Gisugo ni Jesus si Pedro ug Juan nga moadto sa Jerusalem aron mangandam sa Paskuwa. Sa ulahi, miapas sab si Jesus ug ang 10 ka apostoles. Hapon na ug nag-anam nag salop ang adlaw dihang milugsong sila sa Bukid sa mga Olibo. Kini ang kataposang higayon nga nakita ni Jesus ang siyudad samtang may adlaw pa una siya mamatay.

Pag-abot sa siyudad, si Jesus ug ang mga apostoles miadto sa balay diin sila manihapon para sa Paskuwa. Misaka sila sa hagdanan paingon sa dakong lawak. Ug andam na didto ang tanan para sa ilang panihapon. Eksayted na si Jesus niini nga okasyon. Siya miingon: “Gitinguha ko pag-ayo nga makauban mo niini nga panihapon sa Paskuwa sa dili pa ko mag-antos.”—Lucas 22:15.

Daghang tuig na ang milabay sukad gidugang ang kostumbre sa pagpasag mga kopa sa bino sa mga nagsaulog sa Paskuwa. Karon, human tunoli si Jesus ug kopa, siya nagpasalamat sa Diyos ug miingon: “Inom kamo niini ug ipasa kini sa matag usa kaninyo, kay sultihan ko kamo, sukad karon dili na ko moinom ug bino nga gikan sa ubas hangtod moabot ang Gingharian sa Diyos.” (Lucas 22:17, 18) Klaro nga hapit na ang iyang kamatayon.

Samtang nanihapon sa Paskuwa, dunay talagsaong nahitabo. Mitindog si Jesus, mihukas sa iyang panggawas nga besti, ug mikuhag tualya. Dayon nagbutang siyag tubig sa palanggana. Sagad paneguroon sa tagbalay nga mahugasan ang tiil sa iyang mga bisita, ug tingali ipabuhat niya kini sa iyang sulugoon. (Lucas 7:44) Pero niining higayona, walay tagbalay busa si Jesus ang nangunay sa pagbuhat niini. Puwede unta kining himoon sa mga apostoles, pero wala nila kini buhata. Tungod kaha kay nagpalabwanay gihapon sila? Kon unsa man ugaling ang rason, naulaw sila nga si Jesus ang mohugas sa ilang tiil.

Pagduol ni Jesus kang Pedro, mibalibad siya: “Dili ko mosugot nga hugasan nimo ang akong mga tiil.” Si Jesus miingon: “Kon dili nako hugasan ang imong mga tiil, dili ka makauban kanako.” Si Pedro miingon: “Ginoo, hugasi ang akong mga tiil, hasta sab ang akong mga kamot ug ang akong ulo.” Tingali nakurat siya sa tubag ni Jesus: “Kon ang usa nakaligo na, hinlo na ang iyang tibuok lawas, mao nga mga tiil na lang niya ang kinahanglang hugasan. Kamo hinlo na, apan dili tanan kaninyo hinlo.”—Juan 13:8-10.

Gihugasan ni Jesus ang tiil sa 12 ka apostoles, apil ang tiil ni Judas Iskariote. Gisul-ob ug balik ni Jesus ang iyang panggawas nga besti ug mibalik sa lamesa, dayon nangutana: “Nasabtan ba ninyo ang akong gihimo kaninyo? Gitawag ko ninyog ‘Magtutudlo’ ug ‘Ginoo,’ ug husto mo. Busa kon ako nga Ginoo ug Magtutudlo naghugas sa inyong mga tiil, angay sab nga hugasan ninyo ang mga tiil sa usag usa. Kay naghatag kog sumbanan kaninyo, nga kon unsay akong gihimo kaninyo, angay usab ninyong himoon. Sa pagkatinuod sultihan ko kamo, ang ulipon dili labaw sa iyang agalon, ug ang pinadala dili labaw sa nagpadala kaniya. Karon nga nahibalo na mo niini, malipayon mo kon inyo kining himoon.”—Juan 13:12-17.

Pagkanindot nga leksiyon sa pag-alagad nga mapaubsanon! Ang mga sumusunod ni Jesus dili angayng magmapahitas-on, nga maghunahunang importante sila ug angayng alagaran. Angay nilang sundogon si Jesus, dili pinaagig rituwal sa paghugas sa tiil sa uban, kondili pinaagi sa pagkahimong andam sa pag-alagad nga mapaubsanon ug walay pagpihig.

Sayo niining gabhiona gitudloan ni Jesus ang mga apostoles sa pagpaubos pinaagig paghugas sa ilang tiil. Karon, lagmit human sa panihapon sa Paskuwa, gikutlo niya ang tagna ni David: “Ang tawo nga may pakigdait uban kanako, nga akong gisaligan, nga nagkaon sa akong tinapay, nag-alsa sa iyang tikod batok kanako.” Dayon siya miingon: “Usa kaninyo magbudhi kanako.”—Salmo 41:9; Juan 13:18, 21.

Nagtinan-away ang mga apostoles, ug nangutana sila: “Ginoo, dili ako, dili ba?” Bisan si Judas Iskariote nangutana sab. Si Juan, nga tapad ni Jesus, giingnan ni Pedro nga pangutan-on si Jesus kon kinsa. Busa si Juan midip-ig kang Jesus ug nangutana: “Ginoo, kinsa man siya?”—Mateo 26:22; Juan 13:25.

Si Jesus mitubag: “Siya mao kadtong hatagan nako sa tinapay nga akong ituslob sa panaksan.” Human matuslob ni Jesus ang tinapay, iya kining gihatag kang Judas, ug miingon: “Ang Anak sa tawo mobiya sumala sa nahisulat bahin kaniya, apan alaot siya nga magbudhi sa Anak sa tawo! Mas maayo pa nga wala siya matawo.” (Juan 13:26; Mateo 26:24) Dayon gigamhan ni Satanas si Judas. Kining tawhana, nga nahimo nang daotan, nagpaimpluwensiya sa Yawa ug busa nahimong “anak sa kalaglagan.”—Juan 6:64, 70; 12:4; 17:12.

Giingnan ni Jesus si Judas: “Kon unsay imong ginahimo, dalia kini paghuman.” Naghunahuna ang ubang apostoles nga si Judas, nga maoy naggunit sa sudlanag kuwarta, gisugo ni Jesus sa “pagpalit sa ilang mga kinahanglanon alang sa pista o sa paghatag ngadto sa mga kabos.” (Juan 13:27-30) Pero milakaw si Judas aron motraydor kang Jesus.

Nianang gabhiona sa panihapon sa Paskuwa, gisugdan ni Jesus ang bag-ong selebrasyon. Mikuha siyag tinapay, nagpasalamat, nagpikaspikas niini, ug gihatag kini sa mga apostoles. Siya miingon: “Kini nagkahulogan sa akong lawas nga igahatag alang kaninyo. Ipadayon ninyo ang pagbuhat niini sa paghandom kanako.” (Lucas 22:19) Gipasa ang tinapay ug mikaon ang mga apostoles.

Unya mikuha si Jesus ug usa ka kopa nga bino, nagpasalamat, ug nagpasa niini ug ang tanan miinom. Si Jesus miingon: “Kini nga kopa nagkahulogan sa bag-ong pakigsaad pinasukad sa akong dugo, nga igabubo alang kaninyo.”—Lucas 22:20.

