiusa nga nagbugkos kanila napalig-on latas sa katuigan nga pagpakig-uban diha sa mga tigom ug sa mga kombensiyon. Wala nila tugoti nga may magbungkag nianang bugkos sa panaghiusa.​—Col. 3:14.

Pagka 1918 ang mga Estudyante sa Bibliya nakalabang na sa pagsulay gikan sa sulod. Ugaling, unsa na man kon ang pagsupak mobangon gikan sa mga tagagawas?

Mga Tumong sa Pag-atake

Sukad sa hinapos sa 1917 ug ngadto sa 1918, ang mga Estudyante sa Bibliya piskay nga nag-apod-apod sa bag-ong libro, ang The Finished Mystery. Sa kataposan sa 1917, ang mga magpapatik puliki sa 850,000 nga edisyon. Ang The Watch Tower sa Disyembre 15, 1917, nagtaho: “Ang napahimutang sa Ikapitong Tomo wala hitupngi sa napahimutang sa bisan unsang laing libro nga nailhan, sulod sa samang gitas-on sa panahon, gawas sa Bibliya.”

Apan dili tanan ang nalipay sa kalamposan sa The Finished Mystery. Ang libro naundan ug pipila ka paghisgot mahitungod sa klero sa Kakristiyanohan nga sakit kaayo. Kini nakapasuko pag-ayo sa klero nga ilang gihulhogan ang kagamhanan sa pagsanta sa mga publikasyon sa mga Estudyante sa Bibliya. Ingong sangpotanan niining dinasig-sa-klero nga pagsupak, sayo niadtong 1918, ang The Finished Mystery gidili sa Canada. Ang pagsupak sa wala madugay miusbaw batok sa mga Estudyante sa Bibliya sa Tinipong Bansa.

Sa pagyagyag niining dinasig-sa-klero nga pagpit-os, sa pagka Marso 15, 1918, ang Watch Tower Society miluwat ug pulyetong Kingdom News No. 1. Ang mensahe niini? Ang may gilapdong unom-ka-laray nga ulohan mabasa: “Relihiyosong Kadili-Matugtanon​—Mga Sumusunod ni Pastor Russell Gilutos Tungod kay Sila Nagsultig Kamatuoran sa Katawhan.” Ubos sa ulohang “Pagtratar sa mga Estudyante sa Bibliya Ikapanag-ing sa ‘Mangitngit nga Kapanahonan’” gipakita ang mga kamatuoran bahin sa paglutos ug pagdili nga gisugdan sa Canada. Ang mga tigpasiugda? Ang tract wala molimod sa kamatuoran sa pagpunting sa klero, nga gihubit ingong “may mapig-ot nga pangisip nga matang sa mga lalaki nga sa kamataktikanhon nanlimbasog gayod sa pagpugong sa katawhan gikan sa pagsabot sa Bibliya ug sa pagsumpo sa tanang pagtudlo sa Bibliya gawas kon himoon pinaagi kanila.”e Pagkakusganong mensahe!

Sa unsang paagi misanong ang klero sa maong pagyagyag? Sila nakaukay nag kasamok batok sa Watch Tower Society. Apan niadtong tungora sila madagmalon pa! Sa tingpamulak sa 1918, usa ka hugna sa mapintasong paglutos gilansad batok sa mga Estudyante sa Bibliya sa Amerika del Norte ug Uropa. Ang dinasig-sa-klero nga pagsupak midangat sa kinagrabehan sa Mayo 7, 1918, sa dihang ang pederal nga mga sugo sa T.B. sa pagdakop giisyu alang sa pagdakop kang J. F. Rutherford ug pipila sa iyang suod nga kaubanan. Sa tungatunga sa 1918, si Rutherford ug pito ka mga kaubanan gibalhog sa bilanggoang pederal sa Atlanta, Georgia.

Tungod kay si Huwes Rutherford ug ang iyang mga kaubanan diha sa bilanggoan, unsay mahitabo sa kalihokan sa hedkuwarter?

