Kanunay Ka Bang Maulahi?

DUHA ka batan-ong lalaki nagsulat ug mga imbitasyon alang sa salusalo nga himoon sa ilang balay sa Sabado sa 2:00 s.h. Sa pagkadumdom nga duha nila ka higala sagad ulahing moabot, usa ka batan-on miingon: “Nganong dili nato isulat ang 1:00 sa ilang mga imbitasyon? Lagmit sila mangabot sa 2:00, nga mauntop gayod sa panahon.” Ug kana ang eksaktong nahitabo!

Dili tanang suliran sa pagkauntop sa panahon masulbad sa ingon kadali. Ngani, ang pagkapakyas nga mauntop sa panahon makapahinabog seryosong mga suliran alang sa mga maulahi ug niadtong mapugos sa pagpaabot nila. Matuod, dili tanang kultura nagapasiugdag dako sa pagkauntop sa panahon. Apan walay sapayan kon diin ka magpuyo, lagmit nga kinahanglang mabalaka ka sa pagkauntop sa panahon alang sa mga butang sama sa mga paglarga sa ayroplano, pormal nga mga miting, mga kasabotang pamatigayon, ug bisan sa pila ka sosyal nga okasyon.

Busa kon ikaw sigeg kaulahi, unsay makatabang aron mauntop sa panahon? Ug kon kanunay kang magpaabot sa uban, unsay makatabang nimo aron epektibong makasagubang niining kaylap tawhanong kahuyangan?

Ikaw ba sagad maulahi? Sulayi una ang pag-ila sa hinungdan. Dali ka bang mabalda? Ikaw ba malisdan kaayo sa pag-organisar sa imong kaugalingon o sa imong pamilya? Ang maong mga impluwensiya sa pagkaulahi mabuntog pinaagi sa paningkamot. Pananglitan, ieskedyul ang imong naandang mga buluhaton ug magplano sumala niana, nga itugot ang mas daghang panahon alang sa tanang butang. Susiha ang oras matag oras o kapin pa. Inay mosulay nga maeksakto sa panahon alang sa importanteng mga kasabotan, tinguhaa nga maatua didto nga mas sayo kay sa gidahom. Ugaling lamang, dili ba kaha nga ang imong suliran sa pagkaulahi nakadulot nga mas lalom?

Mga Hinungdang Maylabot sa Kaisipan

Usahay adunay natagong mga motibo luyo sa pagkaulahi—nga mao ang paglikay sa dili-maayong mga kalihokan, pagpakita sa importansiya sa usa, pagkuha sa atensiyon, o paglikay nga maghulat sa uban.

Si Dr. Dru Scott mikomento bahin sa labi pang malalangong hinungdan sa pagkaulahi: “Ang usa ka salesman nga andam nang mobiya sa opisina sa hustong panahon alang sa importanteng pakigtagbo sa kliyente mobalik samtang diha sa pultahan aron mohimog ‘usa pa ka tawag sa telepono.’ Ang usa ka abogada nga molakaw aron makasakop sa usa ka ayroplano mobating mapugos sa paglangan sa iyang paglakaw pinaagi sa pagdiktar ‘sa usa pa ka memo.’ Makabaton silag negatibong padasig gikan niining matanga sa paglangaylangay. Kini awtomatikong momugna sa panginahanglan alang nianang maukyabong kataposang-minutong pagdali.”

Oo, ang kataposang-minutong kaukyab—bisag dili maayo—sa aktuwal makaalagad sa katuyoan sa pagtagana sa gikinahanglang padasig. Kon natahap ka nga basin ikaw “nagiyan” niining matanga sa kaukyab, sa unsang paagi mabuntog nimo kini? Si Dru Scott misugyot: “Ang padasig maoy paninugdang panginahanglan, nga nabatonan natong tanan. Ang pagtinguha niini wala magpadayag sa kakulang sa kahamtong. Ang himsog nga mga tawo nakaila sa panginahanglan. Nakatuon sila sa pag-atiman niini sa mabungahong paagi.”

Sa laing mga pulong, sublia ang imong senemanang mga plano. Giapil ba nimo ang pila ka positibong kalihokan sa pagtagbaw sa imong panginahanglan sa kaukyab o padasig? O ang imong eskedyul maoy listahan sa makalaay, kasarangang naandang mga buluhaton? Walay mausa ang makagahom sa hingpit sa iyang mga kalihokan, apan kon tinoon nimo ang pagtaganag padasig diin makahimo ka, mas sayon nimong ikatugot ang naandang mga bahin sa kinabuhi nga dili kinahanglang modangop sa pagpaulahi aron itagana ang kaukyab.

“Apan Labing Maayo ang Akong Mahimo Kon Apekehon!”

Giangkon sa pila ka tawo nga kon mohulat sila sa kataposang minuto, mas maayo ang ilang mahimo. Ug kon kana matuod gayod sa imong kaso, nan maayo. Apan magmatinud-anon sa imong kaugalingon. Tinuod bang labing maayo ang imong mahimo sa dihang mohulat ka sa kataposang gutlo?

Sa iyang librong Working Smart, si Michael LeBoeuf miingon: “Pipila ra, kon duna man kanato ang mohimo sa atong labing maayong trabaho kon apekehon, bisan pa sa gusto natong tuohan. . . . Nahauna, kon mapugos ka sa pagtrabaho nga dinalian, mapadako nimo ang purohan nga makahimog mga sayop. . . . Ikaduha . . . , basin may motungha nga dinalian kaayo ug mohikaw nimo nianang pila ka bililhong gutlo nga imong gigahin sa pagbuhat sa trabaho. . . . Ikatulo, kon itugot nga maayo ang misangpot ug dako kag nahimo sa gamayng panahon, kini nagkahulogan lamang nga ikaw nahibalo kon unsaon pagkahimong epektibo apan dili mopalabi gawas kon maapeke. Ginalimbongan mo ang imong kaugalingon pinaagi sa pagkapakyas nga mahimong labaw pa kay sa imong maarangan.”