Busa gihimo ni Jesus ang memoryal sa iyang kamatayon nga kinahanglang saulogon sa iyang mga sumusunod kada tuig, sa Nisan 14. Magpahinumdom kini sa mga tawo nga may pagtuo sa gihimo ni Jesus ug sa iyang Amahan sa pagpahigawas kanila sa sala ug kamatayon. Labaw pa kini sa Paskuwa sa mga Hudiyo kay gipasiugda niini ang tinuod nga kagawasan para sa mga tawong dunay pagtuo.

Si Jesus miingon nga ang iyang dugo “igabubo aron mapasaylo ang mga sala sa daghan.” Apil sa mapasaylo ang iyang matinumanong mga apostoles ug mga tinun-an. Sila ang kauban unya niya sa Gingharian sa iyang Amahan.—Mateo 26:28, 29.

Sa kataposang gabii ni Jesus uban ang iyang mga apostoles, gihatagan sila ni Jesus ug maayong panig-ingnan sa pagpaubos pinaagi sa paghugas sa ilang tiil. Ngano man? Tungod sa ilang kahuyangan. Diyosnon ang mga apostoles, pero naghunahuna gihapon sila kon kinsay kinalabwan nila. (Marcos 9:33, 34; 10:35-37) Niining gabhiona mitungha na pod kini nga kahuyangan.

Ang mga apostoles naglalis kon “kinsay kinalabwan nila.” (Lucas 22:24) Seguradong naguol si Jesus nga nag-away na sab sila! Unsay iyang gihimo?

Imbes kasab-an ang mga apostoles, nagpailob si Jesus ug gitambagan sila: “Ang mga hari sa mga nasod nagharihari kanila, ug kadtong may awtoridad kanila gitawag nga mga Tigpanalangin. Apan dili mo angayng mahisama nila. . . . Kay kinsa ba ang labaw, ang nagakaon o ang nagasilbi?” Dayon gipahinumdoman niya sila sa iyang panig-ingnan. Si Jesus miingon: “Apan ania ako nagsilbi kaninyo.”—Lucas 22:25-27.

Bisag dili hingpit ang mga apostoles, wala nila biyai si Jesus sa malisod nga mga situwasyon. Busa siya miingon: “Maghimo ko ug pakigsaad kaninyo, maingon nga ang akong Amahan naghimog pakigsaad kanako alang sa usa ka gingharian.” (Lucas 22:29) Sila maunongong mga sumusunod ni Jesus. Gipasaligan niya sila nga pinaagi sa iyang pakigsaad kanila, sila magmando uban niya sa Gingharian.

Bisag nindot kaayo ang ilang paglaom, sila tawo lang ug dili hingpit. Si Jesus miingon kanila: “Gusto ni Satanas nga ayagon mo sama sa trigo,” nga magkatibuagsa dihang ayagon. (Lucas 22:31) Siya mipasidaan sab: “Kamong tanan mobiya kanako karong gabhiona, kay kini nahisulat: ‘Akong patyon ang magbalantay, ug magkatibulaag ang panon sa mga karnero.’”—Mateo 26:31; Zacarias 13:7.

Si Pedro wala mouyon, ug miingon: “Dili gyod ko mobiya nimo, bisan pag biyaan ka sa tanan!” (Mateo 26:33) Giingnan ni Jesus si Pedro nga sa dili pa ang sunoy motuktugaok ug kaduha nianang gabhiona, ilimod siya ni Pedro. Pero si Jesus miingon: “Nangamuyo ko sa Diyos nga unta ang imong pagtuo dili moangka, ug dihang makahinulsol ka na ug makabalik, palig-ona ang imong mga igsoon.” (Lucas 22:32) Pero miinsistir gyod si Pedro: “Bisan pag mamatay ko uban nimo, dili gyod ka nako ilimod.” (Mateo 26:35) Gisulti sab kini sa ubang apostoles.

Giingnan ni Jesus ang iyang mga tinun-an: “Kadiyot na lang ko ninyong makauban. Kamo mangita nako; ug ang akong gisulti sa ubang Hudiyo isulti usab nako kaninyo karon.” Dayon siya miingon: “Hatagan mo nakog bag-ong sugo, nga kamo maghigugmaay; sama sa akong paghigugma kaninyo, kamo usab maghigugmaay. Kon kamo dunay gugma sa usag usa, ang tanan makaila nga kamo akong mga tinun-an.”—Juan 13:33-35.

Pagkadungog sa giingon ni Jesus nga kadiyot na lang niya silang makauban, si Pedro nangutana: “Ginoo, asa ka moadto?” Si Jesus mitubag: “Dili pa ka makaadto karon sa akong adtoan, apan makaadto ra unya ka.” Wala makasabot si Pedro, busa siya miingon: “Ginoo, nganong dili man ko makaadto karon? Itugyan nako ang akong kinabuhi alang kanimo.”—Juan 13:36, 37.

Dayon gipahinumdom ni Jesus ang panahon dihang gipadala niya ang mga apostoles sa pagsangyaw sa Galilea nga dili magdalag kuwarta o pagkaon. (Mateo 10:5, 9, 10) Siya nangutana: “Duna bay nakulang kaninyo?” Sila mitubag: “Wala!” Pero unsa unyay ilang buhaton? Gisugo sila ni Jesus: “Siya nga may puntil sa salapi ug puyo sa pagkaon padalha niini, ug siya nga walay espada pabaligyaa sa iyang panggawas nga besti aron makapalit siyag espada. Kay sultihan ko kamo nga kinahanglang matuman ang nahisulat bahin kanako, nga nag-ingon: ‘Siya giisip nga kauban sa mga kriminal.’ Ug kini nagakatuman na.”—Lucas 22:35-37.

Gitumong ni Jesus ang panahon dihang ilansang siya sa estaka uban sa mga kriminal. Human niana, makasinati ug grabeng paglutos ang iyang mga sumusunod. Gibati nila nga andam na sila, busa sila miingon: “Ginoo, tan-awa! aniay duha ka espada.” Siya miingon: “Igo na kana.” (Lucas 22:38) Sa ulahi, gitudloan sila ni Jesus ug importanteng leksiyon dihang usa sa iyang mga apostoles migamit ug espada.

Didto sa lawak sa itaas human sa memoryal, gidasig ni Jesus ang mga apostoles: “Ayaw mog kabalaka. Pagpakita mog pagtuo sa Diyos; pagpakita sab mog pagtuo kanako.”—Juan 13:36; 14:1.

Gipasaligan ni Jesus ang mga apostoles nga dili mabalaka sa iyang pagbiya: “Sa balay sa akong Amahan dunay daghang puloy-anan. . . . Kon ako moadto ug mag-andam ug dapit alang kaninyo, mobalik ko ug dad-on mo nako, aron nga kon asa ko atua usab mo.” Pero ang mga apostoles wala makasabot nga siya naghisgot sa iyang pag-adto sa langit. Si Tomas miingon: “Ginoo, wala mi mahibalo kon asa ka moadto. Unsaon man namo pagkahibalo sa dalan?”—Juan 14:2-5.

Si Jesus mitubag: “Ako ang dalan ug ang kamatuoran ug ang kinabuhi.” Ang modawat kang Jesus ug sa iyang mga gitudlo ug mosundog sa iyang panig-ingnan maoy makasulod sa balay sa Amahan sa langit. Si Jesus miingon: “Walay makaadto sa Amahan kon dili pinaagi kanako.”—Juan 14:6.