Padayon sa Buluhaton Sama sa Naandan

Balik sa Brooklyn usa ka Komiteng Ehekutibo ang gitudlo sa pag-atiman sa buluhaton. Ang pangunang gikabalak-an sa mga igsoon nga gitudlo mao ang pagpadayon sa sirkulasyon sa The Watch Tower. Ang mga Estudyante sa Bibliya sa tanang dapit sa tino nagkinahanglan sa tanang espirituwal nga pagdasig nga mahatag kanila. Sa pagkatinuod, sulod niining entirong “panahon sa pagsulay,” walay mausa ka isyu sa The Watch Tower ang napakyas nga maimprinta!f

Unsa ang espiritu sa hedkuwarter? Si Thomas (Bud) Sullivan, nga sa ulahi nag-alagad ingong sakop sa Nagamandong Lawas, naghinumdom: “Ako kadtong pribilehiyo sa pagbisita sa Brooklyn Bethel sa hinapos sa ting-init sa 1918 sa yugto sa pagkabilanggo sa mga igsoon. Ang mga igsoon nga nag-atiman sa buluhaton sa Bethel wala gayod mahadlok ni maguol. Ngani, ang kasukwahi maoy tinuod. Sila malaomon ug masaligon nga si Jehova mohatag sa iyang katawhan ug kadaogan sa kataposan. Ako nakapribilehiyo nga maanaa sa lamesa sa pamahaw sa Lunes sa buntag dihang ang mga igsoon nga gipadala sa gawas sa pag-alagad sa hinapos-semana mihatag sa ilang mga taho. Usa ka maayong hulagway sa kahimtang ang nabatonan. Sa matag kaso ang mga igsoon masaligon, naghulat kang Jehova sa pagtultol sa ilang dugang mga kalihokan.”

Hinuon, daghang suliran ang nasugamak. Ang Gubat sa Kalibotan I sa gihapon gibugno. Nihit ang abiyo sa papel ug sa karbon, nga kinahanglanon pag-ayo alang sa buluhaton sa hedkuwarter. Tungod sa mainitong patriyotismo, may dakodakong kasuko batok sa Sosyedad; ang mga Estudyante sa Bibliya gilantaw ingong mga traydor. Ubos niining lisod kaayong kahimtang, morag imposible nga mapadayon ang kalihokan sa Brooklyn. Busa, ang Komiteng Ehekutibo, tapos mokonsulta sa ubang mga igsoon, mibaligya sa Brooklyn Tabernacle ug nagsirado sa Balayng Bethel. Niadtong Agosto 26, 1918, ang kalihokan gibalhin ug balik sa Pittsburgh sa usa ka tinukod pang-opisina sa kalyeng Federal ug Reliance.

Bisan pa niana, usa ka maayong espiritu ang mipatigbabaw. Si Martha Meredith naghinumdom: “Kami sa Pittsburgh nagkahiusa ug mihukom nga ipadayon namo ang buluhaton sama sa naandan hangtod ang mga igsoon makagawas sa bilanggoan. Niadtong panahona ang buhatan sa Brooklyn gibalhin sa Pittsburgh, busa ang mga kaigsoonan napuliki sa pagsulat ug mga artikulo alang sa The Watch Tower ug gipaimprinta kana. Sa dihang ang mga The Watch Tower andam na nga ipadala, kaming mga sister moputos niana ug mopadala niana ngadto sa katawhan.”

Ang mga Estudyante sa Bibliya nakaatubang na sa grabeng mga pagsulay sukad sa pagkatapos sa mga Panahon sa Hentil sa tingdagdag sa 1914. Makalahutay ba sila? Sila ba gayod may ‘gugma sa Diyos diha sa ilang mga kasingkasing’ o wala? Sila ba magpabilin nga malig-on sa “Ginoo ug sa Iyang Kamatuoran,” sama sa gipasidaan ni Russell, o sila ba mobiya?