Dili ba Nimo Gustong Mohulat?

Tingali ikaw untop sa panahon apan sigeng mapugos sa paghulat sa uban nga dili untop sa panahon. Sa unsang paagi ikaw makatabang o labing menos makasagubang sa mga membro sa pamilya, mga higala, o mga kauban nga kanunayng maulahi?

Ikaw makatabang sa kanunayng maulahi pinaagi sa pagpahinumdom kanilang abante sa ilang mga kasabotan o pinaagi sa matinud-anong pagpakigsulti kanila bahin sa suliran. Tingali ang pila ka maulahi, tungod sa ilang kagikan o personal nga kahuyangan, dili mosanong sa tabang ug mopadayon sa paglisodlisod sa uban pinaagi sa dili pagtungha sa panahon. Kon tungod sa imong kahimtang kinahanglan nga mopuyo o motrabaho ka kauban nila, makadawat ka sa ilang pagkaulahi ingong kamatuoran sa kinabuhi ug makaugmad ug mga estratehiya sa pagsagubang nianang epektibo.

Pananglitan, makadahom ka sa panahon sa paghulat ug maandam alang niana. Tingali makahikay ka nga makigtagbo sa usa ka dapit diin makalingaw ang paghulat, sama sa tindahan o restawran. O pagdalag pila ka trabaho o balasahon aron ikaw mapuliki nga mabungahon samtang magapaabot. Hikaya ang imong mga kasabotan uban nila nga sayo aron ang ilang lagmit nga pagkaulahi dili makapahinabo nga ikaw malapas sa imong gitagal nga mga panahon. Sa pila ka kaso, ang imong maayong panghukom basin magdiktar nga dili nimo iapil ang mga kanunayng maulahi sa imong mga plano.

Gantihi ang Imong Maayong Kagawian

Kon malisdan ka nga mauntop sa panahon, ayaw ipakamatarong kining kahuyangana o dili-mabination nga itugot kana, nga dahomon ang uban sa paghulat kanimo. Kana dili mahunahunaon sa mga kinabuhi ug mga pagbati sa uban. Tagda ang kaso sa usa ka kaslonong babaye nga naulahig tulo ka oras alang sa iyang kasal. Ingong resulta, ang seremonya kinahanglang idalidali pagbalhin sa usa ka pribadong balay, nga misangpot sa dakong kalisdanan sa kapin sa 200 nga tumatambong. Sa pagkamatuod, ang pagkamahunahunaon sa uban angay magdasig nato nga magmauntop sa panahon!

Sa walay duhaduha ang imong mga singkamot sa pagkauntop sa panahon mosangpot nga ikaw dili lamang mauntop sa panahon kondili sayo alang sa daghang kasabotan ug mga kalihokan. Kon kini mahitabo, gantihi ang imong kaugalingon! Matud ni Dr. Scott: “Ang panahong hikit-an maoy sama sa salaping hikit-an. Ayaw kanag ibutang sa imong matag-adlawng badyet; gastoha kana sa butang imong kahimut-an. Hunahunaa ang tanang butang gusto nimong buhaton kon ikaw may ekstrang napulo ka gutlo kada buntag, o tunga sa oras sa magabii, o sa pila ka gutlo dinhi ug didto sulod sa adlaw. Mag-andam ug pila ka ideya, aron makahatag ka sa imong kaugalingon ug makalingaw nga ganti sa dihang ikaw sayo.”

[Kahon/Mga Letrato sa panid 23]

Mga Paagi sa Pagbuntog sa Paghulat sa Kataposang Gutlo

1. Bungkaga ang dagko, nagbuntaog nga mga trabaho ngadto sa gagmay maarangan sa pagbuhat nga mga kalihokan.

2. Himoa ang usa ka pisikal nga lakang padulong sa paghimo sa usa ka buluhaton. Pananglitan, kon nagaoktaba ka sa pagbasag libro, kuhaa ang libro sa estante ug ibutang kana duol sa imong paboritong silyang basahanan.

3. Himoa ang pakigsaad sa laing tawo. Sultihi ang usa ka higala o superbisor nga humanon nimo ang usa ka proyekto sa usa ka tinong panahon.

4. Gantihi ang imong kaugalingon inigkahuman nimo sa matag ang-ang sa usa ka dakong proyekto.

5. Kon hisakpan nimo ang imong kaugalingon nga nagalangan, admitaha sa imong kaugalingon, ‘Giusikan ko ang akong panahon.’ Kining pahinumdom sa kadugayan mahimong mosangpot sa imong pagkamakagahom ug paghukom nga ihunong ang paglangaylangay.

6. Hunahunaa ang bili sa paglangan: Modako ba ang trabahoon? Modako ba ang pinansiyal nga bili? Pananglit kon magsakit ka sa pag-abot sa kataposang gutlo? Unsa man kon ang proyekto madugay kay sa imong gidahom? Mahimo kahang may sunodsunod nga pagbalda? Madaot ba ang kalidad sa imong kataposang-gutlong trabaho?—Gikan sa “How to Get Control of Your Time and Your Life,” ni Alan Lakein.

[Mga Letrato]

Imo bang gibati ang panginahanglan sa pagbuhat ‘sa usa pa ka butang’ una molakaw alang sa usa ka kasabotan?

Tinuod ba nga labing maayo ang imong mahimo kon apekehon?

Gamita ang panahon sa paghulat nga magrelaks o magbuhat sa butang gusto nimong buhaton