Si Felipe, nga naminaw pag-ayo, mihangyo: “Ginoo, ipakita kanamo ang Amahan, ug kini igo na alang kanamo.” Lagmit gusto ni Felipe nga makakitag ilhanan sa presensiya sa Diyos, sama sa panan-awon nga nakita ni Moises, Elias, ug Isaias. Pero labaw pa niana ang nakita sa mga apostoles. Gipasiugda kana ni Jesus dihang siya miingon: “Dugay na ko ninyong kauban, Felipe, ug wala pa gihapon ka makaila kanako? Kadtong nakakita kanako nakakita usab sa Amahan.” Makita kang Jesus ang personalidad sa iyang Amahan. Busa, kay kauban nila si Jesus, samag nakita nila ang Amahan. Siyempre, mas labaw ang Amahan kay sa Anak, kay si Jesus miingon: “Ang akong ginasulti kaninyo dili kaugalingon nakong ideya.” (Juan 14:8-10) Nakita sa mga apostoles nga ang iyang mga gitudlo gikan sa iyang Amahan.

Ang mga apostoles nakakita kang Jesus nga naghimog mga milagro ug nagsangyaw sa maayong balita sa Gingharian sa Diyos. Karon iya silang giingnan: “Siya nga magpakitag pagtuo kanako maghimo usab sa mga buhat nga akong ginahimo; ug himoon niya ang mga buhat nga labaw pa niini.” (Juan 14:12) Wala ipasabot ni Jesus nga maghimo silag mga milagro nga labaw pa sa iyang nahimo. Pero magsangyaw sila sa mas taas nga panahon, sa mas dako nga teritoryo, ug sa mas daghang tawo.

Mobiya si Jesus pero dili niya sila pasagdan. Siya nagsaad: “Kon mohangyo mog bisan unsa pinaagi sa akong ngalan, kini akong buhaton.” Miingon sab siya: “Mohangyo ko sa Amahan ug hatagan mo niyag usa pa ka magtatabang nga magauban kaninyo hangtod sa hangtod, ang balaang espiritu nga nagpadayag sa kamatuoran.” (Juan 14:14, 16, 17) Iya silang gipasaligan nga makadawat silag magtatabang, ang balaang espiritu. Nahitabo kini sa Pentekostes.

Si Jesus miingon: “Sa dili madugay ang kalibotan dili na makakita kanako, apan kamo makakita kanako kay ako mabuhi ug kamo mabuhi pag-usab.” (Juan 14:19) Gawas nga magpakita si Jesus kanila human sa pagkabanhaw, sa umaabot iya sab silang banhawon ingong espiritu aron iyang makauban sa langit.

Karon si Jesus miingon: “Kadtong modawat sa akong mga sugo ug mosunod niini mao ang nahigugma kanako. Ug kadtong nahigugma kanako higugmaon sa akong Amahan, ug higugmaon nako siya ug ipadayag nako ang akong kaugalingon ngadto kaniya.” Unya si apostol Judas, nga gitawag sab ug Tadeo, miingon: “Ginoo, nganong buot man nimong ipadayag ang imong kaugalingon kanamo ug dili ngadto sa kalibotan?” Si Jesus mitubag: “Kon ang usa nahigugma kanako, sundon niya ang akong pulong ug higugmaon siya sa akong Amahan . . . Kadtong wala mahigugma kanako wala magsunod sa akong mga pulong.” (Juan 14:21-24) Dili sama sa iyang mga sumusunod, wala ilha sa kalibotan si Jesus ingong ang dalan, ang kamatuoran, ug ang kinabuhi.

Si Jesus mobiya, busa sa unsang paagi mahinumdoman sa iyang mga tinun-an ang iyang mga gitudlo? Siya miingon: “Ang magtatabang, ang balaang espiritu, nga ipadala sa Amahan pinaagi sa akong ngalan magtudlo kaninyo sa tanang butang ug magpahinumdom kaninyo sa tanan nakong gisulti kaninyo.” Nakita sa mga apostoles kon unsay mahimo sa balaang espiritu, busa makapahupay kaayo kini nga pasalig. Si Jesus midugang: “Ang kalinaw nga akong gihatag magpabilin kaninyo. . . . Ayaw mog kabalaka o kahadlok.” (Juan 14:26, 27) Busa dili angayng mabalaka ang mga tinun-an kay giyahan ug panalipdan sila sa Amahan ni Jesus.

Sa dili madugay makita na ang ebidensiya nga ang Diyos manalipod. Si Jesus miingon: “Ang magmamando niining kalibotana nagsingabot na, ug siya dili makaimpluwensiya kanako.” (Juan 14:30) Nakontrolar sa Yawa si Judas. Pero walay kahuyangan si Jesus nga puwedeng gamiton ni Satanas aron si Jesus mosupak sa Diyos. Dili sab niya magamit ang kamatayon para pugngan si Jesus. Ngano man? Si Jesus miingon: “Akong ginabuhat ang gisugo kanako sa Amahan.” Segurado siya nga banhawon siya sa Amahan.—Juan 14:31.

Gidasig pag-ayo ni Jesus ang iyang mga tinun-an. Gabii na kaayo, lagmit pasado alas-12 na. Karon si Jesus nag-asoyg makapadasig nga ilustrasyon:

“Ako ang matuod nga punoan sa ubas, ug ang akong Amahan ang magtitikad.” (Juan 15:1) Kining ilustrasyona pareho sa dugay nang ilustrasyon bahin sa nasod sa Israel, nga gitawag ug punoang ubas ni Jehova. (Jeremias 2:21; Oseas 10:1, 2) Pero gisalikway ni Jehova ang maong nasod. (Mateo 23:37, 38) Busa may bag-ong gitudlo si Jesus. Siya mismo ang punoan nga giatiman sa iyang Amahan sukad nga siya gidihogan sa balaang espiritu sa 29 C.E. Pero ang maong punoan wala lang magrepresentar kang Jesus, kay siya miingon:

“Ang tanan nakong sanga nga dili mamunga [putlon sa akong Amahan], ug ang tanang sanga nga mamunga iyang hinloan, aron kini mamunga pag daghan. . . . Ang sanga dili makapamunga gawas kon kini magpabilin sa punoan. Kamo usab dili makapamunga gawas kon kamo magpabiling nahiusa kanako. Ako ang punoan sa ubas; kamo ang mga sanga.”—Juan 15:2-5.

Misaad si Jesus sa iyang matinumanong mga tinun-an nga human siya mobiya magpadala siyag magtatabang, ang balaang espiritu. Dihang nadawat sa mga apostoles ang maong espiritu, 51 ka adlaw sa ulahi, sila nahimong mga sanga sa punoan sa ubas. Ug ang tanang “sanga” kinahanglang magpabiling nahiusa kang Jesus. Ngano man?

Siya miingon: “Siya nga magpabiling nahiusa kanako ug ako nahiusa kaniya mamungag daghan; kay kon mobulag mo kanako kamo wala gyoy mahimo.” Kini nga mga “sanga”—iyang matinumanong mga sumusunod—mamungag daghan kay ilang sundogon ang mga kinaiya ni Jesus, aktibong magwali bahin sa Gingharian sa Diyos, ug maghimog dugang mga tinun-an. Komosta kon ang usa dili magpabiling nahiusa kaniya ug dili mamunga? Si Jesus miingon: “Kon ang usa dili magpabiling nahiusa kanako, siya mahisamag sanga nga ilabay.” Sa laing bahin, si Jesus miingon: “Kon kamo magpabiling nahiusa kanako ug ang akong mga pulong magpabilin kaninyo, pangayog bisan unsa nga gusto ninyo ug kini igahatag kaninyo.”—Juan 15:5-7.

