Mausisaong Hunahuna nga Mahinumdoman Gihapon

● Unsay gusto nimo nga mahinumdoman ka? Unsay mosantop sa hunahuna sa tawo kon maghinumdom kanimo? Kay interesado sa ilang dungog, daghan ang naningkamot nga mainila sa natad sa siyensiya, politika, esport, ug arte. Apan komosta kon mahinumdoman ka tungod sa mga pangutana nga imong gisukna?

Sa milabayng lima ka gatos ka tuig, usa ka tawo sa Central America daghag makaiikag nga mga pangutana. Usa siya ka lumad nga pangulo nga ginganlag Nicarao, diin ang ngalan sa nasod nga Nicaragua gikuha. Sa ulahi, ang iyang ngalan maoy gingalan sa iyang tribo, sa yuta nga iyang gipuy-an, ug sa ilang dakong lanaw.

Ang tribo ni Nicarao nagpuyo sa yuta tali sa Pacific Ocean ug sa dakong Lake Nicaragua. Wala madugay human madiskobrehi ni Columbus ang America, gisuhid sa mga Katsila kining dapita. Gipangunahan ni Kapitan Gil González Dávila ang iyang mga sundalo paingon sa amihanan sa gitawag karon nga Costa Rica ug misulod sa yuta ni Nicarao sa 1523 C.E.

Handurawa ang kabalaka sa mga eksplorador samtang nagpanaw paingon sa wala pa madiskobrehi nga yuta. Pagkadako sa ilang kalipay sa dihang ilang nahimamat si Datu Nicarao! Kay nailhang manggihatagon, giabiabi sa mga taga-Nicaragua ang mga Katsila ug gihatagag mga gasa ug daghan kaayong bulawan.

Gusto ni Nicarao nga matubag ang mga pangutana nga dugay na niyang gihunahuna. Dihay mga pangutana usab nga mitungha tungod sa pag-abot sa mga Katsila. Ang magsusulat sa kasaysayan nagtaho nga iyang gipangutana si Kapitan González niini:

Nakadungog ka ba bahin sa lunop nga naglaglag sa tanang tawo ug mananap? Palunopan ba pag-usab sa Diyos ang Yuta? Unsay kahimtang sa mga patay? Sa unsang paagi naglihok ang adlaw, bulan, ug mga bituon? Giunsa kini pagbitay diha sa kalangitan? Unsa kini kalayo? Kanus-a moundang pagsidlak ang adlaw, bulan, ug mga bituon? Diin gikan ang hangin? Unsay hinungdan sa pag-init ug pagbugnaw, paghayag ug pagngitngit? Nganong dili parehas ang gitas-on sa adlaw sa tibuok tuig?

Klaro nga si Nicarao gustong mahibalo bahin sa kalibotan. Ang iyang mga pangutana nagpadayag bahin sa iyang relihiyosong pagtuo. Kini nagpadayag nga siya dunay mga interes ug mga kabalaka nga kaamgid sa kadaghanang tawo karon. Ug ang pagkahibalo ni Nicarao ug sa iyang katawhan bahin sa lunop nagpahinumdom kanato sa giasoy sa Bibliya.—Genesis 7:17-19.

Bisag ang kultura sa tribo ni Nicarao punog espiritismo ug rituwal sa paghalad ug tawo, siya nabalaka sa pamatasan ug pagkinabuhi sa iyang ginsakpan. Ang iyang mga pangutana nagpakita nga ang tawo dunay konsensiya. Bahin niini, si apostol Pablo misulat: “Ang ilang tanlag nagpamatuod duyog kanila ug, tali sa ilang kaugalingong mga panghunahuna, sila ginasumbong o ginapalingkawas.”—Roma 2:14, 15.

Karon, ang estatwa ni Datu Nicarao nagsilbing handomanan duol sa dapit nga gituohan nga una niyang nahimamat ang Katsilang mga eksplorador. Hinaot nga ang iyang mausisaong hunahuna, nga nakaaghat kaniya sa paghunahunag maayo bahin sa kinabuhi ug sa kalibotan, magsilbing panig-ingnan kanato.—Roma 1:20.

[Mapa sa panid 21]

(Alang sa aktuwal nga pagkahan-ay, tan-awa ang publikasyon)

Nicaragua

SOUTH AMERICA

ATLANTIC OCEAN