Kapitulo 7

Imantala ang Hari ug ang Gingharian! (1919-1941)

“Nagtuo ba kamo nga ang Hari sa kahimayaan nagsugod na sa iyang pagmando? Nan balik ngadto sa kanataran, Oh kamong mga anak sa labing hataas nga Diyos! Isul-ob ang inyong armadora! Magmaugdang, magmaigmat, magmaaktibo, magmaisogon. Magmatinumanon ug mahimong tinuod nga mga saksi alang sa Ginoo. Asdang diha sa pakiggubat hangtod ang tanang salin sa Babilonya malaglag. Imantala ang mensahe sa bisan diin. Ang kalibotan kinahanglang mahibalo nga si Jehova mao ang Diyos ug nga si Jesu-Kristo maoy Hari sa mga hari ug Ginoo sa mga ginoo. Kini mao ang adlaw sa tanang mga adlaw. Tan-awa, ang Hari nagamando na! Kamo mao ang iyang mga tigmantala. Busa imantala, imantala, imantala, ang Hari ug ang iyang gingharian.”

KADTONG makapalihok gayod nga pahayag ni J. F. Rutherford sa internasyonal nga kombensiyon sa Cedar Point, Ohio, niadtong 1922, nakaimpluwensiya ug dako sa mga nanambong. Ang mga Estudyante sa Bibliya namauli gikan niadtong kombensiyon nga dala ang mainitong tinguha sa pagmantala sa Gingharian. Apan pila lang ka tuig sa miagi, daw walay kahigayonan ang pag-alagad ingong mga tigmantala sa Gingharian. Si J. F. Rutherford ug pito sa iyang mga kaubanan nabilanggo, ug ang ilang papel sa umaabot sulod sa organisasyon morag walay piho. Sa unsang paagi kining mga kalisdanan nabuntog?

“Ako May Nahibaloan Mahitungod sa Balaod sa Maunongon”

Usa ka kombensiyon ang gihikay sa Pittsburgh, Pennsylvania, niadtong Enero 2-5, 1919, sa panahon nga si Brader Rutherford ug ang iyang mga kaubanan nabilanggo. Apan kadto dili ordinaryong kombensiyon​—giatol kadto sa tinuig nga miting sa Watch Tower Society, sa Sabado, Enero 4, 1919. Si Brader Rutherford nahibalo pag-ayo sa kahinungdanon niadtong mitinga. Niadtong Sabado sa hapon gipangita niya si Brader Macmillan ug nakita niya didto sa tennis court sa bilanggoan. Sumala kang Macmillan, mao kini ang nahitabo:

“Si Rutherford nag-ingon, ‘Mac, buot kong makigsulti kanimo.’

“‘Mahitungod sa unsa ang buot nimong hisgotan kanako?’

“‘Buot kong hisgotan kanimo kon unsay nagakahitabo sa Pittsburgh.’

“‘Tiwason ko una kining sangkaa.’

“‘Dili ka ba interesado kon unsay nagakahitabo? Wala ka ba masayod nga piliay sa mga opisyales karong adlawa? Mahimo kang isalindot ug ilisan ug magpabilin kita dinhi hangtod sa hangtod.’

“‘Brader Rutherford,’ matud ko, ‘tugoti ako sa pagsulti kanimo sa usa ka butang nga tingali wala nimo maamgohi. Kini mao ang unang higayon sukad nga nainkorporar ang Sosyedad nga mahimong madayag kon kinsa ang gusto ni Jehova nga Diyos ingong presidente.’

“‘Unsay buot nimong ipasabot niana?’

“‘Buot nakong ipasabot nga si Brader Russell may gahom sa botasyon ug itudlo niya ang ubang mga opisyales. Karon sanglit kay dili man kita makaapil malahi ang kahimtang. Apan, kon kita mogawas aron sa pagtambong nianang asembliya sa maong opisyal nga miting, kita makaapil didto ug pagadawaton ingong kapuli sa dapit ni Brader Russell uban sa samang pagtahod nga iyang nabatonan. Unya kana mahimong tan-awon nga samag buhat sa tawo, dili sa Diyos.’

“Si Rutherford morag namalandong ug milakaw.”

Niadtong adlawa usa ka kulba nga miting ang nahitabo sa Pittsburgh. “Ang kalibog, panagsumpaki, ug mga panaglalis naghari sa makadiyot,” hinumdom ni Sara C. Kaelin, nga nagdako diha sa dapit sa Pittsburgh. “Gustong uktabahon sa pila ang miting sa unom ka bulan; ang uban nagduhaduha sa legalidad sa pagpili sa mga opisyales nga nabilanggo; ang uban nagsugyot nga bag-ohon ang tanang opisyales.”

