Jiowa, Emon Kot “Mi Mochen Omusalo Tipis”
“En, O Jiowa, mi chok murinno me mochen omusalo tipis.”—KÖLFEL 86:5.
1. Ifa ewe os mi chou King Tafit a uwei, me ifa ussun a kuna kinamween an letipechou?
TAFIT, ewe kingen Israel me lom, a silei ukukun choun letipen emon chon tipis. A makkei: “Pun ai kewe fofor mi ingau ra fen pwoluelo mokurei. Ra chok chounieitiu ussun chok och mettoch ese ki rei. Ua fokkun pekusulo o chopopelo; ua chok ngungures pokiten fitikokoon letipei.” (Kol Fel 38: 4, 8) Iwe nge, Tafit a kuna aurur fan iten letipan mi chou. A silei pwe inaamwo ika Jiowa a oput tipis, nge ese oputa ewe chon tipis—ika a wesewesen aier me likitalo ewe alen tipis. (Kol Fel 32:5; 103:3) Ren an luku pwe Jiowa a mochen pwarata umoumoch ngeni ekkewe mi aier, Tafit a apasa: “En, O Jiowa, mi chok murinno me mochen omusalo tipis.”—Kol Fel 86:5.
2, 3. (a) Lupwen sipwe tipis, met epwe chounikich, me pwata epwe murinno ngenikich? (b) Ifa feiengauen ika mengiringir epwe“oromalo” kich? (c) Ifa ewe kapasen alukuluk seni Paipel ussun an Jiowa “mochen omusa tipis?
2 Lupwen sipwe tipis, eni sipwe pwal ukkuwei choun miritin letipach. An aramas meefi mengiringir a kan choufetal, iwe, a pwal mwo nge murinno. Epwe tongeni amwokutukich ach sipwe pwisin apwungalo ach kewe foffor-mwaal. Iwe nge, a kon watte an ekkoch chon Kraist meefi mengiringir. Choun letiper epwe tongeni ammef ngenir pwe Kot esap unusen omusalo tipisir, ese lifilifil ika ra wesewesen aier. Emon sister mi ekieki ussun an foffor-mwaal, a apasa: “A fokkun weires lupwen kopwe meefi pwe Jiowa ese chuen tongeok.” Pwal mwo nge mwirin an aier me nguuri alillis seni ekkewe elter lon ewe mwichefel, a chuen meefi pwe ese fich ngeni an epwe kuna chen seni Kot. A awewe: “Iteiten ran ua tingorei Jiowa an epwe omusaei.” Ika ach mengiringir epwe “nemenikich,” Satan epwe sotun etipetipakich pwe sipwe fangeta, me ammef ngenikich pwe ese fich ach sipwe angang ngeni Jiowa.—2 Korint 2:5-7, 11.
3 Nge ese wesewesen ina ussun ekiekin Jiowa! An we Kapas a alukuluku ngenikich pwe lupwen sipwe pwarata aier seni lon letipach, Jiowa epwe mochen omusalo tipisich. (Än Salomon Fos 28:13) Ina minne, ika me reom, esap tufich pwe Kot epwe tongeni omusalo om kewe tipis, eni epwe lamot om kopwe wewefichiti ewe popun me ifa ussun a kan omusalo tipis.
Pwata Jiowa a “Mochen Omusalo Tipis”?
4. Met Jiowa epwe chechemeni ussun lapalapach kewe, me ifa ussun epwe kku an foffor ngenikich?
4 Sia alleani: “Ussun touaufesennin meseiran o apilen, iei ussun a atouaualo senikich ach kewe foffor ingau. Ussun emon sam a pwarata umoumoch ngeni noun kewe, Jiowa a umoumoch ngeni ir kewe mi niueti i.” Pwata Jiowa a kan pwarata umoumoch? Ewe wokisin mwirin a polueni: “Pun a fen silei ussun meeta sia fisita seni, a pwal chechemeni pwe kich seni falangen pwul.” (Kol Fel 103:12-14) Ewer, Jiowa ese monuki pwe kich sia for seni susuun pwul, iwe, sia apwangapwang pokiten sise unusoch. Ewe poraus “a silei ussun meeta sia fisita seni” a achema ngenikich pwe lon ewe Paipel Jiowa a ussun emon chon for sepi me kich mi ussun ekkewe sepi a fori.a (Jeremaia 18:2-6) Emon chon for sepi epwe kamwochunnuku nge tumunuochu ekkewe sepien pwul, pun epwe chechemeni lapalaper. Iwe, a pwal ina ussun Jiowa, ewe Sou For Sepi mi Lapalap, a tumunuochu an kewe foffor ngenikich ren ach kewe apwangapwang pokiten sise unusoch.—Alollo ngeni 2 Korint 4:7.
