DIHA sa orihinal nga mga pinulongan niini, ang Bibliya naggamit sa Hebreohanong pulong sheʹohlʹ ug sa Gregong katumbas niini nga haiʹdes sa kapig 70 ka beses. Nalangkit sa kamatayon kanang duha ka pulong. Ang pipila ka hubad sa Bibliya naghubad niana nga “lubnganan,” “impiyerno,” o “gahong.” Ugaling lang, sa kadaghanang pinulongan walay mga pulong nga makapasa sa tukmang diwa niining Hebreohanon ug Gregong mga pulong. Busa gigamit lang sa Bag-ong Kalibotang Hubad ang mga pulong “Sheol” ug “Hades.” Unsay tinuod nga gipasabot niining mga pulonga? Atong matikdan kon giunsa kini paggamit diha sa nagkalainlaing teksto sa Bibliya.

Ang Ecclesiastes 9:10 nag-ingon: “Walay buluhaton ni lalang ni kahibalo ni kaalam sa Sheol, ang dapit diin ikaw moadto.” Nagpasabot ba kini nga ang Sheol naghisgot sa espesipiko o linaing dapit nga lubnganan diin gilubong tingali nato ang usa ka minahal? Wala. Sa dihang ang Bibliya maghisgot ug espesipikong dapit nga lubnganan, kini mogamit ug laing Hebreohanon ug Gregong mga pulong, dili ang sheʹohlʹ ug haiʹdes. (Genesis 23:7-9; Mateo 28:1) Gawas pa, ang Bibliya dili mogamit sa pulong “Sheol” alang sa lubnganan diin ubay-ubayng tawo ang giusa paglubong, sama sa lubnganan sa pamilya o sa lubnganan alang sa daghang tawo.​—Genesis 49:30, 31.

Nan, unsang matanga sa dapit ang gipunting sa “Sheol”? Gipaila sa Pulong sa Diyos nga ang “Sheol” o “Hades” nagpunting sa butang nga dako pa kaayo kay sa dakong lubnganan alang sa daghang tawo. Pananglitan, ang Isaias 5:14 nag-ingon nga ang Sheol maoy ‘luag ug nagbuka pag-ayo sa baba niini nga walay kinutoban.’ Bisan pag ang Sheol nakalamoy na, ingnon ta, ug dili-maihap nga patayng mga tawo, kini daw nagtinguha kanunay ug dugang pa. (Proverbio 30:15, 16) Lahi sa literal nga dapit nga lubnganan, nga limitado lang ang gidaghanon nga masulod niini, ‘ang Sheol dili matagbaw.’ (Proverbio 27:20) Buot ingnon, dili gayod mapuno ang Sheol. Kini walay kinutoban. Busa, ang Sheol o Hades dili literal nga dapit diha sa espisipikong lugar. Hinunoa, kini mao ang tingbanang lubnganan sa patay nga katawhan, ang simbolikong dapit diin ang kadaghanang tawo matulog diha sa kamatayon.

Ang pagtulon-an sa Bibliya bahin sa pagkabanhaw makatabang kanato aron dugang natong masabtan ang kahulogan sa “Sheol” ug “Hades.” Ang Pulong sa Diyos naglangkit sa Sheol ug Hades sa matang sa kamatayon nga gikan niana adunay pagkabanhaw.a (Job 14:13; Buhat 2:31; Pinadayag 20:13) Ang Pulong sa Diyos nagpakita usab nga kadtong anaa sa Sheol o Hades, naglakip niadtong nag-alagad kang Jehova ug sa daghan usab nga wala mag-alagad kaniya. (Genesis 37:35; Salmo 55:15) Busa, ang Bibliya nagtudlo nga aduna unyay “pagkabanhaw sa mga matarong ug sa mga dili-matarong.”​—Buhat 24:15.

UNSAY imong hunahuna bahin sa Adlaw sa Paghukom? Gihunahuna sa daghan nga ang bilyonbilyong tawo paatubangon nga tagsatagsa sa trono sa Diyos. Diha niana, ang hukom sa matag tawo ipakanaog. Ang pipila gantihan ug langitnong kahimayaan, ug ang uban hukman ug walay-kataposang pagpaantos. Apan lahi ang paghulagway sa Bibliya bahin niining yugtoa sa panahon. Kini gibatbat sa Pulong sa Diyos, dili ingong makalilisang nga panahon, kondili ingong panahon sa paglaom ug kapasig-ulian.

Sa Pinadayag 20:11, 12, mabasa nato ang pagbatbat ni apostol Juan bahin sa Adlaw sa Paghukom: “Nakita ko ang usa ka dakong puti nga trono ug ang naglingkod niini. Gikan sa atubangan niya ang yuta ug ang langit nangalagiw, ug walay dapit nga nakaplagan alang kanila. Ug nakita ko ang mga patay, ang dagko ug ang gagmay, nga nagbarog sa atubangan sa trono, ug gibuksan ang mga linukot nga basahon. Apan gibuksan ang laing linukot nga basahon; mao kini ang linukot nga basahon sa kinabuhi. Ug ang mga patay gihukman pinasukad sa mga butang nga nahisulat sa mga linukot nga basahon sumala sa ilang mga buhat.” Kinsa ang Maghuhukom nga gibatbat dinhi?