Human sa dugay nga panaghisgot, si W. F. Hudgings, usa ka direktor sa Peoples Pulpit Association,a nagbasa ngadto sa mga mamiminaw sa usa ka sulat gikan kang Brader Rutherford. Didto nagpadala siya sa gugma ug mga pangomosta kanilang nagtigom. “Ang pangunang mga hinagiban ni Satanas maoy GARBO, AMBISYON ug KAHADLOK,” pasidaan niya. Sa pagpasundayag sa tinguha nga mopasakop sa kabubut-on ni Jehova, sa kamapaubsanon nagsugyot gani siyag mga takos nga lalaki sa panahon nga ang mga aksiyonista mohukom sa pagpili ug bag-ong mga opisyales alang sa Sosyedad.

Ang panaghisgot nagpadayon ug dugaydugay, ug unya si E. D. Sexton, nga natudlo ingong tsirman sa komite sa nominasyon, nagsulti, nga miingon:

“Bag-o lang gayod ako miabot. Ang akong tren nalangan ug kuwarentay-otso oras, kay may niyebe sa agianan. May pila ka butang nga buot nakong isulti ug alang sa akong kahupayan labing maayo kon akong isulti kini karon. Mga minahal nga igsoon, ako mianhi dinhi, maingon sa inyong pag-anhi, nga may tinong mga ideya sa hunahuna​—pag-uyon ug pagsupak. . . . . Walay legal nga kababagan. Kon gusto nato nga pilion pag-usab ang atong mga igsoon didto sa Habagatan alang sa bisan unsang katungdanan nga ilang makuptan, wala akoy makita, o makaplagan gikan sa bisan unsang [legal] nga tambag nga akong nadawat, sa unsang paagi kini, sa bisan unsang dagway o matang, makaapektar sa kahimtang sa ilang kaso atubangan sa Pederal nga Korte o atubangan sa publiko.

“Ako nagtuo nga ang kinadak-ang komplimento nga atong ikabalos sa atong minahal nga igsoong si Rutherford mao ang pagpili pag-usab kaniya ingong presidente sa W[atch] T[ower] B[ible] & T[ract] Society. Wala ako maghunahuna nga may bisan unsang pagduhaduha sa hunahuna sa publiko kon bahin sa atong baroganan sa proposisyon. Kon ang atong mga igsoon sa bisan unsang teknikal nga paagi nakalapas sa balaod nga wala nila hisabti, nasayod kita nga ang ilang mga motibo maayo. Ug atubangan sa Labing Gamhanang [Diyos] sila wala makalapas sa bisan unsang balaod sa Diyos o sa tawo. Ikapakita nato ang kinadakoang pagsalig kon pilion nato pag-usab si Brader Rutherford ingong presidente sa Asosasyon.

“Dili ako abogado, apan kon pagahisgotan ang legalidad sa kahimtang ako may nahibaloan mahitungod sa balaod sa maunongon. Ang kamaunongon mao ang gipangayo sa Diyos. Ako dili makahanduraw ug mas dakong pagsalig nga atong ikapakita kay sa magpiliay UG SA PAGPILI PAG-USAB KANG BRADER RUTHERFORD INGONG PRESIDENTE.”

Nan, si Brader Sexton dayag nga nagpahayag sa mga sentimento sa kadaghanan niadtong nanambong. May mga nominasyon; may piliay; ug si J. F. Rutherford napili nga presidente, si C. A. Wise ang bise presidente, ug si W. E. Van Amburgh sekretaryo-tesurero.

Sa sunod adlaw nanuktok si Brader Rutherford sa selda ni Macmillan ug nag-ingon: “Ipagawas ang imong kamot.” Unya iyang gitunol kang Macmillan ang usa ka telegrama nga nagpahibalo nga si Rutherford napili pag-usab nga presidente. “Nalipay gayod siya,” hinumdom sa ulahi ni Macmillan, “sa pagkakita niining pasundayag sa pasalig nga si Jehova ang nagapalakaw sa Sosyedad.”

Ang piliay natapos, apan si Brader Rutherford ug ang laing pito binilanggo gihapon.