5. Ifa ussun ewe puken Rom a awewei ussun an tipis nemenem won futukach mi tipis?
5 Jiowa a weweiti manamanen ewe mettoch tipis. Ewe Paipel a era pwe tipis a ussun chok eu manaman mi pochokkul mi kamwochuluku aramas. Ifa ukukun pochokkulen an tipis akkamwochu aramas? Lon ewe puken Rom ewe aposel Paul a awewei: Kich mi “nonnom fan tipis,” ussun chok ekkewe sounfiu repwe nonnom fan nemenien nour meilap (Rom 3:9); a “nemeni” aramas meinisin ussun chok emon king (Rom 5:21); a “nonnom” lon kich (Rom 7:17, 20); “allukun” we a angang lon kich, iwe, a sotun nemeni alen manauach. (Rom 7:23, 25) Met ren weiresin ei fiu lon ach u ngeni an ewe tipis akkamwochu futukach mi apwangapwang!—Rom 7:21, 24.
6. Ifa ekiekin Jiowa ussun ir kewe mi kutta an umoumoch ren letiper mi aier?
6 Ina minne, ach Kot mi umoumoch a silei pwe esap tufich ngenikich alleasochis mi unusoch, inaamwo ika sipwe mochen ngeni Kot ren unusen letipach. (1 King 8:46) Ren tong, a alukuluku ngenikich pwe lupwen sipwe kutta an umoumouch ren mengiringirin letipach, epwe omusakich. Ewe sou kol fel Tafit a apasa: “Ngun mi ta, iei sokkun asor mi tongeni apwapwai Kot; Kot, kosap nioput eu letip mi ta o mi wililo.” (Kol Fel 51:17) Jiowa esap oputa, are sape seni, eu letip mi ta ren mengiringir. Iwe, a ifa me watten lingemwaren an Jiowa mochen omusalo tipisich!
7. Pwata sisap tongeni angeimwaalli an Jiowa umoumoch?
7 Iwe nge, epwe ita wewe ngeni ach sipwe tongeni angeimwaalli an Kot umoumoch, me apasa pwe sia tittipis pokiten chok apwangapwangen inisich? Aapwi! Jiowa ese mwokutukut ren chok meefian. Mei aukuk an umoumoch. Esap omusalo tipisin ir kewe mi tipeforea me tipeni ar repwe foffori tipis nge esor ar aier. (Ipru 10: 26-30) Iwe nge, lupwen epwe kuna eu letip mi “ta me orosalo,” a “mochen omusalo tipis.” (Än Salomon Fos 17:3) Iwe, sipwe kaeo ekkoch kapas ewe Paipel a nounou le awewei ussun unusen an Kot omusalo tipisin aramas.
Ifa Ukukun Watten An Jiowa Epwe Omusalo Tipis?
8. Met Jiowa a kan fori lupwen epwe omusalo ach kewe tipis, me ifa ussun epwe kku ach ekiek?
8 King Tafit a apasa lupwen a fen aier: “Iwe, ua esilei ngonuk ai tipis, o use opalo ai tipis. Ua apasa, ‘Upwe chok pwar ngeni Jiowa ai kewe foffor mi ingau,’ iwe, ka fen omusalo ingauen ei tipis.” (Kol Fel 32:5) Ewe kapas “omusalo” a popu seni eu kapasen Ipru mi wewe ngeni “ekieta,” “uwei.” Lon ei poraus ewe kapas a wewe ngeni ‘uwei seni mengiringir, tipis, foffor-mwaal.’ Weween, ussun ita nge Jiowa a uweialo seni Tafit tipisin kewe. (Alollo ngeni Lifitikos 16:20-22.) Ese mwaal, ei foffor a akukkunalo choun an Tafit meefi mengiringir. (Alollo ngeni Kol Fel 32:3.) Iwe, sia pwal tongeni unusen eani lukuluk won ewe Kot mi omusalo tipisin ekkewe mi kukutta an epwe omusalo tipisir, nge a alongolong won ar luku an Jises Kraist we moon kepich. (Mattu 20:28; alollo ngeni Aisea 53:12.) Ren ir kewe Jiowa a fen uweialo tipisir, resap chuen chouchou ren mengiringir pokiten tipisir kewe me lom.