Si Jehova nga Diyos mao ang kinalabwang Maghuhukom sa katawhan. Bisan pa niana, iyang gitugyan sa lain ang aktuwal nga buluhaton sa paghukom. Sumala sa Buhat 17:31, si apostol Pablo miingon nga ang Diyos “nakatakda na ug adlaw aron iyang pagahukman ang gipuy-ang yuta subay sa pagkamatarong pinaagi sa usa ka tawo nga iyang gitudlo.” Kining tinudlong Maghuhukom mao ang gibanhawng si Jesu-Kristo. (Juan 5:22) Apan, kanus-a magsugod ang Adlaw sa Paghukom? Unsay gidugayon niana?

Gipakita sa basahong Pinadayag nga ang Adlaw sa Paghukom mosugod human sa gubat sa Armagedon, sa dihang pagalaglagon ang sistema ni Satanas sa yuta.a (Pinadayag 16:14, 16; 19:19–​20:3) Human sa Armagedon, si Satanas ug ang iyang mga demonyo bilanggoon sa usa ka bung-aw sulod sa usa ka libo ka tuig. Nianang panahona, ang 144,000 ka langitnong kaubang mga manununod mahimong mga maghuhukom ug magmando “ingong mga hari uban kang Kristo sulod sa usa ka libo ka tuig.” (Pinadayag 14:1-3; 20:1-4; Roma 8:17) Ang Adlaw sa Paghukom dili kay kadiyot nga panghitabo nga mohangtod ug 24 lang ka oras. Mohangtod kinig usa ka libo ka tuig.

Sulod nianang usa ka libo ka tuig nga yugto, si Jesu-Kristo “maghukom sa mga buhi ug sa mga patay.” (2 Timoteo 4:1) Ang “mga buhi” mao unya ang “dakong panon” nga makalabang-buhi sa Armagedon. (Pinadayag 7:9-17) Nakita usab ni apostol Juan “ang mga patay . . . nga nagbarog sa atubangan sa trono” sa paghukom. Sumala sa gisaad ni Jesus, ‘ang tanan nga anaa sa handomanang mga lubnganan makadungog sa tingog ni Kristo ug manggula’ pinaagi sa pagkabanhaw. (Juan 5:28, 29; Buhat 24:15) Apan sa unsa ipasukad ang paghukom sa tanan?

Sumala sa panan-awon ni apostol Juan, “gibuksan ang mga linukot nga basahon,” ug “ang mga patay gihukman pinasukad sa mga butang nga nahisulat sa mga linukot nga basahon sumala sa ilang mga buhat.” Ang maong mga linukot nga basahon mao ba ang rekord sa nangaging mga binuhatan sa katawhan? Dili, ang paghukom dili ipasukad sa gibuhat sa mga tawo una pa sila mamatay. Nganong nahibalo kita niana? Ang Bibliya nag-ingon: “Siya nga namatay nahigawas na gikan sa iyang sala.” (Roma 6:7) Busa ang mga binanhaw mabuhi nga ang tanan nilang sala nalimtan na. Mao nga ang mga linukot nga basahon maoy simbolo gayod sa dugang mga kinahanglanon sa Diyos. Aron mabuhi hangtod sa hangtod, ang mga makalabang-buhi sa Armagedon ug ang mga binanhaw kinahanglang mosunod sa mga sugo sa Diyos, lakip na ang bisan unsang bag-ong mga kinahanglanon nga mahimong ipadayag ni Jehova sulod sa usa ka libo ka tuig. Busa, ang mga indibiduwal pagahukman pinasukad sa ilang ginabuhat sulod sa Adlaw sa Paghukom.

Sulod sa Adlaw sa Paghukom, ang bilyonbilyong tawo makabaton sa ilang unang higayon sa pagkat-on bahin sa kabubut-on sa Diyos ug magpahiuyon niana. Nagpasabot kini nga pagahimoon ang dakong edukasyonal nga buluhaton. Sa pagkatinuod, “ang pagkamatarong mao gayod ang makat-onan sa mga molupyo sa mabungahong yuta.” (Isaias 26:9) Bisan pa niana, dili tanan buot magpahiuyon sa kabubut-on sa Diyos. Ang Isaias 26:10 nag-ingon: “Bisan pag ang daotan pagakaluy-an, siya dili gayod makakat-on ug pagkamatarong. Diha sa yuta sa katul-iran siya dili magminatarong ug dili makakita sa kahalangdon ni Jehova.” Ang maong mga daotan pagapatyon nga permanente sulod sa Adlaw sa Paghukom.​—Isaias 65:20.

Pagkatapos sa Adlaw sa Paghukom, ang mga tawong makalabang-buhi ‘mabuhi’ sa bug-os ingong hingpit nga mga tawo. (Pinadayag 20:5) Busa sa Adlaw sa Paghukom, ang katawhan mapasig-uli sa orihinal nga kahingpitan niini. (1 Corinto 15:24-28) Unya mahitabo ang kataposang pagsulay. Si Satanas buhian gikan sa iyang pagkabilanggo ug tugotan sa pagsulay sa pagpahisalaag sa katawhan sa kataposang higayon. (Pinadayag 20:3, 7-10) Kadtong dili magpadaog kaniya makapahimulos sa bug-os nga katumanan sa saad sa Bibliya: “Ang mga matarong magapanag-iya sa yuta, ug sila magapuyo sa ibabaw niini hangtod sa kahangtoran.” (Salmo 37:29) Oo, ang Adlaw sa Paghukom mahimong panalangin sa tanang matinumanong katawhan!