“Tibuok-Nasod nga Pagpukaw sa Pagbati” Alang sa mga Binilanggo

“Sulod sa miaging pila ka semana ang tibuok-nasod nga pagpukaw sa pagbati gisugdan alang niining mga igsoon,” pahayag sa The Watch Tower sa Abril 1, 1919. Ang pila ka mantalaan nag-awhag sa kagawasan ni J. F. Rutherford ug sa iyang mga kaubanan. Ang mga Estudyante sa Bibliya sa tanang bahin sa Tinipong Bansa nagpaila sa ilang pagpaluyo pinaagi sa pagsulat sa mga editor sa mantalaan, mga kongresman, mga senador, ug mga gobernador, nga nag-aghat kanila sa paghimog lakang alang sa walo ka binilanggo. Dayag, ang mga Estudyante sa Bibliya dili moundang hangtod ang ilang walo ka igsoon mapagawas.

Pagka Marso 1919, ang mga Estudyante sa Bibliya sa Tinipong Bansa naglibot ug petisyon diin sila naghangyo kang Presidente Woodrow Wilson nga gamiton ang iyang impluwensiya sa pagpalampos sa usa sa mga mosunod alang sa nabilanggong mga igsoon:

“UNA: Bug-os nga pagpasaylo, kon kana karon posible, O

“IKADUHA: Nga imong mandoan ang Departamento sa Hustisya sa pagtaktak sa demanda batok kanila, ug nga sila sa bug-os pagawason, O

“IKATULO: Nga sila dihadiha tugotan nga piyansahan samtang wala pay pangataposang desisyon sa ilang kaso sa taas nga mga korte.”

Sulod sa duha ka semana ang mga Estudyante sa Bibliya nakabaton ug 700,000 ka pirma. Ang petisyon, hinuon, wala gayod ikapresentar sa presidente o sa kagamhanan. Nganong wala? Tungod kay sa wala pa kana mahimo, ang walo ka lalaki gipagawas nga piyansado. Nan, unsa ang nalampos sa petisyon? Ang The Watch Tower sa Hulyo 1, 1919, nagpahayag: “Ang ebidensiya dili mabangbang nga ang Ginoo buot gayod nga kining bulohatona molampos, dili alang sa pagpagawas sa mga igsoon sa bilanggoan, kondili alang sa katuyoan sa pagpamatuod sa kamatuoran.”

“Maayong Pag-abot, mga Igsoon”

Sa Martes, Marso 25, ang walo ka igsoon migikan sa Atlanta paingon sa Brooklyn. Ang balita sa ilang paggawas nabaniog dayon. Kadto sa pagkatinuod makatandog nga talan-awon​—ang mga Estudyante sa Bibliya nanagtapok sa mga estasyon sa tren ubay sa rota uban sa paglaom nga makakita kanila ug makapahayag sa kangaya sa ilang pagkagawas. Ang uban midalidali pag-adto sa Balayng Bethel sa Brooklyn, nga nasirado, aron sa paghikay ug salusalo sa pag-abiabi. Balik sa Brooklyn, sa Marso 26, gidawat ang piyansa sa mga igsoon nga $10,000 kada usa, ug sila gipagawas.

“Dihadiha sila giubanan sa ubay-ubayng higala sa Balayng Bethel, diin tali sa lima ug unom ka gatos nga mga higala nagkatigom sa pag-abiabi kanila,” taho sa The Watch Tower sa Abril 15, 1919. Sa lawak kan-anan, may dako nga bandera nga nag-ingon, “Maayong Pag-abot, mga Igsoon.” Hapit 50 ka tuig sa ulahi, si Mabel Haslett, nga presente sa salusalo, mihinumdom: “Ako nahinumdom nga miluto ug usa ka gatos nga donats, nga ang mga igsoon morag gilamian pagkatapos sa siyam ka bulan nga pagkaon sa bilanggoan. Mahanduraw pa nako si Brader Rutherford nga mikawhat niini. Kadto maoy dili makalimtan nga okasyon kay siya ug ang uban nag-asoy sa ilang mga kasinatian. Mahinumdoman usab nako ang mubo nga si Brader DeCecca nga mitungtong sa silya aron nga ang tanan makakita ug makadungog kaniya.”