Gihisgotan ni Jesus sa ikatulong higayon ang iyang giingon kaniadto bahin sa pagsunod sa iyang mga sugo. (Juan 14:15, 21) Iyang gipasiugda ang pangunang paagi nga mapamatud-an sa mga tinun-an nga sila nagbuhat niini: “Kon sundon ninyo ang akong mga sugo, kamo magpabilin sa akong gugma, sama nga ako nagsunod sa mga sugo sa Amahan ug nagpabilin sa iyang gugma.” Pero labaw pa ang kinahanglan kay sa paghigugma lang kang Jehova nga Diyos ug sa iyang Anak. Si Jesus miingon: “Kini ang akong sugo, nga kamo maghigugmaay sama sa akong paghigugma kaninyo. Wala nay molabaw niining matanga sa gugma, nga ang usa andam mohatag sa iyang kinabuhi alang sa iyang mga higala. Kamo akong mga higala kon inyong buhaton ang akong ginasugo kaninyo.”—Juan 15:10-14.

Pipila ka oras na lang, pamatud-an na ni Jesus ang iyang gugma pinaagi sa paghatag sa iyang kinabuhi alang niadtong may pagtuo kaniya. Kini kinahanglang magpalihok sa iyang mga tinun-an sa pagpakita sab ug gugma nga andam mosakripisyo alang sa matag usa. Kini nga gugma mao ang magpaila kanila, sama sa giingon na ni Jesus: “Kon kamo dunay gugma sa usag usa, ang tanan makaila nga kamo akong mga tinun-an.”—Juan 13:35.

Angayng hinumdoman sa mga apostoles nga giisip sila ni Jesus nga mga “higala.” Iyang gisulti kon ngano: “Gitawag mo nakong mga higala, kay akong gipahibalo kaninyo ang tanan nga akong nadungog sa akong Amahan.” Nindot kaayong pribilehiyo ang pagkahimong suod nga higala ni Jesus ug pagkahibalo sa mga gisulti sa Amahan kaniya. Pero aron magpabiling higala ni Jesus, kinahanglan silang ‘magpadayon sa pagpamunga.’ Kon ila kanang himoon, si Jesus miingon nga “bisan unsay inyong pangayoon sa Amahan pinaagi sa akong ngalan, iya kining ihatag kaninyo.”—Juan 15:15, 16.

Ang gugma sa usag-usa niini nga “mga sanga,” o mga tinun-an, makatabang kanila sa pag-atubang sa umaabot nga paglutos. Siya nagpasidaan nga dumtan sila sa kalibotan, pero iya silang gidasig: “Kon ang kalibotan nagdumot kaninyo, hinumdomi nga kini nagdumot na kanako sa wala pa kini magdumot kaninyo. Kon kamo bahin pa sa kalibotan, higugmaon unta mo sa kalibotan. Apan kay . . . dili mo bahin sa kalibotan, ang kalibotan nagdumot kaninyo.”—Juan 15:18, 19.

Gipatin-aw pag dugang ni Jesus kon nganong dumtan sila sa kalibotan. Siya miingon: “Kining tanan ilang himoon batok kaninyo tungod sa akong ngalan, kay sila wala man makaila sa Usa nga nagpadala kanako.” Si Jesus misulti bahin sa mga nagdumot kaniya: “Kon wala pa nila makita ang akong mga buhat nga walay laing nakahimo, wala unta silay sala; apan karon sila nakakita kanako ug sila nagdumot kanako ug sa akong Amahan.” Mora rag miingon si Jesus nga ang iyang mga milagro maghukom sa mga nagdumot kaniya. Ang tinuod, ang ilang pagdumot nagtuman sa tagna.—Juan 15:21, 24, 25; Salmo 35:19; 69:4.

Dayon misaad na sab si Jesus nga magpadalag magtatabang, ang balaang espiritu. Ang maong gamhanang puwersa mabatonan sa tanang sumusunod ug makatabang nila sa pagpamunga ug sa pagpamatuod.—Juan 15:27.

Si Jesus ug ang mga apostoles mogawasay na sa lawak diin sila nanihapon para sa Paskuwa. Daghan na siyag gitambag kanila, ug siya miingon: “Gisulti nako kining mga butanga kaninyo aron dili mo mapandol.” Nganong angayan kini nga pasidaan? Iyang giingnan sila: “Palagpoton mo sa mga tawo gikan sa sinagoga. Sa pagkatinuod, moabot ang panahon nga ang matag usa nga mopatay kaninyo maghunahuna nga siya naghimog sagradong pag-alagad sa Diyos.”—Juan 16:1, 2.

Lagmit nabalaka ang mga apostoles sa giingon ni Jesus. Bisag nasulti na niya nianang gabhiona nga dumtan sila sa kalibotan, wala pa niya isulti kanila nga lagmit patyon sila. Ngano? Siya miingon: “Wala nako kini isulti kaninyo sa una, kay kauban pa ko ninyo.” (Juan 16:4) Karon iya silang gipasidan-an sa dili pa siya mobiya. Makatabang kini kanila nga dili mapandol sa umaabot.

Si Jesus midugang: “Moadto na ko sa Usa nga nagpadala kanako; apan walay usa kaninyo nga nangutana kanako, ‘Asa man ka paingon?’” Sayo nianang gabhiona nangutana sila kon asa siya moadto. (Juan 13:36; 14:5; 16:5) Pero karon naguol kaayo sila tungod sa iyang giingon nga sila lutoson. Busa wala na sila makapangutana bahin sa himaya nga iyang mabatonan o sa resulta niana sa iyang mga alagad. Si Jesus miingon: “Kay gisulti nako kining mga butanga kaninyo, ang inyong kasingkasing nalumsan sa kaguol.”—Juan 16:6.

Dayon si Jesus nagpatin-aw: “Alang sa inyong kaayohan nga ako mobiya. Kay kon dili ko mobiya, ang magtatabang dili moabot kaninyo; apan kon molakaw ko, ako siyang ipadala kaninyo.” (Juan 16:7) Pinaagi lang sa kamatayon ni Jesus ug sa iyang pag-adto sa langit nga madawat sa iyang mga tinun-an ang balaang espiritu, nga iyang ipadala ingong magtatabang sa iyang katawhan bisag asa sila.

Ang balaang espiritu mohatag ug “makapakombinsir nga ebidensiya bahin sa sala ug bahin sa pagkamatarong ug bahin sa paghukom.” (Juan 16:8) Madayag unya ang kawalay pagtuo sa kalibotan kang Jesus. Ang iyang pag-adto sa langit maoy lig-ong ebidensiya nga siya matarong ug kini magpakita kon nganong angayng laglagon si Satanas, “ang magmamando niining kalibotana.”—Juan 16:11.

Si Jesus miingon: “Duna pa koy daghang isulti kaninyo, apan dili pa ninyo kini masabtan sa pagkakaron.” Dihang iyang ibubo ang balaang espiritu, giyahan sila niini “aron bug-os [nilang] masabtan ang kamatuoran,” ug tabangan sila niini nga magkinabuhi subay niana nga kamatuoran.—Juan 16:12, 13.

