MGA BATAN-ON NANGUTANA
Unsay Akong Himoon Aron Dili Ko Magsigeg Hunahuna Bahin sa Sekso?
“Kalit rang motungha sa akong hunahuna ang bahin sa sekso ug dili na ni mawala sa akong hunahuna. Morag naay laing tawo nga nagkontrol sa akong hunahuna.”—Vera.
“Morag imposibleng mapugngan ang paghunahuna bahin sa sekso. Mas sayon pa tingaling maghunahuna nga makalupad ko.”—John.
Parehas ba kag gibati ni Vera o John? Kon mao, kini nga artikulo makatabang nimo.
Nganong dili ka angayng magsigeg hunahuna bahin sa sekso?
“Giingnan ko sa akong uyoan nga gihatagan ko sa Diyos ug tinguha nga makigsekso kay gusto sa Diyos nga tagbawon nako ang maong tinguha,” miingon ang batan-ong si Alex.
Naay sakto sa giingon sa uyoan ni Alex—gihatagan ta sa Diyos ug seksuwal nga tinguha, ug may katuyoan ang Diyos niana. Tungod sa seksuwal nga relasyon, midaghan ang tawo. Busa nganong likayan man ang pagsigeg hunahuna bahin sa sekso? Niay duha ka maayong rason:
Ang Bibliya nagtudlo nga katuyoan sa Diyos nga ang pagpakigsekso maoy para lang sa lalaki ug babaye nga minyo sa usag usa.—Genesis 1:28; 2:24.
Kon gitahod nimo ang moral nga sukdanan sa Diyos ug dili pa ka minyo, madismaya lang ka kon magsige kag hunahuna bahin sa sekso. Basin matental hinuon ka nga makigsekso—desisyon nga gimahayan sa daghan.
Kon makakat-on ka sa pagkontrol sa imong hunahuna bahin sa sekso, makatabang nâ nimo sa pagbaton ug pagpugong sa kaugalingon.—1 Corinto 9:25.
Importante kaayo ang pagpugong sa kaugalingon aron magmalamposon ka sa imong kinabuhi, karon ug sa umaabot. Gani, gipakita sa usa ka research nga ang mga bata nga may pagpugong sa kaugalingon wala kaayoy problema sa panglawas ug sa kuwarta inigdako nila, ug masinundanon sab sila sa balaod.a
Nganong lisod pugngan ang paghunahuna bahin sa sekso?
Tungod kana kay napalibotan tag mga tawo nga pirmeng maghisgot bahin sa sekso. Ug kay batan-on ka, nagabag-o ang mga hormone sa imong lawas.
“Ang mga salida sa TV nagpakita nga okey ra nga makigsekso bisag dili minyo, ug nga kini walay kapeligrohan. Lisod likayan ang sayop nga mga hunahuna kon dili nimo makita ang daotang mga resulta sa sayop nga pagpakigsekso.”—Ruth.
“Diha sa trabaho, pirme kong makadungog ug bulgar nga mga estorya bahin sa sekso, ug mainteres na hinuon ko. Normal lang para nila ang imoral nga pagpakigsekso, ug malisdan na ko sa paghunahuna nga daotan kana.”—Nicole.
“Dihang magtan-aw tag mga picture diha sa social media, dali ra kaayo tang malimot sa pag-amping. Ang usa ka law-ayng letrato puwedeng magpabilin sa imong hunahuna, ug lisod na kaayo nang malimtan!”—Maria.
Tungod niini nga mga rason, mobati tingali ka sama sa gibati ni apostol Pablo. Siya misulat: “Dihang gusto nakong buhaton ang matarong, ang daotan ania kanako.”—Roma 7:21.
Ayawg tugoti nga magsalag sa imong ulo ang sayop nga mga hunahuna
Ang imong mahimo
Paghunahunag laing butang. Pagpokus sa laing butang sama sa kalingawan, sports, ehersisyo, o ubang kalihokan nga ganahan nimo. “Makatabang ang pagbasag Bibliya,” miingon ang batan-ong si Valerie. “Mabasa dinhi ang hunahuna sa Diyos, ug kon maghunahuna ka bahin sa Diyos, dili na kaayo ka makahunahuna sa ubang mga butang.”
Tinuod, normal ra nga makahunahuna ka bahin sa sekso. Pero naa ra nimo kon unsay imong buhaton niana. Kon gusto gyod nimo, matangtang nimo nâ sa imong hunahuna.
“Dihang mosulod sa akong hunahuna ang bahin sa sekso, pugson nako nga maghunahunag laing butang. Ilhon sab nako kon unsay nakapahunahuna nako niana—kon kini ba usa ka kanta sa akong playlist o picture nga angay nakong i-delete.”—Helena.
Prinsipyo sa Bibliya: “Bisan unsang butang nga matarong, bisan unsang butang nga putli, . . . padayon kining palandonga.”—Filipos 4:8.
Pilia ang maayong mga kauban. Kon ang imong mga higala magsigeg estorya bahin sa sekso, malisdan gyod ka sa paglikay nga dili mahugawan ang imong hunahuna.
“Niadtong tin-edyer pa ko, maglisod kog likay sa paghunahunag sayop nga mga butang, ug nakapasamot niini ang akong mga kauban. Dihang makig-uban kag mga tawo nga nagdasig ug imoral nga mga butang, dili na ka makapugong sa imong sayop nga mga tinguha—ug kana samag pagsugnod sa kalayo.”—Sarah.
Prinsipyo sa Bibliya: “Ang naglakaw uban sa mga maalamon mahimong maalamon, apan ang makig-uban sa mga buangbuang masugamak sa kadaot.”—Proverbio 13:20.
Likayi ang dili maayong kalingawan. Halos tanang kalingawan karon nagpasiugdag sekso. “Dako kaayog epekto nako ang musika,” miingon si Nicole. “Ginapasamot niini ang akong mga tinguha maong malisdan ko sa pagkontrol niini.”
“Nagsugod kog tan-aw ug mga pelikula ug salida sa TV nga daghag seksuwal nga esena. Wa ko kabantay nga naapektohan na ko; pirme na kong maghunahuna bahin sa sekso. Dihang akong naamgohan kon asa to nagsugod, gihunong nako ang pagtan-aw sa maong mga pelikula ug salida, maong dili na ko magsigeg hunahuna bahin sa sekso. Mas daling likayan ang sayop nga mga hunahuna kon pilion nakog maayo ang akong kalingawan.”—Joanne.
Prinsipyo sa Bibliya: “Ang seksuwal nga imoralidad ug ang tanang matang sa kahugawan o kahakog dili ninyo angayng hisgotan.”—Efeso 5:3.
Ang punto: Para sa uban, importante kaayo ang seksuwal nga gana ug dili ni angayng pugngan, gani dili daw kini mapugngan. Pero lahi ang giingon sa Bibliya. Kini nagtudlo nga kaya natong kontrolahon ang atong hunahuna, nga nagpamatuod nga importante kaayo sa Diyos kon unsay atong ginahimo.
Prinsipyo sa Bibliya: ‘Padayong bag-oha ang inyong panghunahuna.’—Efeso 4:23.
a Ang pagpugong sa kaugalingon gikinahanglan sab sa mga magtiayon—laing rason kon nganong ugmaron ni nga hiyas samtang dili pa ka minyo.