9. Met weween alon Jises: “Omusa senikem am liwinimmang”?
9 Jises a eani kapas awewe ussun ekkewe chon amomo me chon liwinimmang pwe epwe awewei ifa ussun Jiowa a kan omusalo tipisin aramas. Awewe chok, Jises a peseikich ach sipwe iotek: “Omusa senikem am liwinimmang.” (Mattu 6:12) Iwe, Jises a alollofengenni “tipis” me “liwinimang.” (Luk 11:4) Lupwen sipwe tipis, sipwe wiliiti “chon liwinimmang” ngeni Jiowa. Ewe kapasen Krik mi affou ngeni “omusalo” a tongeni wewe ngeni “likitalo, fangelo, eu liwinimmang, ren an esap chuen alluku pwe emon epwe watiu. Iwe, epwe ussun ita nge lupwen Jiowa epwe omusalo tipisich, epwe tolu seni ewe puken liwinimmang ach liwinimmang. Ina minne, epwe aururu letipen ekkewe chon tipis mi aier. Jiowa esap chuen kukkutta ar repwe watiu ar liwinimmang nge a fen musulo!—Kol Fel 32:1, 2; alollo ngeni Mattu 18:23-35.
10, 11. (a) Met weween ekkewe kapas ‘tolu seni,’ lon Fofor 3:19? (b) Ifa ewe kapas awewe mi pwarata an Jiowa unusen omusalo tipisin aramas?
10 Lon Fofor 3:19, ewe Paipel a nounou pwal eu sokkun kapas awewe ussun an Kot omusalo tipisin aramas, a era: “Oupwe aier o kullusefal, pwe epwe tolu senikemi ami kewe tipis.” Ekkewe kapas “tolu seni” a affouni eu kapasen Krik mi tongeni wewe ngeni “amoielo, ataielo, orosalo.” Me ren ekkoch sou kaeo, a ussun chok ewe fofforun unusen toluelo och mesen mak. Ifa ussun an a tufich? Me lom, ewe ink aramas ra kan nounou a for seni ewe mettoch itan carbon mi nofitfengen me apach me konik. Mwirin an emon epwe makkei och poraus ren, epwe tongeni toluelo ewe mesen mak ren efou ammat mi chochoon.
11 Iwe, ina ewe poraus mi murinno ussun an Jiowa unusen omusalo tipisin aramas. Lupwen epwe omusalo tipisich, epwe ussun ita nge epwe angei efou ammat me toluelo tipisich. Sisap niuokkus pwe epwe enniwili ngenikich liwiningauen ekkena tipis lon fansoun mwach, pun ewe Paipel a pwarata pwal och mettoch ussun an Jiowa we umoumoch mi fokkun amwarar: Lupwen epwe omusalo tipisin aramas, epwe pwal monukalo!
“Tipisir kewe Usap Mwo Chuen Chechemeni”
12. Lupwen ewe Paipel a apasa pwe Jiowa a monukalo ach kewe tipis, epwe ita weween pwe esap tongeni chechemenir, me pwata kopwe polueni ina ussun?
12 Ren ewe soufos Jeremaia, Jiowa a pwonei ussun ir kewe mi nonnom lon ewe pwon mi fo: “Upwe omusalo ar fofforingau, nge usap chuen chechemeni ar tipis.” (Jeremaia 31:34) Epwe ita wewe ngeni pwe lupwen Jiowa epwe omusalo tipisin aramas, esap chuen tongeni chechemeni ar kewe tipis? Esap ina ussun. Ewe Paipel a erenikich ussun tipisin chommong aramas Jiowa a fen omusalo, pachelong Tafit. (2 Samuel 11:1-17; 12:1-13) Pwungun pwe Jiowa a chuen silei ussun ar kewe foffor-mwaal, iwe, epwe pwal ina ussuch. Porausen ar kewe tipis, me pwal porausen ar aier me an Kot omusalo tipisir, a fen makketiu pwe epwe alisikich. (Rom 15:4) Iwe, met weween lupwen ewe Paipel a apasa pwe Jiowa ese “chechemeni” tipisin ekkewe a fen omusalo?
13. (a) Met a kapachelong lon weween ewe kapasen Ipru mi affou ngeni “Upwe chechemeni”? (b) Lupwen Jiowa a apasa, “Usap chuen chechemeni ar kewe tipis,” ifa ewe mettoch a alukuluku ngenikich?
