FEATURE
Tiro
ANG kasaysayan sa Tiro naghatag ug talagsaong pananglitan bahin sa katumanan sa tagna sa Bibliya. Una, ang siyudad sa Tiro napukan; dayon ang pulo nga siyudad nalaglag. Ang duha ka hitabo pulos gitagna.
MAPA: Tiro
Sa mga adlaw ni David ug Solomon, managhigala ang Israel ug Tiro. (1Cr 14:1; 1Ha 9:10, 11) Apan ang mga taga-Tiro maoy mga magsisimba ni Melkart ug Astarte. Ang Tiro mahiligon sa komersiyo. Sa dihang kini miuswag, kini nahimong garboso. Kini nagmasukihon kang Jehova, ug gitagna sa mga manalagna ni Jehova ang katalagman batok sa Tiro.
Gilikosan ni Nabucodonosor II ang siyudad. Pinasukad sa militaryong panglantaw, human sa daghang katuigan morag kawang nga ipadayon ang paglikos niini. Apan kini iyang gipadayon hangtod nga napukan ang Tiro human sa 13 ka tuig, sa ingon natuman ang tagna sa Bibliya nga nagngalan kaniya ingong mananakop niini.—Eze 26:7-12.
Sa ulahi, gitagna pag-usab ni Zacarias ang pagkagun-ob sa Tiro, apan niining higayona kini maoy batok sa pulo nga siyudad. Aron makaabot niini, gipahakot ni Alejandrong Bantogan ang mga ginun-ob sa karaang siyudad sa Tiro aron makahimog gipalapaw-sa-tubig nga agianan; gitukod niya ang dagkong panglikos nga mga torre. Bisag gitukod sa Tiro ang mga paril niini nga 46 m ang gihabogon (150 p), ang tagna natuman.—Zac 9:3, 4; Eze 26:4, 12.
Usa ka talan-awon sa Tiro gikan sa itaas, uban ang dapit nga naglibot sa gipalapaw-sa-tubig nga agianan, nga karon natambakan na
Mga sedro sa Lebanon. Si Hiram nga hari sa Tiro nagsuplay ug kahoyng sedro alang sa pagtukod sa templo sa Jerusalem
Ang mga baligya sa karaang Tiro: garing, lana, bililhong mga metal, kahoy, ug panapton nga tininag morado
Modelo sa usa ka matang sa barko nga pangnegosyo nga lagmit gigamit sa karaang Tiro
Si Melkart, usa sa mga diyos sa karaang Tiro, ingon sa gihulagway diha sa usa ka plata nga sensilyo nga tetradrakma (siklo) sa Tiro