Naglibog ang mga apostoles sa dugang gisulti ni Jesus: “Sa dili madugay dili na mo makakita kanako, ug sa dili na usab madugay kamo makakita kanako.” Nagpangutan-anay sila kon unsay iyang ipasabot. Nakita ni Jesus nga gusto silang mangutana niya bahin niini, busa siya miingon: “Sa pagkatinuod sultihan ko kamo, kamo manghilak ug magminatay, apan ang kalibotan maglipay; kamo maguol, apan ang inyong kaguol mahimong kalipay.” (Juan 16:16, 20) Dihang patyon si Jesus pagkasunod adlaw, malipay ang mga lider sa relihiyon ug maguol ang mga tinun-an. Pero ang ilang kaguol mahimong kalipay dihang banhawon si Jesus! Ug magpadayon ang ilang kalipay dihang iyang ibubo kanila ang balaang espiritu sa Diyos.

Gipakasama ni Jesus sa babayeng manganakay ang kahimtang sa mga apostoles. Siya miingon: “Dihang ang usa ka babaye manganakay na, duna siyay kasakit, apan human siya manganak, malimtan na niya ang kasakit tungod sa kalipay nga nahimugso ang usa ka tawo sa kalibotan.” Gidasig ni Jesus ang iyang mga apostoles: “Kamo naguol usab karon; apan ako makigkita kaninyo pag-usab ug ang inyong kasingkasing mapuno sa kalipay, ug walay makakuha sa inyong kalipay.”—Juan 16:21, 22.

Hangtod nianang panahona, ang mga apostoles wala pa makaampo sa ngalan ni Jesus. Pero karon siya miingon: “Nianang adlawa, kamo mohangyo sa Amahan pinaagi sa akong ngalan.” Ngano man? Kini wala magpasabot nga dili gustong tubagon sa Amahan ang ilang mga hangyo. Gani, si Jesus miingon: “Ang Amahan nagmahal kaninyo, tungod kay kamo nagmahal man kanako . . . ingong representante sa Diyos.”—Juan 16:26, 27.

Ang pagdasig ni Jesus sa mga apostoles lagmit nakapalig-on nila, busa sila miingon: “Nagtuo mi nga ikaw gikan sa Diyos.” Sa dili madugay, kana nga kalig-on masulayan. Gisulti ni Jesus kon unsay hapit nang mahitabo: “Moabot ang panahon, ug kini duol na kaayo, nga kamo magkatibulaag ug ang matag usa kaninyo moadto sa iyang kaugalingong balay ug inyo kong biyaan nga mag-inusara.” Pero siya nagpasalig nila: “Gisulti nako kini kaninyo aron nga pinaagi kanako makabaton mog kalinaw. Sa kalibotan makaagom mog kasakitan, apan magmalig-on kamo! Gidaog na nako ang kalibotan.” (Juan 16:30-33) Dili sila pasagdan ni Jesus. Segurado siya nga madaog sab nila ang kalibotan, sama sa iyang nahimo, pinaagi sa ilang matinumanong pagbuhat sa kabubut-on sa Diyos bisan pa sa mga paningkamot ni Satanas ug sa iyang kalibotan nga bungkagon ang ilang pagkamatinumanon.

Tungod sa dakong gugma ni Jesus sa mga apostoles, iya silang giandam sa iyang hapit nang pagbiya. Karon siya mihangad ug miampo sa iyang Amahan: “Himayaa ang imong anak aron mahimaya ka sa imong anak, kay gihatagan nimo siyag awtoridad ibabaw sa tanang katawhan aron mahatagan niyag kinabuhing walay kataposan ang tanan nga imong gihatag kaniya.”—Juan 17:1, 2.

Para kang Jesus, ang paghimaya sa Diyos ang pinakaimportante. Makapahupay sab kaayo ang paglaom nga iyang gihisgotan—ang kinabuhing walay kataposan! Kay may awtoridad na ibabaw sa tanang katawhan, mahatagan na sila ni Jesus sa mga benepisyo sa iyang halad lukat. Pero pipila lang ang makadawat. Ngano man? Si Jesus miingon: “Aron ilang mabatonan ang kinabuhing walay kataposan, kinahanglan silang makaila kanimo, ang bugtong matuod nga Diyos, ug sa imong gipadala, si Jesu-Kristo.” (Juan 17:3) Busa kadtong nagbuhat lamang niana ang makabenepisyo sa halad lukat ni Jesus.

Kinahanglang mailhan pag-ayo sa usa ka tawo ang Amahan ug ang Anak, ug masuod kanila. Ang iyang panglantaw angayng nahiuyon sa ilang kabubut-on. Kinahanglang maningkamot sab siya sa pagsundog sa ilang mga hiyas dihang makiglabot sa uban. Ug kinahanglang masabtan niya nga ang paghimaya sa Diyos mas importante kay sa kinabuhing walay kataposan. Bahin niana, si Jesus miingon:

“Natapos nako ang buluhaton nga imong gihatag kanako, busa ikaw akong nahimaya dinhi sa yuta. Busa karon, Amahan, himayaa ko diha sa imong tupad sama sa imong paghimaya kanako diha sa imong tupad sa wala pa ang kalibotan.” (Juan 17:4, 5) Miampo si Jesus nga ibalik siya sa himaya sa langit pinaagi sa pagkabanhaw.

Pero wala malimti ni Jesus ang nahimong resulta sa iyang ministeryo. Siya miampo: “Ang imong ngalan akong gipadayag sa mga tawo nga imong gihatag kanako gikan sa kalibotan. Sila imoha, ug sila imong gihatag kanako, ug ilang gituman ang imong pulong.” (Juan 17:6) Dili lang kay basta gipaila ni Jesus ang ngalan ni Jehova diha sa iyang ministeryo. Gitabangan pod niya ang iyang mga apostoles nga mailhan si Jehova—ang iyang mga hiyas ug iyang pagpakiglabot sa mga tawo.

Nailhan sa mga apostoles si Jehova ug nasabtan nila ang papel ug ang mga gitudlo sa iyang Anak. Si Jesus miingon: “Akong gisulti kanila ang mga pulong nga imong gisulti kanako, ila kining gidawat ug nahibaloan gayod nila nga mianhi ko ingong imong representante, ug sila mituo nga ako imong gipadala.”—Juan 17:8.

Dayon gihisgotan ni Jesus nga lahi ang iyang mga sumusunod kay sa mga tawo sa kalibotan: “Naghangyo ko alang kanila; naghangyo ko, dili alang sa kalibotan, kondili alang niadtong imong gihatag kanako, kay sila imoha . . . Amahan nga Balaan, palihog bantayi sila tungod sa imong ngalan nga imong gihatag kanako, aron sila mahimong usa sama nga kita usa. . . . Gibantayan nako sila tungod sa imong ngalan nga imong gihatag kanako; ug gipanalipdan nako sila, ug walay usa kanila nga nawala gawas sa anak sa kalaglagan,” si Judas Iskariote, nga milakaw aron motraydor kang Jesus.—Juan 17:9-12.