13 Ewe kapasen Ipru mi wewe ngeni “Upwe chechemeni” a pwal wewe ngeni pwe esap chok chechemeni minne a pin fis me lom. Men ren ewe Theological Wordbook of the Old Testament, a pachelong “foffor mi fich.” Weween, an “chechemeni” tipis epwe pwal kapachelong och foffor ngeni ekkewe chon tipis. Lupwen ewe soufos Osea a kapas ussun ekkewe chon Israel mi rikilo, pwe “I (Jiowa) epwe chechemeni ar kewe foffor-mwaal,” a wewe ngeni pwe Jiowa epwe fori och mettoch ngenir pokiten ar rese aier. Ina minne, lusun ewe wokisin a apasa: “Epwe chechemeni ar fofforingau.” (Osea 9:9) Iwe nge, lupwen Jiowa a apasa, “Usap chuen chechemeni ar kewe tipis,” a alukuluku ngenikich pwe lupwen epwe omusalo tipisin emon chon tipis mi aier, esap chuen eniwili ngenir liwinin tipisir me lom lon mwachkkan. (Isikiel 18:21, 22) Iwe, an monukalo a wewe ngeni pwe esap akkachema ngenikich ussun tipisich pwe epwe tipisefalli ngenikich are apwungusefallikich fan chommong. Iwe, Jiowa a isetiu eu leenien appiru mi fokkun murinno lon ach foffor ngeni ekkewe ekkoch. Lupwen epwe fis och osukosuk, esap murinno ach sipwe kapas chommong ussun ekkewe foffor-mwaal me lom sia fen era pwe sia omusalo.
Nge Epwe Ifa Ussun Liwinin Tipisich?
14. Pwata ewe mettoch omusalo tipis esap wewe ngeni pwe emon chon tipis mi aier esap kuna liwinin an kewe foffor-mwaal?
14 An Jiowa mochen omusalo tipisin aramas epwe ita wewe ngeni pwe emon chon tipis mi aier esap kuna och liwinin an foffor-mwaal? Esap ina. Sisap tongeni tipis nge esap fis och liwiningau. Paul a makkei: “Minne emon epwe fotukatiu, iei chok epwe pwal kini.” (Kalesia 6:7) Eni sipwe kuna liwinin ach kewe foffor are osukosuk, nge mwirin an omusalo tipisich, Jiowa esap efisi och mettoch mi ngau an epwe torikich. Lupwen epwe fis och osukosuk, emon chon Kraist esap meefi pwe ‘Eni Jiowa a apwunguei pokiten tipisi me lom.’ (Alollo ngeni Jemes 1:13.) Iwe nge, Jiowa ese eppeti ach sipwe kuna minne epwe popu seni ach foffor-mwaal. Mufesen, pwopwo-mwaal, semmwenin sikepwach, poutuloon an aramas lukuluk woch are sufolutikich—eni ir meinisin epwe muriloon tipis, iwe, Jiowa esap tumunukich senir. Chechemeni mwo pwe inaamwo ika a fen omusalo tipisin Tafit kewe ren Patsipa me Uraia, nge Jiowa ese tumunu Tafit seni an epwe kuna liwinin tipisin.—2 Samuel 12:9-14.
15, 16. Ifa ussun ewe alluk mi mak lon Lifitikos 6:1-7 a efeiochu ewe mi feiengau me ewe chon foffor-mwaal?
15 Epwe tongeni wor pwal ekkoch liwiningauen ach kewe tipis. Awewe chok, ekieki mwo ewe poraus lon Lifitikos sopwun 6. Ikkeei ie, ewe allukun Moses a kapas ussun an emon tipis watte ren an angeimwaalli pisekin chienan we chon Israel ren an solani, amosoku, are otupu. Iwe, ewe chon tipis a pwal apasa pwe ese tipis, a pwal mwo nge akkapwon-mwaal. Alon emon a appolua alon ewe emon. Iwe nge, mwirin och fansoun, ewe chon tipis a mengiringir me pwarata an tipis. Ika Kot epwe omusalo tipisin, epwe lamot an epwe fori ulungat mettoch: aliwini minne a angeimwaalli, watiu paking won 20 percent, me asoresini emon atemwanin siip ussun eu asorun tipis. Mwirin, ewe alluk a apasa: “Ewe samolfel epwe fori asoren omusamusen tipis mwen mesen Jiowa. Iwe, an kewe tipis meinisin a fori repwe musulo.”—Lifitikos 6:1-7; alollo ngeni Mattu 5:23, 24.
16 Iei eu alluk mi umoumoch seni Kot. A och ngeni ewe mi feiengau, pun a angeisefalli pisekin kewe, me ese mwaal, a meefi kinamwe lupwen ewe chon tipis a pwarata an foffor-mwaal. Iwe nge, ewe alluk a pwal efeiochu ewe emon mi pwarata an foffor-mwaal me apwungalo pokiten miritin letipan. Enlet, ika ese fori ena, Kot esap omusalo tipisin kewe.