Sa Martes sa buntag, Abril 1, si Brader Rutherford miabot sa Pittsburgh, diin ang mga buhatan sa hedkuwarter niadto nahimutang. Dinhi, usab, ang mga igsoon, kay nahibalo nga siya moabotay, naghikay ug usa ka salusalo, nga gihikay nianang gabhiona sa Hotel Chatham. Ugaling, ang mga kahimtang sa bilanggoan, nakadaot pag-ayo kang Brader Rutherford. Siya natugkan ug sakit sa baga, ug ingong sangpotanan, human sa iyang paggawas siya nagkasakit ug grabeng pulmonya. Busa, wala madugay human niadto ang iyang dili-maayong panglawas nagkinahanglan kaniya nga moadto sa California, diin dihay iyang pila ka paryente.

Ang Pagsulay sa Los Angeles

Karon nga si Brader Rutherford ug ang uban pa may kagawasan na, ang pangutana mibangon, Komosta na man ang buluhaton sa pagwali sa Gingharian sa Diyos? Sa panahon nga kining mga igsoona nabilanggo, ang organisasyonal nga pagtan-aw sa pagpamatuod nga buluhaton sa dakong sukod nahunong. Ang Brooklyn Tabernacle gibaligya ug ang Balayng Bethel gisirado. Ang mga buhatan sa hedkuwarter sa Pittsburgh gagmay, ug ang salapi limitado. Gawas pa, unsa kaha kadako ang tinuod nga interes sa mensahe sa Gingharian? Gikan sa California, si Brader Rutherford nakahukom sa paghikay ug usa ka pagsulay.

Usa ka tigom gihikay sa Clune’s Auditorium sa Los Angeles, sa Dominggo, Mayo 4, 1919. “Ang Paglaom sa Naalaot nga Katawhan” maoy ulohan sa pakigpulong diin ang publiko gidapit. Apan ang pakigpulong igahatag ni J. F. Rutherford​—usa ka tawo nga bag-o lang nakagawas sa bilanggoan. Pinaagi sa malukpanong panganunsiyo sa mantalaan, si Rutherford misaad ug tin-aw nga presentasyon sa mga panghitabo, nga naglakip sa pagpatin-aw sa mga katarongan sa ilegal nga pagsentensiya sa mga opisyales sa Sosyedad. May maikag kaha sa pagtambong?

Ang sanong hilabihan. Sa pagkatinuod, 3,500 ang miadto aron maminaw sa pakigpulong, ug mga 600 pa ang gibalibaran kay wala nay kalingkoran. Si Brader Rutherford nalipay! Siya misugot nga mopakigpulong alang sa wala makapaminaw nga panon sa Lunes sa gabii, ug 1,500 ang mitungha. Hinuon, siya masakiton kaayo nga wala niya matapos ang pakigpulong. Pagkatapos sa usa ka oras gipulihan siya sa usa ka kauban. Bisan pa niana, ang pagsulay diha sa Los Angeles nagmalamposon. Si Brader Rutherford nakombinsir nga dihay dakong interes sa mensahe sa Gingharian, ug siya determinadong makita nga kana ikamantala.

Padayon sa Buluhaton!

Pagka Hulyo 1919, si Brader Rutherford nahibalik sa trabaho sa hedkuwarter sa Pittsburgh. Ang mga butang nahitabo sa madali sulod sa misunod nga pila ka bulan. Mga kahikayan gihimo alang sa kombensiyon sa mga Estudyante sa Bibliya nga pagahimoon sa Cedar Point, Ohio, sa Septiyembre 1-8, 1919. Ang mga buhatan sa Sosyedad gibalik sa Brooklyn ug naglihok na didto pagka Oktubre 1.