Si Jesus mipadayon sa pag-ampo: “Ang kalibotan nagdumot kanila. . . . Wala ko maghangyo nga kuhaon nimo sila gikan sa kalibotan, kondili nga bantayan nimo sila tungod sa usa nga daotan. Sila dili bahin sa kalibotan, sama nga ako dili bahin sa kalibotan.” (Juan 17:14-16) Ang mga apostoles ug ang ubang tinun-an naa sa kalibotan, ang katilingban sa mga tawo nga gimandoan ni Satanas, pero kinahanglan silang magpabiling bulag gikan niini ug sa pagkadaotan niini. Sa unsang paagi?

Sila kinahanglang balaan kanunay, gilain alang sa pag-alagad sa Diyos, pinaagi sa pagpadapat sa kamatuoran nga naa sa Hebreohanong Kasulatan ug sa kamatuoran nga gitudlo mismo ni Jesus. Si Jesus miampo: “Balaana sila pinaagi sa kamatuoran; ang imong pulong mao ang kamatuoran.” (Juan 17:17) Sa ngadtongadto, ang ubang apostoles nagsulat ug mga basahon nga nahimong bahin sa “kamatuoran” nga nakatabang sa mga tawo nga mahimong balaan.

Pero duna pa unyay mga tawo nga modawat sa “kamatuoran.” Busa si Jesus miampo “dili lang alang [sa 11 ka apostoles], kondili alang usab niadtong motuo [kaniya] pinaagi sa ilang pulong.” Unsay giampo ni Jesus para nilang tanan? Silang tanan unta “mahimong usa, sama nga ikaw, Amahan, nahiusa kanako ug ako nahiusa kanimo, ug sila mahiusa usab kanato.” (Juan 17:20, 21) Sila usa kay sila nagkauyon sa tanang butang. Si Jesus miampo nga mahiusa pod ang iyang mga sumusunod.

Di pa dugay nga giingnan ni Jesus si Pedro ug ang uban nga mobiya siya aron mag-andam ug dapit alang kanila sa langit. (Juan 14:2, 3) Gihisgotan ni Jesus kini nga ideya sa iyang pag-ampo: “Amahan, kadtong imong gihatag kanako buot nakong makauban kon asa ko, aron ilang makita ang akong himaya nga imong gihatag kanako, kay ikaw nahigugma man kanako sa wala pa matukod ang kalibotan.” (Juan 17:24) Busa iyang gipakita nga bisan kaniadto—sa wala pa si Adan ug Eva manganak—gihigugma sa Diyos ang iyang bugtong Anak nga nahimong Jesu-Kristo.

Sa kataposang bahin sa iyang pag-ampo, gipasiugda na sab ni Jesus ang ngalan sa iyang Amahan ug ang gugma ni Jehova sa mga apostoles ug sa uban pa nga modawat sa “kamatuoran.” Si Jesus miingon: “Akong gipaila kanila ang imong ngalan ug padayon pa kining ipaila, aron ilang higugmaon ang uban sama sa imong paghigugma kanako ug aron ako mahiusa kanila.”—Juan 17:26.

Nahuman na si Jesus sa pag-ampo uban sa iyang matinumanong mga apostoles. Pagkahuman nilag ‘awit ug mga pagdayeg, sila nangadto sa Bukid sa mga Olibo.’ (Marcos 14:26) Miadto sila sa garden sa Getsemane nga naa sa sidlakan, ang lugar nga pirmeng adtoan ni Jesus.

Pag-abot nila niining nindot nga lugar nga daghag kahoyng olibo, lagmit gibiyaan ni Jesus ang walo ka apostoles sa entrada sa garden. Siya miingon: “Panglingkod mo dinhi samtang mag-ampo ko didto sa unahan.” Iyang gikuyog sa sulod sa garden ang tulo niya ka apostoles—sila Pedro, Santiago, ug Juan. Naguol ug nabalaka pag-ayo si Jesus, ug iyang giingnan sila: “Naguol kaayo ko, nga mora kog mamatay. Pabilin mo dinhi ug padayon sa pagbantay kauban nako.”—Mateo 26:36-38.

Mipalayo si Jesus ug gamay, dayon “mihapa ug nag-ampo.” Unsay iyang giampo sa Diyos niining makuyaw nga panahon? Siya miampo: “Amahan, ang tanang butang posible kanimo. Kuhaa kining kopa gikan kanako. Apan dili sa akong pagbuot, kondili sa imong pagbuot.” (Marcos 14:35, 36) Unsay iyang gipasabot? Moatras kaha siya sa iyang papel ingong Manlulukat? Dili!

Nakita ni Jesus gikan sa langit ang grabeng pag-antos sa mga tawong gipatay sa mga Romano. Ug karon ingong tawo nga mobatig kahadlok ug kasakit, natural lang nga mabalaka siya sa mahitabo kaniya. Pero labaw sa tanan, naguol siya sa paghunahuna nga basin mapasipalahan ang ngalan sa Amahan kay siya mamatay nga morag daotan kaayong kriminal. Pipila ka oras na lang, siya ilansang sa estaka nga samag tawo nga nagpasipala sa ngalan sa Diyos.

Pagkahuman sa taastaas nga pag-ampo, gibalikan ni Jesus ang tulo ka apostoles ug nakit-an sila nga natulog. Iyang giingnan si Pedro: “Dili ba gyod mo makahimo sa pagbantay bisag usa ka oras uban kanako? Padayon mo sa pagbantay ug sa pag-ampo aron dili mo madaog sa tentasyon.” Nakita ni Jesus nga ang iyang mga apostoles gikapoy sab, ug gabii na kaayo. Busa siya miingon: “Andam ang espiritu, apan luya ang unod.”—Mateo 26:40, 41.

Dayon mipalayo si Jesus sa ikaduhang higayon ug mihangyo sa Diyos nga kuhaon “kining kopa” gikan kaniya. Sa iyang pagbalik, naabtan na sab niya ang tulo ka apostoles nga natulog imbes magbantay ug mag-ampo nga dili madaog sa tentasyon. Dihang giestorya sila ni Jesus, “wala sila mahibalo kon unsay itubag kaniya.” (Marcos 14:40) Sa ikatulong higayon si Jesus mibiya ug dayon miluhod aron mag-ampo.

Nabalaka pag-ayo si Jesus nga mapasipalahan ang ngalan sa Amahan kay siya mamatay nga morag kriminal. Pero nadungog ni Jehova ang pag-ampo sa iyang Anak, ug nagpadala ang Diyos ug anghel aron palig-onon siya. Bisan pa niana, wala mohunong si Jesus sa paghangyo sa iyang Amahan. Siya ‘padayon nga nag-ampo nga mas tim-os pa.’ Grabe kaayo ang iyang kasakit. Bug-at kaayo kini nga palas-anon para niya! Nameligro ang kinabuhing walay kataposan ni Jesus ug sa mga tawo nga may pagtuo. Tungod sa grabeng kasakit, “ang iyang singot nahisamag tinulo sa dugo nga nangatagak sa yuta.”—Lucas 22:44.

Sa ikatulong pagbalik ni Jesus sa iyang mga apostoles, iyang nakita sila nga natulog. Siya miingon: “Dili kini ang panahon nga kamo mangatulog ug mamahulay! Hapit na ang oras nga ang Anak sa tawo itugyan ngadto sa mga makasasala. Bangon mo, manglakaw na ta. Nagpaingon na dinhi ang akong magbubudhi.”—Mateo 26:45, 46.