17. Lupwen ekkewe ekkoch ra kuna feiengau seni ach tipis, met Jiowa epwe kutta senikich ach sipwe fori?
17 Inaamwo ika sise nom fan ewe allukun Moses, nge a ngenikich weweoch ussun ekiekin Jiowa, pachelong an ekieki ussun an omusalo tipisin aramas. (Kolose 2:13, 14) Lupwen aramas repwe kuna feiengau seni ach kewe foffor-mwaal, Jiowa epwe pwapwa lupwen sipwe fori minne epwe ‘apwungalo ewe foffor-mwaal.’ (2 Korint 7:11) Epwe wewe ngeni ach sipwe pwarata ach tipis, esilelo pwe sia foffor-mwaal, me pwal mwo nge omusomus ngeni emonewe sia tipis ngeni. Mwirin sipwe tongeni arap ngeni Jiowa me ren an Jises asor me kuna kinamwe mi popu seni miritin letipach mi limelimochulo me luku pwe Kot a fen omusalo tipisich.—Ipru 10:21, 22.
18. Ifa ewe angangen emirit epwe tongeni fiti an Jiowa omusalo tipis?
18 Ussun chok emon sam mi tong, Jiowa epwe omusalo tipisich nge epwe kapachelong an emiritikich. (Än Salomon Fos 3:11, 12) Ika a watte tipisin, eni emon chon Kraist mi aier epwe asoso seni an eani ewe wis elter, ministerial servant, are pioneer. Ese mwaal, an epwe weires ngeni an epwe pout seni ekkoch wis auchea ren och fansoun. Iwe nge, an Jiowa emiriti esap wewe ngeni pwe Jiowa ese chuen acheni are ese omusalo tipisin. Pwal eu, sipwe fokkun chechemeni pwe emirit seni Jiowa, ina eu pisekin annetata pwe a tongeikich. Ach nguuri me apwonueta ena emirit epwe ochitikich me epwe tongeni emmwen ngeni manau esemuch.—Ipru 12:5-11.
19, 20. (a) Ika ka fen foffor-mwaal, pwata kesap meefi pwe esap tufich ngonuk om kopwe kuna umoumoch seni Jiowa? (b) Ifa ewe poraus sipwe kaeo lon ewe lesen mwirin?
19 Sia pwapwa pwe sia akkangang ngeni emon Kot mi “mochen omusalo tipisin aramas”! Jiowa ese chok kuna tipisich me ach kewe foffor-mwaal. (Kol Fel 130:3, 4) A silei masouen letipach. Ika en mi meefi pwe a ta letipom pokiten om kewe foffor-mwaal me lom, kesap ekieki pwe ese tufich ngonuk om kopwe kuna an Jiowa we umoumoch. Inaamwo ika ka pin foffor-mwaal me lom, nge ika ka fen enletin aier, fori minne epwe apwungalo ewe foffor-mwaal, me pwal tingorei Jiowa pwe epwe omusalo tipisum pokiten chchaan Jises, kopwe tongeni unusen luku pwe alon 1 Jon 1:9 a weneituk, a era: “Are sipwe pwarata ach kewe tipis, iwe, i mi tuppwol o pwung, o epwe omusa senikich ach kewe tipis, o epwe alimelimakich seni sokkun ingau meinisin.”
20 Ewe Paipel a peseikich ach sipwe appiru an Jiowa omusalo tipisich lon ach kewe foffor ngeni aramas. Iwe nge, ifa ukukun ach sipwe omusalo tipis me monukalo lupwen aramas repwe tipis ngenikich? Sipwe kaeo ei poraus lon ewe lesen mwirin.
[Footnote]
a Iei eu poraus mi amwarar, pwe ewe kapasen Ipru mi affou ngeni “sia fisita seni” ina chok ewe kapas ra nounou fan iten ekkewe sepien pwul, forien emon sou for sepi.—Aisea 29:16.
Ifa Ussun Kopwe Polueni?
◻ Pwata Jiowa a “mochen omusalo tipis”?
◻ Ifa ussun ewe Paipel a kapas ussun an Jiowa unusen omusalo tipisin aramas?
◻ Lupwen Jiowa a omusalo tipis, met weween an epwe pwal monukalo?
◻ Met Jiowa epwe kutta senikich ach sipwe fori lupwen aramas ra feiengau pokiten ach kewe tipis?
[Sasing lón pekin taropwe 24]
Lupwen aramas ra feiengau ren ach tipis ngenir, Jiowa epwe kutta senikich ach sipwe apwungalo ewe osukosuk