Pagtudlo kon Unsay Husto ug Sayop

Sa usa ka school trip, ang pipila ka batan-ong lalaki gisumbong nga naghimog seksuwal nga pag-abuso sa laing estudyante nga lalaki. Silang tanan gikan sa usa ka sikat nga pribadong eskuwelahan sa Canada. Human niadto nga hitabo, si Leonard Stern misulat sa Ottawa Citizen nga newspaper: “Ang pagkabrayt, pagkaedukado, ug pagkadato wala makapugong sa mga batan-on sa paghimog daotang mga butang.”

Miingon sab si Stern: “Sagad, magdahom ta nga ang pinakaimportante sa ginikanan mao ang pagtudlo sa ilang mga anak kon unsay husto ug sayop. Pero para sa daghang ginikanan, mas importante nga ang ilang anak makakuhag taas nga edukasyon ug mahimong dato.”

Tinuod, importante ang pag-eskuwela. Pero bisan ang pinakamaayong sekular nga edukasyon dili makatabang sa tawo sa pagsukol sa sayop nga mga tinguha o daotang inklinasyon. Busa asa ta makakitag edukasyon nga makatudlo nato kon unsay husto ug sayop?

EDUKASYON NGA MAGTAGANAG MORAL UG ESPIRITUWAL NGA GIYA

Ang Bibliya samag samin. Samtang motan-aw ta niini, buot ingnon tun-an kini, mas makita nato ang atong mga limitasyon ug kahuyangan. (Santiago 1:23-25) Pero dili lang kana ang mahimo sa Bibliya. Tabangan ta niini sa pagbag-o ug sa pag-ugmad ug mga hiyas nga moresultag tinuod nga kalinaw ug panaghiusa, sama sa pagkamaayo, pagkabuotan, taas nga pailob, pagpugong sa kaugalingon, ug gugma. Ang gugma gitawag pa ganig “hingpit nga bugkos sa panaghiusa.” (Colosas 3:14) Nganong espesyal kaayo ang gugma? Matikdi ang giingon sa Bibliya bahin niini nga hiyas.

• “Ang gugma taas ug pailob ug maayo. Ang gugma dili seloso. Kini dili manghambog, dili garboso, dili bastos, dili mangita sa kaugalingong kaayohan, dili masuk-anon. Kini dili maghupot ug listahan sa kadaot. Kini dili magsadya sa pagkadili-matarong [pagkadaotan], apan magsadya uban sa kamatuoran. Kini moantos sa tanang butang, . . . molahutay sa tanang butang. Ang gugma dili gyod molubad.”​—1 Corinto 13:4-8.

• “Ang gugma dili mobuhat ug daotan sa iyang isigkatawo.”​—Roma 13:10.

• “Labaw sa tanan, batoni ang init nga gugma sa usag usa, kay ang gugma magtabon sa daghang sala.”​—1 Pedro 4:8.

Dihang kauban nimo ang mga tawo nga nagmahal nimo, unsay imong bation? Luwas? Komportable? Kalmado? Oo, nahibalo ka nga gusto nila kon unsay pinakamaayo para nimo. Dili nila gustong masakitan ka.

Ang gugma magpalihok sab sa mga tawo sa pagsakripisyo. Andam pa gani silang magbag-o sa ilang pagkinabuhi para sa kaayohan sa uban. Usa kanila ang lalaki nga tawgon natog George. Dihang naa na siyay apo, gusto kaayo niya nga makauban kini. Pero naay problema. Kusog siyang manigarilyo, ug dili gusto sa iyang umagad nga manigarilyo siya duol sa bata. Unsay gihimo ni George? Bisag 50 ka tuig na siyang nanigarilyo, miundang siya para sa iyang apo. Makapabag-o gyod ang gugma!

Ang gugma puwedeng makat-onan. Dakog papel ang mga ginikanan sa pagtudlo sa ilang mga anak sa pagpakitag gugma. Ilang pakan-on ug protektahan ang ilang mga anak ug tabangan dihang sila masakitan o magsakit. Ang maayong ginikanan makig-estorya sa ilang mga anak ug magtudlo kanila. Disiplinahon pod nila ang ilang mga anak, ug apil niana ang pagtudlo kanila kon unsay husto ug sayop. Dugang pa, ang maayong ginikanan magpakitag maayong ehemplo aron sundogon sila sa ilang mga anak.

Pero ikasubo nga wala mahimo sa ubang ginikanan ang ilang mga responsibilidad. Nagpasabot ba ni nga ang ilang mga anak dili na mahimong maayong tawo? Wala. Gani daghang hamtong na sa edad, apil na tong nagdako sa gubot nga pamilya, ang nagbag-o ug nahimong mahigugmaon ug kasaligan. Sa sunod nga artikulo, atong makita nga apil niana kadtong giisip sa uban nga imposible nang magbag-o!