Lapas na sa tungang gabii. Nagkasabot ang mga saserdote nga bayrag 30 ka sensilyong plata si Judas aron motraydor kang Jesus. Busa giubanan ni Judas ang dakong panon sa pangulong mga saserdote ug Pariseo nga nangita kang Jesus. Kuyog sab nila ang grupo sa Romanong mga sundalo ug ang komandante niini.

Dayag nga mideretso si Judas sa pangulong mga saserdote dihang gipalakaw siya ni Jesus panahon sa panihapon sa Paskuwa. (Juan 13:27) Ilang gitigom ang ilang mga guwardiya ug ang usa ka grupo sa mga sundalo. Lagmit gidala una sila ni Judas sa lawak diin si Jesus ug ang iyang mga apostoles nagsaulog sa Paskuwa. Pero karon nagbaktas sila sa Walog sa Kidron padulong sa garden sa Getsemane. Gawas sa mga hinagiban, nagdala sab silag mga lampara ug sulo kay determinado silang madakpan si Jesus.

Samtang nagtungas sila sa Bukid sa mga Olibo, seguradong nahibalo si Judas kon asa si Jesus. Sa milabayng mga semana, si Jesus ug ang mga apostoles didto natulog sa Betania ug halos kada adlaw moadto sa Jerusalem, ug pirme silang mohapit sa garden sa Getsemane aron magpahulay. Karon gabii na, ug lagmit si Jesus didto sa ilalom sa mga kahoyng olibo sa garden. Pero unsaon man pagkaila sa mga sundalo kang Jesus nga wala pa man sila makakita niya sukad? Hatagan sila ni Judas ug ilhanan. Siya miingon: “Ang akong halokan, mao kana siya. Dakpa ninyo siya ug bantayi pag-ayo.”—Marcos 14:44.

Didto sa garden, nakita ni Judas si Jesus uban sa iyang mga apostoles busa iyang giduol ug giingnan siya: “Maayong gabii, Rabbi!” ug iya siyang gihalokan. Si Jesus miingon: “Nganong ania ka?” (Mateo 26:49, 50) Gitubag ra pod ni Jesus ang iyang pangutana: “Judas, gibudhian mo ba ang Anak sa tawo pinaagi sa usa ka halok?” (Lucas 22:48) Hinuon, dili na interesado si Jesus sa isulti niini nga traydor!

Karon si Jesus nagpakita sa grupo ug nadan-agan sa kahayag sa mga sulo ug lampara. Nangutana siya: “Kinsay inyong gipangita?” Sila mitubag: “Si Jesus nga Nasaretnon.” Siya way kahadlok nga miingon: “Ako ang inyong gipangita.” (Juan 18:4, 5) Nakurat sila ug nangatumba.

Imbes moikyas, si Jesus nangutanag balik kon kinsay ilang gipangita. Sila miingon pag-usab: “Si Jesus nga Nasaretnon.” Siya kalmadong miingon: “Giingnan na mo nako nga ako ang inyong gipangita. Busa kon ako ang inyong gipangita, palakta kining mga tawhana.” Bisan niining makuyaw nga panahon, nahinumdoman ni Jesus ang iya nang giingon nga walay usa kanila ang mawala. (Juan 6:39; 17:12) Giprotektahan ni Jesus ang iyang mga apostoles ug walay usa nga nawala “gawas sa anak sa kalaglagan”—si Judas. (Juan 18:7-9) Busa mihangyo siya karon nga dili hilabtan ang iyang maunongong mga sumusunod.

Dihang nakita sa mga apostoles nga mibarog ug miduol kang Jesus ang mga sundalo. Sila nangutana: “Ginoo, gamiton ba namo ang among espada?” (Lucas 22:49) Wala pa gani katubag si Jesus, gihulbot na ni Pedro ang usa sa duha ka espada nga dala sa mga apostoles. Iyang gitigbas ang tuong dalunggan ni Malco, ang ulipon sa hataas nga saserdote.

Gihikap ni Jesus ang dalunggan ni Malco ug giayo ang samad. Dayon nagtudlo siyag importanteng leksiyon. Iyang giingnan si Pedro: “Ibalik ang imong espada sa sakoban, kay ang tanang mogamit sa espada mamatay sa espada.” Andam si Jesus nga dakpon, kay siya miingon: “Unsaon pagkatuman sa Kasulatan nga nag-ingon nga kinahanglan kining mahitabo?” (Mateo 26:52, 54) Siya midugang: “Dili ba diay ko moinom sa kopa nga gihatag kanako sa Amahan?” (Juan 18:11) Andam si Jesus sa pagbuhat sa kabubut-on sa Diyos, bisan hangtod sa kamatayon.

Gipangutana ni Jesus ang mga tawo: “Tulisan ba ko nga nagdala man mog mga espada ug puspos sa pagdakop nako? Adlaw-adlaw kong naglingkoran sa templo nga nanudlo, apan wala ko ninyo dakpa. Apan kining tanan nahitabo aron matuman ang gisulat sa mga propeta.”—Mateo 26:55, 56.

Gidakop ug gigapos si Jesus sa mga sundalo, sa komandante, ug sa mga guwardiya. Nanagan ang mga apostoles pagkakita niini. Pero “usa ka batan-ong lalaki”—lagmit ang tinun-ang si Marcos—nagpabilin kauban sa daghang tawo kay gusto niyang sundan si Jesus. (Marcos 14:51) Nailhan sa mga tawo ang batan-on, ug ila unta siyang dakpon, maong miikyas siya ug nahibilin ang iyang besti nga lino.

Dihang gigapos na si Jesus nga samag kriminal, gidala siya kang Anas. Si Anas ang hataas nga saserdote dihang miadto sa templo ang 12 anyos nga si Jesus ug mibilib niya ang mga magtutudlo didto. (Lucas 2:42, 47) Ang ubang mga anak ni Anas nahimong hataas nga saserdote sa ulahi, ug karon ang iyang umagad nga si Caifas mao nay hataas nga saserdote.

Samtang didto si Jesus sa balay ni Anas, nakahigayon si Caifas nga tigomon ang Sanhedrin. Kini nga korte dunay 71 ka membro, apil ang presente ug kanhing mga hataas nga saserdote.

Gipangutana ni Anas si Jesus “bahin sa iyang mga tinun-an ug sa iyang pagtulon-an.” Si Jesus mitubag: “Ako nagsulti atubangan sa tanang tawo. Kanunay kong nanudlo sa sinagoga ug sa templo diin magtigom ang tanang Hudiyo, ug wala koy gisulti sa tago. Nganong ako man ang imong gipangutana? Pangutan-a kadtong mga nakadungog sa akong gisulti.”—Juan 18:19-21.

Gisagpa sa guwardiya si Jesus ug miingon: “Ingon niana ba ang imong tinubagan sa pangulong saserdote?” Nahibalo si Jesus nga wala siyay daotang nahimo, busa mitubag siya: “Kon dunay sayop sa akong gisulti, pamatud-i; apan kon husto ang akong giingon, nganong gisagpa ko nimo?” (Juan 18:22, 23) Dayon gipadala si Jesus didto sa umagad ni Anas nga si Caifas.

Nianang panahona, nagkatapok na ang tanang membro sa Sanhedrin—ang presenteng hataas nga saserdote, mga kadagkoan, ug mga eskriba. Didto sila nagmiting sa balay ni Caifas. Ilegal nga himoon ang husay sa gabii sa Paskuwa, pero wala kini makapugong nila sa paghimo sa ilang daotang tuyo.