Unsa man ang ilang buhaton karon? Ang ilang misyon tin-aw nga gipasiugda sa kombensiyon sa Cedar Point. Sa Martes, Septiyembre 2, si Brader Rutherford nagpatin-aw: “Ang misyon sa Kristohanon sa yuta . . . mao ang pagpahayag sa mensahe sa gingharian sa pagkamatarong sa Ginoo, nga modala sa mga panalangin sa tanang nag-agulo nga kalalangan.” Tulo ka adlaw sa ulahi, sa Biyernes, Septiyembre 5, nga gitawag Adlaw sa Isigka-Magbubuhat, si Brader Rutherford sa dugang nag-ingon: “Sa ugdang nga mga yugto ang usa ka Kristohanon kinaiyanhong mosukna sa iyang kaugalingon, Nganong ania ako sa yuta? Ug ang tubag kinahanglan nga, Ang Ginoo sa kamanggiloy-on naghimo kanako nga iyang hawas sa pagdala sa langitnong mensahe sa kapasig-ulian sa kalibotan, ug ang akong pribilehiyo ug tulumanon mao ang pagmantala nianang mensahea.”

Oo, panahon na sa pagpadayon sa buluhaton sa pagmantala sa Gingharian sa Diyos! Ug sa pag-abag sa pagtuman niining sangona, si Brader Rutherford nagpahibalo: “Sa pagbuot sa Ginoo kami nakahikay alang sa publikasyon sa usa ka bag-ong magasin ubos sa ngalan ug ulohan nga THE GOLDEN AGE.” Wala gayoy kasayoran ang mga kombensiyonista kon unsa unya ka maisogon ang magasing The Golden Age.

“Kadtong unang kombensiyon sa liwas-sa-Gubat sa Kalibotan I maoy dakong tabang alang kanamong tanan,” hinumdom ni Herman L. Philbrick, kinsa mibiyahe ngadto sa kombensiyon gikan sa iyang puluy-anan sa Boston, Massachusetts. Sa pagkatinuod, kadtong kombensiyona sa Cedar Point nag-aghat sa mga Estudyante sa Bibliya sa paglihok. Sila andam nga ipadayon ang buluhaton sa pagwali sa maayong balita. Kadto daw sama nga sila nabuhi pag-usab gikan sa patay nga kahimtang.​—Itandi ang Ezekiel 37:​1-14; Pinadayag 11:​11, 12.

Kasamtangan, hinungdanong mga butang ang nahitabo sa esena sa kalibotan. Ang Tratado sa Versailles gipirmahan sa Hunyo 28, 1919, ug miepekto sa Enero 10, 1920. Sa pormal nagtapos sa militaryong mga kalihokan batok sa Alemanya sa Gubat sa Kalibotan I, ang tratado usab nagtagana alang sa pagkaporma sa Liga sa Kanasoran​—usa ka internasyonal nga asosasyon nga gimugna sa paghupot sa kalinaw sa kalibotan.

‘Imantala ang Hari ug ang Gingharian’

Sa pagka 1922 ang mga Estudyante sa Bibliya mibalik sa Cedar Point alang sa usa ka siyam-ka-adlaw nga programa, gikan sa Septiyembre 5 hangtod sa 13. Ang kaukyab dako samtang ang mga delegado nangabot alang niining internasyonal nga kombensiyon. Ang kinapungkayan sa kombensiyon nakab-ot sa Biyernes, Septiyembre 8, sa dihang si Brader Rutherford naghatag sa pakigpulong “Ang Gingharian.”

Si Thomas J. Sullivan sa ulahi nahinumdom: “Sila nga nakapribilehiyo sa pagtambong niadtong tigoma makahanduraw pa gani sa kadasig ni Brader Rutherford sa dihang iyang giingnan ang pila ka dili mahimutang nga mga tawo nga naglakawlakaw tungod sa labihang kainit nga ‘MANGLINGKOD’ ug ‘MAMINAW’ sa pakigpulong bisag unsay mahitabo.” Silang nagtuman wala mapalaw, tungod kay kadto ang makasaysayanhong diskurso diin si Brader Rutherford nagdasig sa iyang mamiminaw sa ‘pagmantala sa Hari ug sa Gingharian.’

Ang mga mamiminaw misanong uban sa hilabihang kadasig. Ang The Watch Tower nagtaho: “Ang kada usa nga presente sa bug-os natandog sa kamatuoran nga ang obligasyon napatong sa matag usa nga nakapahinungod sukad niadtong panahona paunahan sa paglihok ingong ahente alang sa Hari ug sa gingharian.”