Kadaghanang membro niining grupoha sirado nag hunahuna. Human banhawa ni Jesus si Lazaro, nakadesisyon na ang Sanhedrin nga kinahanglang mamatay si Jesus. (Juan 11:47-53) Ug sa milabay lang nga mga adlaw, nagkasabot ang mga lider sa relihiyon nga dakpon ug patyon si Jesus. (Mateo 26:3, 4) Wala pa gani magsugod ang paghusay kang Jesus, gihukman na siyang patyon!

Gawas nga ilegal ang miting sa pangulong mga saserdote ug ubang membro sa Sanhedrin, nangita sab silag mga saksi nga mohatag ug bakak nga pamatuod batok kang Jesus. Daghan silag nakit-an, pero wala magkauyon ang mga testimonya. Sa ulahi, dunay duha nga miingon: “Nadunggan namo siya nga miingon, ‘Gub-on ko kining temploha nga hinimog tawo, ug sa tulo ka adlaw tukoron ko ang lain nga dili hinimog tawo.’” (Marcos 14:58) Pero wala gihapon magkauyon ang ilang testimonya.

Gipangutana ni Caifas si Jesus: “Wala ba kay ikatubag? Unsa may imong ikaingon sa ilang akusasyon batok kanimo?” (Marcos 14:60) Wala motingog si Jesus bisan pa sa bakak nga akusasyon sa mga saksing nagkasumpaki ang testimonya. Busa giusab sa hataas nga saserdoteng si Caifas ang iyang taktika.

Nahibalo si Caifas nga dakong isyu para sa mga Hudiyo kon dunay mangangkon nga Anak sa Diyos. Sa miagi, dihang miingon si Jesus nga Amahan niya ang Diyos, gusto siyang patyon sa mga Hudiyo kay sila nagtuo nga siya “naghimo sa iyang kaugalingon nga katumbas sa Diyos.” (Juan 5:17, 18; 10:31-39) Gigamit kini ni Caifas batok kang Jesus, ug miingon: “Sa ngalan sa buhi nga Diyos, panumpa nga imo ming sultihan sa tinuod: Ikaw ba ang Kristo, ang Anak sa Diyos?” (Mateo 26:63) Giangkon na ni Jesus kaniadto nga siya Anak sa Diyos. (Juan 3:18; 5:25; 11:4) Kon dili niya kana angkonon karon, sama rag gilimod niya nga siya Anak sa Diyos ug ang Kristo. Busa si Jesus miingon: “Oo ako, ug makita unya ninyo ang Anak sa tawo nga maglingkod sa tuong kamot sa Labing Gamhanan ug moabot uban sa mga panganod sa langit.”—Marcos 14:62.

Grabe ang reaksiyon ni Caifas—iyang gigisi ang iyang besti ug miingon: “Siya nagpasipala! Nagkinahanglan pa ba tag dugang mga saksi? Nadungog ninyo ang iyang pagpasipala. Unsay inyong hunahuna?” Ang Sanhedrin nagpakanaog ug dili makataronganong desisyon: “Angay siyang patyon.”—Mateo 26:65, 66.

Dayon ilang giyagayagaan si Jesus ug gisumbag. Gisagpa siya ug giluwaan. Ilang gitabonan ang iyang nawong ug gisagpa siya, ug miingon: “Tagnaa kon kinsay midapat nimo!” (Lucas 22:64) Tiaw mo na! Gimaltratar ang Anak sa Diyos panahon sa ilegal nga husay!

Dihang gidakop si Jesus didto sa garden sa Getsemane, nangahadlok ang mga apostoles ug miikyas. Pero duha kanila ang mibalik, si Pedro “ug ang usa pa ka tinun-an,” si apostol Juan. (Juan 18:15; 19:35; 21:24) Lagmit didto na nila naabtan si Jesus sa balay ni Anas. Dihang gipadala ni Anas si Jesus sa hataas nga saserdoteng si Caifas, misunod si Pedro ug Juan didto. Lagmit nahadlok silang mamatay pero nabalaka pod sila sa ilang Agalon.

Nailhan sa hataas nga saserdote si Juan maong nakasulod siya sa hawanan sa balay ni Caifas. Didto ra sa pultahan si Pedro pero mibalik si Juan ug giestorya ang ulipong babaye nga nagbantay sa pultahan aron pasudlon si Pedro.

Tugnaw niadtong gabhiona, maong nagdaob ang mga tawo didto sa hawanan. Mitapad si Pedro sa mga tawo didto aron mainitan samtang ‘naniid kon unsay mahitabo’ sa husay ni Jesus. (Mateo 26:58) Tungod sa kahayag sa daob, nailhan sa tigbantay sa pultahan si Pedro ug miingon: “Dili ba tinun-an sab ka niining tawhana?” (Juan 18:17) Pero dili lang ang tigbantay ang nakaila kang Pedro ug nag-ingon nga kauban siya ni Jesus.—Mateo 26:69, 71-73; Marcos 14:70.

Gikulbaan pag-ayo si Pedro. Busa iyang gilimod nga kauban siya ni Jesus, ug miingon: “Wala ko makaila niya ug wala ko mahibalo sa imong gipanulti.” (Marcos 14:67, 68) Nanumpa pa gani si Pedro nga kon siya namakak, ang Diyos magsilot kaniya.—Mateo 26:74.

Nagpadayon ang paghusay kang Jesus, lagmit didto sa taas nga bahin sa balay ni Caifas. Si Pedro ug ang mga tawo sa ubos nga naghulat lagmit nakakita sa mga saksing gipaadto aron mohatag sa ilang testimonya.

Dili ikalimod ni Pedro nga kauban siya ni Jesus tungod sa iyang sinultihan—klaro kaayo nga siya taga-Galilea. Didto sab ang paryente ni Malco, nga gitigbas ni Pedro. Iyang giingnan si Pedro: “Dili ba ikaw kadtong akong nakita nga kauban niya sa tanaman?” Pero milimod si Pedro sa ikatulong higayon, ug dihadiha may sunoy nga mituktugaok sama sa gitagna.—Juan 13:38; 18:26, 27.

Niining tungora, posibleng didto si Jesus sa balkonahe. Milingi ang Ginoo ug dihang mitutok siya kang Pedro, morag gitakloban si Pedro sa langit. Nahinumdoman niya ang giingon ni Jesus didto sa lawak, pipila pa lang ka oras ang milabay. Hunahunaa lang ang gibati ni Pedro dihang iyang naamgohan kon unsay iyang nahimo! Migawas si Pedro ug mihilak pag-ayo.—Lucas 22:61, 62.

Nganong nahitabo kini? Nganong si Pedro—kinsa segurado nga siya maunongon ug lig-on kaayog espirituwalidad—nakahimo sa paglimod kang Jesus? Gituis ang kamatuoran ug gihukman si Jesus nga kriminal. Imbes labanan ang inosenteng tawo, iyang gilimod ang Usa nga may “mga pulong nga motultol sa kinabuhing walay kataposan.”—Juan 6:68.

Gipakita niining makapaguol nga kasinatian ni Pedro nga bisan ang tawong diyosnon ug may pagtuo posibleng masayop kon dili andam sa wala damhang mga pagsulay ug tentasyon. Hinaot ang kasinatian ni Pedro magsilbing pasidaan sa tanang alagad sa Diyos!